نگاهي به تدريس دروس اسلامي در مدارس آلمان

کنفرانس اسلامي آلمان به منظور ادغام بهتر حدود سه و نيم ميليون مسلمان مقيم اين کشور که بيشترشان مسلمانان ترک تبارند، در ماه مارس به کار خود پايان داد. به اين ترتيب ايالتهاي اين کشور با تدريس دروس اسلامي در مدارس خود موافقت کردند.
چهارشنبه، 28 فروردين 1387
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
نگاهي به تدريس دروس اسلامي در مدارس آلمان
در سومين نشست "کنفرانس اسلامي" در روز سيزدهم مارس 2008 در برلين، دين اسلام بعنوان يکي از رشته‌هاي درسي در مدارس آلمان معرفي شد. گر چه همه‌ ايالت‌هاي آلمان حاضر نشدند اسلام را به عنوان رشته‌ي درسي وارد برنامه‌ي درسي مدارس خود کنند، اما اين به نوبه خود موفقيت بزرگي براي مسلمانان بود.
هر چند اين اعتقاد وجود دارد که دولت آلمان براي کنترل بيشتر بر مدارس اسلامي دست به اين توافق با جامعه مسلمانان آلمان زده باشد، اما به هرحال مسلمانان اين کشور بايد اين فرصت را غنيمت شمرده و از فرصت پيش آمده بيشترين بهره­ را ببرند.
دانش آموزان پسر يک مدرسه ابتدايي در مونيخ بر روي نيکت­هاي کوچکي در وسط نمازخانه بزرگي واقع در بخش قديمي اين شهر نشسته­اند و پي در پي انگشتانشان از راست به چپ بر روي متني عربي حرکت مي دهند. آنها لغت به لغت قرآن را مي­خوانند. بچه­ها به معلمشان که در مقابل آنها ايستاده نگاه مي­کنند. او "ايلماز" يک معلم جوان ترک است.
ايلماز از بچه­ها مي­پرسد چه کسي ماه و خورشيد و ستارگان را آفريده است. آنها به­دقت پاسخ مي­دهند "الله"... مسلمانان خداوند را در سراسر جهان، در اندونزي،کشورهاي عربي، آلمان و يا در ترکيه اين­گونه مي­نامند و قرآن کتاب مقدس مسلمانان است.
اگرچه اين نوجوانان مسلمان تنها به زبان آلماني و ترکي تکلم مي­کنند، اما بديهي است که آنها بايد قرآن را به زبان عربي بخوانند. يادگيري زبان عربي ساعت­ها و روزها براي کودکان وقت مي برد. بچه­ها براي ترجمه تحت­اللفظي قرآن بايد عربي بيشتري­ بياموزند در حاليکه امکان چنين کاري را ندارند.
يک نوجوان 14 ساله مي­گويد: من قرآن را مي­خوانم اما نمي­توانم کلمات آن را بفهمم. البته کتابهايي هستند که سوره­هاي قرآن در آنها بصورت جداگانه ترجمه شده­اند و همچنين معلمان آنها را برايمان توضيح ميدهند. اما اين مقدار درک از قرآن براي يک مسلمان کافي نيست.
حدود 2 هزار و 300 مسجد ترکهاي مسلمان در آلمان وجود دارد و به اين تعداد مساجد ساير مسلمانان نيز از قبيل مسلمانان آلبانيايي و بوسنيايي اضافه مي­شود. کسي نمي تواند به درستي مشخص کند که چه شماري از اين مساجد دوره­هاي آموزش ­قرآن برگزار مي­کند. با اين حال برآوردهايي وجود دارد که از برگزاري سالانه اين دوره ها براي حدود 70 هزار کودک و نوجوان مسلمان در آلمان حکايت مي کند.
به نظر مي­رسد که اين دوره­ها تنها در مدارس معمولي و در واقع بطور خصوصي راه­اندازي مي­شوند و هيچ برنامه مدون درسي براي آن وجود نداشته و هر مربي هر آنچه را خود درست مي­داند به دانش آموزان مي­آموزد. پروفسور "فاروق سن" مدير مرکز مطالعات ترکيه در غرب آلمان مي گويد: هر مربي قرآني تفاسير خود از اسلام را در کلاسش ارئه مي­کند. در واقع نه اداره آموزش و نه وزارت فرهنگ ايالتي از مفاد درسي اين کلاس­ها اطلاع دقيقي ندارند.
"اولريک زايسر" يکي از مسوولين وزارت فرهنگ ايالت بايرن اظها مي­کند: گاهي اوقات ما به مدارس تدريس قرآن بدگمانيم، چون احتمال مي­دهيم که به دانش­آموزان در اين دوره­ها، آموزه­هاي خاصي غير از روخواني قرآن آموخته شود.
علاوه بر اين دادگاه قانون اساسي آلمان نيز بر اين باور است که در برخي از اين مساجد عقايد راديکال ارائه مي­شود،هرچند چنين چيزي تنها در حد يک ادعا باقي مانده است. اما مطمئنا "ايلماز" نمونه مثبتي براي نادرستي اين بدگماني مي­باشد. او درباره حملات تروريستي يازده سپتامبر در نيويورک و بمبگذاري­هاي لندن اينگونه با دانش­اموزانش سخن مي­گويد: خداوند مي­فرمايد،اگر کسي انساني را به قتل برساند مانند اين است که تمام بشريت را به قتل رسانده است. اينچنين اعمالي مطابق دين ما نيست. افرادي که به نام اسلام اين اعمال را انجام مي­دهند در واقع دين ما را آلوده مي­کنند.
با اين تفاسير و از آنجاکه امکان کنترل محتواي دوره­هاي آموزشي، وجود ندارد، وزرارت­هاي فرهنگ برخي ايالتهاي آلمان قصد دارند، راهکارهايي براي آموزش عقايد در مساجد ارائه دهند. "زايسر" مي­گويد: " هدف طرح مذکور اين است که دانش­آموزان مسلمان هم مانند کاتوليک­ها، ارتدوکس­ها و يهوديان حق دارند که در مدارس با مفاهيم ديني و مبناي اعتقادات خود مطلع شوند.
در ايالت بايرن آموزش دروس اسلامي براي کودکان و نوجوانان بيشتر با نام "تعليم اسلامي" شناخته مي شود وبيشتر در مدارس ابتدايي داير است. اين آموزش در واقع نوعي آموزش اخلاق اسلامي است که براي رده­ي سني تا پنجم دبستان ترتيب داده مي­شود. اما براي دانش­آموزان مقاطع بالاتر آموزشي وجود ندارد.
"ولکان" 13 ساله هم به کلاس قرآن مسجدي در شهر مونيخ مي­رود، زيرا در مدرسه­اش آموزش دروس ديني وجود ندارد. او مي­گويد: هرچند که در اين کلاس­ها تنها اخلاق اسلامي تدريس مي­شود، اما خوب بود که در مدرسه هم مي­توانستيم دروس اسلامي بياموزيم.
وزارت فرهنگ آلمان در تنظيم برنامه درسي براي کلاس­هاي آموزش دروس اسلامي، با دو مشکل روبه روست. يکي اينکه تدريس دروس اسلامي نسبتا طرح پيچيده اي است زيرا مفاهيم اعتقادي را نهاد "دين" ارائه مي­دهد و حال آنکه اجازه تدريس آنها را دولت بايد صادر ­کند.
گذشته از اين وزارت فرهنگ دغدغه انتخاب آموزگار و برنامه هاي درسي را نيز دارد. در مورد گزينش آموزگاران مشکل بمراتب بيشتر است. زيرا بخش عمده­اي از مربيان آموزش دروس اسلامي در آلمان را معلمان ترک تشکيل مي­دهند. اين افراد با زبان آلماني آشنايي کمي داشته و نيز از زندگي بچه­ها در آلمان اطلاع کمي دارند. به همين دليل استفاده از اين معلمان راه­حلي موقت است.
هدف کلي اين است که بيشتر از مربيان با تحصيلات آلماني استفاده شود. از اين رو بعنوان مثال در دانشگاه " ارلانگن" از مدتي پيش تعليم علوم اسلامي بعنوان يک رشته تخصصي تحصيلي داير شده و بزودي پس از اتمام دوره آن، نخستين مربيان دروس اسلامي تحصيل­کرده در آلمان مي­توانند در مدارس اين کشور تدريس کنند.
هرچند آموزش دروس اسلامي در آينده بهتر سازماندهي شود،اما باز هم اين احتمال که والدين بچه­ها کماکان فرزندان خود را به کلاس­ها قرآن در مساجد بفرستند، وجود دارد. در کشوري مانند آلمان، مسجد براي مسلمانان بيش از يک محل عبادت ارزش و معني دارد.
مسجد براي آنها مکاني است که آنجا دوستانشان را مي­بينند و مي­توانند به زبان خودشان با هم تبادل نظر کنند. حتي در برخي مساجد قهوه خانه هايي داير مي­شود که در آنها جماعت مسلمانان دور هم جمع مي­شوند و با هم گفتگو مي­کنند. بيسياري از والدين آنچنان به جماعت خود وابسته­اند که فرزندان خود را به کلاس­هاي قرآن مساجد محل خود مي­فرستند.
به نظر پروفسور "فاروق سن" علاوه بر اين،دليل ديگري نيز براي رغبت والدين به مساجد محلي وجود دارد. وي مي­گويد: در بين جامعه مهاجرين مسلمان ، والدين اين ترس را دارند که مبادا فرزندانشان از مذهب فاصله بگيرند. به همين دليل مسلمانان آلمان ارزش بيشتري نسبت به هم وطنان خود در ترکيه براي تربيت و تعليم مذهبي قائلند.


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.