کاوش در فلسفه تعلیم و تربیت هنگامی که کسی نقش فلسفه تعلیم و تربیت را در جامعه امروز ارزیابی می کند، نقش فلسفه را به طور کلی نیز می آزماید.

نظریه هنگامی به امر انتزاعی به معنای مطرود و پیچیده آن تبدیل می شود که نتواند بر کاربردهای عملی دلالت داشته باشد.

برخی از فیلسوفان تعلیم و تربیت دیدگاهی جامع‌تر درباره نظریه تربیتی را بر دیدگاهی که تنها بر حسب فلسفه تعلیم و تربیت باشد، ترجیح می دهند.

نظریه‌ها تنها با جنبه‌های بخصوصی از موقعیت تربیتی سر و کار دارد و از همین رو از ایجاد جامعیت و یکپارچگی ناتوان است.

نظریه همچنین ما را در دستیابی به چشم اندازی جامع‌تر کمک می‌کند. ما را یاری می رساند تا آنچه را در حال انجام آن هستیم یا می‌توانیم انجام دهیم، ارزیابی کرده یا در چشم انداز خود جای دهیم.

توجه تعدادی از فیلسوفان تعلیم و تربیت آن قدر که بر مشارکت فعال در حل مسائل مهم اجتماعی متمرکز شد، بر موضوعات انتزاعی فلسفی تمرکز نیافت. دغدغه برای تحقیقات جدی فلسفی اولویت مهمی دانسته نشد.

منظور از مبانی در اینجا، سلسله معارف نظری است که جنبه های مختلفی از یک موضوع انسانی، از جمله جنبه های وجودشناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی را در بردارند.

راه‌ها و منابع شناخت کدام است؟ آیا معرفت انسان به معرفت حسی یا تجربی محدود می‌شود یا اینکه انسان از معرفت عقلی نیز بهره‌مند است؟ وحی و فطرت چگونه پشتوانه معرفت‌های بشری قرار می گیرند؟

انسان شناسی در مجموع با مباحثی چون بازشناسی هویت انسان، جایگاه انسان در نظام هستی، ابعاد وجودی انسان، ارزش‌ها، توانایی‌ها، نیازها، خواسته‌ها و آگاهی‌های انسان و نظایر آن سر و کار دارد.

بر اساس فلسفه تربیتی با نگرش دینی، انسان آفریده خداوند است و به حکم رابطه خالقیت و مخلوقیت که بین خداوند و او برقرار است، بنده اوست.