داستان از کجا شروع شد ؟
از آنجا که جو آزبورن، سخنگوی فیس بوک در بیانیه ای اعلام کرد شرکت فیسبوک با هدف اضافه کردن به تعداد کاربران خود در حال ساخت نسخه کودکان از برنامه اینستاگرام است. آدام موسری رئیس اینستاگرام این موضوع را در حدود یک ماه قبل تایید کرده و گفت: «هنوز برنامه دقیقی برای ساخت این برنامه وجود ندارد، اما کودکان از والدینشان درباره امکان ورود به اینستاگرام و در ارتباط ماندن با دوستانشان می پرسند و در حال حاضر گزینه های زیادی برای والدین وجود ندارد. بنابراین ما سرگرم کار ساخت محصولات بیشتری هستیم که مناسب کودکان بوده و توسط والدینشان قابل کنترل باشد.هدف اصلی این برنامه اجازه دسترسی افراد زیر ۱۳ سال به اینستاگرام است چرا که از قوانین برنامه فعلی اینستاگرام حق ورود به افراد بالای ۱۳ سال در این برنامه است. جو آزبورن سخنگوی فیسبوک نیز در این رابطه می‌گوید: «روزانه شمار بیشتری از کودکان از والدین خود اجازه می‌گیرند تا در این برنامه عضو شوند و با دوستان خود در ارتباط باشند. فعلا گزینه‌های زیادی در این رابطه وجود ندارد پس ما در حال توسعه محصولات جدیدی هستیم که مناسب بچه‌ها بوده و والدین بتوانند بر روی آنها نظارت کنند.»
شرکت فیسبوک در سال ۲۰۱۷ نیز نسخه‌ای از برنامه مسنجر را با نام «مسنجر برای کودکان» ساخته بود که با واکنش گروه‌های حامی حقوق کودکان روبه‌رو شد.
این برنامه برای اطمینان از این که کودکان با کاربرانی که والدینشان تأیید نکرده‌اند صحبت نکنند، ساخته شده بود.
نشریه دیجیتالی «بازفید» ماه گذشته از راه‌اندازی نسخه اینستاگرام برای کودکان زیر ۱۳ سال در شرکت فیسبوک خبر داده بود.
اعلام ساخت اینستاگرام برای کودکان و واکنش به آن
حال به تازگی و پس از تایید ساخته شدن اینستاگرام برای کودکان، ائتلافی متشکل از ۳۵ گروه مدافع مصرف کننده و ۶۴ کارشناس رشد کودک در نامه ای به فیس بوک، از این شرکت خواستند در طرح خود برای عرضه نسخه اینستاگرام ویژه کودکان پایین ۱۳ سال بازبینی کند.این گروه‌ها و کارشناسان در نامه ای که مشترکا امضا کرده بودند، به این موضوع اشاره کردند که این شبکه اجتماعی با ریسکهای متعددی برای کودکان و نوجوانان از نظر سلامت فیزیکی و سلامت روانی مرتبط است.
در بخشی از این نامه آمده است: «مجموعه‌ای از تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده بیش از اندازه از وسایل دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی برای نوجوان مضر است. به ویژه اینستاگرام که کودکان و نوجوانان را ترغیب می‌کند که دائما گوشی‌های خود را بررسی کنند و عکس‌های خود را به اشتراک بگذارند. تمرکز بی وقفه این پلتفرم بر ظاهر، خویشتن‌نمایی و برندینگ چالش‌هایی را برای حریم خصوصی و سلامت نوجوانان به وجود می‌آورد.
کودکان چون هنوز در حال یادگیری برخی تعاملات اجتماعی و احساسات درونی هستند برای مقابله با این چالش‌ها آمادگی کمتری دارند و فعالیت آنها در این پلتفرم با توجه به وجود برخی الگوریتم‌های کلیکی بسیار نگران کننده است.»
در ادامه نامه اشاره شده است، بسیار بعید به نظر می‌رسد، نوجوانانی که پیش از این تاریخ تولد خود را به دروغ ثبت می‌کردند تا حساب کاربری خود را در اپلیکیشن اینستاگرام ایجاد کنند، به نسخه مخصوص کودکان این پلتفرم مهاجرت کنند در صورتی که هدف واقعی از ساخت این نسخه، ایجاد اپلیکیشن اختصاصی کودکان است.
این گروه‌ها و کارشناسان در این نامه درباره موضوع‌هایی چون حریم خصوصی، زمان نمایش، سلامت روان، عزت نفس و فشار تجاری ایجادشده برای کودکان در صورت راه‌اندازی این برنامه ابراز نگرانی کرده‌اند.
این نامه که توسط گروه کمپین کودکی بدون تجارت نوشته شد که اغلب پیشتاز کمپین‌ها علیه شرکتهای فناوری بزرگ و هدف‌گیری کودکان توسط آنهاست. این گروه تاکید کرده شبکه اجتماعی تا چه حد روی رشد خردسالان تاثیرگذار است و چه خطراتی را می تواند به همراه بیاورد.
در این نامه همچنین با اشاره به توانایی کم کودکان برای مواجهه با چالش‌های شبکه‌های اجتماعی گفته شده که کودکان با اشتراک‌گذاری عکس‌های خود بر روی ظاهر و نحوه معرفی خود متمرکز می‌شوند و این موضوع‌ها، چالش‌هایی برای حریم خصوصی و سلامت آنها ایجاد می‌کند.
در این نامه آمده است: جمع آوری اطلاعات ارزشمند خانوادگی و پرورش نسل جدیدی از کاربران اینستاگرام ممکن است به سود فیس بوک باشد اما احتمال استفاده از اینستاگرام را توسط کودکان خردسالی که نسبت به قابلیتهای تاثیرگذار و استثماری این شبکه اجتماعی آسیب پذیر هستند را افزایش می دهد.
بر اساس گزارش رویترز این گروه یک سازمان غیرانتفاعی است که معتقد است بازاریابی که کودکان را هدف می گیرد به همراه سپری کردن زمان طولانی در برابر نمایشگرها، به رشد سلامت کودکان لطمه می زند و بدنبال پایان دادن به بازاریابی برای کودکان است.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس بوک، ماه گذشته گزارش بازفید درباره تلاش این شرکت برای طراحی اپلیکیشن اینستاگرام ویژه کاربران خردسال را تایید کرد. ساخت این اپلیکیشن جدید به صورت داخلی در فیس بوک اعلام شده اما هنوز عرضه نشده است. سیاست فعلی اینستاگرام، استفاده از این سیستم عامل را برای کودکان زیر ۱۳ سال منع کرده است و در حال حاضر شرط سنی حداقل ۱۳ سال را برای عضویت کاربران در این اپلیکیشن الزامی کرده است.
همچنین ماه گذشته برخی نمایندگان دموکرات کنگره در نامه‌ای به زاکربرگ اعلام کردند که نگرانی‌های جدی درباره برنامه‌های او برای ایجاد این نسخه از اینستاگرام وجود دارد.
پس از این انتقاد واکنش مارک زاکربرگ چه خواهد بود
حال که «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیسبوک با انتقاد شدید و ائتلاف نهادهای بین المللی حامی حقوق کودکان روبه رو شده است تا از برنامه‌های خود برای توسعه نسخه‌ای از اینستاگرام مخصوص کودکان صرف نظر کند زیرا توسعه چنین برنامه‌ای کودکان را در معرض خطر قرار می‌دهد. باید منتظر واکنش زاکربرگ و توضیح احتمالی او بود.توجه به نتایج استفاده از شبکه های مجازی برای کودکان
اینترنت برای کودکان فضایی است باقابلیت آموزشی جذاب و هم‌زمان خطرهای نهفته بسیار. حضور کودکان در اینترنت و استفاده از شبکه‌های مجازی پیش از همه‌گیری ویروس کرونا هم مایه نگرانی خانواده‌ها، سازمان‌های مدافع حقوق کودکان و ارگان‌های رسمی بود. اما با شروع همه‌گیری ویروس کرونا و اجبار کودکان به ادامه تحصیل از خانه از طریق شبکه‌های مجازی احساس خطر نسبت به صدمات جدی فضای مجازی به‌مراتب بیشتر شده است.بی‌شک استفاده از فضای مجازی بخشی از زندگی کودکان خواهد بود و هر چند نگرانی‌های جامعه به‌واسطه پررنگ‌تر شدن حضور فضای مجازی در زندگی کودکان در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، شدت گرفته است اما آن‌طور که در گزارش حقوق کودکان و اینترنت یونیسف آمده است: " ما کودکانمان را از سواد خواندن محروم نمی‌کنیم، چون ممکن است زمانی به کتاب نامناسبی برخورد کنند. در مورد فضای مجازی هم طبق پیمان حقوق کودک سازمان ملل، با رعایت سه اصل حفاظت، آماده‌سازی و مشارکت باید بتوان حق استفاده از اینترنت امن را برای کودکان فراهم کرد."
بیشتر اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های مجازی برای باز کردن حساب کاربری محدودیت‌های سنی دارند یا اینکه وب سایت‌های دانلود مانند گوگل پلی یا اپل استور درباره دانلود آنها توصیه سنی دارند. محدودیت سنی به این معنی است که فردی که کمتر از سن اعلام‌شده دارد نباید در این سایت‌ها عضو و از اپلیکیشن‌ها استفاده کند. در اغلب موارد این محدودیت‌های سنی شیوه‌ای است که اپلیکیشن‌ها می‌خواهند از شکایت‌های احتمالی که در مورد انتشار محتوای خصوصی کاربران زیر سن قانونی می‌تواند مطرح شود جلوگیری کنند. محدودیت سنی در اینجا بیشتر حکم توصیه دارد زیرا در واقعیت افراد زیر سن مجاز در این شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. نکته‌ای که در توضیح شناسایی خطرات شبکه‌های مجازی یادآور می‌شود این است که " این شبکه‌ها اساسا دوستدار کودک نیستند برای بزرگسالان طراحی شده اند و ملاحظات ویژه‌ای برای کودکان در آنها در نظر گرفته نشده است."
آیا آنچه اینستاگرام برای کنترل کاربران کودک و نوجوان اندیشیده است کافی و مفید است؟
حداقل سن مجاز برای داشتن حساب کاربری در اینستاگرام ۱۳ سال است. طبق قوانین اینستاگرام، اگر حساب کاربری برای شخص زیر ۱۳ سال ساخته‌شده است باید به‌طور مشخص نام یکی از والدین یا فرد بزرگ‌سالی که مسئول صفحه است قید شود. اگر پدر و مادر متوجه حساب کاربری به نام فرزندشان بدون نظارت آنها و فرد مسئول دیگر شدند می‌توانند آن حساب را به روشی که در صفحه کمک اینستاگرام آمده است پاک کنند.اگر بخواهید صفحه فردی زیر ۱۳ سال را گزارش بدهید یا متوجه شده‌اید کسی با نام فرزند شما حساب اینستاگرام باز کرده است می‌توانید با پر کردن فرمی در صفحه کمک‌ها، حساب کاربری را گزارش دهید. اگر حساب کاربری کودکی که سنش را بیشتر گفته است را گزارش بدهید، اینستاگرام بعد از بررسی آن حساب را پاک می‌کند. اینستاگرام برای این کار نام کاربری، رمز ورود و نسبت شما با دارنده حساب را سؤال می‌کند و اگر اطلاعات صحیح باشد، حساب پاک خواهد شد.
اگر فرزند نوجوان شما که بالاتر از ۱۳ سال حساب اینستاگرام به نام خود دارد اما شما نگران فعالیت‌های او در این شبکه هستید، اینستاگرام هیچ امکان دسترسی و کنترلی در اختیار والدین نمی‌گذارد. طبق قوانین حقوق فردی، فرد ۱۳ سال صاحب و مسئول صفحه خود است.
اینستاگرام کودک ایرانی
کاهش سن کاربران گوشی‌های هوشمند باعث شده تا برخی توسعه‌دهنده‌ها اپ‌های مخصوص گروه سنی کودک منتشر کنند.«چیک چیک» نمونه‌ای از این اپلیکیشن‌هاست که برای استفاده از آن باید نخست ثبت‌نام کنید و برای این کار به وارد کردن شماره تلفن‌تان نیاز است.
پس از عبور از این مرحله وارد محیط اصلی اپ شده و در پایین صفحه با پنج آیکون روبه‌رو می‌شوید. از آنجا که این اپ با هدف جایگزین اینستاگرام شدن برای کودکان ساخته شده، محیط آن با طراحی کارتونی همراه است.
در بخش خانه آلبوم‌هایی وجود دارد که موضوع آن مشخص شده و عکس‌هایی که هر کاربر می‌اندازد با تایید ادمین برنامه به یکی از این آلبوم‌ها منتقل می‌شود.
مانند اینستاگرام می‌توان هر عکس را لایک کرد و تعداد مشاهده‌ها نیز نمایش داده می‌شود، اما صفحه خانه چیک چیک با اینستاگرام متفاوت است و با دسته‌بندی عکس‌ها از هم جدا شده‌اند.
درون این «اپـ بخش مسابقات هم وجود دارد که عکس‌های کاربران می‌توانند با یکدیگر رقابت کنند. آلبوم کاربر در این «اپ گنجینه» نام دارد و عکس‌های گرفته شده درون آن قرار می‌گیرد.
منابع:
- ایسنا / نسخه ویژه کودکان اپلیکیشن اینستاگرام ساخته می‌شود
- بی‌بی‌سی / راهنمای مراقبت از کودکان در شبکه‌های اجتماعی؛ با واتس اپ، تلگرام و اینستاگرام چه کنیم؟
- دیجیاتو / نهادهای مختلف در نامه‌ای سرگشاده به فیسبوک، خواستار توقف اینستاگرام کودکان شدند
- عصر ایران / اینستاگرام ایرانی برای کودکان
- ایسنا / درخواست ۳۵ گروه از فیس بوک برای لغو اینستاگرام کودکان
