در واقع، "مکانیسم ماشه" یکی از ابزارهای اصلی و کلیدی فشار سردمداران غربی علیه ایران اسلامی قلمداد میشود که در برجام ذکر و در صورت تعهد تمامی طرفین غربی به این توافقنامه لازمالاجرا است و این در حالی است که در بسیاری موارد شاهد نقض این توافق از سوی طرفهای غربی هستیم.
مکانیسم ماشه چیست؟
"مکانیسم ماشه" یا "اسنپ بک" (Snapback Mechanism) ساز و کاری مذکور در مفاد توافقنامه برجام است که بر اساس آن اگر ایران اسلامی از چارچوب برجام خارج شود و یا تخطی دیپلماتیکی انجام دهد (نقض تعهدات)، اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد میتوانند تحریمهایی همهجانبه را بر ایران تحمیل کنند و بیشک با این روند؛ سازمان ملل متحد وارد گردابی قانونی خواهد شد.نکته حائز اهمیت آنکه برای باز گرداندن تحریمها علیه ایران نیازی به رای اکثریت اعضا نیست و تنها رای مثبت یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ منجر به بازگشت ناگهانی تحریمها خواهد شد!
به بیان دیگر، مکانیسم ماشه که یکی از مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، در حقیقت به عنوان یک ابزار بازدارنده در توافق هستهای ایران در نظر گرفته شده است و در صورتی که ایران تعهدات خود را در این زمینه نقض کند، این سازوکار به کشورهای عضو برجام یعنی؛ "آمریکا"، "روسیه"، "آلمان"، "چین"، "بریتانیا" و "فرانسه" اجازه میدهد که تحریمهای بینالمللی پیشین را مجدداً اجرا کنند.
باید توجه داشت که مهمترین ویژگی "مکانیسم ماشه"؛ غیر قابل وتو بودن آن است. بدان معنا که حتی اگر کشورهایی مثل روسیه یا چین بخواهند مانع بازگشت تحریمها شوند، به دلیل خودکار بودن مکانیسم مذکور، تحریمها باز خواهند گشت.
نحوه فعالسازی مکانیسم ماشه
"مکانیسم ماشه" با شکایت یکی از اعضای برجام مبنی بر عدم تعهد ایران به این توافقنامه وارد کمیسیون مشترک برجام میشود و پس از شرح اختلافات احتمالی؛ فرصتی 30 روزه به ایران داده میشود تا این اختلافات را رفع نماید و اگر چنین نشود، پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده میشود و اگر این شورا طی 30 روز نتواند تصمیم قاطعی برای تمدید تعلیق تحریمها نرسد؛ به صورت خودکار تحریمهای پیشین فعال و تمامی آنها در دستور کار کشورهای عضو قرار میگرد و هیچ یک از اعضا نمی توانند از تحریم ایران خودداری کنند!پیامدهای فعال شدن "مکانیسم ماشه"
بیتردید با فعال شدن "مکانیسم ماشه" تحریم های گسترده و همه جانبه ای ایران اسلامی را در بر می گیرد که تاثیرات بسیاری بر ابعاد مختلف داخلی و خارجی کشور خواهد گذاشت و وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور با اختلالات جدی و فراگیر همراه می شود.در این میان باد توجه داشته باشیم که فعال سازی "مکانیسم ماشه"؛ زمینه تحریمهای تسلیحاتی، بحران اقتصادی و انزوای سیاسی و دیپلماتیک را ایجاد خواهد کرد.
.jpg "آشنایی با ابعاد پنهان مکانیسم ماشه")
درست است که قطعنامه ۱۶۹۶ به ظاهر ساده میانگارد؛ اما حقیقتاً و از حیث حقوقی دو بند اصلی و بازدارنده دارد که برای جمهوری اسلامی ایران الزامآور است. نخست آنکه؛ با تصمیم شورا میتوان بند تعلیق را فعال کرد بدان معنا که ایران مکلف میشود تا تمامی فعالیتهای هستهای، غنیسازی و حتی تحقیقاتی خود را تعطیل کند! دوم آنکه؛ همه کشورهای عضو سازمان ملل موظف میشوند تا از انتقال هرگونه تجهیزات و یا فناوری مرتبط با فعالیت هستهای و موشکی به ایران جلوگیری نمایند.
از این رو، در صورت اجرای "اسنپ بک" دو بند تشریح شده فعال خواهند شد و کشور ما از حیث حقوق بینالمللی موظف است تمامی فعالیتهای هستهای خود را متوقف کند و به طور کلی؛ فعال شدن "مکانیسم ماشه"؛ به حوزههایی مانند غنیسازی، آب سنگین، برخی تجهیزات فنی حساس، اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با برنامه هستهای یا موشکی آسیب خواهد رساند که کشور را با دشواری های بسیاری همراه خواهد کرد.
البته برخی تحلیلگران بینالمللی معتدند که "مکانیسم ماشه" تنها یک اصطلاح تبلیغاتی در میان اعضای برجام است تا بتوانند استدلال کنند که آنها تمامی جنبه ها را در نظرگرفته اند و به سادگی می توانند تمام تحریم ها را علیه ایران احیا کند.
در این راستا؛ لارا جکس (خبرنگار نیویورک تایمز) در مقالهای تحلیلی در رابطه با برجام و استفاده طرفهای غربی از "اسنپ بک" تأکید کرد که این روند ملموسترین نمونهای است که نشان میدهد ایالات متحده و اتحادیه اروپا به جای منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران، تا حد زیادی خود را از نظم جهانی منزوی خواهند کرد و تقریباً در هر گامی که این اعضا برای نابودی توافق هستهای 2015 بردارند یک قدم به افول و زوال جهانی خود نزدیک میشوند چرا که ایران اسلامی صداقت خود را در اجرای مفاد برجام به اثبات رساند؛ اما در میانه مسیر مذاکرات هستهای با حملات وحشیانه رژیم صهیونی و آمریکا مواجه شد.
نتیجه گیری:
در حالی که طی ماههای اخیر به پایان دهمین سال از امضای توافقنامه برجام نزدیک میشویم، تصویر جهانیان چیزی جز تحریمهای همهجانبه و فراگیر سردمداران غربی علیه ایران اسلامی و جنگی تحمیلی (تجاوز رژیم صهیونی به ایران) آنها نیست. این واقعیت به تنهائی کافی است تا بیاعتباری آمریکا و اتحادیه اروپا را به همگان نشان دهد و تردیدی نیست که فعال سازی "مکانیسم ماشه" بهعنوان آخرین ترکش برجام علیه ایران اسلامی حاکی از ضعف غربیها در برابر جمهوری اسلامی و قدرتافزایی آن در منطقه است.امروزه و با توجه به شرایط خاص کشور ما پس از جنگ 12 روزه رژیم صهیونی و آمریکا علیه ایران به موازات تحریمهای پیشین غربیها علیه کشورمان، فعالسازی "مکانیسم ماشه" از سوی شورای امنیت سازمان ملل ضربات سهمگینی را بر پیکره ایران اسلامی وارد خواهد آورد که تبعات آن بسیار گسترده، فراگیر و تقریباً غیر قابل جبران است از این رو؛ ما بر آن هستیم تا با حفظ مسیر تعامل و دیپلماسی این مشکل را رفع و از مخاطرات احتمالی آن جلوگیری کنیم.
.jpg "راه های مودبانه برای «متوقف کردن» افراد پرحرف")
