بخش عظيمى از سرمايه‏هاى مادى و معنوى در جهان اسلام براى استنباط احكام شريعت هزينه شده است و هم‏اكنون، علاوه بر آن كه علوم دينى از پشتوانه و گنجينه‏اى غنى از فقه و اصول برخوردارند عملاً نيز گرايش غالب حوزه‏هاى دينى ما به همين دروس معطوف است.
وارد شدن فقه در نظام قانون‏گذارى كشورهاى اسلامى، خصوصاً در دهه‏هاى اخير، فقه را در برابر سؤال‏هاى جدى قرار داده است كه عمدتاً ريشه در مباحث فلسفه فقه دارد.
توجه به مباحث مختلف فلسفه فقه، با ارائه نگرشى كاملاً متفاوت در دراز مدت موجبات تحوّلات جدى خواهد شد. در اين صحنه است كه با شنيدن حرف‏هاى ديگران و نقاط ضعف و قوت هر علمى روشن مى‏شود. ما هر نوع ادعايى نسبت به قلمرو و كارايى فقه در جهان امروز داشته باشيم نمى‏توانيم خود را از آن چه در اطرافمان مى‏گذرد مستغنى بدانيم و بايد به يكى از مباحث مهم فلسفه فقه كه بررسى رابطه اين‏علم با علوم ديگر است با ديده واقع‏بينى بدان بنگريم. در اين ميان بررسى رابطه فقه و حقوق كه ماهيتاً دو علم نزديك به هم هستند در اولويت قرار دارد؛ چه آن كه با كارهاى بزرگى كه در فلسفه حقوق انجام شده زمينه پژوهش و هم‏سنجى آن موضوعات را در فقه فراهم كرده است. آن چه طرح اين‏گونه مباحث را ضرورى مى‏نمايد مشخص كردن جايگاه فقه در دنياى قانون‏گذارى فعلى است. با اين مقايسه مى‏توان داشته‏ها و سرمايه‏هاى غنى خود را به نمايش گذاشت و با ضعف‏هاى خويش آشنا شد و حتى مى‏توان به بخشى از سؤال‏ها و شبهه‏هاى قلمرو فقه پاسخ داد و يا حداقل آن كه سؤال و شبهه را فهميد و لمس كرد.
آن چه هدف اصلى اين نوشتار است، آشنا كردن علاقه‏مندان به فقه و حقوق در حوزه و دانشگاه با مباحث و اصطلاحات و انديشه‏هاى يك‏ديگر است. آشنا شدن با نقاط ضعف و قوت هر دو علم، استفاده از تجارب يك‏ديگر و نرفتن راه‏هاى رفته شده و جلوگيرى از سوءظن‏ها و مطلق‏گرايى‏ها، از ديگر اهداف اين تحقيق است. www.rasekhoon.net