▼حرف روز
واقعیت بودجه دفاعی کشور
بعد از ارسال لایحه بودجه به مجلس و آشکار شدن آمار و ارقام بودجه، تحلیلهای متنوع و اکثراً غیرکارشناسی در سطوح مختلف صورت میگیرد که یکی از آنها هم درباره بودجه دفاعی کشور است. برای تنویر افکار و شناخت اهمیت بودجه دفاعی در امنیت ملی، چند نکته بهصورت اجمال اشاره میشود.
نکات تحلیلی: 1- نیروهای مسلح تجهیزات متنوعی را برای دفاع در حوزههای مختلف مأموریتی، اعم از زمینی، هوایی، دریایی، اطلاعاتی و پدافندی نیاز دارند. با توجه به محدودیتهای فروش به خاطر تحریمها، جمهوری اسلامی ایران با توان علمی و تولید داخلی، اکثر نیازهای نیروهای مسلح را با تنوع بسیار، بومی و داخلی سازی کرده که این عمل انقلابی و جهادی علاوه بر ایجاد بازدارندگی، هزینههای تأمین سلاح و مهمات و تجهیزات گوناگون را بسیار پایین آورده است که اگر این کار صورت نمیگرفت، دولت باید بودجههای هنگفتی برای تهیه آنها تخصیص میداد. 2- بر اساس اسناد مالی، قبل از انقلاب حدود ۳۵ درصد بودجه کشور برای امور نظامی هزینه میشد، اما اکنون طبق قانون، حدود ۵ درصد بودجه عمومی برای بنیه دفاعی کشور در نظر گرفته میشود که بخشی از آن هم تخصیص پیدا نمیکند و همچون سایر نهادها و وزارتخانهها دچار کسری بودجه سالانه میشود. 3- نسبت هزینههای نظامی با تولید ناخالص ملی یک قاعده در کشورهای مختلف برای تخصیص بودجه دفاعی است، یعنی کشورهای مختلف درصدی از تولید ناخالص ملی را به این امر اختصاص میدهند. بر این مبنا نزدیک به 2 درصد تولید ناخالص ایران صرف بخش دفاعی میشود و کشورمان در بین کشورها، رتبه 93 را دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور و تنوع تهدیدات با نگاه راهبردی، حتماً باید یک سری تجدیدنظرهایی در بودجه دفاعی کشور صورت گیرد.
نکته راهبردی: دولت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به این نکته کلیدی واقفاند که بنیه و توانمندی دفاعی- امنیتی کشور در طول ۴۰ سال گذشته همواره تکیهگاه مسئولان در عرصههای مختلف داخلی و بینالمللی بوده است؛ بهطوریکه امروزه جمهوری اسلامی ایران در منطقه پرمخاطره و پرچالش غرب آسیا، از امنیت پایدار، با توان و تجهیزات ساخت داخل برخوردار است. مضافاً با توجه به تغییر در صحنه نبردهای امروزی و پدیدار شدن وجهههای جدیدی از تهدیدات، موضوع تحقیقات و پژوهشهای دفاعی جزء اولویتهای قطعی نیروهای مسلح کشورمان است و برای رسیدن به این هدف راهبردی باید نیازمندیهای آنها در بودجهریزیها لحاظ گردد تا بنیه دفاعی متناسب با شرایط و تولیدات داخلی بهروز شود. (نویسنده: علی قاسمی)
فریب این بازی را نخواهیم خورد
مقامات اروپایی در یک «زمان مشخص» سعی دارند دهها سیگنال و نشانه را در قبال برجام و ایران ارسال کنند! جوزف بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ایران را بابت «عدماعتماد به آمریکا و تروئیکای اروپایی» محق میداند و در مقابل، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان در اظهاراتی وقیحانه ایران را بابت عدمتندادن به خواستههای مضحکانه و غیرقابلقبول طرف غربی (درخصوص بسط توافق هستهای) تهدید میکند. فراتر از آن، بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی را نیز در محکومیت نصب سانتریفیوژهای جدید در نظنز مشاهده کردیم؛ به راستی در اتحادیه اروپا چه خبراست؟!
تجمیع مواضع «جوزف بورل» و «هایکو ماس»، سوالاتی را به ذهن مخاطبان داخلی و بینالمللی سخنان آنها متبادر میکند؛ سوالاتی از جمله اینکه آیا «پارادوکسهای گفتاری مقامات اروپایی» در قبال ایران و توافق هستهای، منبعث از نوع نگاه متفاوت سیاستمداران اروپایی در نحوه تعامل یا تقابل با کشورمان نهفته است؟! پاسخ این سوال منفی است. مطابق تقسیم کاری که میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده (دولت جدید بایدن) صورت گرفته، قرار است هر دو بازیگر غربی در یک «برهه زمانی»، دست به ارسال پیامها و سیگنالهای متفاوت و در ظاهر متمایزی خطاب به جمهوری اسلامی ایران بزنند.
هدف از ارسال این سیگنالها، افزایش ضریب سردرگمی افکار عمومی و مسئولان حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان است، بهگونهای که آنها «تروئیکای اروپایی» را یک «بازیگر واحد» قلمداد نکنند! زمانی که خدایناکرده این پیشفرض به صورت خواسته یا ناخواسته در ذهن مسوولان حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان شکل بگیرد، مرحله دوم بازی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران آغاز میشود: خلق «پلیس بد» و «پلیس خوب»! این بازی نخنما در جریان برگزاری سلسلهمذاکرات هستهای میان ایران و اعضای 1+5 در ژنو و وین (بین سالهای 1392 تا 1394) صورت گرفت.
در آن زمان، «لوران فابیوس»، وزیر خارجه فرانسه نقش «پلیس بد» و «فرانک والتراشتاینمایر»، وزیر امور خارجه آلمان نقش «پلیس خوب» را در قبال پرونده هستهای ایران ایفا میکردند. اکنون با خروج ترامپ از کاخ سفید، تقسیم کار دوبارهای میان مقامات اروپایی و آمریکا صورت گرفته است. بر اساس این تقسیم کار جدید، قرار است اتحادیه اروپا تا زمان حضور بایدن در کاخ سفید (ژانویه 2021- اوایل بهمن امسال)، ضمن ارسال سیگنالهای «متناقض» و «هدفمند» به ایران، زمینه لازم را برای ورود سریع بایدن به پرونده برجام فراهم کند. نقشهراه مشترک دولت بایدن و سه دولت اروپایی در این خصوص مشخص است: «اینکه برجام بهمثابه «نقطه آغاز» اعمال محدودیتهای همهجانبه موشکی، منطقهای و حتی محدودیتهای جدید هستهای علیه ایران تعریف شود.»
در این معادله چندلایه و پیچیده، توافق هستهای نه حکم یک «توافق حقوقی مستقل» و نه حکم یک «سند بینالمللی مورد تایید شورایامنیت سازمان ملل متحد» را خواهد داشت؛ در این مسیر، «برجام» حکم کاتالیزور یا عامل تسریعکنندهای را خواهد داشت که بتوان آن را معطوف به استراتژی مشترک آمریکا-اروپا مبنی بر «مهار همهجانبه ایران قدرتمند» به کار گرفت. قطعا جمهوری اسلامی ایران فریب این بازی وقیحانه اروپاییان را نخواهد خورد.(حنیف غفاری)
حکیمیپور: رفتارهای خاتمی با گفتارش سازگاری ندارد
احمد حکیمیپور، دبیرکل حزب اراده ملت در گفتوگویی با تسنیم درباره وضعیت متزلزل اصلاحطلبان و جایگاه رییس دولت اصلاحات، اظهاراتی را بیان کرد که بازگوکننده مشکلات عدیده ساختاری ایشان است. او با اشاره به حضور مستقل حزب متبوعش در انتخابات آینده گفت: در آخرین جلسه شورای مرکزی حزب که تابستان گذشته انجام شد، به این نتیجه رسیدیم که کنش حزبی مستقل از جبهه اصلاحطلبان داشته باشیم. حکیمیپور با اشاره به جایگاه نامشخص خاتمی در جبهه اصلاحات، گفت: این مساله در درجه اول به شخص آقای خاتمی بازمیگردد که میخواهد کجای جریان بایستد، دیگران نمیتوانند برایش جایگاه تعریف کنند. سیاست امری داوطلبانه است و او باید ببیند چهاندازه میخواهد در سیاست باشد. وی در اینباره افزود: خاتمی بعد از پایان دوره ریاستجمهوریاش حرف جالبی زد و گفت: «سیاستمداران مهمان تاریخ و فرهنگیان میزبان تاریخ هستند، من اساسا اشتباه به سیاست آمده بودم؛ چون شخصیتم فرهنگی است و باید به جایگاه میزبانی خود برگردم»؛ برای همین هم بنیاد باران را تأسیس کرد اما متأسفانه رفتارهایش با گفتارش سازگاری ندارد، یعنی با تحریک دیگران خودش را درگیر سیاست میکند. دبیرکل حزب اراده ملت با انتقاد از رویکرد تحریمطلبی برخی اصلاحطلبان در قبال انتخابات گفت: در جریان اصلاحات همواره عدهای مسائل را بهسمتی میبرند که اگر خواسته آنان برآورده نشود در انتخابات حضور نخواهند یافت، در حالی که وظیفه ما کنش سیاسی و قانونی در هر شرایط است. اظهارات حکیمیپور نشان از آن دارد که اصلاحطلبان در آستانه انتخاباتی دیگر، باز هم دچار اختلافات درونجبههای شده و از حل آن عاجز ماندهاند. از سویی انتقادات صریح او درباره جایگاه خاتمی، گویای آن است که اصلاحطلبان محوریت سیاسی خود را از دست داده و در یافتن آلترناتیوی مناسب، ناموفق بودهاند.
رفتار امریکا موجب زیادهخواهی اروپا شده است
عبدالرضا فرجیراد، سفیر پیشین ایران در مجارستان در خصوص اظهارات اخیر وزیر امور خارجه آلمان مبنی بر لزوم توافق گستردهتر با ایران اظهار داشت: «امروز ما شاهد شرایط خاصی هستیم که از یک طرف آقای ترامپی که برجام را لغو کرد در حال خروج از کاخ سفید است و در همان کشور رئیسجمهوری قرار است بر سر کار بیاید که معتقد است باید به برجام بازگشت، هر چند که برای آن هم شروطی مطرح میکند.» وی گفت: «از طرف دیگر آقای بایدن معتقد است باید با متحدان سابق امریکا یعنی اروپا که آقای ترامپ آنها را کنار گذاشته بود، همکاری بهتر و گستردهتری داشته باشد.»سفیر پیشین ایران در مجارستان افزود: «اقداماتی که آقای ترامپ در دوره چهار ساله خود انجام داد، شرایطی را در عرصه بینالملل به وجود آورده که موجب شده اروپاییها امروز به میزانی از خودخواهی برسند که برخلاف گذشته که تأکید میکردند باید برجام به هر ترتیب حفظ شود، با مطرح کردن برخی شرایط بخواهند موضوع را پیش ببرند.» فرجیراد بیان کرد: «از طرف دیگر آنها میبینند که مجلس شورای اسلامی قانونی را به تصویب رسانده که به موجب آن برخی اقدامات از سوی ایران انجام خواهد شد که مورد رضایت و پسند آنها نیست، به همین دلیل است که وزیر خارجه آلمان، میگوید که شاید برجام به تنهایی کافی نباشد و ما نیاز به برجام پلاس داریم.» وی افزود: «بر اساس این قانون زمانی که رئیسجمهور امریکا در کاخ سفید مستقر شود، باید در حدود ۱۰ روز تحریمهای ایران را لغو کند، وگرنه براساس قانون مجلس، دولت موظف است از پروتکل الحاقی خارج شود.»
سفیر پیشین ایران در نروژ اظهار کرد: «به اعتقاد من این مدت زمان کوتاهی است و شاید بتوان گفت که اگر زمان بیشتری برای این موضوع در نظر گرفته میشد، نتیجه بهتری را در برداشت، اما به هر حال باید دید در آینده مسائل در ایران و در کشورهای طرف مقابل ما چگونه پیش خواهد رفت.» فرجیراد در پایان خاطر نشان کرد: «به اعتقاد من برای آنکه بخواهیم بگوییم این قانون میتواند منجر به جلوگیری از زیادهخواهی طرف مقابل شود یا خیر زود است، اما آنچه مشخص است، اینکه طرف مقابل نسبت به این اقدام جمهوری اسلامی ایران از خود واکنش نشان داده است.»
▼ اخبار ویژه
◄ بازگشت به برجام برای یارگیری علیه ایران
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت آینده جو بایدن، گفته: «دولت آینده آمریکا میخواهد با بازگشت به برجام، ایران را به پایبندی به برجام وادارد و برنامه هستهای ایران را کنترل کند. الآن اوضاع خطرناکی است؛ آنها اورانیوم بیشتری غنی کردهاند. ما از برجام خارج شدیم و تنها هستیم». او افزوده: «آمریکا هم به توافق پنج سال پیش احترام میگذارد؛ یعنی؛ لغو تحریمهای میلیارد دلاری برای تهران که شدنی است و این زمینه مذاکرات بعدی درباره مسائل گستردهتر فراهم میکند». سالیوان گفته: «البته به ایران بستگی دارد؛ اگر همراهی نکند، آن زمان آمریکا میتواند از کشورهای دیگر بخواهد به آن بپیوندند تا به ایران نشان دهند گزینه دیگری ندارد».◄ نقش لاریجانی در ماجرای تصویب برجام
«علیرضا زاکانی»، رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس نهم، میگوید: «شب قبل از [تصویب] برجام [در مجلس]، در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جلسهای برگزار شد و تعدادی از موافقان و مخالفان برجام حضور داشتند؛ آنجا تفاهم کردیم و دبیرخانه گفت با نظرات شما مشکلی نداریم. صبح پیش لاریجانی رفتم و موضوع را گفتم، اما لاریجانی قبول نکرد، گفت همان طرح قبلی را در دستور میگذارم! در روز بررسی برجام، ۲۰۰ پیشنهاد برای برجام به کمیسیون امنیت مجلس رسیده بود و طبق آییننامه باید آنها بررسی میشدند؛ اما لاریجانی اجازه بررسی آنها را نداد و کار خودش را کرد».◄ سخنی از امتیازدهی به طرف ایرانی نیست!
مقامات دولت آینده کاخ سفید به اتفاق همچنان معتقدند بازگشت به برجام یک هدف دستیافتنی و غیرقابل انکار است که میتواند منطقه خلیجفارس را از تهدیدات آتی و بحرانهای فعلی نجات دهد. کلیدیترین نکتهای که میان سخنان مقامات دولت آینده امریکا و شخص جو بایدن به وضوح قابل رؤیت است، این مسئله است که تاکنون یک بار نیز سخن از برداشتن تحریمهای ضدایرانی یا چگونگی برداشتن بخشی از آنها حرفی به میان نیامده و تنها مسئلهای که مورد تأکید است، ضرورت متوقف کردن رشد و پیشرفت ایران در حوزههای غیرهستهای است.اینکه امریکاییها ابراز علاقهای به ابزارهای تشویقی برای کشاندن طرف ایرانی پای میز مذاکره نمیکنند، خود گویای این تلقی است که آنها اطلاعات مناسبی از نوع تفکر و خواستههای طرف ایرانی داشته و به اصطلاح شناخت کاملی از رویکرد طرف مقابل دارند. امریکاییها معتقدند طرح اصل مذاکره برای جماعت خوشبین به مذاکره در داخل کشور حائز اهمیت است و آنچه از اولویت برخوردار نیست، بحث برداشتن تحریمهایی است که بهواسطه شعارهایی که در رابطه با آن سر دادند، توانستند آرای عمومی را در انتخابات سالهای ۹۲ و ۹۶ جلب کنند.
◄ همه چیز به ایران بستگی دارد!
روز گذشته نیز جیک سالیوان، نامزد معرفی شده از سوی جو بایدن، رئیسجمهور منتخب امریکا برای سمت مشاور امنیت ملی در سخنرانی خود در اجلاس شورای مدیریت والاستریت ژورنال ابراز خوشبینی کرد که فرصت بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در دولت آینده امریکا وجود دارد. شبکه بلومبرگ، گزارش میدهد که سالیوان میگوید: «اکنون در وضعیت خطرناکی هستیم. آنها (ایران) اورانیوم بیشتری غنیسازی کردهاند. ما (از توافق) خارج شدیم و تنها هستیم. قصد دولت بایدن این است که ایران را به پایبندی کامل (برجام) بازگرداند، کاری که برنامه هستهای ایران را بار دیگر تحتکنترل قرار میدهد. هر زمان که به این هدف دست پیدا کنیم، زمینه برای مذاکرات جدید بر سر دیگر مسائل (درباره ایران) فراهم خواهد شد.» سالیوان در ادامه با ادعای اینکه همه چیز به ایران بستگی دارد، گفت: «اگر مقامات ایران از پیوستن مجدد سر باز بزنند، امریکا میتواند به جهان بگوید که اکنون شما باید به ما بپیوندید تا راهبردی ایجاد کنیم که به ایرانیها نشان دهد واقعاً انتخاب دیگری وجود ندارد.»◄ دلالی اروپاییها
بسیاری از صاحبنظران داخلی معتقدند که بیپاسخ ماندن نقض برجام توسط امریکا و خروج این کشور از برجام باعث شده است که اروپاییها نیز جری شده و درخواستهایی مبنی بر منضم کردن مباحث موشکی و منطقهای به توافق هستهای را مطرح کنند؛ چراکه همانطور که اشاره شد اروپاییها طی روزهای بعد از قطعی شدن رئیسجمهور شدن جو بایدن از ضرورت مذاکرات جدید با ایران در قالبهای فراهستهای سخن به میان آوردند و کمافیسابق نقش دلالی را بازی میکنند که موظف است امتیازات سیاسی از ایران برای کسب رضایت امریکاییها اخذ کند.◄ غرب میخواهد قدر موقعیت و موهبت کنونی را بداند
تشدید فشارهای مشترک امریکا و اروپا برای وادار کردن طرف ایرانی به مذاکرات جدیدی که مناقشه موشکی و منطقهای را نیز شامل شود با این هدف صورت میگیرد که طی ماههای باقی مانده از عمر دولت تدبیر و امید چنین گامی برداشته شود تا کار به دولت بعدی ایران که مشخص نیست رئیس آن با چه مختصاتی با غرب روبهرو شود، موکول شود. تجربه امریکا- اروپا در رویارویی با دولت فعلی کشورمان آنها را به این تلقی رسانده است که معامله کردن با این دولت از هر اقدام دیگری نتیجه بخشتر خواهد بود و فرصت چند ماه اخیر تا انتخابات خردادماه را باید ارج و قرب نهاد و از آن نهایت استفاده را کرد.◄ امیرعبداللهیان: آمران ترور شهید فخریزاده شناسایی شدند
«امیرعبداللهیان»، دستیار ویژه رئیس مجلس گفت: «آمران ترور شهید فخریزاده مشخص شدند و قطعاً در آیندهای نهچندان دور پاسخ قاطعی خواهند گرفت. عاملان اجرای این ترور که بخشی از آنها توسط دستگاههای امنیتی ما شناسایی و حتی دستگیر شدهاند از عدالت فرار نخواهند کرد. برای آمران این ترور اقدامات چندلایهای مدنظر جمهوری اسلامی ایران هست. روزی که خبر پاسخ کوبنده و پشیمان کننده منتشر بشود، ابعاد این مقابلهبهمثل قاطع تشریح خواهد شد. قطعاً صهیونیستها بدون همکاری با سرویسهای اطلاعاتی دیگر نمیتوانستند مرتکب ترور شهید فخریزاده شوند. قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها تقریباً از حدود ۴ ماه پیش در مجلس کلید خورد. این قانون نه صرفاً پاسخ به ترور شهید بلکه پاسخ به بدعهدیهای کشورهای اروپایی و در پاسخ به تحریمهای ظالمانه یکجانبه و بهعنوان یک راهحل منطقی برای خارج کردن کشور از تحریمهاست».◄ اروپا دوباره ایفاگر نقش پلیس بد شد!
تروئیکای اروپایی به تصمیم برجامی ایران واکنش نشان داده و در بیانیهای مدعی شد، تصمیم ایران برای نصب سانتریفیوژهای جدید در نطنز، نقض توافق هستهای است! در این بیانیه مداخلهجویانه آمده است: «اجرای مصوبه اخیر مجلس با برجام همخوانی ندارد و ایران نباید چنین گامهایی را اجرا کند». نکته جالبتوجه در این بیانیه؛ ادعای فریبکارانه این سه کشور در «تلاش خستگیناپذیر» برای حفظ برجام است، درحالیکه آنها نهتنها پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام که پیش از آن هم هیچ گام مثبتی برای حفظ آن انجام ندادند. در همین راستا پنج روز پیش، محمدجواد ظریف خطاب به غربیها گفت: «به تعهداتتان در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشید و نقض برجام را متوقف کنید... اگر هم نمیتوانید اقدامات شرورانه خود را در منطقه متوقف کنید، خفه شوید». اروپا در مذاکرات هستهای پلیس بد بود، بعد در دوره ترامپ، وقتی به تعهداتش عمل نکرد ترامپ را بهانه قرار داد و باز امروز با آمدن بایدن، دوباره ایفاگر نقش پلیس بد شده است! این رویکرد نشان میدهد که اساساً ارادهای برای اجرای تعهدات برجامی از سوی اروپا و آمریکا وجود ندارد و بازی ۷ سال گذشته همچنان ادامه خواهد داشت. چنانچه وزیر خارجه آلمان نیز اظهار داشته، به نظر میرسد اروپا و آمریکا با تداوم این بازی در مقاطع بعدی، به دنبال امتیازگیری در موضوعات منطقهای و موشکی از ایران است. ایران اثبات کرده که با وجود اعمال سختترین و پیچیدهترین تحریمها توانسته به مسیر خودش ادامه بدهد، پس دلیلی وجود ندارد که از موضع اقتدار برای احقاق حقوق تضییع شده مردمش کوتاه بیاید.◄ عملکرد بیبیسی فارسی در ماجرای ترور شهید فخری زاده
نگاهی به عملکرد بیبیسی فارسی در حادثه اخیر که در آن مردم ایران یکی از دانشمندان بزرگ هستهای و دفاعی خود را دست دادند، قابلتوجه است. این رسانه وابسته به انگلیس در کنار برنامههای همیشگی خود در این مواقع، در این حادثه تروریستی فراتر از یک رسانه حامی عمل کرد و عملاً بهعنوان یک همکار مستقیم و جانمایی شده در پروژه ترور شهید فخری زاده ظاهر شد. بخشی از عملکرد بیبیسی فارسی از زمان ترور شهید فخریزاده تاکنون به شرح ذیل است: 1- اقتدار آفرینی برای موساد و بازخوانی افتخارآمیز موفقیتهای این سرویس در ترور دانشمندان ایران؛ 2- تلاش برای تضعیف دستگاههای اطلاعاتی ایران؛ 3- تلاش برای اختلافافکنی میان دستگاههای امنیتی ایران؛ 4- تلاش برای معتبرسازی روایت موساد از ترورها در ایران؛ تضعیف حس خونخواهی و انتقام در میان مردم ایران و ترساندن ایرانیها از رژیم اسرائیل؛ حال با توجه موارد گفته شده، کارکنان بیبیسی فارسی یک فعال رسانهای هستند یا همکار مستقیم عوامل ترور؟! این اقدامات بیبیسی نشان میدهد که عوامل ترور شهید فخریزاده درواقع عناصر درجه دوم در این پروژه بوده و ادامه و اصل ماجرا اساساً بر عهده کارکنان ایرانی این رسانه انگلیسی بوده است.▼ اخبار کوتاه