اگر در ضمن حدیث، مطلبی برخلاف واقعیتهای مسلم تاریخی، نقل شود، شاهدی بر نادرستی آن حدیث خواهد بود. تاریخ قطعی می تواند یکی از راههای شناسایی آسیبها و از معیارهای نقد حدیث باشد.

از جمله راههای شناسایی وجود آسیب در حدیث، ناهمسانی آن با قطعیات علمی است. حدیث، دومین منبع آموزه های دینی، که می خواهد راهگشای بشر در تمام تاریخ باشد، باید همسانی و همخوانی با قطعیات علمی (1) داشته باشد؛...

یکی از راهکارهایی که می تواند در شناسایی آسیبهای فهم احادیث به کار آید، مسائل قطعی عقلی است. مواردی که عقل به طور قطعی حکمی دارد و کسی در بدیهی بودن یا منتهی به بدیهی بودن آن تردیدی ندارد، ملاک تشخیص وجود...

معصومان علیهم السلام چون حجت و نماینده ی خداوند در زمینند و نیز از مقام معصومیت برخوردار، همیشه کلامشان، کلام خداست، و همواره حق را می گویند. حق نمی تواند دو گونه باشد، پس در کلام معصومان نباید حرف متناقض...

اصلِ قرآن محوری در مطالعات دینی حدیثی ضرورتی انکارناپذیر است زیرا قرآن کتاب خدا، نخستین منبع دین شناسی است که نه تنها تحریف و دسیسه ای در آن راه نیافته، بلکه معیار تشخیص دسیسه هایی است که بدخواهان می خواهند...

از آفات فهم حدیث، خلط میان معانی عرفی متداول میان مردم (که مبنای کتاب و سنت است) با دقتهای حدیث پژوه بیرون از فهم عرف می باشد. از آنجا که محاورات کتاب و سنّت، بر پایه عرف است و شارع، جز موارد و مخاطبان...

ساده انگاری یکی از آفات حدیث پژوه است. نقطه ی مقابل آن، تفقه و تعقل در حدیث است که سفارش اکید معصومان علیهم السلام را به همراه دارد. حدیث پژوه در هنگام بررسی حدیث باید بداند که گویندگان حدیث، انسانهایی...

از آفاتی که فهم و درایت حدیث را مانع می شود، انس ذهنی حدیث پژوه به مفاهیم مادی است. الفاظ که مجموعه ای از اصوات مرکّب است، در اصل برای اشیاء مادی وضع شده است، نه امور معنوی؛ و آن هم نه به خاطر شکل و صورت...

یکی از خطرناکترین آسیبهایی که برخی حدیث پژوهان در دام آن گرفتار آمده و صدمه های جبران ناپذیری را از این راه بر اسلام و مسلمانان وارد ساخته اند، پیش داوری در فهم حدیث است. (1) پیش داوری و قضاوت عجولانه،...

یکی دیگر از آفات و موانع فهم حدیث، تعصب راوی یا حدیث پژوه است. تعصب یعنی انسان به چیزی یا فکری به دلیل وابستگی به آن پایبند باشد و از ایده و سخنی بی منطق، فقط به دلیل ارتباطش با آن دفاع کند، هر چند ادله...