استفاده از تلفن همراه به عنوان بخشی از زندگی مدرن، حتی اگر آزار دهنده باشد ممکن است بی ضرر به نظر برسد اما تحقیقات نشان می دهد که فابینگ می تواند به روابط شما آسیب برساند. "اِما سپپلو"، روانشناس دانشگاه های استنفورد و ییل و نویسنده کتاب "مسیر خوشبختی" می گوید: «هر چند فابینگ به این معنی است که شما از طریق رسانه های اجتماعی یا پیام کوتاه با کسی ارتباط برقرار می کنید اما در واقع می تواند روابط حضوری و لحظه ای شما را به شدت مختل کند.»
یک مطالعه نشان داد که بیش از ۱۷ درصد افراد حداقل چهار بار در روز در حضور دیگران و به هنگام صحبت با آنها دزدکی تلفن‌شان را چک می‌کنند. تقریباً ۳۲ درصد افراد نیز دو تا سه بار در روز فابینگ می‌کنند.
اگرچه شاید این رفتار چیز مهمی به نظر نرسد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که فابینگ می‌تواند به روابط و سلامت روان شما آسیب برساند.
نظری به معنای فابینگ
.jpg "از فابینگ چه می دانید؟")
میدانید به عملی که باعث می‌شود افراد در محیط‌های اجتماعی یا خانوادگی به جای توجه به دیگران به تلفن خود نگاه کنند، چه میگویند؟ به این عمل «فابینگ» میگویند، مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که فابینگ به روابط اجتماعی افراد آسیب می‌زند و کودکان را به افسردگی دچار می‌کند.
فابینگ جزئی از زندگی روزانه ما و شماست، وقتی از سرکار خسته به منزل برمیگردید و سرمیز یا سفره شام همسر یا فرزند شما سرش را در گوشی تلفن همراهش کرده و با کلمات مبهم به شما پاسخ می‌دهد، گرفتار فابینگ هستید، همین وضعیت در مهمانیها و دورهمیها مشهود است، حتی گاهی در روابط عاطفی و زناشویی هم قابل رصد است.
فابینگ یکی از عارضهها و بیماریهای مجازی است که کیفیت و گاه کلّیت زندگی کاربران تلفن همراه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، این بیماری گاهی چنان جدی می‌شود که به مرحله «اعتیاد» میرسد، فرد مبتلا آنقدر سر در گریبان تلفن همراهش فرو می‌برد که یک روز به خودش میآید و میبیند بقیه ناچار او را با همان تلفن همراه محبوبش تنها گذاشتهاند.
در دنیایی از امکانات و اطلاعات غوطه‌ور شدهایم، کارشناسان به این حالت غواصی در دنیای ارتباطات و مجازی میگویند، شما از طریق رسانه‌های اجتماعی یا پیام کوتاه با کسی ارتباط برقرار می‌کنید، این امر در فضایی که حضور دارید، باعث ایجاد اختلال در روابط حضوری و لحظه‌ای شما می‌شود.
در یک پژوهش مشخص شده است؛ «از ۱۷ درصد افراد حداقل چهار بار در روز در حضور دیگران و به هنگام صحبت با آنها دزدکی تلفن‌شان را چک می‌کنند، تقریباً ۳۲ درصد افراد نیز دو تا سه بار در روز فابینگ می‌کنند».
بهار سال ۲۰۱۲ میلادی مسئولان انتشار فرهنگ لغت مککوائیر استرالیا و متخصصان زبان آژانس تبلیغاتی مککانن بر آن شدند تا برای این پدیده نامی بگذارند، آنها این پدیده را فابینگ «Phubbing» لقب دادند، صرف حضور تلفن همراه درحین مکالمه، حتی اگر از آن استفاده نشود، کافی است تا مردم احساس ارتباط کمتری با یکدیگر داشته باشند.
در فرهنگ لغت مورد اشاره فابینگ اینگونه معنا شده است، «عمل نادیده گرفتن کسی که با شما صحبت می‌کند با توجه و نگاه کردن به تلفن همراه خود یا عمل خنثی کردن روابط شخصی در یک محیط اجتماعی با نگاه کردن به تلفن به جای توجه به دیگری».
کودکان و نوجوانانی که والدینشان به فابینگ دچارند بیش از دیگر گروه همسالان در خطر آسیبهای روحی و اجتماعی قرار دارند، جوانان و نوجوان مبتلا به این عارضه در انتخاب دوست ناکام می‌مانند.
فابینگ اعتیاد واقعی نیست؛ اما مشکلی انگیزشی است، افرادی که تلفن‌های ساده دارند، به‌طور نسبی از فابینگ در امان هستند.
انکارکردنی نیست
حالا که با تعریف این پدیده آشنا شده‌اید، احتمالا بسیاری هستند که این کار را انکار می‌کنند و معتقدند هرگز این عمل شنیع را انجام نداده‌اند. اما جالب است بدانید یک مطالعه پژوهشی در آمریکا نشان داد بیش از ۳۰ درصد افراد حداقل چهار بار در روز در حضور دیگران و هنگام صحبت با آنها بدون اراده تلفن‌شان را چک می‌کنند. تقریبا ۴۲ درصد افراد نیز دو تا سه بار در روز فابینگ می‌کنند؛ اتفاقی که به عنوان بخشی از زندگی مدرن، حتی اگر آزار دهنده هم نباشد- که هست- ممکن است بی ضرر به نظر برسد، اما «اِما سپپلو» روانشناس دانشگاه‌های استنفورد و ییل و نویسنده کتاب مسیر خوشبختی می‌گوید: «هر چند فابینگ به این معنی است که شما از طریق رسانه‌های اجتماعی یا پیام کوتاه با کسی ارتباط برقرار می‌کنید، اما در واقع می‌تواند روابط حضوری و لحظه‌ای شما را به شدت مختل کند.»
فابینگ مسری است؟
به این جمله توجه کنید: «فابینگ مسری است»؛ کودکانِ تنها مانده، راه پدر و مادرشان را پیش می‌گیرند و به گوشی پناه می‌برند. نتایج تحقیقات بعضی موسسه‌ها کاملا ملموس و عینی و هشداردهنده است. فرد مبتلا به فابینگ نشانه‌هایی از این قبیل دارد. هرجا برود وسواس‌گونه و هراسان دنبال پریز می‌گردد تا از شارژ تلفن همراه خیالش آسوده شود و اگر پیدا نکند، به‌شدت کلافه می‌شود. گاه حتی به‌سرعت برمی‌گردد و آنجا را ترک می‌کند. بدون تلفن‌همراه خوابش نمی‌برد. دیروقت می‌خوابد و دیر بلند می‌شود. تا چشم باز می‌کند، تلفن خود را در دست می‌گیرد و اگر پیدا نکند از جا می‌پرد و مشوش می‌شود. از طبیعت‌گردی‌های طولانی هراس دارد، چون طبیعت بستر مناسبی برای شارژ تلفن همراهش ندارد. اگر در جمع و فضا‌هایی قرار بگیرد که نتواند از تلفن خود استفاده کند، کلافه می‌شود. مکالمه و ارتباط مطلوبی با دیگران ندارد. بیقرار می‌شود و نمی‌تواند یکجا بنشیند.فابینگ چگونه بر روابط ما تأثیر می گذارد؟
از سال ۲۰۱۲ تا کنون مطالعات زیادی در مورد عوارض و پیامدهای فابینگ در روابط اجتماعی، بین فردی، زناشویی و کودکان انجام شده که همگی بر پیامدهای منفی فابینگ تاکید داشته اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد که صرف حضور تلفن همراه در حین مکالمه - حتی اگر از آن استفاده نشود - کافی است تا مردم احساس ارتباط کمتری با یکدیگر داشته باشند.
فابینگ باعث می‌شود توانایی صحبت کردن رودررو و ایجاد رابطۀ حضوری با دیگران آسیب ببیند. امروزه بیش از سه چهارم ایرانیان تلفن هوشمند دارند، بنابراین ممکن است مشکل فابینگ روز به روز برای ما بدتر شود و پیامدهایش بیش از این روابط اجتماعی را گسسته و تخریب کند.
یک مطالعه نشان داد که ارسال پیام کوتاه sms در هنگام مکالمه رو در رو باعث می شود که همه افراد درگیر در مکالمه، تجربه رضایت بخشی از آن نداشته باشند. استفاده از تلفن همراه و تلفن‌های هوشمند همچنین می‌تواند در ازدواج تأثیرگذار باشد.
یک مطالعه نشان داد که فابینگ رضایت زناشویی را خصوصا در آغاز ازدواج و دوران نامزدی کاهش می دهد. تنش و درگیری بر سر استفاده از تلفن دلیل این کاهش رضایت بود.
مطالعه دیگری نشان داد وجود فابینگ در روابط زناشویی به افسردگی زوجین می‌انجامد و نیز این همسران میزان افسردگی بالاتری را تجربه می کنند. این محققان می گویند: "اگر شریک زندگی شما مشغول تلفن است بدان معنی است که او در آن لحظات با هم بودن چیز دیگری را بر شما اولویت می دهد" و این به روابط شان صدمه می زند.
همچنین یک مطالعه در مورد تاثیر فابینگ بر روابط والدین و فرزندان اثبات کرد که کودکان و نوجوانانی که والدین شان درگیر فابینگ هستند تا ۶۰ درصد بیشتر دچار افسردگی، پرخاشگری، گوشه گیری و انزوا می‌شوند.
بنا به تحقیقات فابینگ همچنین بر روابط درون خانوادگی تاثیر منفی گذاشته میزان تعلق و وابستگی خانوادگی اعضا را کاهش می‌دهد.
فابینگ چگونه بر سلامت روان تأثیر می گذارد؟
از سال ۲۰۱۲ تا کنون مطالعات زیادی در مورد عوارض و پیامدهای فوبینگ در روابط اجتماعی، بین فردی، زناشویی و کودکان انجام شده که همگی بر پیامدهای منفی فوبینگ تاکید داشته اند.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد که صرف حضور تلفن همراه در حین مکالمه - حتی اگر از آن استفاده نکنید - کافی است تا مردم احساس ارتباط کمتری با یکدیگر داشته باشند.
یک مطالعه منتشر شده در مجله روانشناسی کاربردی اجتماعی نشان داد که افرادی که مورد فابینگ قرار می گیرند از این موضوع بسیار بیشتر ناراحت می شوند تا وقتی که اصلا از آنها چیزی پرسیده نشود.
نیروی محرک این احساسات چیست؟ مطالعات نشان داده است که فابینگ ۴ نیاز اساسی انسان را تهدید می کند این نیازهای اصلی عبارتند از:
احساس تعلق داشتن
اعتماد به نفس
زندگی معنادار
احساس کنترل داشتن
وقتی کسی پیش شما با تلفنش مشغول می‌شود، شما ممکن است احساس طردشدن و محروم شدن از مصاحبت او را بکنید. این می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت روان شما داشته باشد.
تحقیقات همچنین نشان می دهد افرادی که دچار فابینگ هستند تمایل زیادی دارند تا تلفن‌شان همیشه در دسترس باشد تا با شبکه رسانه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کنند و به این وسیله خلاء ارتباط حضوری یا رودررو را پر کنند. این شروع یک چرخه معیوب است.
به علاوه، غواصی در شبکه های اجتماعی ممکن است مشکل را بدتر کند. بر اساس تحقیق منتشر شده در کتاب "کامپیوتر و رفتار انسانی" (Computers and Human Behavior)، شبکه های اجتماعی می‌توانند احساس افسردگی را بدتر کنند و هر چه بیشتر از رسانه های اجتماعی استفاده کنید ، احتمال احساس افسردگی یا اضطراب شما بیشتر است.
مطالعه‌ای دیگر نشان داد افرادی که هنگام صرف غذا با دوستان یا خانواده از تلفن خود استفاده می کنند نسبت به افرادی که این کار را نمی کنند، از وعده غذایی خود کمتر لذت می‌برند. یک آزمایش پیگیری نشان داد که استفاده از تلفن با ایجاد حواس پرتی و کاهش اشتیاق، لذت تعاملات رودررو را در دور میز غذا از بین می‌برد؛ امری که به کاهش روابط خانوادگی منجر می‌شود.
آیا شما دچار فابینگ هستید؟
علامت شماره یک مبنی بر اینکه شما دچار فابینگ هستید، تلفن همراه شما است. اگر تلفن شما همیشه با شماست چون می ترسید تماس، اعلانات یا به روزرسانی وضعیت را از دست بدهید ، احتمالاً دچار فابینگ هستید.
سه نشانه دچار بودن به فابینگ به این شرح است
همزمان دو مکالمه دارید، یکی از طریق تلفن و و یکی با شخص روبرویتان. شما به احتمال زیاد هیچکدام از این دو مکالمه را با موفقیت انجام نمی دهید و مطمئناً فیوب "Phub" (دچار فابینگ) هستید.سرمیز یا سفره غذا یا دیگر موقعیت‌های اجتماعی با تلفن خود مشغول می‌شوید. قرار دادن تلفن کنار بشقاب غذا علامت هشداری است که نشان می دهد به زودی ارتباطات خانوادگی تان دچار اختلال خواهد شد.
یادتان باشد حتی لازم نیست تلفن خود را در حین مکالمه لمس کنید تا روی رابطه شما تأثیر منفی بگذارد. یک مطالعه نشان داده است که تنها وجود تلفن در دستان یا کنار شما باعث می‌شود همسر، فرزند، خانواده یا دوستان و همکارانتان کمتر با شما ارتباط برقرار کنند.
بدون چک کردن تلفن نمی توانید شام، نهار یا صبحانه تان را تمام کنید. این نشانه‌ای از دلهره و ترسی واقعی در شماست. ترسِ از دست دادن تماس، پیام یا پست جدیدی در شبکه های اجتماعی.
۳ راه برای جلوگیری از فابینگ شدن
اگر فکر کردن به خارج شدن و کنار گذاشتن شبکه های اجتماعی شما را عصبی کرده و مزاجتان را به هم می ریزد، تنها نیستید. در واقع، یک مطالعه نشان داده که تمایل به بررسی و چک کردن شبکه های اجتماعی بیشتر از میل به رابطه جنسی است. اما این بدان معنا نیست که شما نمی‌توانید روش‌های دیگری را بدون توجه بی‌وقفه، برای چک کردن رسانه‌های اجتماعی یاد بگیرید و از دچار شده به فابینگ پرهیز کنید.
۱- غذایتان را بدون تلفن بخورید
وقتی زمان غذا خوردن است، اعم از صبحانه، نهار یا شام، مهم نیست کجا هستید ، تلفن را کنار بگذارید. اگر فکر می کنید اعلان یک پیام می تواند حواس شما را پرت کند، تلفن خود را نیز در حالت «مزاحم نشوید» یا "هواپیما" قرار دهید. هر وعده غذایی را به به موقعیتی برای گفتگو و صحبت کردن با همسر، فرزندان، خانواده، دوستان یا همکاران تبدیل کنید و با آنها گفت و شنودی صمیمانه داشته باشید. ممکن است در ابتدا از این اجبار احساس خوبی نداشته باشید، اما به زودی با گفتگوی رو در رو احساس راحتی بیشتری خواهید کرد.
۲- تلفن را از دسترس خود دور کنید
وقتی به خانه برمیگردید یا پس از اتمام کار روزانه حداقل برای دو ساعت تلفن خود را در جایی دور از دست قرار دهید. مثلا در ماشین یا در کشوی میز یا در جیب کت. ممکن است روزهای اول احساس کنید عضوی را از دست داده اید، اما نترسید که تلفن خود را دور از دسترس قرار داده اید - و آن را در همانجا بگذارید. مطمئن باشید هر پیام یا علان یا به روز رسانی در گوشی شما منتظر می ماند و ناپدید نمی شود. برای تماس های ضروری از تلفن ثابت یا یک گوشی معمولی غیر هوشمند استفاده کنید.
۳- خود را به چالش بکشید
نیاوردن تلفن به سر میز یا سفره غذا یا گذاشتن آن در ماشین یا جیب کت را به چالشی برای خود تبدیل کنید و برای پیروزی در آن تلاش کنید. این گونه انگیزه مضاعفی برای پرهیز از فابینگ خواهید داشت که به شما کمک می کند اوقاتی را در روز از تلفن هوشمندتان دور باشید.علاوه بر این ها به تدریج چالش های دیگری برای خود ایجاد کنید یا آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.
۳ راه برای کمک به فابینگ دیگران
اگر می خواهید به یکی از عزیزان خود کمک کنید تا از فابینگ دست بردارد، این سه مرحله برای شروع وجود دارد:۱- رفتار درست خودتان را الگوی آنها قرار دهید
اگر می خواهید وقتی کنار همسر، فرزند، اعضای خانواده یا دوست خود نشسته اید مورد فابینگ قرار نگیرید و به آنها کمک کنید که دچار فابینگ نشوند، مثال خوبی برای آنها باشید.وقتی کنار آنها روی مبل نشسته اید، تلفن خود را کنار بگذارید. از آنها نخواهید تا در زمان دیدارتان چیزی را در گوشی شان به شما نشان دهند. با سایر افرادی که نشسته اند وارد گفتگو شوید. مطمئن باشید آنها این نکته را خواهند فهمید.
۲- با آنها صحبت کنید
هیچ چیز مثل عشق و محبت اثر گذار نیست. اگر کسی که با او ارتباط دارید عادت به فابینگ دارد، با او راجع به این مساله صحبت کنید و به او بگویید که فابینگش چه تاثیر بدی روی روابط شما می گذارد. اگر نمی توانید این مطلب را رو در رو بگویید برایش یک ایمیل بدهید یا پیغام بگذارید.در هر صورت به آنها بگویید که این کار را دوست ندارید و سپس به آنها کمک کنید تا عادت های بهتری پیدا کنند.
۳- دلسوز باشید
فابینگ اعتیاد واقعی نیست، اما یک مشکل انگیزشی است. رفتارهای آموخته شده مدتی طول می کشند تا از بین بروند، بنابراین صبور باشید و انها را درک کنید، اما در ضمن محکم باشید و از خواسته تان عقب نشینید.خلاصه کلام
به طور کلی ، این نتایج یادآوری خوبی است که بدانیم اگرچه تلفن های هوشمند ما می‌توانند کارهای بسیاری را برای ما انجام دهند ، اما یک چیز را نه تنها نمی‌توانند انجام دهند بلکه ممکن است بر آن تاثیر منفی بگذارند و آن حفظ روابط ما با افرادی است که دوستشان داریم.به هر حال برای آن که در خانواده بیشتر حضور داشته باشید، وقتی به خانه می‌رسید، گوشی هوشمند خود را در جیب خود بگذارید!
منبع:
1. کاشمری/ گذری بر اعتیاد دیجیتالی و «فابینگ»
2. ایسنا/ «فابینگ» چیست و چگونه ما را تهدید می‌کند؟
3. عصر ایران/ "فابینگ" چیست و چگونه روابط اجتماعی، شخصی و زناشویی ما را تهدید می‌کند؟ (+توصیه‌های کاربردی)
4. باشگاه خبرنگاران جوان/ هشدار؛ این بیماری مسری است؛ ما همه «فابینگ» داریم!
