مسیر جاری :
ماجرای قضیّه ی کاوالیری
با متنی اصولی که اقلیدس در زمینه ی هندسه فراهم آورد به خوبی آشناییم، کاری که هنوز آموزش هندسه بر آن پایه انجام می شود. در سده ی پس از زمان اقلیدس، ارشمیدس حکم ها و روش هایی از حسابان را بیان کرد که به...
اخترشناسی در قرن بیستم
اخترشناسی در این قرن قدم های بلندی برداشته است، به ویژه در حوزه اخترشناسی ستارگان، هر چند به تازگی، سفاین فضایی نگاهی تازه به منظومه شمسی را امکان پذیر ساخته اند. در عین حال برخوردی واقعاً علمی با کیهان...
نور هم خم می شود
قرن بیستم، بیش از هر عصر دیگری، روزگار تغییرات بنیادین در بینش علمی بوده است. هم اکنون دیدیم که، در پژوهش های رادرفرد و دیگران، اتمی که زمانی یکپارچه پنداشته می شد و واحد اولیه هر عنصر شیمیایی بود متشکل...
خدا تاس نمی اندازد
مرحله بعد در فهم عمیق تر عناصر با چیستی خود اتم با عبور دادن الکتریسیته از گازهای نادر آغاز شد. استفاده از این تکنیک به منظور آن بود که گازها وادار به درخشش گردند تا طیفشان قابل بررسی شود. ولی آنچه مورد...
پیامدهای داروینیسم
نظریه تکامل داروین تأثیر عمیقی بر زیست شناسی گذاشت. از یک سو چنان نگاه ها را متوجه تکامل جانوران و گیاهان کرد که این در نیمه دوم قرن نوزدهم بیشترین بخش پژوهش زیست شناسی را تشکیل داد. از سوی دیگر نظریه...
وقتی معمای سحابی ها حل می شود
در قرن نوزدهم، سیمای اخترشناسی یکسره دگرگون شد. علمی که بیشتر در اندیشه سیارات و حرکات آن ها بود، علمی که بیشتر دینامیکی بود، به علمی بدل شد که اساساً در فکر عالم ثوابت و فیزیک اجسام درون آن بود. نه به...
نورهایی که مخلوط می شوند
در اوان چرخش قرن که کنت رامفرد برای توضیح حرارتی که در موقع ساخت لوله توپ تولید می شد جانب نظریه ارتعاشی را گرفت؛ آزمایش هایی نیز انجام داد تا نتیجه ای کمی را پشتوانه دیدگاه خود سازد. او از استوانه ای...
اتم دوباره جان می گیرد
در قرن نوزدهم، شیمی در دو راستای اصلی پیشرفت بسیاری کرد. نظریه اتمی ماده از نو جان گرفت؛ و این بار در قالبی تازه و محکم. و شیمی آلی پا به عرصه وجود گذاشت. این هر دو پیامد های پردامنه ای داشتند؛ نه تنها...
قدم های بلند زیست شناسی در سده نوزدهم
زیست شناسی در قرن نوزدهم گام های بلندی برداشت. فرایندهای تن کار شناختی متعددی با تفصیل بیشتر بررسی شد، بر پایه آنچه که شاید بتوان بینش «حیوان ـ ماشینی» نامیدش؛ در حالی که مطالعاتی در مورد موضوعات وابسته...
آیا داروین دشمن دین بود؟
قرن نوزدهم شاهد پیشرفت های زیادی در همه علوم بود. پیدایش جوامع علمی تخصصی، در کنار آکادمی های علمی مستقر، نشانه تخصصی شدن روزافزونی بود که دانش افزون تر و تکنیک های ظریف تر آن را ایجاب می کرد. به علاوه