امروزه متُد تحقیق و شیوه های استنباط و اجتهاد و کشف حقائق در محافل دانشگاهی، روش پراگماتیسمی است «اصالت تجربه و آزمایش». طرفداران این روش می گویند:

در روزگاران گذشته یکی از اقسام علم نجوم و ستاره شناسی بود که در غیب گوئی کاربُرد داشت. که زندگی و مرگ و تولد اشخاص و حوادث و تحولات اجتماعی و به قدرت رسیدن و شکست قدرت ها و حکومت ها را تا حدودی بازگو می...

سعد خفاف می گوید: دوستم «زاذان» را دیدم که بسیار قرآن می خواند، و آیات الهی را خوب و زیبا تلاوت می کرد، از او پرسیدم: قرآن را چگونه و در نزد چه کسی یاد گرفته ای؟ پاسخ داد: من شعر زیاد می خواندم، روزی حضرت...

پس از مطالعه و ارزیابی نهج البلاغه در می یابیم که علم «انسان شناسی» در دو قسمت معروف آن در نهج البلاغه بگونه ی گسترده ای مورد بحث قرار گرفته است؛

در لندن و پاریس بزرگترین کتابخانه های دنیا وجود دارد که حتی نسخه های خطی هر کتاب در آنجا موجود است، بعد از تحقیق اگر معلوم شد که تاریخ تألیف این کتاب ها که شما آنها را ذکر نمودید، پیش از پیدایش تلسکوپ...

یکی دیگر از روش های شناسائی درک جوانب علوم علوی، توجه به کلمات وحی گونه ی حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است، که امام به هر سئوالی پاسخ داد و جز او کسی چنین ادعائی نکرد، و هر کس چنین گفت رسوا شد.

پیش از آنکه پیرامون علم حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به ارزیابی بپردازیم باید ریشه های پیدایش علوم علوی را بشناسیم که امام علی علیه السلام از کدام سرچشمه ی جاری علوم می نوشید؟

یکی از علوم اسلامی، علم تفسیر است، که امیرالمؤمنین علیه السلام در این علم از همه استادتر بود و مسلمانان، این علم را پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از آن حضرت گرفته اند.

«همانا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم تعلیم داد به من از علم هزار باب که از هر باب آن هزار باب برای من باز شد، در نتیجه یک میلیون باب علم بر من کشف گردید، تا اینکه دانستم آنچه را که واقع شده و آنچه را...

ابن عباس می گوید، وقتی امام علی علیه السلام با سربازانش وارد منطقه ی «ذی قار» (1) شد. در آنجا توقف فرمود تا هواداران امام از شهر کوفه به آن حضرت ملحق گردند، در آن لحظات حساس آن حضرت فرمود: