وضعیت سینما در سال ۸۹ و افق‌های پیش رو

ویرایش عکس خرداد 99

راسخون: سال ۸۹ به اقتصاد سینما سخت گذشت. از نظر اکثر کار‌شناسان یکی از بد‌ترین سال‌های سینما از لحاظ فروش فیلم را پشت سر گذاشته‌ایم. ضیا هاشمی، جواد نوروزبیگی، علی سرتیپی، محسن علی‌اکبری، امیرحسین شریفی، داریوش بابائیان، مرتضی شایسته، جمال ساداتیان، حسین فرح‌بخش و حبیب‌الله کاسه‌ساز درباره اقتصاد سینمای ایران در سال 1390 توضیح داده‌اند.

اما در کنارش سیاست جدید معاونت سینمایی برای افزایش تولید فیلم نتیجه‌اش یک جشنواره پربار بود. اکنون سوالی که برای اکثر کار‌شناسان برای سال ۹۰ ایجاد شده چگونگی اکران این فیلم‌هاست. در مجموعه صحبت‌های پیش رو، ۱۰ تهیه کننده سینما از طیف‌های مختلف، از نگاه‌شان به سینما در سال ۸۹ و دغدغه‌هایشان برای سینما در سال ۹۰ می‌گویند.

  ضیا هاشمی

سال ۸۹ در مجموع سال خوبی برای سینما نبود. چه به‌لحاظ اقتصادی چه به این لحاظ که تهیه‌کنندگان اوج انشقاق‌شان در سال ۸۹ به‌وجود آمد. شاید این نقطه خوبی بود. چون شکوفایی این اختلافات نتیجه‌اش به تشکیل اتحادیه تهیه‌کنندگان جدید ختم شد. اما در واقع هنوز به وحدت یکدستی که مدنظرمان بود نرسیده‌ایم. امیدوارم سال ۹۰ این وحدت را شاهد باشیم. از لحاظ اقتصادی هم مجموع اتفاقاتی که در سینما و در اکران‌ها افتاد یک کار کاملا غیرکار‌شناسی و غیراصولی بود. فیلم‌ها یکی پس از دیگری سوختند و از بین رفتند و متاسفانه اکران خوبی در این سال نداشتیم. فقط یک فیلم بالای یک میلیارد داشتیم. برای سال ۹۰ انتظارات دیگری داریم. اول اینکه ساماندهی که در مجموعه فعالیت‌های سندیکایی به وجود آمده ادامه داشته باشد. در ارتباط با شورای صنفی اکران قواعد و برنامه‌هایی پیش رو داریم. فکر می‌کنم نسبت به سالهای قبل در این زمینه بهتر عمل بشود. از برنامه‌های شورای صنفی تنظیم بازار اکران هست و امیدواریم از این پویایی شورای صنفی به اقتصاد شکوفا تری در سینما برسیم. امید است در شورای پروانه ساخت هم بتوانیم کنترل تولید را در اختیار بگیریم. و ان شا الله کارهای بی‌رویه و غیر اصولی خیلی ساخته نشود. هر چند صد در صد نمی‌توانیم جلوی این تولیدات را بگیریم اما در حد توان سعی در کنترل این آثار داریم.

هر موقع بخواهم پیشنهادی به معاونت سینمایی بدهم می‌گویم: ساخت سالن سینما. و باز هم بر این نکته تاکید می‌کنم. آنجاست که برای ما تعیین می‌کند که ما چه فیلم‌هایی را بسازیم. چقدر فیلم بسازیم. اقتصاد سینما به کجا برسد. بنابراین اگر معاونت سینمایی از طریق نهادهای ذی ربط در جهت ساخت سالن‌های سینما اقدام کند، این معنایش این است که ما در جهت رشد جریانات فرهنگی به خصوص جریانات مربوط به سینما گام‌های موثری را برداشته‌ایم. به این معنا که وقتی سالن سینما داشته باشیم اکران مناسب و تنوع فیلم در شهر‌ها را می‌توانیم داشته باشیم. برای مثال در تهران ما بیش از ۱۵ عنوان فیلم می‌توانیم برای اکران داشته باشیم اما با کدام سینما؟ حداقل به ۴۰۰ سالن سینما نیاز داریم. در این بخش بسیار ضعیفیم. گسترش شهری به جایی رسیده که وجود سالن سینما فقط در مرکز شهر هست و اندکی در گوشه و کنار تهران که با وضعیت شهری همگونی ندارد. بنابراین اولین دستور کار باید ساخت سالن سینما باشد. در کنار آن در تولید قطعا باید به کیفیت فیلم‌ها بپردازیم. وقت آن رسیده که از کمیت کاسته بشود. توانایی ما ساخت بالای صدفیلم هست اما واقعا با این سالن‌ها به این تعداد فیلم نیاز نداریم. باید به کیفیت تولیدات بپردازیم. نکته بعدی اینکه با تشکیل شورای عالی سینما مصوباتی را در جهت تسهیل فعالیت‌های فرهنگی در کشور بخصوص سینما داشته باشیم. به عنوان مثال با توجه به معافیت مالیاتی که ما در مجلس گرفتیم. امیدواریم همکاری وزارت اقتصاد و دارایی را در این زمینه شاهد باشیم.

جواد نوروزبیگی

در زمینه اتحادیه متاسفانه ما فقط تشکیل اتحادیه را شاهد بودیم و این اتحادیه باعث پایان اختلافات سینما و رسیدن به یک سرانجام مطلوب نبود و حتی شاهد بودیم که این اختلافات گا‌هی عمیق‌تر هم شد. انتظار داشتیم با کاری که معاونت سینمایی در جهت این اتحاد انجام داد و همکار‌ی‌ای که گروه‌هایی از تهیه‌کنندگان داشتند، بزرگ‌منشی بشود و ماجرای اختلافات سینما حل بشود. متاسفانه در سال ۸۹ این اتفاق را شاهد نبودیم و امیدواریم سال ۹۰ سال پایان این اختلافات باشد. پایان این اختلافات به نفع اقتصاد سینماست. ما امروز هماهنگ نیستیم. در سال ۸۹ اگر هماهنگی داشتیم می‌توانستیم بهتر اقتصاد سینما را سر و سامان بدهیم. در سال ۸۹ از لحاظ تولید روند رو به رشدی داشتیم. اما به لحاظ درآمد خیر. به سال ۹۰ امیدوارم. اگر یک تناسب بین تولید و اکران به وجود بیاید. حتما روند رو به رشدی را خواهیم دید. امسال هم مثل هر سال اکران نوروزی خوبی داشتیم. امیدوارم در بقیه زمان‌ها این استقبال ادامه داشته باشد. ان شا الله با برخورد خوب و صادقانه با مردم این استقبال ادامه داشته باشد. ان شا الله در سال ۹۰ جهاد اقتصادی که آقا فرمودند در سینما نمود داشته باشد و با تولیدات ارزشمند و حضور سرمایه گزاران شاهد روند رو به رشد تولیدات سینما باشیم.

علی سرتیپی

سال ۸۹ به نظرم سال خوبی برای اکران و سینما نبود. ما ریزش مخاطب داشتیم. و سال ۹۰ با اکران نوروزی خوبی که داشتیم و تنوع خوبی که در فیلم‌ها هست، ان شا لله جبران این ریزش را شاهد باشیم. فکر می‌کنم مهم‌ترین دستورکار سینما برای سال ۹۰ باید ساخته شدن سالن‌های سینما و در کنارش حمایت از اکران باشد.

محسن علی اکبری

اتفاقات خوب زیادی در سال ۸۹ افتاد. اتفاقاتی که سال‌ها سینمای ایران در انتظارش بود. از جمله تشکیل شورای‌عالی سینما و همچنین موافقت با تشکیل سازمان سینمایی کشور به جای معاونت سینمایی و همچنین ایجاد صنف واحد تهیه کنندگی اتفاقاتی بود که برای سینما خیلی خوب بود. اگر ان شا الله این مصوبات به اجرا برسد و سازمان سینمایی تشکیل بشود. امیدواریم که در سینمای ایران شاهد رونق و شکوفایی خاصی باشیم. همچنین مصوبات شورای‌عالی سینما ان‌شا‌الله مشکلات اهالی سینما و سینماگران و همچنین مشکلات زیر ساختی سینمای کشور را چه در بخش سخت افزار چه در بخش نرم افزار بتواند حل بکند. اما از طرفی در بحث اکران فیلم‌ها سال ۸۹ سال موفقی نبود. ما در ۶ ماهه دوم سال ۸۹ با رکود مخاطب روبه‌رو بودیم. امیدواریم که در سال ۹۰ آشتی مخاطبان با فیلم‌ها را شاهد باشیم. با توجه به مصوبه شورای‌عالی سینما و پیش خرید بلیت‌های سینما توسط دولت و قرار گرفتن این بلیت‌ها به صورت بن در اختیار کارمندان، فکر می‌کنم بخش عمده‌ای از کسانی که به دلایل اقتصادی با سینما قهر کرده بودند با این کمک دولت به سینما بیایند. در سال ۹۰ باید به زیرساخت‌ها توجه کنیم. ما امروز در زیرساخت‌ها بسیار مشکل داریم. ما امروز یک پلاتوی مجهز برای فیلمبرداری نداریم. و در این بخش که شامل سالن‌ها، شهرک سینمایی، خرید دوربین‌ها و تجهیزات سینمایی و مسائلی از این قبیل هست با توجه به هنرمندان قابلی که داریم، در سال ۹۰ می‌توانیم با آرامش بیشتر فیلم‌های بهتری تولید کنیم و به استاندارد‌های بین‌المللی نزدیک‌تر بشویم.

امیرحسین شریفی

به نظر من سال ۸۹ سال خوبی برای سینما نبود. چه از نظر اقتصادی و چه از نظر اختلافاتی که در بدنه سینما بین تهیه‌کنندگان، بین کارگردانان و بین وزارت ارشاد و خانه سینما وجود داشت. در نتیجه این مشکلات، سال ۸۹ سال پر تنشی بود. ولی در سال ۹۰ با توجه به پیام رهبر معظم انقلاب با محوریت جهاد اقتصادی، تهیه‌کنندگان و دست اندرکاران سینما باید فیلم‌هایی تولید کنند که توجیه اقتصادی داشته باشد. باید از نوع فیلم‌های دم دستی گذشته فاصله گرفته و فیلم‌های ارزشمندی تولید کنند.

سیستم تهیه کنندگان و بازیگران باید روی دستمزد بازیگران نظارت بیشتری داشته باشند که این هزینه‌ها دیگر افزایش پیدا نکند و این دستمزد‌ها تنزل پیدا کند که ان‌شا الله بتوانیم فیلم‌های ارزشمندی تولید کنیم. در سال ۹۰ امیدواریم از پروانه ساخت دادن به تهیه‌کننده و کارگردان آماتور و کسانی که سینما را نمی‌شناسند جدا خودداری بشود و به افراد شاخص که سینما و اقتصادش را می‌شناسند و فیلم‌های شاخصی تولید می‌کنند، چه تهیه‌کننده چه کارگردان چه نویسنده پروانه ساخت داده بشود.

داریوش بابائیان

گروه جدید مسئولین وزارت ارشاد اقدامات خیلی خوبی داشتند. برای تهیه‌کنندگان قدم‌هایی برداشتند که شاهد پایان اختلافات آن‌ها باشیم. ما هنوز خروجی درست و ثابتی از خود اتحادیه نداشتیم و منتظر دیدن نتیجه این اتحاد در سه ماه اول سال ۹۰ هستیم. در زمینه اقتصاد سینما به دلیل فیلم‌های زیادی که تولید شده بود و فیلم‌های زیادی که روی زمین مانده بود اکران‌های عجولانه و زودگذری داشتیم و خیلی از تهیه کننده‌ها دچار ضربه اقتصادی شدند. در مجموع از نظر رونق فروش سال خوبی نداشتیم اما سال ۹۰ از این نظر بسیار عالی شروع شده و ان‌شا‌الله تا آخر سال هم دوام داشته باشد. برای سال ۹۰ ان‌شا‌الله معاونت سینمایی با همه دوستانی که در صنوف مختلف توانمند هستند، نشستی داشته باشد تا برای خیلی از مسائل از جمله قاچاق سی‌دی‌های ویدئویی، تولید ۹۰ دقیقه‌هایی که به مجموعه سینما ضربه زده، رونق گرفتن نمایش خانگی، تولید کمتر در سینما و افزایش کیفیت تولیدات اقداماتی را بتواند اقداماتی انجام دهد.

مرتضی شایسته

سال ۸۹ تولید زیادی داشتیم. تولیدات بی‌حساب و کتابی که مشکلات زیادی برای اکران خواهند داشت. در زمینه بازار ویدئو هم همین مشکل را داشتیم. در واقع سال ۸۹ برای تولید فیلم و شبکه ویدئو سال نامناسبی بود. از جنبه اقتصادی هم فروش فیلم‌ها پایین بود و در کل سال ناموفقی برای تهیه‌کننده‌ها و صاحبان سینما بود. در کنار این مسائل در سال ۸۹ اقدام بسیار خوبی که انجام شد تشکیل اتحادیه تهیه‌کنندگان بود که حرکت بسیار مناسب و شایسته‌ای بود که امیدواریم با حمایت از این حرکت ان‌شاالله این اتحادیه بتواند قدم‌های موثر‌تر و بهتری بردارد. برای سال ۹۰ فقط می‌توانیم اظهار امیدواری کنم که نسبت به سال ۸۹ سال بهتری را برای سینما شاهد باشیم. مهم‌ترین دستورکار معاونت سینمایی برای سال ۹۰ در ابتدا باید کاهش چشمگیر تولیدات سینمایی باشد. ما امسال حدود ۱۶۰ فیلم سینمایی آماده اکران داریم. از این تعداد فیلم قرار هست حدود ۴۵ فیلم اکران بشود. پس حدود ۱۲۰ فیلم پشت خط می‌ماند.

امسال معاونت سینمایی باید مقاومت کند و تا آنجایی که امکانش هست پروانه ساخت کمتر صادر کند. امروز با حضور غیرحرفه‌ای‌ها و افرادی که رابطه دارند در عرصه تولید، بسیاری از تهیه‌کننده‌های حرفه‌ای سینمای ایران میل به تولید فیلم ندارند. نهادهای دولتی، بنیاد فارابی همه باید دست نگه دارند و با اتحادیه هماهنگ باشند تا امسال بتوانیم تولید را سر و سامان بدهیم. مسئله بعدی این است که معاونت سینمایی باید ساخت سالن را جدی بگیرد تا در این عرصه یک حرکت چشمگیر داشته باشیم.در شهرستان‌ها بسیاری از سینما‌ها یا رو به تعطیلی هستند یا تعطیل شده‌اند. بنابراین معاونت سینمایی باید از طریق استانداری‌ها، بودجه‌های سفرهای استانی و... به فکر ساخت سینما باشد. چون اگر سینما ساخته نشود، سینمای ایران به سوی نابودی پیش خواهد رفت.

جمال ساداتیان

در سال ۸۹ گردش مالی پول در سینما خیلی خوب نبود. به این دلیل که فیلم‌ها شرایط اکران خوبی نداشتند. از طرفی معاونت سینمایی تلاش داشت وضعیت تهیه‌کننده‌ها ساماندهی شود. که باید نتیجه تشکل واحد تهیه‌کننده‌ها و نتیجه‌اش برای سینما را در سال ۹۰ دید. در کنار این مسائل جشنواره بیست‌ونهم، جشنواره پررونق‌تری نسبت به سال‌های قبل بود و این به حضور کارگردانان مطرح در این جشنواره بر می‌گردد. در ایام جشنواره هم استقبال مردم از فیلم‌های جشنواره ۵۰درصد افزایش پیدا کرد. علی القاعده این نوید این هست که سال ۹۰ نسبت به سال ۸۹ با وضعیت مطلوب‌تر اکران مواجهیم. همانطور که در اکران نوروز این مسئله دیده شد. خیلی از مسائل سینما را با یک تصمیم مقطعی کوتاه‌مدت می‌شود حل کرد. مسئله اصلی امروز ما در سینما مسئله سالن نمایش هست. اگر امروز برای سالن‌سازی تصمیم بگیریم ۴-۵ سال این کار زمان می‌برد تا این سالن‌ها وارد مدار مصرف بشود. ما به راحتی تولیدات سینمایی را به حدود ۱۳۰ فیلم رساندیم و امسال اگر اراده کنیم این تولیدات را به ۲۰۰ می‌توانیم برسانیم و مشکلی در این زمینه نداریم. مشکل اصلی سالن‌های نمایش هست که به شدت باید توسعه پیدا کند. این باید دستور کار اصلی معاونت سینمایی در سال ۹۰ باشد.

حسین فرحبخش

سال ۸۹ چون حاصل سیاست‌های چهارساله اول بود، سال خوبی برای سینمای ایران نبود. چون فیلم‌هایی که در سال ۸۹ اکران شد ربطی به دولت دهم نداشت. به نظرم در دولت نهم سیاستگذاری فرهنگی و سینمایی ضعیف بود اما جای خوشحالی بود که در جشنواره بیست و نهم فیلم‌های خوبی دیدیم. یعنی این نتیجه عملکرد دولت دهم بود و در نتیجه سال ۹۰ سال خوبی برای سینما خواهد بود.

نکته مثبت سال ۸۹ این بود که دولت دهم بر خلاف دولت نهم که باعث چند پاره شدن اتحادیه تهیه کننده‌ها شد، این اشتباه را جبران کرد و با دقت نظر آقایان شمقدری و سجادپور اتحادیه تهیه کنندگان یکپارچه شد و دارد با قدرت با کارش ادامه می‌دهد.

به نظر من معاونت سینمایی اکثر توانش را باید بگذارد برای سالن‌سازی. یعنی اهمال و مسامحه در این زمینه ضرر هست. حتی تعطیل کردن تولید در خدمت سالن‌سازی عاقلانه است. چون تمام مشکلات و تمام درگیری‌های ما در سینما بر سر سالن است و اگر سالن زیاد داشته باشیم کیفیت فیلم‌ها قطعا بالا خواهد رفت.

حبیب‌الله کاسه‌ساز

سال ۸۹ به‌خاطر مسائل و مشکلاتی که پیش روی تهیه‌کننده‌ها بود، برای آنها سال پر التهابی بود. خصوصا در بحث اکران و بحث فروش فیلم‌ها سال خیلی خوبی برای تهیه‌کننده‌ها نبود. به جز اتفاقات آخر سال که تجمع تهیه‌کننده‌ها و بسامان رسیدن‌شان و روشن شدن بخش‌هایی از نقاط کور تهیه‌کنندگی را همراه داشت. در این زمینه به جاهای خوبی رسیده بودیم که سال به پایان رسید.

در سال۹۰ معاونت سینمایی دو بخش تولید و بخش را باید مدیریت کند. که هر دو بخش‌های مهم هستند. خصوصا پایه گذاری برای ساخت سالن‌های جدید می‌تواند ماموریت جدید معاونت باشد. چون با این تعداد محدود سالن داریم دور خودمان می‌چرخیم اما معاونتی که قرار است سازمان بشود با ساخت سالن‌ها و پردیس‌های سینمایی می‌تواند سازمان بودنش را شروع کند و در نتیجه بتوانیم به آینده سینما امیدوار باشیم.

منبع: تهران امروز و گروه نویسندگان کافه سینما

999

منتظراخبار ، انتقاد وپیشنهاد شما هستیم: 
news@rasekhoon.net