خانواده مهم ترین نهاد اجتماعی است که متاسفانه بسیاری از کودکان ناخواسته از داشتن چنین نهاد و کانون پرمهری محروم مانده اند ، کودکانی که در انتظار شانه ای پر مهر که به آن تکیه دهند و یا حسرت گفتن مامان بر لبانشان مانده است.
در زندگی امروزی زوج هایی هستند که از بچه دار شدن گریزانند و معتقدند در چنین شرایط اقتصادی، شغلی، نداشتن مسکن مناسب به دنیا آمدن بچه جز اضافه شدن به مشکلاتشان چیزی عاید شان نمی کند!
این در حالی است که برخی خانواده ها در حسرت لبخند کودکی که به زندگی شان جان دوباره ببخشد بیتاب هستند، زنان و مردانی هستند که سالها از زندگی مشترک آنها می گذرد ولی هنوز طعم شیرین پدر و مادری را نچشیده اند و در حسرت هیاهوی کودکانه بسر می برند.
یکی از مسائل پر اهمیت در بقا و دوام یک زندگی شیرین و موفق ورود کودک به خانواده است،برخی زوج ها طبق گفته پزشک معالج توانایی فرزند آوری ندارند اما این پایان ماجرا نیست چون فرزند خواندگی مسیری است که زوج هایی که بارور نمی شوند می توانند از آن برای رسیدن به کمال خوشبختی استفاده کنند.
شاید خبرهای مسؤولان سازمان بهزیستی از آمارهای مربوط به فرزندخواندگی در همین سال کرونایی، کمی از زهر تلخی خبرهای کرونایی را بگیرد. تحریم، مشکلات اقتصادی، کرونا و همه تبعات سخت و تلخش نتوانست سنت زیبای فرزندخواندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش ۳۰ درصدی آمار فرزندخواندگی معلول
بسیاری از این خانوادهها، خودشان فرزند دارند و بسیاری از این خانوادهها با اینکه فرزندی ندارند، با دید معنوی سراغ فرزندخواندگی میآیند.
مسعودیفرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی: امسال حدود ۱۳۰ کودک بیسرپرست فرزندخوانده خانم های مجرد بالای ۳۰ سال شدند.
اصلاح قانون فرزندخواندگی و تصویب لایحه جدید منجر به افزایش ۳۰ درصدی فرزندخواندگی در سالهای اخیر شده است.
واگذاری فرزند به خانودههای دارای اولاد، جایگزینهای ارث، واگذاری فرزندخوانده به خانوادههایی که خارج از ایران زندگی میکنند، امکان فرزندخواندگی برای کودکان بالای ۱۲ سال از تغییرات دیگری بود که در قانون فرزندخواندگی اعمال شد
دختر چشم آبی یا پسر مو فرفری
اگر تصور کنید همه خانواده های طالب فرزندخواندگی فقط برای جبران خلا ناشی از ناباروری و نداشتن فرزند به سازمان بهزیستی مراجعه میکنند، سخت در اشتباهید. در حال حاضر بسیاری از خانواده ها برایشان مهم نیست کودکی که قرار است آن را به فرزند خواندگی بپذیرند چه شکل و ظاهری داشته باشد. مهم نیست دختر بور چشم آبی یا پسر موفرفری را به فرزندی بپذیرند.بابایی مدیر کل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی در این خصوص گفت: در چهار سال گذشته، پس از اصلاح قانون فرزندخواندگی مصوب سال ۱۳۵۳ و برداشته شدن موانع قانونی دست و پاگیر برای فرزندخواندگی، خانواده های نیکوکار، ۶۰۲ کودک بی سرپرست معلول و ۷۹۷ کودک دارای بیماری خاص را به فرزندی پذیرفته اند. بسیاری از این خانواده ها، خودشان فرزند دارند و بسیاری از این خانواده ها با اینکه فرزندی ندارند، با دید معنوی سراغ فرزندخواندگی می آیند و گرنه هیچ اهرم اجباری برای آنکه خانواده ای، فرزندی معلول یا دارای بیماری را به سرپرستی قبول کند وجود ندارد.
مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه سامانه فرزندخواندگی بیشتر از افزایش تعداد بر شفافیت امر تاثیر دارد، گفت: گلوگاه افزایش تعداد فرزندخواندگی میتواند قوانینی باشد که با تسهیل امر فرزندخواندگی آن را تسریع کند.
چه قدر فرهنگ فرزندخواندگی در بین مردم جا افتاده است؟
بابایی بیان کرد: قطعا نسبت به دهه گذشته رشد داشته ایم اما هنوز اکثر درخواستها برای نوزاد دختر است و تعداد نوزادان دختر بسیار نادر است.وی با اشاره به اینکه باید برای درخواست فرزندخواندگی کودکان با سن بالاتر به ویژه بالای ۶ سال فرهنگ سازی جدی تری انجام شود، تصریح کرد: همچنین برای فرزندخواندگی کودکان دارای بیماریهای خاص یا دارای معلولیت باید فرهنگ سازی شود.
مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چند درصد فرزندان بهزیستی دختر و چند درصد پسر هستند؟ گفت: تعداد فرزندان بهزیستی حدودا ۵۰، ۵۰ است اما با توجه به اینکه بیشتر درخواستها به دنبال نوزاد دختر است و همین مسئله باعث ماندن کودکان با سن بالاتر به ویژه پسران در مراکز شبه خانواده میشود.
سامانه ملی فرزند خواندگی سازمان بهزیستی
با اجرایی شدن این سامانه فرآیند ثبت درخواست، رسیدگی، ارجاع، معرفی کودک و پیگیری های متقاضیان به شکل الکترونیکی انجام می شود.قوانین فرزند خواندگی و پذیرش سرپرستی فرزند کدام اند؟
۱- قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۲
۲- آئیننامه اجرایی ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۴
۳- آئیننامه اجرایی ماده ۳۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۴
چه کسانی میتوانند متقاضی سرپرستی از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی باشند ؟
۱- زن و شوهر بدون فرزند۲- زن و شوهر دارای فرزند
۳- دختران و زنان بدون شوهر
شرایط عمومی برای همه متقاضیان فرزند خواندگی و سرپرستی کودکان چیست؟
دارای صلاحیت اخلاقی باشند.
ازدوج زوجین باید عقد دائم باشد.
تابعیت ایرانی داشته باشند.
توجه) زنان ایرانی که همسر خارجی دارند نمیتوانند متقاضی سرپرستی باشند. مگر آن که شوهر خارجی تابعیت ایرانی نیز داشته باشد.
حداقل یکی از زوجین بیش از سی سال سن داشته باشد. دختر مجرد هم حداقل باید سی سال داشته باشد.
توجه) متقاضیان کمتر از پنجاه سال، در اولویت هستند. اگر شما متقاضی محترم، بیشتر از پنجاه سال سن دارید، احتمال فرزند پذیری شما کمتر است.
محکومیت کیفری نداشته باشند.-تمکن مالی داشته باشند.
– تمکن مالی شما با ابزارهایی مانند؛ شغل پایدار با درآمد مکفی، خانه مسکونی اعم از ملکی یا استیجاری و غیره توسط بهزیستی سنجیده خواهد شد. همچنین شما باید دارای بیمه پایه اجتماعی و درمان باشید. چرا که بعداً باید کودک را بیمه تکمیلی نمایید. برای انجام بیمه تکمیلی داشتن بیمه پایه الزامی است.
– تمکن مالی یکی از زوجین در زمان ارائه تقاضانامه، برای حائز شرط بودن کفایت میکند.
– کودک تحت سرپرستی حتی درصورت تمایل سرپرستان از میراث آنان محروم است. بنابراین به منظور تأمین منافع مادی کودک، سرپرستان باید به دستور دادگاه بخشی از اموال یا حقوق خود را به نفع کودکان یا نوجوانان تحت سرپرستی خود تملیک یا تعهد به تملیک نمایند.
– سرپرستان موظف هستند با نظر سازمان بهزیستی خود را نزد یکی از شرکتهای بیمه به نفع کودکان یا نوجوانان تحت سرپرستی خود تحت سرپرستی بیمه عمر کنند.
– تملیک اموال یا حقوق، یا تعهد به تملیک اموال یا حقوق در آینده به نفع کودک یا نوجوان و نیز بیمه عمر میبایست توسط زن و شوهر (هر دو) انجام شود.
– سرپرستان مکلف به نگهداری و تربیت کودک تحت سرپرستی و پرداخت هزینههای زندگی وی هستند.
سفیه یا مجنون نباشند.
سلامت جسم و روان لازم و توانایی عملی نگهداری از کودک را دارا باشند.
اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان و الکل نداشته باشند.
مبتلا به بیماری واگیر و یا صعبالعلاج نباشند.
معتقد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی باشند. (با رعایت تبصره ۱ ماده ۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست مصوب ۱۳۹۲)
شرایط اختصاصی برای زن و شوهر بدون فرزند متقاضی سرپرستی چه میباشد؟
شرایط اختصاصی خانمهای مجرد (دختران و زنان بدون شوهر) متقاضی سرپرستی چه میباشد؟
الف) خانم مجرد نباید فرزند داشته باشد. اما اگر خانم مجرد بخواهد سرپرستی؛ خواهران و برادران یا برادرزادهها یا خواهرزادهها یا نوههای خود را به عهده بگیرد، داشتن فرزند بلامانع است.ب) قانون به خانمهای مجرد اجازه داده است که فقط کودک دختر را به سرپرستی بپذیرند. اما اگر خانم مجرد واجد شرایطی بخواهد سرپرستی برادر یا پسر برادر یا پسر خواهر یا نوه خود را بپذیرد، بهزیستی موضوع را به دادگاه منعکس میکند. اگر دادگاه این امر را بپذیرد، بهزیستی فرایند انجام کار را ادامه خواهد داد.
ج) دختران و زنان بدون شوهر باید دارای منزل مسکونی به صورت مستقل باشند. البته ملکی یا استیجاری بودن منزل تفاوتی ندارد. اگر متقاضی در منزلی به همراه اعضاء خانواده خود زندگی مینماید، منزل مذکور باید دارای امکانات رفاهی برای کودک باشد. همچنین اعضاء خانواده نیز باید بررسی شوند.
شرایط اختصاصی برای زن و شوهر دارای فرزند متقاضی سرپرستی چه میباشد؟
الف) برای پذیرش درخواست زوجین دارای فرزند، رعایت تناسب سنی کودکان زیستی (بیولوژیک) متقاضی و کودک تحت سرپرستی الزامی است.ب) واگذاری کودک غیرهمجنس با کودکان زیستی متقاضیان بلامانع است.
ج) درصورتی که متقاضیان سه کودک زیستی داشته باشند که با متقاضیان زندگی میکنند، صرفاً آنها میتوانند یک کودک دیگر را به سرپرستی بپذیرند. مگر آن که کودکان تحت سرپرستی خواهر و برادر باشند. اگر کودکان زیستی به دلیل ازدواج با خانواده زندگی نمیکنند شرط مزبور لازمالرعایه نیست.
افزایش گرایش به پذیرش فرزند خواندگی معلولان
سازمان بهزیستی در سال های اخیر رویکرد فعالانه تری نسبت به موضوع فرزندخواندگی داشته است، به طوری که سرعت رسیدگی به پرونده ها و پایش وضعیت کودکانی که دارای شرایط لازم بودند، را سرعت بخشیده است تا افرادی که پشت نوبت قراردارند سریع تر به نتیجه برسند. از طرفی با اطلاع رسانی، تبلیغات و آگاهی بخشی میان افراد مختلف جامعه، افکار عمومی نسبت به گذشته تمایل بیشتری به فرزندخواندگی پیدا کرده است، به طوری که علی رغم پیشرفت های مناسبی که درحوزه ناباروری اتفاق افتاده است، اما افرادی که به هر دلیلی امکان بچه دار شدن، ندارند، ترجیح می دهند که برای فرزندآوری اقدام کنند. این نگاه حتی به حوزه فرزندان دارای معلولیت هم معطوف شده است و ما اکنون با اقشار متفاوتی از طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی مواجهیم که در این زمینه بدون قضاوت و ترس ورود پیدا می کنند؛ حتی خانواده های دارای فرزند هم برای سرپرستی فرزند اقدام می کنند که درگذشته چنین باوری وجود نداشت.
در حوزه معلولین اتفاقا نگاه خیرخواهانه ای شکل گرفته است. بسیاری ازخانواده ها در ابتدا برای پرداخت هزینه درمان کودک مراجعه می کنند، اما بعد از مدتی به کودک علاقه مند شده و برای سرپرستی او اقدام می کنند. ما با پرونده های متعددی در این زمینه مواجهیم. مثل پزشک ارتوپدی که چندین جراحی مختلف را روی کودک انجام داد و با وجود اینکه پدر دو فرزند بود، اما این کودک را هم به سرپرستی پذیرفت یا موارد دیگری که کودکان نیاز به عمل جراحی داشتند و خیرین ابراز تمایل کرده و بعد از پروسه درمان، کودک را هم به فرزندی قبول کرده اند. براین اساس تمام تلاش ما این است که در حوزه معلولیت، پرونده های تشکیل شده را تسریع بخشیده و تمام خدمات و مزایایی که در اختیار افراد دارای معلولیت قرار می دهیم،
توییتر
منبع:
1.فارس / افزایش ۳۰ درصدی آمار فرزندخواندگی معلول
2.مشرق / آمارهای شنیدنی از فرزندخواندگی در سال کرونایی/ به ما کودک معلول بدهید!
3.باشگاه خبرنگاران جوان / افزایش ۳۰ درصدی آمار فرزندخواندگی معلول
4.ایران / افزایش گرایش به پذیرش فرزند خواندگی معلولان
5.حیزین / فرزند خواندگی و نحوه سرپرستی نوزادان و کودکان ؛ شرایط و قوانین + توضیحات کامل
توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.