یکی از قوانینی که در نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، به سرعت و با اولویت در دستور کار قرار و مورد تصویب همگان قرار گرفت؛ قانون انتخابات بود. قانونی که به مردم حق رأی میداد تا اداره کنندگان کشور را، از رئیس جمهور تا نمایندگان مجلس و دیگر ارکان حکومتی را انتخاب کنند.
در این میان انتخابات ریاست جمهوری از اهمیت خاصتری برخوردار و مورد توجه ویژه عموم مردم بود و در نتیجه این انتخابات طی چهل و اندی سال تاکنون؛ 13 دوره انتخابات ریاست جمهوری در کشور برگزار شده است که نتیجه آن بر سر کار آمدن هشت رئیس جمهور بوده است که در دوران و برهههای خاصی سکان اداره کشور را به دست گرفتهاند البته در این میان افرادی از کارآمدی بیشتری نسبت به دیگر رؤسای جمهور برخوردار و برخی دیگر ناکارآمد و ناشایست بودند (ابوالحسن بنیصدر) لیکن آنچه که حائز اهمیت است؛ انتخاب اکثریت مردم میباشد و این مهم تا بدانجا ارزشمند و قابل احترام است که امام خمینی (رحمت الله علیه) در رابطه با آن میفرمایند: "این حق برای این است که شما میخواهید رأی بدهید. رأی شماست. میزان؛ رأی ملت است. ملت یک وقت خودش رأی میدهد. یک وقت یک عدهای را تعیین میکند که آنها رأی بدهند: آن در مرتبه دوم صحیح است و الّا مرتبه اول، حق مال خود ملت است. شما خون دادید، حقوقدانان برای شما تکلیف معین کنند؟! خودتان باید تکلیف معین کنید." (صحیفه امام، ج 8، ص: 169)
اینک در اینجا به بررسی و نگاهی اجمالی به عملکرد و پیشینه سیاسی 6 نامزد چهاردهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایران میپردازیم تا تفاوت نگاههای آنان به حکومت و نحوه احتمالی اداراه کشور از سوی ایشان آشکار شود. (به ترتیب حروف الفبا)
مسعود پزشکیان
دکتر مسعود پزشکیان متولد ۷ مهر ۱۳۳۳ است. وی یکی از رجال سیاسی کشور است که به حزب اصلاح طلبان گرایش دارد. در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی (دورههای هشتم و نهم و دهم، یازدهم و دوازدهم) به عنوان نماینده آذربایجان شرقی حضور داشته است.وی در سال ۱۳۷۲ مدرک فوق تخصص جراحی قلب خود را از دانشگاه علوم پزشکی ایران اخذ کرد و در کنار امور سیاسی به درمان نیز مشغول است و در دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی (سال 1373) به ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز منصوب شد.
مسعود پزشکیان در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، سمت وزیر بهداشت و درمان کشور را بر عهده گرفت و اما بنا به مشکلاتی از جمله؛ عدم تأمین مطلوب انواع داروها و افزایش چشمگیر تعرفههای پزشکی مورد استیضاح مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.
وی در سال 1392 نامزد یازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایران شد اما چند روز بعد و بنا به مصلحت درون حزبی، رسماً انصراف خود را از کاندیداتوری اعلام کرد و اینک نیز نامزد چهاردهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری (انتخابات 1403) با شعار "شعار عدالت و انصاف" است.
دکتر پزشکیان با کسب اکثریت آرای نمایندگان مجلس در سال 1395 به عنوان نائب رئیس اول مجلس دهم شورای اسلامی منصوب شد و از امضا کنندگان طرح دوفوریتی اصلاح ماده قانون هدفمند کردن یارانه ها، طرح ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان، طرح ساماندهی و یکپارچه سازی اراضی کشاورزی و تعیین تکلیف آن پس از فوت مالک و طرح حفظ کرامت آسیب دیدگان اجتماعی بوده است.
بسیاری وی را دولت در سایه حسن روحانی میدانند؛ اما وی بارها در مناظرات انتخاباتی این مهم را نقض و خود را فردی مستقل در انتخابات معرفی کرده است.
حجت الاسلام مصطفی پور محمدی
حجت الاسلام پور محمدی یکی دیگر از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال جاری است. وی متولد اسفند ماه سال ۱۳۳۸ است. وی در سال 1366 به عنوان معاون وزارت اطلاعات انتخاب شد و دوازده سال در این پُست مشغول به کار بود و پس از آن در سال 1378 ریاست اطلاعات خارجی وزارت اطلاعات کشور را عهدهدار شد؛ اما در دولت خاتمی به قائم مقامی وزیر اطلاعات رسید.پور محمدی که قریب به چهل سال در وزارت اطلاعات و قوه قضائیه مشغول به کار بود؛ از انحلال سازمانهای مدیریت برنامهریزی استانها جلوگیری، تدوین و اجرای برنامه جهت تقویت لجستیکی فرمانداریها و بخشداریها را در دستور کار قرار داد و بر به کار گیری نیروهای متخصص و با تجربه در ارکان مختلف نظام اهتمام ورزید.
حجت الاسلام پور محمدی در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (1403) کشور با شعار "دولت قرار، ثروت، قدرت و عدالت" پا به میدان رقابت گذاشته است.
سعید جلیلی
سعید جلیلی متولد ۱۵ شهریور ۱۳۴۴ است. وی گرایش خاص و آشکاری به احزاب و گروههای سیاسی ندارد. وی دانش آموخته دانشگاه امام صادق (علیه السلام) در مقطع دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی است.او از سال 1370 رئیس اداره بازرسی وزارت خارجه بوده است. جلیلی در سال ۱۳۷۹ به عنوان مدیر بررسیهای دفتر مقام معظم رهبری منصوب و از سال ۱۳۸۴ معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شد. وی همچنین از سال ۱۳۸۶ عهده دار دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران و نمایندگی مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی شد بوده است.
سعید جلیلی طی 6 سال که عهده دار مذاکرات هسته ای ایران و ابرقدرتهای غربی بود، تمام توان و تلاش خود را به کار گرفت تا موازنه و معادله قدرت، تضعیف نشود و همین روند زمینه جلوگیری از سلطه سیاست بین الملل بر ایران فراهم آورد.
وی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 به نفع سید ابراهیم رئیسی کنارهگیری کرد و اکنون به عنوان نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران پا به عرصه رقابت سیاسی گذاشته است. شعار انتخاباتی جلیلی "یک جهان فرصت، یک ایران جهش" است.
علیرضا زاکانی
وی متولد 12 اسفند ماه سال 1344 است. زاکانی در سال 1376 مدرک دکترای عمومی خود را اخذ و در سال 1380 تخصص پزشکی هسته ای خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد.علیرضا زاکانی در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی (هفتم، هشتم، نهم و یازدهم) به عنوان نماینده و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات فعالیت داشت و در سال 1400 از سوی شورای شهر تهران به عنوان شهردار پایتخت منصوب شد.
از جمله دستاوردهای دوره 3 ساله وی در شهرداری تهران میتوان به "کاهش فاصله حمل و نقلی جنوب و شمال تهران"، "تکمیل و ارتقای زیرساختهای شهر تهران"، "تکمیل پروژه بزرگراه شهید بروجردی"، "نگاه ویژه به حمل و نقل عمومی"، "تدوین و اجرای طرح کمربند سبز شهر تهران"، "ایجاد واحدهای پردازش مکانیزه پسماند MRF"، "احداث تقاطعهای غیرهمسطح بزرگراهی شهر تهران" و "توسعه خودروهای برقی" اشاره کرد.
وی در خرداد ماه سال جاری؛ با شعار "پاک باش و خدمتگزار" رسماً حضور خود در انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد.
سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی
قاضی زاده هاشمی متولد ۲۵ فروردین ماه سال 1350 در شهر فریمان است. وی، دانش آموخته دکتری پزشکی، متخصص و جراح گوش، حلق و بینی است.سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی در هشتمین، نهمین، دهمین و یازدهمین دوره از مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم شهر مشهد در مجلس حضور داشت و در سال 1400 به عنوان نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی انتخاب شد.
وی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ موفق به اخذ ۹۹۹ هزار و ۷۱۸ رأی شد و اینک با شعار "دولت مردم و خانواده" نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشور شده است.
محمد باقر قالیباف
قالیباف در شهریور ماه سال 1340 متولد شد. وی به اصولگرایان گرایش دارد و در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی (یازدهم و دوازدهم) حضور داشت.وی دارای مدرک دکتری در رشته جغرافیای سیاسی است و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در کشور فرانسه گذرانده است. قالیباف در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی به عنوان رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز فعالیت میکرد و در انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 قریب به 4 میلیون و 95 هزار رأی را به خود اختصاص داد و سپس به عنوان شهردار تهران منصوب شد.
محمد باقر قالیباف در دوران شهرداری دستاوردهایی همچون؛ "شفافسازی امور مالی در شهرداری"، "افزایش دو برابری پلها و تقاطعهای غیرهمسطح"، "ترمیم و نوسازی بافت فرسوده شهر تهران"، "ساخت بالغ بر هزار بوستان" و "افزایش چهار برابری خطوط مترو پایتخت" را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
او همچنین در دوران حضور در مجلس شورای اسلامی و ریاست بر آن دستاوردهایی همچون "متناسبسازی حقوق با تورم"، "افزایش تخصیص ارز به حوزه خودرو"، "اصلاح ساختار بودجه"، "ساماندهی شرایط مالیاتی کشور" و "تخصیص بودجه خاص به شرکتهای دانشبنیان" را داشته است.
قالیباف که در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشور به نفع سید ابراهیم رئیسی کنارهگیری کرده بود اینک با شعار "خدمت و پیشرفت" نامزد انتخابات شده است.
منابع:
1. توانایی مدیران رکن اصلی موفقیت یک جامعه است، خبرگزاری مهر2. نگاهی به آنچه قالیباف را متمایز میکند، مشرق نیوز
3. نگاهی به زندگینامه سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی، پایگاه خبری جماران
4. زاکانی با شعار «پاک باش و خدمتگزار» رسماً تبلیغات انتخاباتی را آغاز کرد، خبرگزاری ایسنا
5. خلص سوانح شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران، خبرگزاری ایسنا