نایب اول و دوم توسط امام حسن عسکری(ع) به شیعیان معرفی شدند و از این طریق به شیعیان ثابت شد که آن‌ها نایب امام هستند. شیخ طوسی نقل می‌کند که: تعدادی از دوستان و شیعیان در خدمت امام عسکری(ع) بودند؛

نایب از ریشۀ لغوی «ناب نیوب نوباً» و به معنی نزدیک شدن، رجوع کردن و... استعمال شده است، و به تناسب با همین معانی، اصطلاحاً به معنی جانشین و قائم‌مقام به کار رفته است؛ چراکه نایب و جانشین نیز به «منوب عنه»...