معضل نرخ بهره در آمریکا
هفتهنامه «اکونومیست» جلد خود را به موضوع سیاست بانک مرکزی آمریکا در قبال نرخ بهره این کشور اختصاص داده و عنوان کرده است که سیاست افزایش نرخ بهره میتواند به تولیدکنندگان آسیب زیادی وارد کند. بر اساس گزارش اکونومیست، «جروم پاول» رئیس فدرال رزرو، به دلیل افزایش تورم در آمریکا تحت فشار قرار دارد و احتمالاً به زودی تغییراتی را در نرخ بهره اعلام خواهد کرد. این در حالی است که فدرال رزرو با انقباض سخت و سریع سیاست پولی به دنبال اعمال تغییرات ناگهانی است. این چشمانداز، بازارهای سهام را تحت تأثیر قرار داده و بسیاری از شرکتها و صاحبخانهها را به این فکر واداشته که آیا عصر نرخهای بهره پایین برای همیشه رو به پایان است؟به نظر میرسد، برای آمریکاییها، افزایش نرخ بهره ترسناک است؛ چرا که بیشتر نقاط جهان به عصر پول تقریباً مجانی عادت کردهاند. بر این اساس، هیچیک از کشورهای گروه جی۷ در طول بیش از یک دهه نرخ بهرهای بالاتر از ۵/۲ درصد نداشتهاند. در ۱۹۹۰ نرخ بهره در تمام این کشورها بالای ۵ درصد بوده است.
افزایش اعتراضات در کانادا
پس از حدود دو هفته از شروع اعتراض رانندگان کامیون در پایتخت کانادا به برنامه واکسیناسیون اجباری، پلیس اتاوا هشدار داده است که معترضانی که آنها را مصمم و غیرقابل پیشبینی توصیف میکنند، همچنان در شهر حضور دارند. این مسئله سبب شده است اعتراضات به اجباری بودن واکسن به تیتر یک روزنامههای آمریکایی نیز تبدیل شود. اعتراضات باعث بستهشدن راه ارتباطی بین آمریکا و کانادا نیز شده است و همین مسئله بر نتایج امنیتی و اقتصادی این اقدامات میافزاید.به تازگی در اتاوا وضعیت اضطراری اعلام شده است. همزمان یک گذرگاه مهم مرزی میان آمریکا و کانادا که رانندگان کامیون آن را بند آورده بودند، تا حدودی بازگشایی شده است. با این حال، روزنامه «وال استریت ژورنال» معتقد است، این مسئله باعث ایجاد ترافیک سنگین در گذرگاه مرزی دو کشور شده است و مشخص نیست چه زمانی با این اعتراضات برخورد شده و تلاش میشود که کامیونها از سر راه کنار روند.
فرار از برکناری؛ نگاهی به دلیل تغییرات در کابینه جانسون
«بوریس جانسون» این روزها برای بقای سیاسی خود میجنگد. او در این جنگ نه تنها خود را با حزب کارگر و رسانهها در چالش و درگیری میبیند؛ بلکه باید با قانونگذاران هم حزبی خود نیز رو به رو شده و آنها را نیز متقاعد کند که باید دوران نخستوزیری خود را به پایان برساند. او در تلاش برای جلب نظر برخی از قانونگذاران حزبش که از وقوع یک سری رسواییهای مرتبط با او خشمگین بودند، اقدام به تغیر برخی از وزرای دولت خود کرد.بوریس جانسون بعد از ماجرای رسوایی «پارتی گیت»، متعهد شد فرهنگ میخواری موجود در کابینه را تغییر داده و کسانی که در دولت او اینگونه اقدامات را تشویق میکنند نیز برکنار کند. او حالا پس از انتصاب جدید در تیم خود در دفتر نخستوزیری، سپس تیم عملیاتی «ناظمهای پارلمانی» را هم تغییر داد؛ تیمی متشکل از قانونگذارانی که نظم و انضباط را در حزب حاکم محافظهکار اعمال میکنند تا مطمئن شوند قانونگذاران از سیاستهای دولت حمایت میکنند.
«مارک اسپنسر»، که رئیس ناظمهای پارلمانی بود، با «کریس هیتون هریس»، قانونگذار و یکی از متحدان نزدیک جانسون که در طول مناقشه گزارشهای مربوط به مهمانیهای همراه با شکستن قوانین قرنطینه اجباری در دفتر نخستوزیری برای جلب حمایت قانونگذاران تلاش میکرد، جایگزین شد. اسپنسر به رهبر مجلس سفلای پارلمان انگلیس، یعنی مجلس عوام تبدیل شده و در این سمت جانشین جیکوب ریس ماگ، که به نوبه خود در سمت وزیر فرصتهای بریگزیت و کارآمدی دولتی قرار گرفت، شد. جانسون هفته گذشته به قانونگذاران حزب خود قول داد که فعالیت دفتر نخست وزیری خود را یک تکان اساسی خواهد داد.
آمریکا در تیررس؛ موشکهای بالستیک کره شمالی در راه آمریکا
وزارت خارجه کره شمالی از وجود موشکهایی در این کشور صحبت کرده که میتوانند آمریکا را هدف قرار دهند و جهان را در بهت و حیرت فرو ببرند. وزارت خارجه کره شمالی در بیانیهای اعلام کرد: «در جهان امروز که بسیاری از کشورها زمانشان را با تعامل با آمریکا و تبعیت کورکورانه و تسلیم و اطاعت از آن هدر میدهند، تنها کشور ما در این کره خاکی است که میتواند با شلیک موشکی به سرزمین اصلی آمریکا جهان را تکان دهد.» این وزارتخانه همچنین اعلام کرد: «بیش از ۲۰۰ کشور در جهان هستند؛ اما تنها تعداد معدودی بمبهای هیدروژنی، موشکهای بالستیک قارهپیما و موشکهای فراصوت دارند.»کره شمالی از ابتدای ماه ژانویه سال جاری میلادی تعداد زیادی از موشکهای بالستیک خود را آزمایش کرده و نشان داده است، هر روز در پی افزودن به توان نظامی خود است. رهبر کره شمالی نیز بارها اعلام کرده بود، آمریکاییها نشان دادهاند در مذاکرات جدی نیستند و اگر خواهان گفتوگو و حل مشکلات بودند، باید به تعهدات خود در قبال پیونگ یانگ عمل میکردند و از خود حسن نیت نشان میدادند. این در حالی است که یکی از سخنگوهای وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیهای به هیل گفت: «هدف ما خلع سلاح کامل شبه جزیره کره است.» وی ادامه داد: «کره شمالی تهدیدی برای صلح و امنیت بینالمللی و رژیم جهانی منع اشاعه است. ایالات متحده منافع حیاتی در بازدارندگی کره شمالی، دفاع در برابر تحریکات یا استفاده از زور، محدود کردن دسترسی خطرناکترین برنامههای تسلیحاتی این کشور و مهمتر از همه، حفظ امنیت مردم خود، نیروهای مستقر و متحدانش دارد.»
نظم نوین جهانی؛ اتحاد چین و روسیه چه پیامی برای غرب دارد؟
ثمانه اکوان: سفر پوتین به چین و دیدار او با شی جین پینگ، رئیسجمهور این کشور با انعقاد قرارداد راهبردی ۱۵ساله و همچنین بیانیهای مشترک همراه شد که بسیاری از تحلیلگران حوزه بینالملل معتقدند، به نقطه آغازین یک اتحاد بین دو ابرقدرت شرقی و در عین حال نقطه عطف نظم بینالملل تبدیل شد. دو رئیسجمهور چین و روسیه در بیانیه مشترک خود بارها از نظم بینالمللی نام برده، اجرای نظم بینالمللی بر اساس حقوق بینالملل را در مقابل هژمونی آمریکایی تعریف کردند و در عین حال خواستار مبارزه با یکجانبهگرایی و هژمونگرایی آمریکا در جهان شدند.ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ در واقع در صحبتها و بیانیه مشترک خود «عصر نوین» در نظم جهانی را اعلام کرده و بر حمایت دو کشور از یکدیگر در بحرانهای اوکراین و تایوان تأکید کردند. در عین حال، توافق ۱۵ساله پکن و مسکو به منزله یکی از توافقهای راهبردی بین دو کشور که میتواند اتحاد بین چین و روسیه را مستحکمتر کند، توانست پیام جالب توجهی را به غرب منتقل کند؛ اتحادهای غربی مانند ناتو و تلاش برای گسترش آن، از طرف قدرتهای شرقی بدون پاسخ نمیماند و مدل لیبرال دموکراسی تنها مدل اداره جهان نیست.
مسکو و پکن در عین حال تأکید کردند، دوستی و مودت بین دو کشور و ارتباطات هیچ «محدودیتی» ندارد و در هیچ زمینه کاری «ممنوعیتی» بین دو کشور وجود نخواهد داشت. توافق صورت گرفته بین دو کشور که شامل متنی ۵ هزار کلمهای در خصوص دوستی و مودت میان دو کشور است، تا حد زیادی میتواند معادلات نظامی و سیاسی غرب را دچار چالش کند. رابرت دالی، مدیر مؤسسه روابط چین و آمریکای کسینجر، در همین خصوص گفته است اگرچه این توافق، با اتحاد رسمیای مانند ناتو قابل مقایسه نیست؛ اما این تعهد به معنای ایستادگی شانه به شانه در برابر آمریکا و غرب، هم از نظر نظامی و هم از نظر ایدئولوژیکی است. برخی از تحلیلگران آمریکایی با این حال اعتقاد دارند، میتوان این توافق را نقطهای بر آغاز جنگ سرد جدید بین دو جبهه شرق و غرب دانست. زمانبندی اعلام این بیانیه در این زمینه بسیار جالب توجه است. این بیانیه در شرایطی منتشر شد که هر دو طرف به شدت با آمریکا در زمینه مسائل سرزمینیشان درگیر هستد. از یک سو چین است و مسئله تایوان و از سوی دیگر روسیه است و اوکراین؛ دو مسئلهای که این روزها به شدت از سوی آمریکا پر رنگ شده و دولت بایدن به دنبال ایجاد تنش از طریق پرداختن به آنهاست.
نکته جالب توجه بعدی توافق برای همکاری دو کشور در زمینه فعالیتهای فضایی، تغییرات آبوهوایی، اینترنت و هوش مصنوعی است که نشان میدهد، چین و روسیه عملاً شمشیر را برای غرب از رو بستهاند. این محورها، محورهای اصلی رویارویی غرب با چین و دیگر کشورهای قدرتمند در عرصه جهانی است. امنیت اینترنت و فضای سایبری و حملات سایبری به زیرساختهای آمریکا، یکی از عمده نگرانیهای غرب درباره فعالیتهای سایبری چین است که همکاری مسکو و پکن در این خصوص نشان میدهد احتمالاً جبهه جدیدی علیه آمریکا در این حوزه و حوزه فناوریهای نوین روز در حال شکلگیری است.
این سند را در عین حال میتوان پاسخی به کنفرانس دموکراسی در جهان که چندی پیش کاخ سفید برگزار کرد نیز دانست. در این بیانیه تأکید شده است، هیچ نسخهای از دموکراسی را نمیتوان به عنوان نسخه برتر و نهایی از دموکراسی در تمام جهان جاری کرد. هر دو کشور در عین حال در این بیانیه، دموکراسی موجود در کشورهای خود را از نوع دموکراسیهای موفق در دنیا دانستند. به نظر میرسد این مسئله از آن رو در بیانیه گنجانده شده است که بایدن تلاش کرده بود با دعوت نکردن از چین و روسیه در اجلاس دموکراسی، آنها را سیستمهای سیاسی غیر دموکراتیک معرفی کند و حالا این بیانیه پاسخی به اقدامات اخیر بایدن به شمار میرود.
همانطور که رؤسای جمهور چین و روسیه در بیانیه خود اعلام کردهاند، میتوان گفت دورانی جدید در نظم بینالمللی آغاز شده است؛ دورانی که تلاش میشود نقش آمریکا به مثابه یک هژمونی به شدت در تحرکات و فعالیتهای بینالمللی کمرنگ شود