به گزارش راسخون؛ در روز‌های گذشته فیلم درگیری چند دختر نوجوان با یکدیگر به یکی از پربازدیدترین فیلم‌ها در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. این فیلم چند دختر نوجوان را در پارکی که به‌نظر می‌رسید در اصفهان باشد نشان می‌دهد. آن‌ها بر سر موضوعی نامعلوم با یکدیگر درگیر شده‌اند و آنطور که از صدا‌های داخل فیلم مشخص است چند پسر جوان در حال فیلمبرداری از این درگیری هستند. آن‌ها ابتدا به‌صورت دسته جمعی با یکدیگر درگیر می‌شوند و در ادامه چند نفر از آن‌ها که جثه بزرگ‌تری دارند یکی از دختران را به‌شدت کتک می‌زنند و او را روی زمین می‌اندازند.

کشمکش بین دختران نوجوان در حالی ادامه پیدا می‌کند که پسرانی که از آن‌ها فیلم می‌گیرند تلاش می‌کنند آن‌ها را برای ادامه درگیری تحریک کنند. در ادامه کار به کشیدن موی یکدیگر می‌رسد تا اینکه یکی از دختران نوجوان متوجه می‌شود دختری که در حال کتک خوردن است، یک چاقو همراه خود دارد. از او می‌پرسد که چاقو داری و او هم آن را که قمه‌ای بزرگ است از داخل شلوارش بیرون می‌کشد و به طرف بقیه دختران می‌گیرد.

درست در همین لحظات، پسرانی که فیلمبرداری می‌کنند از یک سو و سایر دختران از سوی دیگر دختری را که قمه به‌دست گرفته را تحریک می‌کنند. او درحالی‌که قمه‌اش را بالا گرفته، به طرف دخترانی که همین چند لحظه قبل او را کتک زده بودند می‌رود، اما پیش از آنکه بخواهد از قمه‌اش استفاده کند، یکی از دوستانش به او می‌گوید که ممکن است شر درست شود و از او می‌خواهد به درگیری پایان دهد.

در روز‌های اخیر این فیلم بار‌ها در شبکه‌های اجتماعی باز نشر شد و بازتاب وسیعی داشته است. با وجود اینکه بعضی ازکاربران شبکه‌های اجتماعی به این درگیری نگاهی طنزآلود داشتند، اما اغلب از وقوع چنین درگیری و قمه کشی توسط دختری کم سن و سال ابراز نگرانی کرده‌اند. هرچند به درستی محل وقوع این درگیری مشخص نیست، اما از لهجه افراد حاضر در فیلم به‌نظر می‌رسد درگیری در استان اصفهان اتفاق افتاده باشد. در همین حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که پلیس با تشکیل پرونده‌ای در این خصوص، تحقیقات خود را آغاز کرده و افرادی که در فیلم حضور دارند شناسایی شده‌اند.

روز گذشته دادستان عمومی و انقلاب اصفهان در خصوص این ویدئو، دستور شناسایی و تشکیل پرونده برای خاطیان را داد که با واکنش کاربران همراه شد. کاربری نوشت: «یکی به هلیا بگه فردا که گرفتنت می فهمی دعوا و حمل همچین قمه ای خودش شر می شه حتی اگه استفاده نکنی!»

هلیا در صفحه خود از مردم خواسته است فیلم را بازنشر نکنند.

قمه کشی هلیا سر و صدای زیادی در فضای مجازی به پا کرد. دعوای چند دختر دهه هشتادی و قمه کشی هلیا که نام یکی از آنهاست،کلیپی است که دست به دست می چرخد و به نام قمه کشی هلیا مشهور شده است.قمه کشی هلیا زنگ خطر افزایش خشونت است و به بهانه قمه کشی هلیا، موضوع خشونت را واکاوی می کنیم.

به احتمال زیاد، شما هم ویدئوی دعوای شدید چند دختر نوجوان و سپس قمه‌کشی یکی از آن‌ها به نام هلیا را که از پربازدیدترین ویدئوهای 48 ساعت گذشته در شبکه‌های اجتماعی است، دیده‌اید. در این مطلب می‌خواهیم، نگاه روان‌شناسی به این اتفاق داشته باشیم و بگوییم چه چیزی باعث می‌شود شاهد رفتارهای خشن و پرخطری در نوجوانان دهه هشتادی باشیم؟

پای 2 تغییر فیزیولوژیکی در قمه کشی هلیا میان است

در دورۀ نوجوانی، شاهد دو تغییر فیزیولوژیکی عمده در مغز تمامی نوجوانان هستیم که رفتارهای آن‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و می‌تواند در صورت ناآگاهی خودشان از این ماجرا و بی‌اعتنایی اطرافیان، به ایجاد خطر و مشکل در زندگی نوجوان منجر شود.

اول این‌که نورون‌ها یا سلول‌های عصبی مغز در نوجوانی نسبت به انتقال‌دهنده‌های عصبی تحریکی، حساس‌تر می‌شوند. در نتیجه نوجوان هیجان ها را به شکل «شدیدتر» تجربه می‌کند. یک محرک استرس‌زا، موجب اضطراب شدیدتری در او می‌شود، درست همان‌طور که یک برخورد ناراحت کننده، او را بیشتر و شدیدتر از یک فرد بزرگ سال خشمگین و عصبانی می‌کند. به همین ترتیب، یک نوجوان دچار احساسات عاشقانۀ شدیدتر و مکرری هم خواهد شد.

مسئلۀ دوم، این است که شبکه کنترل شناختی پیشانی در مغز نوجوان در این دوره هنوز به رشد کامل خود نرسیده است. این بخش از مغز به ما انسان‌ها کمک می‌کند تا آینده‌نگری داشته باشیم، عواقب رفتارهای خود را پیش‌بینی کنیم، هیجان های خود را بازداری کنیم و کنترل و برنامه ریزی داشته باشیم.

وقتی این دو مسئله را کنار هم می گذاریم، یعنی شدت یافتن هیجان‌ها و ضعف مغز در کنترل و مدیریت و پیش‌بینی عواقب، نتیجه این می شود که نوجوان بسیار مستعد رفتارهای تکانشی همچون دوستی‌های پرخطر، خشم‌های انفجاری، دعواهای مکرر، مصرف مواد، قمه کشیدن در خیابان و ... را از خودش نشان می‌دهد.

دلیل گرایش دختران به رفتارهای پرخطر

برخی از دختران به دلیل تغییرات نامتوازن هورمونی و الگوبرداری از اطرافیان، در این دوره گرایش به رفتارهای پرخطر (که کمتر بین دخترها رایج‌تر است) پیدا می‌کنند که یکی از دلایل اصلی‌اش به دنبال کسب تایید و توجه اطرافیان بودن است.

تنها عاملی که می‌تواند به نوجوان کمک کند تا این دوره پرخطر را به سلامت به پایان برساند، آگاهی خودش از ویژگی‌های این دوره از زندگی، همچنین خانواده و محیط حمایت کننده‌ای است که علاوه بر تامین آرامش و توجه و محبت برای او، بر رفتارها و روابط او نظارت دورادور و غیرمستقیم دارد.

افراد در نوجوانی به دلیل پشت سر گذاشتن تغییرات سریع و پی‌درپی، آسیب‌پذیرترند و بیش از هر دورۀ دیگری نیازمند دریافت توجه، صمیمیت و حمایت هستند.

ریشه قمه کشی هلیا خانه‌ای که در آن محبت نیست

نوجوانانی که در خانه از محبت و توجه سیراب نمی‌شوند، ممکن است جذب گروه‌های پرخطر شوند و برای دریافت توجه و تاییدی که به آن نیاز دارند، دست به هر کاری بزنند. اگر این ویدئوی پربازدید و البته ناراحت کننده را دیده باشید، فردی مثل هلیا را می‌بینید که برای دریافت توجه، دست به کارهای بسیار خطرناک و پرخاشگرانه می‌زند.

این جاست که روان شناسان همواره به والدین و معلمان توصیه می‌کنند که پیش از هر چیز دیگری، «دوست» نوجوان باشند زیرا نوجوان به یک دوست صمیمی و حمایتگر نیازمند است.

رفتارهای مشکل‌ساز تا حدی در دورۀ نوجوانی طبیعی هستند اما هنگامی که رفتار به شدت مشکل ساز و غیرمتعارفی می‌بینیم، می توانیم آن را محصول یک سیستم معیوب بدانیم، شاید خانواده‌ای که مراقب و صمیمی و حمایتگر نبوده‌اند، شاید دوستانی که الگوی ناصحیحی بوده‌اند، شاید محیط آموزشی که به جای جذب، نوجوان را طرد کرده یا حتی محله و منطقه‌ای که به جای رفتارهای سالم، شرایط آن رفتار مشکل‌ساز را فراهم کرده است. بیایید هرچه زودتر نوجوانان را دریابیم.

هشدار؛ حال حوزه اجتماعی خوب نیست

سید حسن موسوی رییس انجمن مددکاری ایران گفت: ویدیویی که پخش شد حامل چند پیام است و این ویدیوها هشداری است که به خودمان بیاییم که حال حوزه اجتماعی خیلی خوب نیست.

او با بیان اینکه این نوع رفتار ها نتیجه ی عدم حال خوب جامعه است، افزود: آن چه که محور این فیلم است، خشونت نام دارد که هر از چندگاهی به شکل های مختلف در کوچه، خیابان و پارک می بینیم.

موسوی چلک ادامه داد: آن چیزی که نگران کننده است این است که سنین این افراد پایین است، عمده افراد تشکیل دهنده ی این درگیری دختر هستند و از اعمال خشونت نسبت به همدیگر عبایی ندارند، درحالی که به ظاهر یک گروه هستند که منجر به اعمال حرکت های خشونت آمیز و درآوردن قمه در محلی می شوند.

رییس انجمن مددکاری ایران افزود: پسرانی در گوشه ی این تصاویر هم بودند که این افراد را یا به دعوا تشویق می کردند یا آن ها را جدا می کردند. و عده ای هم نظاره گر این امر بودند چرا که می ترسیدند و نمی دانستند در صورت جلو رفتن چه اتفاقی برایشان خواهد افتاد.

او گفت: پیام مهم این اتفاق این است که باید نگران فرزندان خود باشیم، و نگران کسانی باشیم که آینده کشور را باید بسازند و این امر مستلزم این است که ما برای بار آوردن مهارت های بهزیستن اجتماعی، سلامت روان و سلامت اجتماعی، مهارت های ارتباطی و تاب آوری برنامه ریزی کنیم وکار های موثری را انجام دهیم چراکه اگر امری در این خصوص رخ ندهد با موضوع کرونا نگرانی هایمان به مراتب بیشتر افزایش پیدا می کند.

موسوی چلک تصریح کرد: موضوع خانواده و نوجوان بسیار مهم است و چون ما اطلاعات فردی از این افراد نداریم هیچ تحلیلی نمی توانیم داشته باشیم اما زمانی که خانواده صمیمیت و نظارت بیشتری داشته باشند وقوع چنین رفتار هایی را کمتر شاهد خواهیم بود.

او با بیان اینکه درباره از این دختر خانمی که قمه دارد هیچ اطلاع خانوادگی ای نداریم، افزود: رفتار این دختر نوجوان پیام هایی دارد چرا که چنین رفتاری بخش عمده آن می تواند به داخل خانواده هم بازگردد. باید قبول کنیم که درحال حاضر فرصت های تخلیه هیجانات کمتری وجود دارد چرا که قبلا مدرسه، محیط های بازی و... بود اما کرونا در یک سال و نیم اخیر باعث شد همه ی این فرصت ها کمرنگ تر شود یا نهایتا از بین برود و تأثیرات منفی ای را در رفتار های کودکان و نوجوانان داشته باشد.

موسوی چلک بیان کرد: نگرانی برای بعد از کرونا در حوزه سلامت روانی و اجتماعی، بیشتر از نگرانی موجود در روز های وجود کروناست.

او ادامه داد: خشونت هایی که پزشکی قانونی معاینه و بررسی کرده بود، کمتر از 600 هزار پرونده برای سال گذشته بود و این درحالی است که همه خشونت های منجر به بررسی پزشکی قانونی نشده است.

اختلال شخصیت ضداجتماعی را جدی بگیریم

دراین باره لازم است به برخی ریشه یابی های روانی و عوامل موثر بر ایجاد و بروز چنین رفتار هایی توجه کرد که رضا فریدی، روانشناس بالینی و مدیر موسس مرکز مثبت زندگی گفت: کلیپ اخیر از نوجوانان دختری که در فضای مجازی منتشر شده را باید اینگونه بیان کرد؛ امکان اینکه این افراد دچار اختلال شخصیت ضداجتماعی باشند بسیار بالاست، هر چند نیاز به ارزیابی دقیق تر فردی و اجتماعی دارند و صرف دیدن یک فیلم یا کلیپ نمی شود با قاطعیت اظهار نظر کرد.

او با بیان اینکه اختلال شخصیت ضد اجتماعی که گاهی با نام سایکوپات نیز از آن یاد می شود، به ناتوانی شخص در تن دادن به هنجار های اجتماعی گفته می شود، به طوری که جنبه های متعددی از رفتارهای فرد در نوجوانی و بزرگسالی تحت تاثیر این ناتوانی قرار می گیرد، افزود: همانطور که از این تعریف مشخص می شود، این اختلال از دوران کودکی و نوجوانی نشات می گیرد و شکل و عمق روابط والد-فرزندی در شکل گیری این قبیل اختلالات بسیار تاثیرگذار است.

فریدی تصریح کرد: میزان شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی بین دو تا سه درصد افراد جامعه است.

او با اشاره به اینکه قابل توجه است که این اختلال بیشتر در نواحی فقیرنشین شهری دیده می شود که دلیل آن می تواند عدم رشد فرهنگی-مذهبی، پایین بودن سطح اقتصاد، فقر محیط آموزشی، عدم دسترسی به اکثر امکانات عمومی شهری، اعتیاد و انحرافات اجتماعی و عواملی از این دست باشد، ادامه داد: بالاترین نرخ شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی، البته در مردان دیده می شود. این نرخ به ویژه در مردانی که دچار اختلال مصرف الکل یا اختلالات جنسی هستند و نیز در زندانیان بیشتر است ولی به این معنا نیست که در خانم ها دیده نمی شود و وجود ندارد بلکه این اختلال در آنها نیز می تواند شکل بگیرد هر چند تعداد پسربچه هایی که به این اختلال دچار هستند، بیشتر از دختران است.

این روانشناس بالینی تأکید کرد: دختران معمولا نزدیک به سن بلوغ و پسرها حتی زودتر از بلوغ، علائم این اختلال را از خود نشان می دهند و این اختلال الگویی خانوادگی دارد، به طوری که شیوعش در بستگان درجه اول و همچنین مردان مبتلا به این اختلال پنج برابر بیشتر از سایر گروه های خانواده سالم است.

فریدی با بیان اینکه اختلال شخصیت ضد اجتماعی با رفتارهای بزهکارانه متفاوت است، گفت: اگر تنها تظاهر وضعیت کسی رفتار ضداجتماعی گونه باشد باید او را به عنوان فرد دچار رفتار بزهکارانه بدون اختلال شخصیت ضد اجتماعی طبقه بندی کرد همچنین معمولا این اختلال قبل از پانزده سالگی شروع می شود و سیر رو به رشدی را طی می کند.

او ادامه داد: سیر اختلال بدین صورت طی می شود که کودک در ابتدا دچار اختلال بیش فعالی است. تشخیص این اختلال در کودک بسیار اهمیت دارد، زیرا اگر به موقع تشخیص داده نشود، این اختلال به رشد خود ادامه دهد در ادامه کودک دچار اختلال سلوک خواهد شد.

فریدی با اشاره به اینکه این آغاز خرابکاری های او در اجتماع و خانواده خواهد بود و سپس اگر سلوک کودک کنترل نشود بعد از سن ۱۸ سالگی شخص دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی شده و دایره خرابکاری های او نیز وسیع تر می شود، گفت: برخی از عوامل ریسک بروز این اختلال را در فرد افزایش می دهند که شامل اختلال سلوک در کودکی، پیشینه خانوادگی اختلال شخصیت ضد اجتماعی و یا سایر اختلالات شخصیت و بیماری های روانی، قرار گرفتن در معرض کودک آزاری و یا بی توجهی در دوران کودکی، زندگی خانوادگی بی ثبات، خشونت بار یا از هم گسیخته در دوران کودکی، نبودن والدین (غفلت)، تنبیه کردن مکرر کودک و بی توجهی، والدین دارای سطح سواد پایین، فقر و گرسنگی کشیدن در زمان کودکی، بیمار بودن والدین در زمان کودکی که باعث می شود کودک روحیه خودش را از دست بدهد، والدین دارای بیماری روانی و مطالب مرتبط اختلال بیش فعالی-نقص توجه و عوارض آن برای رشد کودک است.

فریدی گفت: بیماران دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا سایکوپات ها با اینکه ممکن است دارای ظاهری طبیعی و گرم و صمیمی باشند ولی در زندگی شخصی آنها مواردی دیده می شود که اصلا مثبت نیستند، از جمله دروغ گویی، فرار از مدرسه و فرار خانه، دزدی، دعوا، سوءمصرف مواد و اعمال غیر قانونی.

او با بیان اینکه سایکوپات ها با بدخلقی، عصبانیت،پرخاش،غر زدن، گریه و هر روش دیگری سعی می کنند شرایط را به نفع خود در موقعیت های مختلف تغییر دهند، ادامه داد: این دسته بیماران هیچ گونه احساس پشیمانی و گناهی در خود ندارند و بحث را به نحوی مدیریت می کنند که اطرافیان خود را مقصر شرایط بدانند. در بحث با این افراد، آنقدر با تهمت و برچسب های واهی بمباران خواهید شد که حتی خود نیز آنها را باور خواهید کرد.

این روان شناس افزود: عدم وجود همدلی مهم ترین مشخصه رفتاری این دسته بیماران در زندگی با اطرافیان و عزیزانشان است. رفتار آنها ناجوانمردانه است، از شما استفاده می کنند تا به آنچه می خواهند برسند.

شش ماه تا دو سال زندان برای تظاهر و قدرت نمایی با سلاح سرد

البته لازم است برای جلوگیری از بروز چنین رفتار ها و خشونت هایی قوانین موجود در کشور را به طور ویژه بررسی کرد چرا که ممکن است بسیاری از این نوجوانان تصور کنند که قانون برای آن ها جرائمی را در نظر نگرفته است و آن ها بدون داشتن هیچ ترسی می توانند هر عملی را در کوچه و خیابان انجام دهند.
علیرضا طباطبایی، حقوقدان و وکیل جرائم رایانه ای گفت: برای برخورد با چنین اقداماتی اگر نوجوان به 18 سال نرسیده باشد دادگاه اطفال باید به آن رسیدگی کند.

او بیان کرد: دادگاه اطفال معمولا در چنین مواردی مسامحه می کند و سعی می کند تا جایی که ممکن است مجرمین را به زندان معرفی نکند چرا که عاقبت چنین امری برای نوجوانان بدتر خواهد بود چراکه این افراد با ورود به زندان چیز های جدیدی را یاد می گیرد و عوارض بدتری ایجاد می شود.

طباطبایی تصریح کرد: حمل سلاح سرد جرم مختص به خود را دارد و آشکار کردن آن نیز دارای جرم مخصوص به خود است و این فرد حمل قمه و قدرت نمایی با آن وسیله را داشته است.

او درخصوص حمل سلاح سرد گفت: تظاهر و قدرت نمایی با سلاح سرد به استناد ماده ۶١٧ قانون مجازات اسلامی شش ماه تا دوسال حبس و تا ٧۴ ضربه شلاق را به دنبال دارد که البته با توجه به سن، شخص قاضی رسیدگی کننده می‌تواند از اقدامات جایگزین و تخفیف در مجازات استفاده کند.

طباطبایی درباره مجازات فردی که از چنین صحنه ای فیلم برداری کرده است، اظهار کرد: قانون برای این فرد مجازاتی درنظر نگرفته است چرا که پخش فیلم های شخصی افراد عمل مجرمانه است.

والدین به گوش باشند

به هرحال به نظر می رسد در مجموع نظارت والدین بیشترین سهم را در تبیین بزهکاری نوجوان دارد و پیشنهاد می‌شود که والدین کنترل و نظارت بر رفتارهای نوجوانان‌شان، معاشرت‌ها و دوستان آن‌ها را کاملاً جدی بگیرند. همچنین لازم است والدین جوی صمیمانه را برای خانواده‌شان تدارک ببینند تا با شکل‌گیری ارتباطات عاطفی در درون خانواده دلبستگی فرزندان و والدین نسبت به هم‌دیگر افزایش یابد.

واکنش کاربران

منبع:
1. شهرآرا نیوز/ ماجرای فیلم قمه‌کشی دختر نوجوان در پارک؛ درگیری واقعی یا ساختگی؟
2. اقتصاد آنلاین/ راز پنهان ماجرای قمه کشی هلیا دختر نوجوان + عکس
3. فردا نیوز/ پشت پرده جنجال قمه کشی هلیا در اصفهان / التماس هلیا به مردم برای بازنشر نکردن فیلمش/ قمه نیم متری در جیب هلیا چه می کرد؟

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.