گمانه زنی‌های غیر واقعی برای تحلیل دلایل تسریع در روند واکسیناسیون عمومی تمامی ندارد. برخی از این ادعاها آنچنان از دایره منطق و انصاف خارج هستند که شاید نادیده گرفتن شان به صواب نزدیک تر باشد. اما گاهی پاسخ نعل به نعل دادن به همین فانتزی‌های ذهنی خیلی ساده‌تر می‌تواند افکار عمومی را در مقابل چنین اخبار مخربی که اعتماد جامعه را نشانه گرفته‌اند مجهز کند. شایعه پیش فروش شدن واکسن برکت به دولت با رقمی بالغ بر یک میلیارد دلار! از تازه‌ترین همین ادعاهاست. خبری که روز گذشته در صفحه اجتماعی روزنامه شرق منتشر شده و تا به حال واکنش‌های متعددی را به همراه داشته است. در این گزارش آمده است که برکت در ازای هر دز واکسن 200 هزار تومان از دولت هزینه دریافت کرده است که با توجه به تولید 120 میلیون واکسن نتیجه‌گیری در این گزارش به این سمت رفته که این شرکت در ازای پیش فروش کردن این میزان واکسن بالای یک میلیارد دلار از صندوق و محل اعتبارات دولتی هزینه دریافت کرده است و همین ماجرا دلیل عدم تمایل برای واردات واکسن از سوی دولت پیشین معرفی شده است.در گزارش پیش رو به پاسخ شرکت دارویی شفا فارمد و رئیس سازمان غذا و دارو درباره این ادعاهای کذب پراخته‌ایم.

ورود برکت به واکسن سازی به دور از اهداف اقتصادی

پاندمی کرونا در شرایطی رنگ و بوی بحران به خود گرفت که صنعت واکسن سازی در کشور با رکود سه دهه‌ای به حال خود رها شده بود. اواخر سال 1398 بود که پروژه ساخت واکسن در شرکت داروسازی برکت آغاز شد. متخصصانی پای کار آمدند که هر یک از آن ها سابقه تحقیق بر روی ویروس‌های تنفسی فوق حاد را داشتند. ورود به این عرصه با توجه به شرایط تحریم در کشور از همان ابتدا به دور از اهداف اقتصادی تعریف شد. مطالعات پیش بالینی این واکسن 9 ماه به طول انجامید و بعد از گذر از 3 ماه پر از حادثه سازمان غذا و دارو به عنوان مرجع اصلی تایید واکسن، مجوز ادامه روند مرحله کارآزمایی بالینی را صادر کرد. در فاز سوم این مطالعات بود که با تایید مسئولان وزرات بهداشت واکسن کووبرکت موفق به دریافت مجوز تزریق اضطراری شد.

این خط تولید بدون دریافت هزینه به کار خود ادامه می‌دهد

طبق اظهارات مستند مسئولان وزرات بهداشت تا کنون هیچ گونه عقد قرارداری برای پیش خرید واکسن از شرکت شفا فارمد برای دولت صورت نگرفته است. خطوط تولید واکسن بدون دریافت کوچکترین مبلغی از سوی دولت با قدرت به کار خود ادامه می دهند و روند تولید و توزیع واکسن از سوی این شرکت همچنان ادامه دارد. در حال حاضر چندین میلیون دز از این واکسن تحویل وزرات بهداشت شده و در قبال آن هیچ مبلغی به شرکت شفا فارمد پرداخت نشده است.

ماجرای ادعایی که بیشتر به یک شوخی شباهت دارد

در گزارشی که مورخ 23 شهریور 1400 در روزنامه شرق علیه تلاش‌های شبانه‌روزی گروه واکسن سازی برکت منتشر شده ادعای کذبی مبنی بر پیش خرید واکسن برکت از سوی دولت با مبلغی بالاتر از یک میلیارد دلار نیز مطرح شده است. متولیان شرکت شفافارمد ضمن اظهار تاسف از انتشار چنین شایعه هایی که بدون ارائه سند و مدرک اعتماد عمومی را خدشه دار می کنند به این ادعا پاسخ داده اند: «همان طور که مسئولان وزارت بهداشت نیز بارها اعلام کرده اند تا کنون هیچ مبلغی از سوی دولت به شرکت شفافارمد پرداخت نشده است و اداعای پیش فروش کردن چندین میلیون دز واکسن به دولت با مبلغ یک میلیارد دلار کذب محض است. این اظهارات دروغ و خلاف واقع یک شخص غیر مطلع که با اهداف سیاسی مطرح و در روزنانه شرق منتشر شده است نشان می‌دهد که عده‌ای در داخل هم صدا با رسانه های بیگانه سعی تخریب دستاورد های دانشمندان و زحمتکشان این مرزو و بوم را دارند.»

به طور قطع منتشر کنندگان این ادعاهای دروغین از میزان ریالی یک میلیارد دلار اطلاع کافی ندارند اما خوب است با توجه به همین اظهارات بی اساس و فاقد سند خودشان پاسخگوی این سوال باشند و به مردم بگویند چگونه دولتی که در اوج بحران هرگز نتوانست یک میلیارد دلار تخصیص یافته از صندوق ذخیره ارزی را به ستاد مدیریت کرونا پرداخت کند می توانسته یک میلیارد دلار بابت پیش خرید واکسن به بنیاد برکت اختصاص دهد؟

اختصاص این رقم در سکوت خبری امری نشدنی است

مجموعه شفا فارمد تاکنون موفق به تولید ده میلیون واکسن کووید شده است که از این میزان بیش از 5 میلیون 200 هزار دوز واکسن تحویل وزارت بهداشت شده و مابقی این واکسن ها نیز پس از طی مراحل تست کیفیت تحویل این وزات خانه خواهد شد. تاکنون برای تولید این میزان از واکسن هیچ مبلغی از سوی دولت به شرکت شفافارمد پرداخت نشده است. انتشار ادعاهای اینچنینی در رسانه‌های داخلی نتیجه‌ای جز بی اعتمادی مردم را در پی نخواهد داشت. سوال‌ها در خصوص این ادعاهای غیر واقعی زیاد است اما مهم ترین آن ها حول این محور می‌چرخد که بر فرض محال درست بودن این خبر جابه جایی چنین رقم هنگفتی از محل اعتبارات دولتی به شرکت شفافارمد چطور در سکوت محض خبری اتفاق افتاده است؟ چگونه ممکن است چنین مبلغ هنگفتی از اعتبارات دولتی که مشکلات عدیده اقتصادی آن بر همگان عیان بود کسر شود و صدایی از هیچ رسانه‌ای درنیاید و مدیران ارشد دولتی به واسطه این رقمی که پرداخت کرده‌اند تمایلی به خرید واکسن نداشته باشند. چنین امری محال و نشدنی است و انتشار چنین دروغ‌های بی اساسی در ادامه تنها می‌تواند اعتماد مردم را از این رسانه نیز سلب کند و بی اعتمادی بیشتر دامن در جامعه دامن بزند.

این شایعات با چه اهدافی منتشر می شوند؟

آنچه مسلم می نماید این است که تسریع روند تامین واکسن در دولت نوپای کنونی به مذاق رسانه های معاند و برخی از منتقدان دولت فعلی با پیش زمینه های جناحی خوش نمی آید. این ادعاهای بی اساس که پشت شان به هیچ سند و مدرکی گرم نیست خیلی زود از دایره توجه نیز خارج می شوند.دلایل تاخیر در تولید واکسن کووبرکت و همچنین علت تسریع روند واکسیناسیون در این روزها بارها به روشنی در رسانه های مختلف مطرح شده و رفرنس های متعدد اثبات شده ای در این زمینه وجود دارد. رئیس سازمان غذا و دارو با رد ادعای مطرح شده درباره پیش فروش واکسن برکت از دلایل تسریع روند واکسیناسیون در این روزها می‌گوید: «با دستور ویژه رییس جمهور برای تامین واکسن چندین جلسه کمیته واکسن در طول هفته توسط معاون اول رییس جمهور برای تامین واکسن با حضور رییس بانک مرکزی، وزارت خارجه، رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس جمعیت هلال احمر با بخش هایی که می توانند امر واردات واکسیناسیون را تسهیل کنند تشکیل و موجب شد تا واردات واکسن سرعت بیشتری پیدا کند.»

«دکتر محمد رضا شانه ساز» با اشاره به این که در این جلسات رفع موانع واردات واکسن مورد پیگیری قرار گرفته است ادامه می دهد :«رفع موانع واردات واکسن در دستور کار بخش های مختلف مربوطه قرار گرفته است .تولید کنندگان داخلی نیز با اخذ مجوز های لازم به جرگه تولید پیوسته اند و این می تواند نوید بخش روزهای امیدوار کننده ای برای مهار ویروس کرونا در کشور باشد.»

معاون وزیر بهداشت با تکذیب خبرهای بی اساس مبنی بر پیش فروش واکسن های داخلی و تغییر سیاست های وزارت بهداشت ادامه می دهد: «خبرهای منتشر شده در مورد پیش خرید واکسن از شرکت های داخلی مانند برکت به هیچ عنوان صحت ندارد. پیش خرید حتی به صورت ریالی هم انجام نشده است و لازم است که مخاطبان این رسانه ها بدانند که این اخبار کذب، مورد تایید سازمان غذا و دارو نیست.»

همصدایی با رسانه‌های معاند با اهداف سیاسی

این نخستین بار نیست که برخی از رسانه های داخلی همصدا با رسانه‌های معاند اقدام به تخریب دستاورد های ارزشمند دانشمندان داخلی در مجموعه برکت می‌کنند. بسیار ساده لوحانه خواهد بود اگر گمان ببریم که این جوسازی های رسانه ای دنباله‌دار نباشند و همین جا به خط پایان برسند، اما آنچه در میانه این ادعاهای کذب و بازار ادعاهای بی اساس واضح می‌نماید سوء استفاده رسانه های جریان اصلی و معاند از این قبیل اظهار نظرهای سطحی است. اعتماد اجتماعی در هر کشوری به عنوان نخستین سرمایه ملی شناخته می شود. رسانه ها باید در راستای تقویت این سرمایه گام بردارند و در اولین قدم با پیروی از اصول رسانه ای حرفه ای از انتشار هر نوع خبر و گزارش بی سند پرهیز داشته باشند .امید است که پی ریزی خط تخریبی با شایعه سازی های بی مدرک در برخی از رسانه صرفا برآمده از اختلاف نظر های سیاسی و جناحی با دولت فعلی باشد و همصدایی سهوی آنان با رسانه هایی که همواره خواستار ماندن این مردم سربلند در سختی ها و تحریم های حداکثری بوده اند دردی بر درد های این ملت بزرگ نیفزاید.