رهبر انقلاب اسلامی افزودند: «براساس این واقعیت خرد انسانی حکم می‌کند همه در این آزمون بزرگ ملی و سراسری شرکت کنند و علت دعوت مکرر ما از مردم برای حضور در انتخابات نیز این است که در درجه اول خود مردم از این حضور نفع می‌برند و جمهوری اسلامی نیز امتیازات بزرگی در عرصه بین‌المللی به‌دست می‌آورد.»
ایشان رأی تک‌تک مردم را دارای اهمیت دانستند و گفتند: «همه بیایید، تشخیص و رأی بدهید و هیچ‌کس نگوید با یک رأی من اتفاقی نمی‌افتد، زیرا همین تک‌رأی‌ها است که آرای میلیونی ملت را تشکیل می‌دهد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به توصیه همیشگی خود یعنی تسریع در رأی دادن، خاطرنشان کردند: «هرچه زودتر با نیت خدایی و ثواب این وظیفه و تکلیف را انجام دهید بهتر است.» ایشان با ابراز امیدواری از اینکه به برکت ایام ولادت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)، امروز جشن ملت ایران و مایه خیر و برکت باشد، افزودند: «از دست‌اندرکاران انتخابات تشکر و تأکید می‌کنم که کار را با اتقان کامل در سراسر کشور انجام دهند و به شما خبرنگاران و عکاسان محترم نیز سلام و خداقوت می‌گویم.»
براساس آمارها، در انتخابات روز گذشته 59میلیون و 310هزار و 307نفر حق رای داشتند که از این تعداد 29میلیون و 980هزار و 38نفر مرد و 29میلیون و 330هزار و 269نفر زن هستند. از این تعداد یک‌میلیون و 392هزار و 148نفر رأی‌اولی شامل 706هزار و 988نفر مرد و 685هزار و 160نفر زن هستند. علاوه‌بر این افراد، 3میلیون و 500هزار ایرانی خارج از کشور نیز واجد شرایط رأی دادن هستند. در انتخابات امسال به‌دلیل رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، شعب اخذ رای گسترده‌تر شدند و درکنار آن نیز صندوق‌های سیار بیشتری به خدمت گرفته شدند. برای هموطنان خارج کشور نیز در 133نمایندگی جمهوری اسلامی ایران و 234شعبه أخذ رأی در خارج از کشور رای خود را به صندوق انداختند. البته در سه کشور سنگاپور، یمن و کانادا -با توجه به قطع روابط و تعطیلی سفارت کشورمان در آن کشورها- انتخابات برگزار نشد.
انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم و شورای شهر ششم درحالی دیروز برگزار شد که درکنار مساله کرونا، نارضایتی حداکثری از عملکرد دولت حسن روحانی بر این انتخابات سایه افکنده بود. با وجود این شرایط، رسانه‌های غربی فارسی‌زبان و به‌ویژه رسانه‌های وابسته به رژیم سعودی و بریتانیا، بمباران پرحجمی را برای اثرگذاری بر افکارعمومی با هدف عدم مشارکت در انتخابات در دستورکار خود قرار دادند و حتی تا آخرین ساعات برگزاری انتخابات نیز دست از تلاش برای کاهش چشمگیر مشارکت در انتخابات برنداشتند. اما آمارهای منتشرشده تا لحظه تنظیم این گزارش، احتمال مشارکت قابل‌توجه در انتخابات را افزایش داده است. در ادامه روایتی از آنچه را روز گذشته در کشور اتفاق افتاده است می‌خوانید.
همه برای ایران
در ساعات ابتدایی رای‌گیری جمعیت قابل‌توجهی به شعب اخذ رای رفتند اما بروز برخی مشکلات روند اخذ رای را با مشکل مواجه کرد. از ساعت10 تا حوالی 4عصر به‌دلیل گرمای هوا و با توجه به اینکه تا حدود 12شب فرصت رای‌دادن برای مردم فراهم است، بسیاری رای‌دادن را به این ساعات موکول کردند و همین نیز باعث شد درصد مشارکت کمی کند شود. با معتدل‌شدن هوا در عصر، شعب اخذ رای در سراسر کشور شاهد صف‌های طولانی مردم برای دادن رای شد. در تهران از حوالی ساعت 5عصر مجددا شعب اخذ رای شلوغ و پرتراکم شدند. رسانه‌ها با نزدیک‌شدن به غروب آفتاب از صف‌های طویل رأی در مراکز اخذ رأی گزارش دادند و نوشتند انتظار می‌رود مشارکت مردم در انتخابات در ساعات پایانی با سرعت بیشتری ادامه داشته باشد.همین میزان افزایش مشارکت باعث تمدید چندباره زمان اخذ رای از مردم شد. در خارج از کشور نیز حضور ایرانیان در پای صندوق رای قابل‌توجه بود و همین نیز باعث شد ساعت کار شعب اخذ رای در وین، پایتخت اتریش تا ساعت20 و در شهرهای گراتس و براتیسلاوا تا ساعت19 تمدید شود. در جمهوری آذربایجان نیز هیات‌اجرایی انتخابات ریاست‌جمهوری دوبار اقدام به تمدید زمان رای‌گیری کرد. همچنین تیم‌ملی کشتی فرنگی جمهوری اسلامی ایران حین رقابت‌های جام بین‌المللی وهبی امره ترکیه، رای خود را برای انتخاب رئیس‌جمهوری به صندوق سیار سرکنسولگری ایران در استانبول انداختند. تیم‌ملی تکواندوی ایران نیز پس از حضور در مسابقات قهرمانی آسیا و کسب عنوان نایب‌قهرمانی توسط بانوان و عنوان سومی توسط مردان با حضور در سفارت ایران در لبنان در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد.
اختلال در رای‌گیری
اگر در همه دوره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، امنیت برگزاری انتخابات و حق‌الناس بودن آرای مردم مورد توجه برگزارکنندگان انتخابات بود، در انتخابات دیروز دستورالعمل‌های بهداشتی نیز به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شد تا خطر ابتلا به ویروس کرونا مردم را تهدید نکند. بر همین اساس نیز برخلاف سال‌های گذشته انتخابات یک‌ساعت زودتر (ساعت7) آغاز شد و اعلام شد درصورت لزوم تا 12شب زمان آن تمدید شود. امسال به‌منظور جلوگیری از ازدحام در شعب، اعلام شد درصورت لزوم در شعبه‌های شلوغ این زمان تا ساعت 2صبح روز بعد تمدید شود. با این حال اما گزارش‌ها و خبرهایی که در ساعات اولیه آغاز فرآیند رای‌گیری مخابره شده، حاکی از آن است که برخی دستگاه‌های احراز هویت دارای اشکال بوده‌اند و در برخی شعب نیز مسئولان برگزاری انتخابات دیرتر از مردم به شعب مراجعه کردهاند. این باعث تاخیر بیش از یک‌ساعته در آغاز رای‌گیری و تشکیل صف‌های طولانی در برابر شعب اخذ رای شده است. گفته می‌شود در برخی شعب اختلال تا 3ساعت نیز ادامه داشته است. این وضعیت در شعب گوناگون باعث ارسال بیش از 4هزار گزارش تخلف که «عمدتا مربوط به تاخیر در شروع رای‌گیری بوده» به شورای نگهبان شده است.گزارش‌ها درباره اختلال در فرآیند رای‌گیری را جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات کشور تایید کرد و گفت در «یک درصد» از صندوق‌های رای‌گیری در ابتدای کار اشکالاتی ایجاد شد. او گفت: «به دستور وزیر کشور از آنلاین به آفلاین رفتیم و رای‌گیری ادامه یافت.» برخی این اشکالات را به تلاش‌هایی برای کاهش مشارکت مرتبط می‌کنند. یکی از این افراد، عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی است. او خطاب به وزارت کشور گفته است: «اگر وزارت کشور به بازی‌های سیاسی خود برای کمبود تعرفه رای و تخلفات انتخاباتی و... ادامه دهد مجلس، رحمانی‌فضلی را استیضاح و پرونده شکایت از او را به قوه‌قضائیه می‌دهد.» کامران باقری‌لنکرانی وزیر اسبق بهداشت نیز با اشاره به طولانی‌شدن راه‌اندازی سیستم اخذ رای گفت: «آقایان! طوفان را با این بند و بست‌ها نمی‌توانید کنترل کنید. مردم پای صندوق‌ها بمانند و خسته نشوند. ان‌شاءالله به‌زودی گریبان همه مفسدان و ناکارآمدان گرفته خواهد شد.» ادعاهایی که سند خاصی مبنی بر تعمدی بودن‌شان ارائه نشده است.
مساله دیگر کمبود تعداد تعرفه‌ها گزارش شده است. با وجود اینکه سیامک ره‌پیک قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان گفته «تعداد تعرفه‌ها و مقداری که چاپ و در استان‌ها توزیع شده بیش از صددرصد است و این به این معناست که بر فرض مثال اگر صددرصد واجدان شرایط هم شرکت کنند، بیش از آن‌هم تعرفه وجود دارد، بنابراین در زمینه میزان تعرفه مشکلی وجود ندارد»، اما نماینده سیدابراهیم رئیسی در شورای نگهبان در ساعت13:20 نامه‌ای به معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان نوشته و در آن گفته است تعرفه‌های یک حوزه در کهگیلویه‌وبویراحمد به پایان رسیده و شعبه تعطیل و نماینده رئیسی اخراج شده است.
این اخبار را نوکار، فرماندار تفت نیز تایید کرد و ظهر دیروز گفت: «تاکنون ۵۲درصد واجدان شرایط شهرستان در انتخابات شرکت کردند و در برخی شعب با کمبود تعرفه مواجه شدیم که از استان درخواست و تامین کردیم.» گفته شده در شعبه‌هایی نیز که تعرفه‌ها به اتمام می‌رسد، تعرفه جدید با تاخیر 30 تا 40دقیقه‌ای به دست مردم رسانده می‌شود. مجموع این شرایط باعث شد سیدابراهیم رئیسی و سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی به روند برگزاری انتخابات اعتراض کنند. قاضی‌زاده در حساب توئیتری‌اش با انتقاد از عملکرد دولت در روند برگزاری انتخابات از وزارت کشور خواست تعداد صندوق‌های رای را افزایش دهد: «متاسفانه طبق گزارش‌ها روند اخذ راى در برخى شعب، با تاخیر زیاد شروع می‌شود... بی‌تدبیری در آخرین لحظات دولت هم تمام نمى‌شود.»
عصر دیروز محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در بازدید از هیات مرکزی نظارت بر انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری، با اشاره به تخلفات ناچیز در انتخابات گفت: «مشکلی که به وجود آمده بود و قطعاً باید پیگیری شود، مساله قطع سیستم بوده است که در ابتدای ساعات اولیه رای‌گیری مقداری برای مردم عزیز مشکل ایجاد کرد. امیدواریم تعمدی در کار نبوده باشد؛ چراکه انتظار بوده قطعاً قبل از اینکه انتخابات شروع شود، سیستم‌ها را کاملاً آزمایش و امتحان می‌کردند، البته گفتند که امتحان کردهاند ولی اختلالی که به وجود آمده است کمی قابل تامل است که باید مورد پیگیری قرار گیرد.»
مشارکت به روایت ساعت
تطابق آرای مردمی در سال 1400 با 1396، حکایت از میزان بیشتر مشارکت مردم در انتخابات پیشین است. جدا از برخی نگرانی‌ها درباره ویروس کرونا و همچنین نارضایتی از عملکرد دولت روحانی، باید گرمای هوا را نیز در انتخابات دیروز مدنظر قرار داد. انتخابات سال96 در 28اردیبهشت‌ماه برگزار شد و طبیعتا هوا معتدل‌تر از 28خردادماه بوده و مشارکت در ساعات اولیه بیشتر از انتخابات سال جاری بوده است. با این حال براساس آمارهای غیررسمی که در رسانه‌ها منتشر شده، تا ساعت13 ظهر تقریبا 8میلیون و 500هزار تعرفه مصرف شده است. عصر و حوالی ساعت17 فارس ادعا کرد تا ساعت16:45 بیش از 14میلیون نفر در انتخابات ریاست‌جمهوری مشارکت داشته‌اند. تا ساعت18 این عدد به 15میلیون و 863هزار و 403رای افزایش یافت. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که با ادامه این روند و افزایش مشارکت در ساعات پایانی، میزان مشارکت در انتخابات تا ساعت ۲۴ به حدود 30 میلیون رای برسد.شکست پروژه تحریم
جدا از رسانه‌های غربی فارسی‌زبان، در چندماه گذشته در فضای مجازی و به‌ویژه توئیتر نیز اکانت‌های وابسته به ضدانقلاب و به‌ویژه شبکه منافقین نیز با تولید محتوا به‌دنبال کاهش حداکثری مشارکت مردم در انتخابات و پس از آن، لابی با شخصیت‌های غربی برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران بودند. آنها در این مدت با ساخت هشتگ‌های مختلف و همچنین حملات لفظی علیه افرادی که سخن از مشارکت در انتخابات به‌میان می‌آوردند، پروژه خود را پیش می‌بردند. آنها به این سطح بسنده نکردند و دیروز عناصر سلطنت‌طلب و ضدانقلاب با همراهی گروهک تروریستی منافقین در شهرهای مختلف در خارج از کشور، مقابل شعب اخذ رای تجمع کردند تا با فحاشی و شعار، فضا را برای کسانی که تمایل به شرکت در انتخابات دارند، سنگین کنند.مخالفان علاوه‌بر سر دادن شعار، با فیلم گرفتن از افرادی که قصد رای دادن دارند، مردم را تشویق می‌کنند تا با انتشار تصاویر رای‌دهندگان، هویت آنها را در شبکه‌های اجتماعی معرفی کنند. این اتفاقات باعث بروز درگیری‌هایی هم بین افراد رای دهنده و کسانی که تلاش دارند مردم را از رای دادن منصرف کنند، شده است. در آمریکا انتخابات ریاست‌جمهوری در چندین ایالت آمریکا درحال برگزاری بود که در برخی ایالت‌ها تحریم‌کنندگان انتخابات با افرادی که درحال رای دادن بودند، درگیر شدند. در ایالت ویرجینیا شدت درگیری به‌حدی بود که پلیس ناچار به دخالت در آن شد. علاوه‌بر آمریکا درمقابل کنسولگری‌های ایران در لندن و برلین نیز درگیری‌های پراکنده‌ای گزارش شده است. هواداران گروه تروریستی منافقین هم درمقابل سفارت‌های ایران در رم، لندن، برلین و دیگر شهرهای اروپایی تجمعاتی برگزار و تلاش کردند تا با فحاشی مانع رای دادن ایرانیان شوند.
با این‌حال اما ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌دهد ایرانیان خارج کشور بدون توجه به این افراد، به شعب اخذ رای مراجعه کردند. این تلاش‌ها در خارج و تداوم آن به شکلی دیگر در داخل به‌نظر نمی‌رسد توانسته باشد ضدانقلاب را به نتیجه دلخواهش برساند. آن‌گونه که محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «طبق گزارشی که از بعضی استان‌ها دارم، برخلاف آنچه تصور می‌شد، مشارکت پایین نیست و پروژه تحریم انتخابات شکست خورده است.» وی افزود: «در این میان باید بیشتر همت کنیم تا رأی نامزدی که نماد اعتراض به وضع موجود است، از رأی نامزدی که از بانیان وضع موجود است، بالاتر باشد.»
کاندیداها کجا رای دادند؟
در روز انتخابات، یکی از نکات قابل‌توجه، محلی است که کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری در آن رای خود را به صندوق می‌اندازند. سیدابراهیم رئیسی همچون سال 96، رای خود را در مسجد جامع ارشاد شهرری یعنی نقطه‌ای در جنوب تهران به صندوق انداخت. او با اشاره به اینکه رای مردم حق‌الناس است و حق‌الناس را باید مراقبت کنند و حتی یک رأی هم نباید برخلاف تصمیم مردم باشد، گفت: «باتوجه به برخی گزارش‌ها، برخی بخش‌ها برای اخذ رأی فعال شده‌اند، ولی در برخی بخش‌های کشور باید در رسیدن تعرفه و گرفتن رای مردم اقداماتی صورت بگیرد و کندی‌ها رفع شود و امیدوارم امانتدارانه نسبت‌به رأی مردم تلاش کنند.» وی با بیان اینکه امیدوارم امانتداری نسبت‌به رای مردم انجام شود، اظهار داشت: «ان‌شاءالله خداوند کمک کند و دولتی رقم بخورد که برای مردم و درجهت رفع گرفتاری آنها باشد.»عبدالناصر همتی، کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات نیز با حضور در حسینیه ارشاد، رایش را به صندوق انداخت. او پس از اینکه رای خود را به صندوق انداخت، گفت: «اگر رای نیاورم، بازهم درخدمت مردم و پیگیر شعارهایم خواهم بود.» همتی در جمع خبرنگاران گفت: «ما به انزوای خارجی پایان خواهیم داد، مردم حق دارند با رفاه و با آرامش زندگی کنند. معیشت مردم مساله اول من است، ان‌شاءالله کاری خواهیم کرد که حضور مردم در صحنه بیش از پیش باشد.» وی افزود: «اگر هم رای نیاورم بازهم در خدمت مردم و پیگیر شعارهایم خواهم بود. هرکس رئیس‌جمهور شود، باید توسعه و رفاه کشور را به طبقات بالاتر برساند.» سیدامیرحسین قاضی‌زاده نیز که درحال حاضر نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی است، در حرم مطهر رضوی رأی خود را به صندوق انداخت.
او گفت: «انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از مهم‌ترین انتخابات کشور است؛ چراکه عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در آن انتخاب می‌شود و اختیاراتی که رئیس‌جمهور دارد فوق‌العاده است. مردم نیز حساسیت این انتخابات را درک می‌کنند و مطمئن هستم مشارکت پرشوری دارند و امیدوارم پیرو بیانات مقام‌معظم‌رهبری یک رئیس‌جمهور با تعداد آرای بالا انتخاب شود تا بتواند به پشتوانه رای مردمی بسیاری از مشکلات را حل کند.» قاضی‌زاده‌هاشمی در رابطه با دلیل رای دادن خود در حرم مطهر رضوی بیان کرد: «چون امر رای‌دهی امر مقدسی است و انجام یک تکلیف شرعی است، بهترین مکان را حرم مطهر رضوی برای انجام آن دیدم.» محسن رضایی دیگر کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری در حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی رای خود را به صندوق انداخت.
او در جمع خبرنگاران خطاب به مردم ایران گفت: «بنده از شما می‌خواهم که بیایید رأی بدهید و قول می‌دهم اقتصاد و معیشت شما را حل کنم. به شایعات توجه نکنید و در صحنه حضور داشته باشید و ان‌شاءالله به فضل الهی تحولات عظیمی ایجاد خواهد شد.» کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: «اداره زندگی شما و ثانیا حضور شما در انتخابات بسیار مهم است و باعث اقتدار و امنیت ایران خواهد شد و نقش بسیار مهمی در ساخت کشور خواهد داشت و بنده محسن رضایی به‌عنوان سرباز وطن دست تک‌تک شما را می‌بوسم و قول من قول سربازی است و از جنس شهیدسلیمانی و آقامهدی باکری‌ها و به تمام حرف‌هایم موبه‌مو عمل خواهم کرد.» /فرهیختگان
