وقتی که انسانها در کنار یکدیگر به همدیگر کمک کنند و به یکدیگر مهربانی کنند، جامعهای سالم و پایدار شکل میگیرد. این وحدت، همدلی و همنشینی آفات را دور میکند و دشمن را در دشمنی کردن ضعیف و ناتوان میکند. عدم وحدت و دلسوزی و برادری کردن مسلمانان به یکدیگر در طول تاریخ تنها عامل قدرت یافتن و دست درازی دشمنان بود. چیزی که امروز هم شاهد آن هستیم و میبینیم دشمنان به مسلمانان ظلم میکنند و جامعه مسلمانی سکوت میکند.
قرآن کریم همواره به مهربانی و احترام به مخلوقات خدا تأکید دارد. در سوره انعام آیه 38 آمده است: «وَمَا مِن دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ». این آیه نشاندهنده این است که همه مخلوقات خدا به نوعی در کنار یکدیگر زندگی میکنند و هر کدام نقشی دارند. احترام به این مخلوقات و مهربانی با آنها، نه تنها وظیفه ما به عنوان انسان است، بلکه موجب آرامش و رضایت درونی نیز خواهد شد.
وقتی قرآن با لحنی دلنشین میفرماید: «أَرَأَیْتَ الَّذِی یُکَذِّبُ بِالدِّینِ، فَذَلِکَ الَّذِی یَدُعُّ الْیَتِیمَ»؛ آیا دیدی کسی را که دین را تکذیب میکند؟ او همان است که یتیم را به سختی میراند. یعنی خداوند رفتار محبت آمیز با یتیمان و با هر مخلوق دیگر را معیاری برای سنجش ایمان واقعی افراد میداند. خداوند میخواهد مهربانی با یتیمان، کمک حال ضعیفان بودن، همدلی کردن با انسانهایی که دچار سختیها زیادی هستند، تنها در حد توصیه نماند.
قرآن میآموزد که نوازش سر یتیم و اطعام مسکین، هدیه دادن و حتی قرض دادن، نشانههای ایمان راستین است. هنگامیکه دستی نوازشگر بر سر یتیمی کشیده میشود، گویی دست خداوند است که مرهمی بر دل شکستهای مینهد و هنگامی که دستی برای کمک به دیگران بالا میآید دست خداوند است که آن را میگیرد. صدقه و انفاق از دیگر موضوعات مهم در قرآن است که به عنوان نشانهای از مهربانی و همدلی با دیگران مطرح شده است.
در سوره بقره آیه 261 آمده است: «مَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سُنبُلاتٍ»؛ این آیه به ما یادآوری میکند که انفاق در راه خداوند به طور بیپایانی برکت میآورد و باعث رشد و شکوفایی میشود. انفاق به نیازمندان و کمک به آنان، نه تنها موجب رضایت و آرامش درونی میشود، بلکه به تقویت پیوندهای اجتماعی و ایجاد فضایی از محبت و همدلی در جامعه کمک میکند.
قرآن تعبیر زیبایی دارد که میفرماید: «مَن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَةً»؛ کیست آن کسی که به خدا قرض نیکو دهد تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟ چه تشبیه لطیفی که قرض دادن به نیازمند را قرض دادن به خداوند میداند. این نوع نگاه یعنی خداوند خودش از نظر معنوی قرضِ قرض دهنده را به او بازگرداند. مهربانی با مخلوقات در نگاه قرآن، تنها محدود به انسانها نیست. قرآن کریم انفاق را همچون دانهای میداند که هفت خوشه میرویاند و در هر خوشه صد دانه است.
این تصویرسازی زیبا نشان میدهد که چگونه عمل خیر، برکتی چند برابر مییابد و در جامعه گسترش پیدا میکند. عمل خیری که با خود برکت دائمی میآورد و موجب امتداد و رشد انسانیت انسان میشود. امروز که جهان ما بیش از هر زمان دیگری به مهربانی نیاز دارد، شاید وقت آن رسیده که بار دیگر به آموزههای قرآنی در باب مهرورزی بازگردیم. هر لبخندی که بر لب ستمدیده و یتیمی بنشانیم، هر دستی که به یاری نیازمندی دراز کنیم و هر گامی که برای التیام دردی برمیداریم، در حقیقت گامی است بهسوی رضای الهی. برای حفظ مقام انسانی باید به یکدیگر مهر بورزیم، چرا که مهربانی مانند آب زلالی است که وقتی جاری میشود، خشکیها را طراوت میبخشد و قلبهای تشنه را سیراب میکند.
در دنیایی که گاه سرشار از خشونت و بیمهری است، میتوانیم با پیروی از آموزههای قرآنی، چراغ محبت را روشن نگه داریم و گرمای آن را به همه هدیه کنیم. به یاد داشته باشیم که مهربانی هرگز از انسان کم نمیکند، بلکه بر عزت و کرامت او میافزاید. پس باید دست در دست هم دهیم و جهانی بسازیم که در آن، هیچ یتیمی احساس تنهایی نکند، هیچ نیازمندی شرمنده نباشد و مهر و محبت چون خورشیدی تابان، بر همه یکسان بتابد.
در نهایت، قرآن کریم با تأکید بر یتیمنوازی، مهربانی با مخلوقات، صدقه، قرض دادن و همدلی، ما را به سوی نیکی و محبت دعوت میکند. این آموزهها نه تنها به ما کمک میکند تا به عنوان انسانهای بهتر در جامعه زندگی کنیم، بلکه به ایجاد فضایی از محبت و همبستگی در میان مردم نیز کمک میکند. با پیروی از این اصول، میتوانیم دنیایی بهتر و انسانیتر بسازیم و به یکدیگر یاری رسانیم. بیایید با عمل به این آموزهها، به ترویج همدلی و مهربانی در جامعه خود بپردازیم و به یاری یکدیگر برآییم.
.jpg "معرفی انواع ورق فولادی؛ مقایسه روش تولید، کاربرد و قیمت")
