گروه تحليل و تفسير خبر :آمريکا نام کره شمالي را که دولت بوش پس از 11 سپتامبر آن را يکي از کشورهاي محور شرارت ناميد ، طبق توافقات مذاکرات شش جانبه،از فهرست حاميان تروريسم خارج کرد و اين تصميم دولت واشنگتن ، بسرعت در صدر اخبار رسانه هاي جهان قرار گرفت.
کره شمالي بيست و ششم اگوست (پنج شهريور) سال جاري ميلادي اعلام کرد که روند از کار انداختن تاسيسات هسته اي خود در مجتمع هسته اي يانگ بيون را متوقف مي کند و آمريکا را به کوتاهي در خارج کردن نام اين کشور از فهرست حاميان تروريسم متهم کرد.
در پي اين تهديدات سرانجام آمريکا تصميم مي گيرد که نام کره شمالي ر ا از فهرست حاميان تروريست خارج کند و پيونگ يانگ نيز با استقبال از اين تصميم آمريکا اعلام کرد که به بازرسان آمريکايي و آژانس بين المللي انرژي اتمي اجزاه بازرسي از تاسيسات هسته اي را خواهد داد و کار از بين بردن تاسيسات اتمي خود را از سر مي گيرد.
** بازخواني برنامه هسته اي کره
کره شمالي بيش از 40 سال پيش با همکاري دانشمندان روسي ( شوروي سابق) اولين راکتور اتمي را در تاسيسات اتمي يانگ بيون راه اندازي کرد و در اوايل دهه 1970ظرفيت اين راکتور افزايش يافت و در هيمن سال ها دومين راکتور خود را نيز ساخت.
برنامه هسته اي کره شمالي از سال 1994 کانون توجه جامعه جهاني و در راس موارد اختلاف پيونگ يانگ و واشنگتن قرار گرفت و در اين سال تاسيسات اين کشور براساس توافقاتي مهرو موم مي شود.
آمريکا در اکتبر سال 2002 اعلام مي کند که کره شمالي سرگرم يک برنامه مخفي غني سازي اورانيوم در سطح بالا است و اين اقدام را نقض موافقتنامه عاري سازي هسته اي سال 1994دانسته و در پي آن ارسال نفت به اين کشور براساس موافقتنامه را به حال تعليق در مي آورد.
کره شمالي نيز پس از نزديک به دو ماه مهر و موم هاي اژانس بين المللي انرژي اتمي را از تاسيسات هسته اي يانگ بيون برمي دارد و بازرسان اژانس را از اين کشور اخراج مي کند و همچنين در اولين ماه سال سال 2003 از پيمان منع تکثير سلاح هاي هسته اي خارج مي شود.
در پي اين اقدام کشورهاي غربي و آمريکا با رايزني و ميانجي گيري چين يکي از متحدين اصلي کره شمالي مذاکرات شش جانبه اي را ترتيب مي دهند که اولين دور اين مذاکرات در 27 اگوست 2003 با شرکت آمريکا ، روسيه ، ژاپن ، چين ، کره جنوبي و کره شمالي در پکن برگزار مي شود.
اين کشور در نوزدهم سپتامبر سال 2005 در مذاکرات شش جانبه موافقت مي کند که در ازاي دريافت امتيازهاي امنيتي و ديپلماتيک و کمک هاي انرژي ، برنامه هسته اي خود را متوقف کند و به پيمان منع تکثير سلاح هاي هسته اي بازگردد .
اما ديري نمي پايد که کره شمالي ، آمريکا را به عدم پايبندي به تعهدات توافق شده در نشست شش جانبه متهم کرده و ضمن متوقف شدن مذاکرات در ژوئيه سال 2006دست به شليک هفت موشک بالستيک از جمله يک موشک دوربرد تيپودونگ 2 در خليج شرقي مي زند.
به دنبال آن سه ماه بعد رآکتور يانگ بيون با توليد پلوتونيوم تسليحاتي ، کره شمالي را قادر ساخت تا اولين انفجار هسته‌اي زيرزميني خود را آزمايش کند و اين اقدام واکنش هاي مختلفي در جهان داشته است و کشورهاي غربي و ديگر همپيمانان آمريکا فشارها ي خود را براي انزوا و تسليم اين کشور تشديد کردند.
دولت ژاپن در پي اين آزمايش، ستاد بحران تشکيل داد و اعضاي کابينه "شينزو آبه" نخست وزير وقت در نشستي اضطراري گردهم آمدند و از اعضاي دولت خود خواسته است با همکاري آمريکا و همسايگان تمام اطلاعات مربوط به اين آزمايش هسته اي را جمع آوري و تجزيه و تحليل کنند.
شبکه تلويزيوني فاکس نيوز آمريکا نيز اعلام کرد: در پي انجام اين آزمايش هسته اي انتقال کمک ها را به کره شمالي متوقف مي کند.
"توني اسنو" سخنگوي کاخ سفيد در پي انجام اين آزمايش هسته اي اعلام کرد: اين آزمايش، اقدامي تحريک آميز و مغاير با خواست و اراده بين المللي و درخواستهاي واشنگتن مبني بر خودداري از از تشديد تنش در منطقه شمال شرق آسيا است.
رييس جمهوري کره جنوبي اين آزمايش را تهديدي جدي براي صلح در شمال شرق آسيا توصيف کرد و گفت: دولت کره جنوبي به طور جدي با اين تحول برخورد خواهد کرد.
"ولاديمير پوتين" رييس جمهور وقت روسيه آزمايش هسته اي کره شمالي را به دليل گسترش سلاح هاي کشتار جمعي محکوم کرد. وزارت امور خارجه روسيه، سفير کره شمالي را در پي انجام اين آزمايش هسته اي فرا خواند.
محمد البرادعي مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز گفت: آزمايش هسته اي کره شمالي يک چالش جدي براي امنيت جهان است.
کريستوفر هيل مذاکره کننده هسته اي ارشد آمريکا در امور کره شمالي پس از مذاکرات مخفيانه با همتاي کره شمالي اش در پکن اعلام مي کند، پيونگ يانگ با بازگشت به مذاکرات شش جانبه موافقت کرده است و هجدهم دسامبر 2006 مذاکرات شش جانبه ازسر گرفته مي شود اما مذاکرات در اين دوره پيشرفت چنداني نداشته و بار ديگر متوقف مي شود و پيونگ يانگ بار ديگر تاکيد مي کند تحريم هاي بانکي و حساب هاي مسدود شده بانک "ماکائو" بايد لغو شود.
در اين بين لابي و رايزني آمريکا براي سرگيري مذاکرات و دستيابي به يک توافق مورد توجه، افزايش مي بابد تا اين که در سيزدهم فوريه 2007 چين از موافقتنامه اي خبر مي دهد که براساس آن کره شمالي تاسيسات هسته اي خود را تعطيل کرد ه و به بازرسان اژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه خواهد داد تا به اين کشور بازگردند.
در ازاي اين اقدام، کره شمالي نيز يک ميليون تن کمک سوختي دريافت خواهد کرد و نام اين کشور نيز از فهرست کشورهاي حامي تروريسم خارج خواهد شد و پس از آن وزارت خزانه داري امريکا اعلام مي کند مسوولان بانک ماکائو همه حساب هاي مسدود شده کره شمالي را آزاد خواهند کرد .
در پي آن در همين سال نخستين محموله سوخت وارد کره شمالي مي شود و بازرسان اژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه پيدا مي کنند وارد اين کشور شوند و وزارت امور خارجه امريکا اعلام مي کند تاسيسات هسته اي يانگ بيون تعطيل شده است .
در سوم اکتبر سال 2007 کشورهاي عضو مذاکرات شش جانبه از قراردادي خبر مي دهند که براساس ان کره شمالي فهرستي کامل از همه برنامه هاي هسته اي خود ارايه خواهد کرد و فعاليت هاي هسته اي خود را در مجتمع هسته اي يانگ بيون از کار مي اندازد و روند از کار افتادن تاسيسات هسته اي کره شمالي ماه نوامبر (آبان ) اغاز مي شود .
در بيست و ششم ژوئن (خرداد ) سال جاري کره شمالي اظهار نامه هسته اي خود را ارايه مي کند اما در مرداد ماه از توقف روند از کار انداختن تاسيسات هسته اي خود در مجتمع هسته اي يانگ بيون خبر مي دهد و آمريکا را به کوتاهي در خارج کردن نام اين کشور از فهرست حاميان تروريسم متهم مي کند .
رييس اژانس بين المللي انرژي اتمي در اوايل مهر امسال گفت که کره شمالي اعلام کرده است، بازرسان اژانس را از اين کشور خارج مي کند.
سرانجام آمريکا 11 اکتبر (20 مهر) نام کره شمالي را از فهرست کشورهاي حامي تروريسم خارج کرده است.
در پي اين تهديدات سرانجام آمريکا تصميم مي گيرد که نام کره شمالي ر ا از فهرست حاميان تروريست خارج کند و پيونگ يانگ نيز با استقبال از اين تصميم آمريکا اعلام کرد که به بازرسان آمريکايي و آژانس بين المللي انرژي اتمي اجزاه بازرسي از تاسيسات هسته اي را خواهد داد و کار از بين بردن تاسيسات اتمي خود را از سر مي گيرد.
** بازخواني برنامه هسته اي کره
کره شمالي بيش از 40 سال پيش با همکاري دانشمندان روسي ( شوروي سابق) اولين راکتور اتمي را در تاسيسات اتمي يانگ بيون راه اندازي کرد و در اوايل دهه 1970ظرفيت اين راکتور افزايش يافت و در هيمن سال ها دومين راکتور خود را نيز ساخت.
برنامه هسته اي کره شمالي از سال 1994 کانون توجه جامعه جهاني و در راس موارد اختلاف پيونگ يانگ و واشنگتن قرار گرفت و در اين سال تاسيسات اين کشور براساس توافقاتي مهرو موم مي شود.
آمريکا در اکتبر سال 2002 اعلام مي کند که کره شمالي سرگرم يک برنامه مخفي غني سازي اورانيوم در سطح بالا است و اين اقدام را نقض موافقتنامه عاري سازي هسته اي سال 1994دانسته و در پي آن ارسال نفت به اين کشور براساس موافقتنامه را به حال تعليق در مي آورد.
کره شمالي نيز پس از نزديک به دو ماه مهر و موم هاي اژانس بين المللي انرژي اتمي را از تاسيسات هسته اي يانگ بيون برمي دارد و بازرسان اژانس را از اين کشور اخراج مي کند و همچنين در اولين ماه سال سال 2003 از پيمان منع تکثير سلاح هاي هسته اي خارج مي شود.
در پي اين اقدام کشورهاي غربي و آمريکا با رايزني و ميانجي گيري چين يکي از متحدين اصلي کره شمالي مذاکرات شش جانبه اي را ترتيب مي دهند که اولين دور اين مذاکرات در 27 اگوست 2003 با شرکت آمريکا ، روسيه ، ژاپن ، چين ، کره جنوبي و کره شمالي در پکن برگزار مي شود.
اين کشور در نوزدهم سپتامبر سال 2005 در مذاکرات شش جانبه موافقت مي کند که در ازاي دريافت امتيازهاي امنيتي و ديپلماتيک و کمک هاي انرژي ، برنامه هسته اي خود را متوقف کند و به پيمان منع تکثير سلاح هاي هسته اي بازگردد .
اما ديري نمي پايد که کره شمالي ، آمريکا را به عدم پايبندي به تعهدات توافق شده در نشست شش جانبه متهم کرده و ضمن متوقف شدن مذاکرات در ژوئيه سال 2006دست به شليک هفت موشک بالستيک از جمله يک موشک دوربرد تيپودونگ 2 در خليج شرقي مي زند.
به دنبال آن سه ماه بعد رآکتور يانگ بيون با توليد پلوتونيوم تسليحاتي ، کره شمالي را قادر ساخت تا اولين انفجار هسته‌اي زيرزميني خود را آزمايش کند و اين اقدام واکنش هاي مختلفي در جهان داشته است و کشورهاي غربي و ديگر همپيمانان آمريکا فشارها ي خود را براي انزوا و تسليم اين کشور تشديد کردند.
دولت ژاپن در پي اين آزمايش، ستاد بحران تشکيل داد و اعضاي کابينه "شينزو آبه" نخست وزير وقت در نشستي اضطراري گردهم آمدند و از اعضاي دولت خود خواسته است با همکاري آمريکا و همسايگان تمام اطلاعات مربوط به اين آزمايش هسته اي را جمع آوري و تجزيه و تحليل کنند.
شبکه تلويزيوني فاکس نيوز آمريکا نيز اعلام کرد: در پي انجام اين آزمايش هسته اي انتقال کمک ها را به کره شمالي متوقف مي کند.
"توني اسنو" سخنگوي کاخ سفيد در پي انجام اين آزمايش هسته اي اعلام کرد: اين آزمايش، اقدامي تحريک آميز و مغاير با خواست و اراده بين المللي و درخواستهاي واشنگتن مبني بر خودداري از از تشديد تنش در منطقه شمال شرق آسيا است.
رييس جمهوري کره جنوبي اين آزمايش را تهديدي جدي براي صلح در شمال شرق آسيا توصيف کرد و گفت: دولت کره جنوبي به طور جدي با اين تحول برخورد خواهد کرد.
"ولاديمير پوتين" رييس جمهور وقت روسيه آزمايش هسته اي کره شمالي را به دليل گسترش سلاح هاي کشتار جمعي محکوم کرد. وزارت امور خارجه روسيه، سفير کره شمالي را در پي انجام اين آزمايش هسته اي فرا خواند.
محمد البرادعي مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز گفت: آزمايش هسته اي کره شمالي يک چالش جدي براي امنيت جهان است.
کريستوفر هيل مذاکره کننده هسته اي ارشد آمريکا در امور کره شمالي پس از مذاکرات مخفيانه با همتاي کره شمالي اش در پکن اعلام مي کند، پيونگ يانگ با بازگشت به مذاکرات شش جانبه موافقت کرده است و هجدهم دسامبر 2006 مذاکرات شش جانبه ازسر گرفته مي شود اما مذاکرات در اين دوره پيشرفت چنداني نداشته و بار ديگر متوقف مي شود و پيونگ يانگ بار ديگر تاکيد مي کند تحريم هاي بانکي و حساب هاي مسدود شده بانک "ماکائو" بايد لغو شود.
در اين بين لابي و رايزني آمريکا براي سرگيري مذاکرات و دستيابي به يک توافق مورد توجه، افزايش مي بابد تا اين که در سيزدهم فوريه 2007 چين از موافقتنامه اي خبر مي دهد که براساس آن کره شمالي تاسيسات هسته اي خود را تعطيل کرد ه و به بازرسان اژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه خواهد داد تا به اين کشور بازگردند.
در ازاي اين اقدام، کره شمالي نيز يک ميليون تن کمک سوختي دريافت خواهد کرد و نام اين کشور نيز از فهرست کشورهاي حامي تروريسم خارج خواهد شد و پس از آن وزارت خزانه داري امريکا اعلام مي کند مسوولان بانک ماکائو همه حساب هاي مسدود شده کره شمالي را آزاد خواهند کرد .
در پي آن در همين سال نخستين محموله سوخت وارد کره شمالي مي شود و بازرسان اژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه پيدا مي کنند وارد اين کشور شوند و وزارت امور خارجه امريکا اعلام مي کند تاسيسات هسته اي يانگ بيون تعطيل شده است .
در سوم اکتبر سال 2007 کشورهاي عضو مذاکرات شش جانبه از قراردادي خبر مي دهند که براساس ان کره شمالي فهرستي کامل از همه برنامه هاي هسته اي خود ارايه خواهد کرد و فعاليت هاي هسته اي خود را در مجتمع هسته اي يانگ بيون از کار مي اندازد و روند از کار افتادن تاسيسات هسته اي کره شمالي ماه نوامبر (آبان ) اغاز مي شود .
در بيست و ششم ژوئن (خرداد ) سال جاري کره شمالي اظهار نامه هسته اي خود را ارايه مي کند اما در مرداد ماه از توقف روند از کار انداختن تاسيسات هسته اي خود در مجتمع هسته اي يانگ بيون خبر مي دهد و آمريکا را به کوتاهي در خارج کردن نام اين کشور از فهرست حاميان تروريسم متهم مي کند .
رييس اژانس بين المللي انرژي اتمي در اوايل مهر امسال گفت که کره شمالي اعلام کرده است، بازرسان اژانس را از اين کشور خارج مي کند.
سرانجام آمريکا 11 اکتبر (20 مهر) نام کره شمالي را از فهرست کشورهاي حامي تروريسم خارج کرده است.
** ارزيابي
اگرچه کره شمالي با خروج از فهرست حاميان تروريسم پس از مدت ها مذاکره و مقاومت آمريکا به يکي از خواسته هاي خود در مذاکرات دست يافته اما کوتاه آمدن در برابر فشار ها ي کاخ سفيد باتوجه به نزديک شدن آمريکا به انتخابات رياست جمهوري ، يک دستاورد ديپلماتيک براي دولت بوش است و مي تواند از اين مساله ضمن بازرسي و کنترل تاسيسات هسته اي کره به عنوان يک مساله تبليغاتي استفاده کند.
اکنون نام دو کشور عراق با سرنگوني رژيم بعثي صدام و کره شمالي با سازش و دستيابي به يک سري امتيازات سياسي و اقتصادي از فهرست محور شرارت حدف شده است اما نام ايران در اين فهرست باقي مانده است
اين اقدام آمريکا از يک سو نشانگر اين است که سياست ميدان معامله و بده بستان هاي آشکار و پنهان است و لذا واشنگتن به راحتي اصول سياست خارجي خود را با توجه به شرايط تغيير داده و از سوي ديگرنيانگر آن است که فهرست محور شرارت و حاميان تروريست بر اساس منافع و مصالح آمريکا کم و زياد مي شود.
دولت بوش با اين تصميم مي خواهد نشان دهد که دولت واشنگتن به تعهدات خود در مذاکرات پايبند بوده و در عين حال سيگنالي براي ايران مي فرستد که در صورت پذيرش بسته پيشنهادي گروه 1+5 و قطعنامه هاي شوراي امنيت مي تواند از امتيازات ويژه اي برخودار شود.
از سوي ديگر برخي معتقدند که آمريکا با برداشتن تحريم هاي بين المللي و خارج کردن نام کره شمالي از فهرست تروريسم، مي تواند نيرو و برنامه ي خود را فقط روي موضوع هسته اي جمهوري اسلامي ايران متمرکز کند و فشارها به تهران براي دستيابي به يک نتيجه مطلوب را افزايش دهد تا از اين طريق تهران را به تسليم براي توقف برنامه غني سازي اورانيوم وادارسازد.
اين درحالي است که برخي از تحليلگران معتقدند که بوش ديگر فرصتي براي عملي کردن رويا ها و برنامه ي خود عليه ايران ندارد و هر تصميمي در باره تهران در محاق انتخابات رياست جمهوري قرار مي گيرد و لذا برنامه هاي آمريکا درباره ايران به مهمان بعدي کاخ سفيد واگذار خواهد شد.
اگرچه کره شمالي با خروج از فهرست حاميان تروريسم پس از مدت ها مذاکره و مقاومت آمريکا به يکي از خواسته هاي خود در مذاکرات دست يافته اما کوتاه آمدن در برابر فشار ها ي کاخ سفيد باتوجه به نزديک شدن آمريکا به انتخابات رياست جمهوري ، يک دستاورد ديپلماتيک براي دولت بوش است و مي تواند از اين مساله ضمن بازرسي و کنترل تاسيسات هسته اي کره به عنوان يک مساله تبليغاتي استفاده کند.
اکنون نام دو کشور عراق با سرنگوني رژيم بعثي صدام و کره شمالي با سازش و دستيابي به يک سري امتيازات سياسي و اقتصادي از فهرست محور شرارت حدف شده است اما نام ايران در اين فهرست باقي مانده است
اين اقدام آمريکا از يک سو نشانگر اين است که سياست ميدان معامله و بده بستان هاي آشکار و پنهان است و لذا واشنگتن به راحتي اصول سياست خارجي خود را با توجه به شرايط تغيير داده و از سوي ديگرنيانگر آن است که فهرست محور شرارت و حاميان تروريست بر اساس منافع و مصالح آمريکا کم و زياد مي شود.
دولت بوش با اين تصميم مي خواهد نشان دهد که دولت واشنگتن به تعهدات خود در مذاکرات پايبند بوده و در عين حال سيگنالي براي ايران مي فرستد که در صورت پذيرش بسته پيشنهادي گروه 1+5 و قطعنامه هاي شوراي امنيت مي تواند از امتيازات ويژه اي برخودار شود.
از سوي ديگر برخي معتقدند که آمريکا با برداشتن تحريم هاي بين المللي و خارج کردن نام کره شمالي از فهرست تروريسم، مي تواند نيرو و برنامه ي خود را فقط روي موضوع هسته اي جمهوري اسلامي ايران متمرکز کند و فشارها به تهران براي دستيابي به يک نتيجه مطلوب را افزايش دهد تا از اين طريق تهران را به تسليم براي توقف برنامه غني سازي اورانيوم وادارسازد.
اين درحالي است که برخي از تحليلگران معتقدند که بوش ديگر فرصتي براي عملي کردن رويا ها و برنامه ي خود عليه ايران ندارد و هر تصميمي در باره تهران در محاق انتخابات رياست جمهوري قرار مي گيرد و لذا برنامه هاي آمريکا درباره ايران به مهمان بعدي کاخ سفيد واگذار خواهد شد.
