طبق برآوردهایی که از سوی سازمان بهداشت جهانی صورت پذیرفته، افرادی که به نوع جدید ویروس کرونا مبتلا می‌شوند به‌طور میانگین آن را به 1/5 نفر انتقال می‌دهند، حال‌آنکه این میزان در مورد ویروس قبلی کرونا ۱/۱ نفر عنوان می‌شد.
جان‌باختگان ویروس جهش‌یافته
یک روز پس از اعلام رسمی «جان باختن اولین بیمار مبتلابه ویروس جهش‌یافته در قزوین»، وزارت بهداشت از مثبت شدن تست کرونای همه اعضای خانواده این فرد و مرگ یک شهروند دیگر در تهران براثر این ویروس در هفته گذشته خبر داد.معاون وزیر بهداشت در قزوین که شامگاه پنج‌شنبه ۲۳ بهمن‌ماه خبر جان باختن یک شهروند ۴۸ ساله اهل آبیِک براثر ابتلا به ویروس جهش‌یافته را اعلام کرده بود، عصر روز شنبه، ۲۵ بهمن‌ماه با اعلام خبر مثبت شدن تست اعضای خانواده این فرد گفت این افراد بدون علائم هستند و در حال حاضر همگی در قرنطینه به سر می‌برند. محمدمهدی گویا همچنین گفت که اقدامات لازم برای قرنطینه روستای محل سکونت این فرد و بررسی وضعیت سلامت افرادی که با او در ارتباط بوده‌اند، انجام‌شده است و از فردا صبح از همه اهالی روستا نیز تست کرونا گرفته می‌شود.
در همین رابطه سعید نمکی، وزیر بهداشت هم روز شنبه خبر از مرگ یک خانم ۷۱ ساله در خیابان وحدت اسلامی دادکه هیچ مسافرتی نداشته و اتفاقی که در آبیک افتاد، اثبات کرد که ویروس جهش‌یافته کرونا در کشور چرخیده است. نمکی در حالی از مرگ یک زن در تهران براثر ویروس جهش‌یافته خبر داد که به گفته او یک هفته از مرگ این شهروند گذشته است.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کاشان روز گذشته مرگ نخستین نفر به دلیل ابتلا به ویروس جهش‌یافته گونه انگلیسی ویروس کرونا را اطلاع‌رسانی کرد.
محمد حاجی جعفری ضمن اشاره به موارد مثبت از این ویروس در چند منطقه از کشور گفته است که با بررسی انجام‌شده نمونه یک مورد بیمار مشکوک به این نوع ویروس در این منطقه شناسایی شد.
او گفته این نمونه مربوط به زن ۴۵ ساله است که با علائم تب و تنگی نفس به بیمارستان مراجعه کرد که به علت شدت علائم جان خود را از دست داد. معاون تحقیقات وزارت بهداشت هم اعلام کرده که ممکن است آمار مبتلایان به کرونای انگلیسی خیلی بالاتر از آمارهای فعلی باشد. فرید نجفی گفته «مطالعه ما در این زمینه خیلی کم است» و در اظهارنظری دیگر، مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا گفته است «امکانات تشخیصی برای تمامی موارد مشکوک به ویروس جهش‌یافته انگلیسی را در کشور نداریم.»
او تأکید کرده است که «هزینه مطالعه ژنتیکی» درزمینه کرونای انگلیسی «خیلی بالاست» و به همین دلیل امکان بررسی «همه موارد مشکوک» وجود ندارد. مردانی بدون ارائه آمار خاصی گفته است که در شهر تهران «موارد ابتلای شدید به بیماری افزایش‌یافته است.» آخرین باری که وزارت بهداشت به‌طور رسمی آماری از ویروس جهش‌یافته اعلام کرد به 21 دی‌ماه برمی‌گردد. سعید نمکی در این تاریخ به شناسایی پنج مورد مبتلابه ویروس جهش‌یافته در کشور اشاره‌کرده بود و حالا صریح بیان کرده است که ویروس انگلیسی در کشور پخش‌شده و توضیح داده، قدرت سرایت این ویروس به‌مراتب بالاتر از آن چیزی است که انگلیسی‌ها می‌گویند. وزیر بهداشت پیش‌بینی کرده است که اگر پروتکل‌ها رعایت نشود به یک خیز بسیار سهمگین و سنگین وارد می شویم و این بلندترین زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود.
مبارزه با چموش‌ترین ویروس موتاسیون یافته
کشور در آستانه بروز موج چهارم بیماری است و این موج به‌مراتب خطرناک‌تر از موج سوم است. کرونا در برخی استان‌ها خیز برداشته و ۹ شهر کشور را قرمز کرده است و وزیر بهداشت نیز اعلام کرده که ما باید همه‌جا فکر کنیم که زیرپوست هر شهری هر روستایی و هر خانواده‌ای ممکن است این ویروس پیدا شود و این‌یکی از زنگ خطرهای جدی در مدیریت کرونا ست که آغازشده است و سعید نمکی به بیانی دیگر بازهم هشدار داده که این ویروس یکی از بااقتدارترین نظام‌های بهداشتی و درمانی دنیا را در اروپا به‌زانو درآورده و دارد روزهای سختی برایمان آغاز می‌شود و باید خودمان را برای مبارزه با چموش‌ترین ویروس موتاسیون یافته‌ای که متأسفانه دارد مملکت را گرفتار می‌کند، آماده کنیم.همزمان با این اظهارات وزیر بهداشت، مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی ایران گفته که بخش آی‌سی‌یو یا مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها در حال پر شدن است و با توجه به سخنان فرمانده ستاد ملی مقابله با کرونا در تهران، اگر خیز چهارم در تهران و سایر استان‌ها اتفاق بیفتد، ممکن است سرعت انتقال، سرایت و ابتلا به‌مراتب از امواج قبلی بیشتر باشد. علیرضا زالی به این موضوع تصریح دارد که شرایط فعلی ما در تهران به‌گونه‌ای نیست که به دی‌ماه شبیه باشد. افزایش میزان مراجعان سرپایی و بستری، بالا بودن موارد تست مثبت، حاکی از این است که در بهمن‌ماه، گونه متفاوت‌تری از چرخه ویروس را شاهد هستیم که می‌تواند نشان‌دهنده بارقه‌های شکل‌گیری خیز جدید بیماری باشد.
تاکنون فقط ۷ مورد ابتلا به ویروس انگلیسی در استان تهران شناسایی‌شده‌اند که به گفته زالی، اثبات این نوع ویروس اقدامی آزمایشگاهی است. کرونا ویروس‌ها، جهش‌پذیرند و پس از یک سال از آغاز شیوع کووید ۱۹ این طبیعی است که شاهد جهش‌های متفاوتی از ویروس باشیم، به همین دلیل است که فرمانده ستاد ملی مقابله با کرونا در تهران تأکید می‌کند، بروز جهش انگلیسی و سایر جهش‌ها، اتفاقی عجیب و قریب نیست و طبیعتا نخستین نیست و آخرین جهش هم نخواهد بود و تاکنون جهش‌های ثبت‌شده کووید ۱۹ حاکی از افزایش سرایت‌پذیری بوده است. این جهش‌ها یا در درون کشور و یا بیرون مرزها رخ می‌دهد و بنا به اظهارات علیرضا زالی، نمونه‌های کرونا ویروس‌ها در برزیل، آفریقای جنوبی، انگلستان، آرژانتین و مکزیک سرشاخه‌هایی از بروز جهش در عرصه جهانی به شمار می‌رود.
تسریع واکسیناسیون برای به دام انداختن گونه جهش‌یافته انگلیسی
کماکان راه مبارزه با این جهش ویروسی، رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که ثابت و تغییرناپذیرند و باید استراتژی سختگیرانه‌تری در رعایت شیوه‌نامه‌ها اعمال شود. این اقدامات منجر به پیشگیری از ابتلا خواهد شد. در بدو ورود این‌گونه جهش‌یافته به کشور، این سؤال مطرح بود که تأثیر واکسن روی جهش‌های ویروس چقدر است و آیا می‌توان با استفاده از آنها به پاندمی پایان داد و در حال حاضر هم بر تسریع واکسیناسیون به‌منظور مقابله جدی‌تر با گونه جهش‌یافته سخن گفته می‌شود اما توان و ظرفیت کشور را هم باید در نظر گرفت.مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری و دبیر کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته که توان کشور تزریق چهار میلیون دُز واکسن در ماه است و به همین دلیل واکسیناسیون ۶۰ درصد جمعیت تا اسفند سال ۱۴۰۰ ادامه خواهد یافت. قانعی در مصاحبه با خبرگزاری برنا، عنوان کرده که ما در هرماه بیش از ۴ میلیون دُز واکسن نمی‌توانیم تزریق کنیم و در هر هفته توان کشور این است که به یک‌میلیون نفر واکسن تزریق شود و ازاین‌رو طبق اولویت‌ها واکسیناسیون انجام می‌دهیم.
دبیر کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا افزوده که به همین دلیل انتظار می‌رود در اسفند سال ۱۴۰۰ دیگر با بحران کرونا مواجه نباشیم زیرا در آن تاریخ ۶۰ درصد جامعه‌ایمن می‌شود و در آن صورت زنجیره کرونا قطع خواهد شد اما تا آن برهه زمانی ماسک برای جلوگیری از کرونا حرف اول را می‌زند. قانعی درباره اولویت‌بندی در واکسیناسیون نیز عنوان کرده است، هدف اول از واردات واکسن کرونا، جمعیت در معرض خطر است تا شاهد کاهش مرگ‌ومیر در کشور باشیم. به گفته این مقام ستاد ملی مقابله با کرونا هدف بعدی کاهش بستری است تا بر اساس مدل‌های جهانی ۱۰ هزار مرگ را کاهش دهیم.
مطالعات اولیه نشان می‌دهد، افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند در صورت مواجهه با ویروس، حجم کمتری ویروس در بدنشان وجود خواهد داشت. بدن این افراد ویروس کمتری تولید می‌کند و به همین دلیل امکان انتقال ویروس هم کمتر می‌شود.دکتر گاستکان در این مورد گفت:«این خبر بسیار خوبی است و نشان می‌دهد با افزایش شمار افراد واکسینه شده می‌توان به این پاندمی پایان داد و از انتقال ویروس جلوگیری کرد. از طرف دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد افراد واکسینه شده در صورت ابتلا به ویروس ، دوره کمتری تست کرونای آنها مثبت خواهد بود و به دنبال آن دوره کمتری امکان انتقال ویروس توسط آنها وجود دارد. درنتیجه تسریع روند واکسیناسیون منافع زیادی برای سلامت جامعه دارد و می‌تواند باعث بازگشت به زندگی عادی شود.»
در همین زمینه «محمدرضا هاشمیان»، فوق‌تخصص آی‌سی‌یو در بیمارستان مسیح دانشوری با اعلام این‌که ما هنوز واکسیناسیون را به‌صورت جدی آغاز نکرده‌ایم به «رسالت» می‌گوید: «زمان رسیدن به واکسیناسیون واقعی زمانی است که 60 تا 70 درصد از جامعه واکسینه شوند که تا آن زمان‌هم خیلی فاصله‌داریم و این خودش خطرآفرین است. این‌که بخواهیم روزی 50 تا 100 هزار نفر را واکسینه کنیم، بی‌معناست و انگار که اصلا واکسیناسیونی آغاز نشده و هر واکسنی که تزریق می‌شود، تازه سه هفته بعد، ایمنی شروع می‌شود و ممکن است در این فاصله هر اتفاق ناخوشایندی رخ بدهد. از فصل بهار به بعد فارغ از افرادی که ایمن شده‌اند، کل جامعه هنوز گرفتار است، پس تنها راهکار، افزایش سرعت واکسیناسیون است.»
واکسن‌های مختلف در برابر این واریانت، کاهش کفایت ایمونولوژی داشته است
«در مورد تأثیر واکسیناسیون بر روی واریانت انگلیسی نگرانی کمتری داریم اما در مورد سویه‌های دیگری که هست مثل واریانت آفریقای جنوبی این بسیار ناراحت‌کننده است.» «سید علیرضا ناجی» رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اعلام این موضوع در گفت‌وگو با «رسالت» مطرح می‌کند:« واکسن‌های مختلف در برابر این واریانت، کاهش کفایت ایمونولوژی داشته و کیفیت واکسن آسترازنکا تا حدود 20 درصد پایین آمده است. برای همین آسترازنکا برای ساخت واکسن جدید اقدام کرده و علی‌رغم نتایج نسبتا مناسب مدرنا، شروع کرده‌اند به ساخت واکسن جدید و در حال انجام ترایال آن هستند. همه این‌ها به ما گوشزد می‌کند که باید هرچه سریع‌تر، واکسیناسیون را آغاز می‌کردیم و آن را باقوت بسیار زیاد ادامه می‌دادیم.»
«حسین کیوانی»، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران‌هم تشریح می‌کند، اگر جهش‌ها درجایی که مسئول اتصال به آنتی‌بادی هستند و آنتی‌بادی‌ای که براثر واکسن تولید می‌شود به آن نواحی متصل شده و ویروس را خنثی کند و جهش‌ها در آن ناحیه زیاد باشد، ممکن است اثر واکسن را کم یا از بین ببرد. «کیوانی» به «رسالت» می‌گوید: «بعضی از جهش‌هایی که اتفاق افتاده در آن ناحیه‌ای بوده که مسئول خنثی کردن ویروس توسط آنتی‌بادی هست و احتمال دارد اگر این‌ها زیاد شوند، در آینده آن‌هایی که واکسن هم تزریق کردند، مبتلا شوند و البته به‌احتمال‌زیاد، ابتلای آنها بسیار خفیف‌تر خواهد بود، مگر این‌که این ناحیه خیلی تغییر بکند.»
درهرصورت، افزایش سرعت عمل در واکسینه کردن جامعه، می‌تواند از میزان نگرانی‌ها بکاهد، به‌شرط آنکه سرعت عمل ما از سرعت انتشار بیشتر باشد و مردم تابع پروتکل‌های بهداشتی باشند، با توجه به این‌که محمد طالب‌پور، رئیس بیمارستان سینا گفته، پیک بعدی کرونا می‌تواند با ویروس جهش‌یافته همراه باشد که خطر انتشار آن «پنج برابر» و خطر مرگ‌ومیرش «سه برابر» است.
بااین‌حال «محمدرضا هاشمیان»،فوق‌تخصص آی‌سی‌یو در بیمارستان مسیح دانشوری، چندان خطرات گونه جهش‌یافته و پیک بعدی کرونا را متفاوت ازآنچه تاکنون اتفاق افتاده ندانسته و تأکید می‌کند:«ما از ابتدا جوانان بسیاری داشتیم که بعد از مراجعه به مراکز درمانی فوت می‌کردند و بسیار جوان‌تر از آقای میناوند و انصاریان بودند وحتی با شدت درگیری کمتر مبتلا شده و جان می‌دادند و مصداق‌های بارز آن تعداد فراوان پرستاران و پزشکان جوان است که براثر ابتلا، جانشان را از دست دادند، بنابراین در مورد گونه جهش‌یافته انگلیسی هم که ممکن است افراد جوان‌تر را مبتلا کند، موضوع تازه‌ای نیست، چون پیش‌تر هم این گروه‌های سنی مبتلا شده و فوت می‌کردند. در مورد نحوه شناسایی این‌گونه، به‌عنوان فردی که در خط مقدم آی سی یو فعالیت دارد، نمونه ویروسی که برای بررسی متاسیون می‌فرستیم، در مراکز بسیار پیشرفته مثل انستیتو پاستور، امکان چک شدن و تشخیص دارد و در این مجموعه، نخستین مورد را شناسایی کردند اما شناسایی آن‌هم نامشخص است، این‌که آیا دقیقا متاسیون انگلیسی یا هر متاسیون دیگری باشد، بنابراین شناسایی آن‌هم به این فرم، مقداری عجیب است و ای‌کاش وزیر بهداشت جزئیات بیشتری را در این رابطه اعلام می‌کردند، ما هنوز به‌عنوان پزشکان خط مقدم در جریان جزئیات این متاسیون نیستیم اما درباره مسائل کلینیکی بارها چنین تصاویری را که در انگلستان اعلام می‌کنند، قبلا به همان شدت دیده‌ایم و برای ما جدید نیست و سرعت عملمان هم در برخی موارد زیاد بوده و توانسته‌ایم فرد را نجات بدهیم و در برخی موارد به دلیل مراجعه دیرهنگام فرد، قادر به نجات جان بیمار نبوده‌ایم.»
این پزشک در مورد 30 تا 70 درصد قدرت سرایت گونه جهش‌یافته که افزایش‌یافته، می‌گوید: « این رنج نامتناسبی بوده و زیرسؤال است. بعد هم کشور ما پهناور است، در چنین کشوری می‌توان نمودهای مختلفی از این مسئله را مشاهده کرد. درهرصورت برای درمان، هیچ‌گونه تفاوتی بین افرادی قائل نمی‌شویم و داروهایی مثل رمدسیویر و فاویپیراویر که توسط کمیته علمی کرونا رد شده بود، در حال حاضر مورداستفاده قرارگرفته و در سطح کشور تولید و مصرف می‌شوند و مجموعه درمان‌های دارویی و داروهای منتسب به کرونا و اکسیژن درمانی‌های مختلف می‌تواند مرگ‌ومیر را کاهش بدهد و نمی‌توانیم با خودداری از ارائه این داروها مردم را به سمت مرگ‌ومیر هدایت کنیم، همچنین اگر از بحث متاسیون و مسائل ژنتیکی بگذریم، تظاهر بالینی بیمار و سرعت عمل دردادن داروهای منتسب به کاهش علائم بیماری کرونا، شدید است و تلاقی موج چهارم با گونه جهش‌یافته می‌تواند علائم بالینی را شدیدتر نشان بدهد.»
با شدت علائم بیماران روبه‌رو هستیم
«هاشمیان» در مورد ارتباط کاهش سن ابتلا به گونه جهش‌یافته انگلیسی، توضیح می‌دهد: «هیچ‌گونه بررسی کلانی در رابطه با متاسیون نداشته‌ایم و دستکم به ما اطلاعاتی نداده‌اند. یعنی ممکن است هرگونه متاسیونی در کشور ما اتفاق افتاده باشد، مثل همان‌گونه جهش‌یافته در آفریقای جنوبی و انگلیس ولی به ما اعلام نکرده‌اند. این‌ها مسائل پژوهشی است اما در حوزه بالینی هم ما ویروس را نمی‌بینیم بلکه علائم ویروس را در بیمار مشاهده می‌کنیم که شدت علائم را بسیار دیده‌ایم و گونه‌ای که در انگلیس مطرح‌شده برای ما بارها اتفاق افتاده است . نمونه آن مرگ‌ومیر روزانه 500- 400 نفر است و پس‌ازآن، محدودیت‌هایی اعمال شد تا شرایط کنترل شود و در بین این جان‌باختگان، فقط افراد مسن و دارای بیماری‌های زمینه‌ای نبوده‌اند، بلکه بسیاری از این‌ها جوانان و کسانی بوده‌اند که بیماری زمینه‌ای هم نداشته‌اند. بنابراین آن فرد 71 ساله که به دلیل ابتلا به گونه جهش‌یافته فوت کرده، هم‌سنش بالا بوده و هم مبتلا بوده و اگر روی این فرد بررسی‌های لازم انجام نمی‌شد، بازهم فوت می‌کرد و این فرد درهرحال متاسیون داشته و علائم بالینی است که به ما نشان می‌دهد درگیر چه ویروسی هستیم و چنین شرایطی برای ما تکراری است.»«سید علیرضا ناجی»، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معتقد است که باید بر اساس داده‌ها صحبت کرد و همه ابراز نگرانی‌های وزیر نشان می‌دهد که پایش ژنتیکی ویروس کووید به‌صورت جدی‌تر بسیار حائز اهمیت بوده و این تجربه جهانی است و بهترین کشوری که در این زمینه عمل کرده، انگلستان است. «ناجی» تأکید می‌کند:«سویه‌های جدید و مواردی که در کشورهای مختلف در مورد گونه‌ها می‌بینیم، هشداری برای ماست تا به پایش ژنتیکی کووید بپردازیم. هنگامی‌که ورود گونه جهش‌یافته انگلیسی به کشور اعلام شد، محدودیت‌های پروازی از مبدأ آن کشورها اعمال شد اما وقتی واریانتی به وجود می‌آید فقط از انگلیس و آفریقای جنوبی وارد نمی‌شود، از مبادی دیگر هم ممکن است این اتفاق بیفتد. ما می‌دانیم که واریانت انگلیسی را از اواخر سپتامبر شناسایی کرده‌اند و حدود یکی دو ماه بعد، این موضوع جدی شد و در آن زمان اگر کشورهای مبدأ هم خیلی نسبت به آن حساسیت نداشتند، به‌راحتی به دلیل سطح روابط و تماس‌ها، گونه جهش‌یافته امکان چرخش داشته است.این‌ها نشان می‌دهد هر کشوری باید به‌طور مستقل به پردازش ژنتیکی ویروس‌های خودش بپردازد یا بتواند به‌طور مستقیم این زنگ خطرها را به صدا دربیاورد.»
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه به نگرانی‌ها در مورد گونه جهش‌یافته با خیزش موج چهارم کرونا اشاره کرد و می‌گوید: «ممکن است این رابطه وجود داشته باشد. ما موقعی می‌توانیم این ارتباط را به اثبات برسانیم که خودمان اقدامات پایش ژنتیکی را در مورد کوویدها انجام بدهیم.این‌گونه جهش‌یافته در اروپا ظهور زیادی کرده و در آفریقای جنوبی هم به همین صورت است و وقتی می‌بینید که در یک جامعه‌ای تعداد زیادی از کووید می‌چرخد و به قول برخی که مدافع ایمنی جمعی به‌وسیله عفونت طبیعی هستند، بازهم به تعداد زیادی، چرخش پیدا می‌کند، یا اشکال از سیستم ایمنی هست که نمی‌تواند جلوی این‌ها را بگیرد و یا این‌که سویه‌های جدیدی هستند که در حال چرخش‌اند و به هر ترتیب جای پژوهش در این موضوعات باز است.»
«حسین کیوانی»، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران بر این‌که جهش‌ها در هر کشوری که ایجادشده باشد و بعد به ایران آمده باشد، بازهم سیکل طبیعی خود را طی کرده، می‌گوید: «چنین جهش‌های ویروسی در کشور خودمان هم به وجود می‌آید و قدرت سرایتش ممکن است بیشتر یا کمتر باشد و یا احتمال دارد جهش‌هایی ایجاد شود که قدرت بیماری‌زایی‌اش کمتر باشد، بنابراین همه ویروس‌ها جهش می‌یابند، درست مثل آنچه در انگلیس اتفاق افتاد، می‌تواند در هرکجای جهان چنین مسئله‌ای رخ بدهد و خاص یک کشور نیست و خصوصیاتش هم می‌تواند متفاوت باشد. بعضی از این جهش‌ها قدرت سرایت و بیماری‌زایی بیشتری دارند و بعضی از این جهش‌ها ممکن است که در یک نژاد خاصی، بیماری‌زایی‌شان بیشتر باشد و در نژاد دیگری کمتر باشد.»
استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران برخلاف آنچه مقامات وزارت بهداشت روایت می‌کنند، معتقد است، «ما هنوز ویروس جهش‌یافته انگلیسی را به‌صورت گسترده در کشور نداریم، این‌طور نیست که همه ویروس‌های در حال چرخش، ویروس جهش‌یافته انگلیسی باشد و موج هم وقتی به وجود می‌آید که تعداد مبتلایان کم شده و بعد به‌یک‌باره بالا می‌رود که یک موج جدید است و در این موج جدید ممکن است، ویروس‌های جدیدی هم در حال چرخش باشند و در همین جامعه به وجود آمده باشند و یا از طریق مسافرت ، به کشور ما واردشده باشد.»
توجه جدی به قرنطینه زمان‌بندی‌شده و محدودیت‌های ساعتی
سلاح مبارزه با این‌گونه‌های جهش‌یافته نیز همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، رعایت موازین بهداشتی است و دیدگاه «محمدرضا هاشمیان»، فوق‌تخصص آی‌سی‌یو در بیمارستان مسیح دانشوری این است که باید بر اساس جغرافیا و مناطق قرمز عمل کرد و با تمرکز بر روی این مناطق، کنترل‌ها و محدودیت‌های بیشتری اعمال کرد. در این مدت هم آنچه به کاهش آمارها کمک کرده قرنطینه و دارو بوده است و این قرنطینه باید محافظت‌شده باشد. خیلی مواقع بیمار را از یک شهر به شهری دیگر یا از بیمارستانی به بیمارستانی دیگر منتقل می‌کنند و این تغییرات آمبولانسی بین سطح کشور باعث می‌شود، ویروس راحت‌تر جابه‌جا شود و باید جلوی این مسئله را گرفت. قرنطینه زمان‌بندی‌شده و محدودیت‌های ساعتی که اعمال‌شده باید با دقت نظر باشد تا به‌روزهای اسفبار گذشته برنگردیم. تعطیلی هم می‌تواند مؤثر باشد اما تعطیلی‌ای که بر روی آن نظارت باشد، نه این‌که همه مسافرت و گردش و دورهمی بروند. قرنطینه آخر هفته هم بسیار مناسب است و این در کشور ترکیه اعمال‌شده و پیش‌تر هم‌بارها مطرح کردیم که تا پیش از واکسیناسیون، قرنطینه بهترین راه است.»گفته‌های «علیرضا ناجی» ،رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مبتنی بر اعمال محدودیت‌ها و قوانین کنترلی پس از شناسایی نخستین موارد مبتلابه گونه جهش‌یافته است. «ناجی» تأکید می‌کند، با این اقدامات، ویروس نمی‌چرخید و از طرفی ما باید در کشور خودمان هم این واریانت‌ها را شناسایی می‌کردیم، ممکن است سویه‌هایی داشته باشیم که در ایران است، به‌هرحال ما نسبت به این موضوع دانش نداریم و تعداد زیادی از این نمونه‌ها را پایش نکرده‌ایم. استراتژی‌های مختلفی برای شناسایی این واریانت‌ها وجود دارد، استراتژی‌هایی که در سطح کشور و مبادی ورودی انجام می‌شود و باید نسبت به تمام استراتژی‌های پایش ژنتیکی کووید اقدام کرد.»
توصیه‌های«حسین کیوانی»، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران هم بر محوریت رعایت موازین بهداشتی تکیه دارد. او می‌گوید: «ما باید کاری کنیم که تماس افراد به حداقل برسد که این رعایت یا توسط خود مردم است و یا باید به تعطیلات اجباری و دورکاری اقدام کرد، صرف‌نظر از جهش یا نوع جهش، ضرورت دارد پروتکل‌ها رعایت شود. برای این‌که سرعت انتشار را به حدی کاهش دهیم که سیستم بهداشت و درمان ما توانایی پاسخگویی داشته باشد، بنابراین باید همه ضوابط بهداشتی رعایت شود و بهترین پروتکل نیز جلوگیری از ورود ترشحات تنفسی افراد آلوده به بدن افرادی است که سالم هستند، به‌ویژه افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند.»
