در سراسر تاریخ انسان‌های اولیه از غارها استفاده کرده‌اند و روی آنها با خراشیدگی نقش و نگارهایی برجای گذاشته‌اند. نخستین فسیل انسان در غارهایی از سری غارهای نزدیک کروگرزدراپ و موکوپانه در آفریقای جنوبی...

غار کتله‌خور، غاری است خشکی -آبی، واقع در استان زنجان، شهرستان خدابنده و در ۸۰ کیلومتری جنوب قیدار و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران و ۵ کیلومتری شهر کوچک گرماب واقع است. در بعضی ازمناطق