حتما تا به حال براي خريد شامپو يا نرم‌کننده سري به بازار گيج‌کننده شامپوها زده‌ايد. هزاران نوع شامپو با قيمت‌هاي مختلف در بازار موجود است و هر روز هم انواع جديدتري به آنها افزوده مي‌شود. فروشنده‌هاي مختلف نيز شامپوهايي را به شما پيشنهاد مي‌کنند که بعضي از آنها واقعا از لحاظ قيمت با انواع ديگر تفاوت بسيار زيادي دارند اما سوال اين جاست که آيا قيمت شامپوها معيار قابل قبولي براي بهتر بودن آنها است؟ يک شامپوي مناسب بايد چه خصوصياتي داشته باشد؟ هر کدام از پرسش‌هاي زير ممکن است سوال شما هم باشد، اميدواريم پاسختان را دريافت کنيد...
تاريخچه شامپو چيست؟
كلمه شامپو از يك لغت هندو به نام چامپانا به معني ماساژ دادن گرفته شده است. قبل از پيدايش شامپو به صورت امروزي، مردم براي شستشوي موي خود از مواد گياهي مانند سدر و چوبك و كتيرا و مواد معدني مانند خاك‌هاي سيليسي استفاده مي‌كردند ولي صابون، متداول‌ترين ماده جهت شستشوي مو بود و به همين علت اولين شامپوها، شامپوهاي صابوني بوده‌اند و كم‌كم با پيدايش پاك‌كننده‌هاي مصنوعي، مخلوطي از صابون و پاك‌كننده و بالاخره پاك‌كننده‌هاي خالص عرضه شدند. البته در حال حاضر، هنوز هم بسياري از مردم به علت نداشتن آگاهي از مشكلي كه قليايي بودن صابون و سختي آب براي مو پديد مي‌آورد، از صابون براي شستن موي خود استفاده مي‌كنند.
بهترين شامپو چه شامپويي است؟
چيزي به عنوان بهترين شامپو وجود ندارد. اغلب شامپوها اثر پاک‌کنندگي رضايت‌بخشي دارند و قيمتي که شما براي شامپو پرداخت مي‌کنيد، موضوع سليقه شخصي است و لزومي‌ندارد براي به دست آوردن شامپوي خوب، پول زيادي خرج کنيد. به اين معنا که الزاما شامپوي گران معيار خوب بودن آن نيست. همه شامپوها حاوي ترکيبات سورفاکتانت هستند و عمل نظافت و زدودن چربي و چرک و ساير زوايد روي مو را انجام مي‌دهند که اين مواد همراه با کف در موقع آبکشي از بين مي‌رود.
آيا استفاده مكرر از شامپو موجب كدر شدن و آسيب ديدن مو مي‌شود؟
استفاده از شامپوهاي نامناسب و عدم به كارگيري روش صحيح استفاده از شامپو باعث كدورت و آسيب‌ديدگي موها مي‌گردد. در صورتي كه شامپوي مناسب موي خود پيدا نموده و روش صحيح شامپوكردن و خشك كردن مو را ياد گرفته‌ايد، مي‌توانيد با خيال آسوده موي خود را هر روز يا چند بار در روز شستشو دهيد.
همه توليدكننده‌ها ادعا مي‌كنند شامپويشان بهترين است. آيا واقعا شامپوها فرقي با هم ندارند؟
تفاوت بسيار زيادي بين شامپوهاي مختلف از نظر كيفيت ماده اوليه مورد استفاده، فرمولاسيون به كاربرده شده، رعايت اصول بهداشتي در خط توليد، جنس تجهيزات ساخت و بسته‌بندي و همچنين دقت توليدكننده در كنترل كيفيت محصول نهايي وجود دارد. ضمن آنكه شرايط نگهداري محصول تا رسيدن به دست مصرف كننده از عوامل مهم و موثر در كيفيت نهايي شامپو است.
چگونه يک شامپوي مناسب براي موهايمان انتخاب کنيم؟
چون موها متفاوت هستند و شامپوها نيز مختلف؛ بهترين راه امتحان کردن انواع شامپو و در نهايت انتخاب مناسب‌ترين آنها است. بر چسب روي شامپوها به معرفي ترکيبات موجود در آن مي‌پردازد. آنچه مهم است اينکه اگر موهاي شما در اثر مواد مختلف مثل مواد مش يا فر يا به هر دليل ديگري آسيب ديده است، بهتر است به اسيديته شامپو دقت کنيد. اسيديته شامپوها بين قليايي متوسط تا اسيدي سبک تنظيم مي‌شود. اگر موهايتان آسيب‌ديده شامپوهاي خنثي يا شامپويي با اسيديته اسيدي سبک که مو را کمتر متورم کرده و لايه خارجي کوتيکولي مو را کمتر به هم مي‌ريزد، مناسب‌تر است.
آيا شامپوي نامناسب موجب ريزش موي سر مي‌شود؟
مردم وقتي شامپوي خود را عوض مي‌كنند، معمولا توجه بيش از حدي به حالت مو و پوست سر خود مي‌نمايند. اگر بهبودي در وضعيت موهايشان حاصل شد آن را به فرآورده جديد نسبت مي‌دهند و برعكس در صورتي كه وضعيت موهايشان بدتر شد، بازهم فرآورده جديد را مقصر مي‌دانند. مثلا ريزش طبيعي موهاي خود را به شامپوي جديد نسبت مي‌دهند. تحقيقات نشان داده است که تعداد كمي از مردم از نقش عواملي مانند شانه كردن، برس كردن، تاثيرات مخرب مواد شيميايي و يا حتي داروها، رژيم غذايي، بيماري يا ويژگي‌هاي توارثي در ريزش مو آگاه هستند. حقيقت آن است كه شامپوها باعث ريزش مو نمي‌شوند، ضمن اينكه تاثيري بر ميزان ريزش يا رشد مجدد آن در طول روز ندارند.
مدت زمان آبكشي شامپو تا چه حد بايد طولاني باشد؟
پس از استفاده از شامپو موي خود را به خوبي و به طور كامل آبكشي کنيد تا هيچ اثري از كف شامپو روي موي شما باقي نمانده باشد. براي آبكشي شامپو از آب گرم استفاده كنيد تا شامپو به طور كامل از روي مو خارج گردد اما دماي آبكشي كانديشنر بستگي به عواملي مانند ضخامت موي شما دارد. هرگز از آب داغ براي آبكشي موي خود استفاده نكنيد.
علت شوره سر چيست؟
شوره سر به دلايل مختلفي به وجود مي‌آيد و مي‌تواند به عوامل ارثي، هورموني، جريان نداشتن هواي كافي در لابه‌لاي موي سر، خستگي و استرس، برس نزدن يا غلط برس زدن موها و تغذيه غلط، مربوط باشد. براي درمان و پيشگيري از اين مشكل، بايد از شامپوهاي مخصوص ضد شوره استفاده كنيد. زياد شامپو زدن شوره را برطرف نمي‌كند اما تميز نگاه داشتن موها ضروري است.
در هر بار شستشوي مو چقدر شامپو استفاده کنيم؟
ميزان مصرف شامپو به ميزان آلودگي مو و پوست سر، همچنين بلندي مو بستگي دارد. به عنوان يك قاعده كلي ميزان مصرف شامپو بايد به اندازه‌اي باشد كه موقع به كارگيري، كف حاصل از آن تمام سطح مو را بپوشاند. به ياد داشته باشيد زمان به كارگيري شامپو بعد از مرحله آبكشي اوليه مي‌باشد، يعني زماني كه موي خود را به خوبي با آب خيس نموده‌ايد.
شامپوي مورد استفاده بايد هر چند وقت يک‌بار تعويض شود؟
اين تصور از آنجا نشأت گرفته كه در گذشته برخي شامپوها به علت محدوديت توانايي‌شان در زدودن كامل آلودگي‌هاي مو و پوست سر، نوع خاصي از آلودگي‌ها را روي سر انباشته مي‌نمود بنابراين به مردم سفارش مي‌شد كه هر چند وقت يك‌بار شامپوي خود را تعويض نمايند تا اين مشكل برطرف شود اما در صورتي كه شامپوي مصرفي شما باعث تجمع آلودگي روي سطح مو و پوست سر شما نمي‌شود، تعويض مكرر شامپو ضرورتي ندارد. از طرفي وفاداري به برندي خاص نيز توصيه نمي‌شود زيرا در دنياي مدرن امروز سالانه محصولات جديدي با خواص متنوع عرضه مي‌گردد که عدم استفاده از آنها به دليل آنكه محصولي كه استفاده مي‌كرده‌ايم امتحان خود را پس داده، محروم نمودن خود از پيشرفت‌هاي تكنولوژي است.
آيا کف زياد شامپوها نشانه بهتر بودن‌شان است؟
سورفاکتانت‌هاي زيادي با خواص متفاوت وجود دارند. بعضي از آنها براي برطرف کردن گرد و خاک و بعضي ديگر براي برطرف کردن چربي بهترين اثر را دارند. بعضي‌ها کمتر کف کرده و بعضي زياد کف مي‌کنند. براي همين توليدکنندگان شامپو از انواع مختلف سورفاکتانت‌ها کمک مي‌گيرند. براي مثال شامپوي موي چرب در مقايسه با شامپوي موي خشک بايد سورفاکتانتي با کيفيت بالاي چربي‌زدايي داشته باشد. در هر صورت مصرف‌کنندگان عملا اختلاف بين شامپوها را خيلي مشکل متوجه مي‌شوند بنابراين حتي تصور نکنيد شامپوهايي که تحت عنوان شامپوي تقويتي هستند، شامپوي بهتري هستند. توليدکنندگان عوامل غليظ کننده يا رقيق‌کننده را به لحاظ فروش و تجمل به شامپو اضافه مي‌کنند و حتي اگر سورفاکتانت خاص کف کافي توليد نکند، به شامپوها مواد کف‌زا مي‌افزايند که همه اينها جنبه تجمل و حفظ بازار تبليغات را دارد.
شامپوهاي ويتامينه، حالت‌دهنده و گياهي مي‌توانند موجب درمان آسيب‌هاي مو شوند؟
تنها راه رهايي از موهاي آسيب‌ديده کوتاه کردن آنها است نه شستشوي آن. بايد منتظر ماند تا موي سالم جايگزين شود. اضافه کردن انواع عصاره نباتات و... به حالت‌دهنده‌ها مانند ساير روغن‌ها يا پروتئين‌ها عمل مي‌کنند. پروتئين‌ها به مو و سطح آسيب ديده مي‌چسبد و کوتيکول را پر مي‌کند. جالب است بدانيد همه حالت‌دهنده‌ها يکسان‌اند و تنها در جايي که موها به آن احتياج دارد، جذب مي‌شوند و بقيه آبکشي مي‌شود. آب هميشه اولين ماده‌اي است که روي برچسب‌هاي اين مواد مي‌نشيند چون پايه همه مواد ديگر است. مواد جاذب رطوبت و گليسيرين با جذب آب از هوا مو را نرم و براق مي‌کند. پروتئين‌ها نيز موقتا ترک‌ها را به هم مي‌چسباند و سطح نابرابر مو را صاف مي‌کند تا آسيب جدي نبيند. در مورد بعضي ترکيبات گياهي و تخم‌مرغ و حنا و... با اينکه گفته مي‌شود خاصيت طراوت‌افزايي و جواني دارد اما گواه علمي براي چنين ادعايي موجود نيست.
شامپوهايي که حاوي نرم‌کننده هستند، واقعا مؤثرند؟
اگر موي شما به نرم‌کننده نياز دارد، به جاي استفاده از اين‌گونه شامپوها، بعد از شامپو زدن از يک نرم‌کننده استفاده کنيد چون مشکل است که يک شامپو اين دو عمل را با هم انجام دهد و از يک سو موها را تميز کند و در همان حالت يک لايه نازک نرم‌کننده روي موها قرار دهد. با اين کار در عين حال لايه‌اي از ذرات روي موها در اثر مواد نرم‌کننده در آن شامپو باقي مي‌ماند که اين ذرات، خود مي‌توانند باعث تجمع چربي شوند. بهترين کار اين است که مويتان را شامپو کنيد و سپس بعد از آبکشي از يک نرم‌کننده استفاده کنيد. اين ترکيبات وقتي به دنبال شامپو مصرف شوند، روي تار مو پوشش نامريي و ظريفي به جا مي‌گذارند که کوتيکول به هم خورده را صاف مي‌کند و ممکن است حتي جاهايي از کوتيکول مو را که کنده شده است، پر کند. با اين کار، مو کمتر مستعد گره خوردن شده و به راحتي شانه مي‌شود و به درخشندگي و توان آن افزوده مي‌شود. حالت‌دهنده‌ها اکثرا فوري عمل مي‌کنند و فقط براي يک دقيقه روي مو مانده و سپس آبکشي مي‌شوند. اين ترکيبات تقريبا براي اکثر مردم رضايت‌بخش هستند اما براي موهاي آسيب‌ديده بايد از حالت‌دهنده‌هاي سنگين‌تر استفاده کرد (که بايد قبل از آبکشي به مدت 10دقيقه يا بيشتر روي سر بماند) اما نبايد به ادعاهاي گوناگون تبليغاتي توجه نکنيد. اين نکته را به ياد داشته باشيد که ساقه موها بافت مرده‌اند و نمي‌توان آنها را تغذيه کرد و يا آسيب‌ها را به‌طور دايم تغيير داد.
چطور شامپو بزنيم؟
شامپو زدن صحيح موها شامل مراحل زير است:
• گره‌گشايي از مو: موي خود را با يك شانه دندانه درشت شانه كنيد تا هيچ‌گونه گره‌اي روي آن نمانده باشد. حواستان باشد كه هرگز موي خود را در حالت خيس شانه نكنيد چون در اين حالت نيروي بيشتري براي شانه كردن مصرف مي‌كنيد بنابراين موي شما ممكن است شكسته شود.
• آبكشي اوليه با آب ولرم: در مرحله بعدي موهاي خود را با آب ولرم و نيمه‌گرم آبكشي کنيد. به اين مرحله، آبكشي اوليه و يا پيش از شستشو گفته مي‌شود كه براي زدودن گرد و غبار و به طور كلي آلودگي‌هاي قابل حل در آب انجام مي‌شود. هرگز از آب داغ استفاده نكنيد، چون موجب تردي و شكنندگي مويتان خواهد شد.
• پخش كردن شامپو در كف دست: مقداري شامپو در كف دست خود بريزيد و دست‌هاي خود را روي هم مالش دهيد تا شامپو روي دست‌هايتان پخش شود. در واقع كف شامپو بايد روي دست شما تشكيل شود. مقدار شامپو بايد به اندازه‌اي باشد كه كف آن تمام موهاي شما را بپوشاند.
• ماساژ دادن شامپو روي پوست‌سر با نوك انگشتان: شامپو را روي همه جاي سر پخش كرده و با نوك انگشتانتان به آرامي شامپو را روي پوست‌سر و موهايتان ماساژ دهيد. دقت كنيد كه از ناخن‌ها استفاده نكنيد و براي جلوگيري از گره خوردن و شكسته شدن مو اين كار را به آرامي‌و به صورت دايره‌اي انجام دهيد.
• آبكشي نهايي: در اين مرحله موي خود را به خوبي آبكشي نماييد تا هرگونه بقاياي شامپو از لابه‌لاي موي شما زدوده شود. باز هم تاكيد مي‌شود مو در حالت خيس نسبت به اصطكاك خيلي حساس است، بنابراين آن را در حالت خيس به سختي مالش ندهيد. هميشه در هنگام شامپو كردن موها اين پنج مرحله فوق را به ياد بياوريد تا تكرار اين مراحل براي شما تبديل به عادت شود.
منبع: فصلنامه ی سلامت/خ
.jpg "آشنایی با برخی از بهترین باغ رستوران های اصفهان با موسیقی زنده")
