منبع:راسخون
در این مقاله تفاوت آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه با ارائه‌ی تعاریف اولیه در خصوص این دو بیماری مطرح می‌گردد.
بیماری مزمن انسدادی ریه با نام اختصاری COPD شناخته می‌شود. این نام تنها به یک بیماری و مشکل اشاره نمی‌کند بلکه منظور گروهی از بیماری‌های ریه است که آمفیزم و برونشیت مزمن آسمی مهمترین آنها هستند. این بیماری‌ها مانع از دم و بازدم طبیعی در فرد مبتلا و در نتیجه موجب انسداد راه تنفسی می‌گردند. همانطور که از نام آن مشخص است، این بیماری از نوع مزمن است که در صورت ابتلای فرد، قابل بازگشت نمی‌باشد. بنابراین اهداف درمانی شامل کنترل علائم و به حداقل رساندن یا جلوگیری از هرگونه آسیب بیشتر است. حال آنکه آسم نیز نوعی بیماری مزمن مادام العمر است که با سختی و دشواری تنفس همراه است و هیچ درمان کاملی برای آن وجود ندارد. به همین سبب حتی مداوایی که برای آن صورت می‌گیرد بر کنترل علائم تمرکز دارد.
مقایسه‌ی آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه
بیماری مزمن انسدادی ریه COPD
علائم
یکی از چالش‌های درمان بیماری مزمن انسدادی ریه تشخیص آن در مراحل اولیه است. زیرا ماهیت این بیماری به گونه‌ای است که به تدریج تشدید می‌گردد، و به همین علت تا زمانی که ریه‌ها آسیب جدی نبینند، علائمی از این بیماری مشاهده نمی‌شود. به بیان دیگر، بروز هرگونه علائم می‌تواند ناشی از این باشد که بیماری در مرحله‌ی پشرفته‌ای قرار دارد. علائم این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• تنگی نفس، که با فعالیت‌هایی نظیر ورزش و تمرین کردن یا حرکت کردن تشدید می‌گردد.
• سرفه‌ی مزمنی که متوقف نمی‌شود، علامت شناخته شده‌ی بیماری مزمن انسدادی ریه است. در اغلب موارد، سرفه خلط دار است و تولید خلط یا مخاط می‌کند.
• عفونت‌های سینه به خصوص در زمستان می‌تواند شایع باشد.
• احساس فشردگی قفسه‌ی سینه نیز می‌تواند علامت رایج بیماری مزمن انسدادی ریه باشد.
علل و عوامل
این بیماری نتیجه‌ی مصرف طولانی مدت سیگار و قرار گرفتن در معرض مواد آسیب رسانی است که از طریق هوا وارد ریه‌ها می‌گردند. مصرف سیگار در اکثر موارد شایع‌ترین علت بیماری مزمن انسدادی ریه است. اگر 10 فرد مبتلا به این بیماری را در نظر بگیریم، بسیار محتمل است که 9 نفر از آنها در طولانی مدت سیگار مصرف کرده‌اند یا می‌کنند. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو به لایه‌ی داخلی راه‌های هوایی در ریه‌ها آسیب می‌زنند، و به این ترتیب موجب التهاب آنها می‌گردند. مصرف طولانی مدت سیگار در نهایت موجب آسیب بازگشت ناپذیر راه‌های هوایی می‌گردد. افرادی که در معرض دود سیگار هستند نیز به یک اندازه در معرض ابتلا به این بیماری درمان ناپذیر می‌باشند. افرادی که دائماً در معرض مواد آسیب رسان در هوا مانند دانه‌ها، ذغال سنگ، گرد و غبار، بخارات و مواد شیمیایی دیگر هستند، نیز در خطر ابتلا می‌باشند حتی اگر سیگار مصرف نمی‌کنند.درمان
همانطور که اشاره شد، درمان کاملی برای بیماری مزمن انسدادی ریه وجود ندارد اما مداوا به منظور بهبود نسبی، علائم را تحمل پذیر‌تر و پیشرفت بیماری را کند می‌نماید.
• ترک سیگار برای همیشه، نخستین و بهترین اقدام در جهت بهبودی نسبی است. با این اقدام ریه‌ها از آسیب بیشتر مصون خواهند بود و فرد توانایی تنفس خود را حفظ می‌کند. هرچند، ترک سیگار به خصوص برای افرادی که به مدت طولانی سیگار مصرف کرده‌اند، هرگز آسان نیست. بنابراین توصیه می‌شود برای این منظور با پزشک مشورت کنید.
• در ضمن تلاش بیمار برای ترک سیگار، ممکن است داروهای خاصی برای او تجویز شود. متسع کننده‌های مجاری هوایی ریه‌ها و کورتیکواستروئیدها (استنشاق کننده‌ها) دو گروه از داروهای شناخته شده می‌باشند که به بیمار برای تنفس بهتر کمک می‌کنند. همچنین، از آنجایی که بیماری با عفونت‌های باکتریایی مانند پنومونی، آنفلونزا و سایر موارد تشدید می‌گردد، پزشکان ممکن است برای بیماران آنتی بیوتیک تجویز نمایند.
• علاوه بر این موارد، در صورتی که سطح اکسیژن خون بیماران به طور دائم پایین باشد، بیماران ممکن است تقاضای اکسیژن درمانی کنند.
• درمان بازتوانی ریه نیز در بهبود نسبی بیماران مؤثر است. این درمان شامل آموزش به بیمار درباره‌ی بیماری، تمرینات اختصاصی برای ریه‌ها، و توصیه‌های غذایی است.
• و در صورتی که روش‌های درمان نگهدارنده و محافظتی در روند کنترل یا کاهش علائم مؤثر نباشند، ممکن است از روش جراحی استفاده شود.
آسم
علائم
علائم آسم همیشگی نیستند. برخی افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند، در حالی که بعضی دیگر علائم شدیدی را بروز می‌دهند. همچنین، همانطور که بیشتر بیماران گزارش کرده‌اند، در فاصله‌ی میان حملات، هیچ مشکلی در تنفس خود ندارند. در اکثر موارد، افراد در ضمن ورزش کردن، یا هنگامی که در معرض مواد حساسیت زا یا سایر محرک‌ها قرار می‌گیرند، دچار حمله‌ی آسمی می‌گردند. شایع‌ترین علائم شامل موارد زیر است:
• اشکال در تنفس
• احساس فشردگی قفسه‌ی سینه
• خس خس قفسه‌ی سینه
• سرفه، بیشتر شب‌ها و صبح زود
• علامت رایج دیگر آسم سرفه یا خس خس قفسه‌ی سینه است که با عفونت‌هایی نظیر سرماخوردگی یا آنفلونزا تشدید می‌گردد.
علل و عوامل
برخلاف بیماری مزمن انسداد ریه، پزشکان درباره‌ی علل آسم مطمئن نیستند. اما آنها گمان می‌کنند که عوامل محیطی به همراه عوامل خاص ژنتیکی می‌توانند سهم مهمی در ایجاد این بیماری تنفسی در افراد داشته باشند. دانشمندان موفق شده‌اند عوامل محرک غیر اختصاصی حمله‌ی آسمی را تعیین کنند.
• مواد حساسیت زا نظیر گرد و غبار، هرزه گرد، هیره‌ی گرد و غبار، کپک قارچی، حساسیت غذایی و سایر موارد به آسانی می‌توانند یک حمله‌ی آسمی را تحریک کنند.
• سرماخوردگی و سایر عفونت‌های تنفسی به طور شایع علائم آسمی را تحریک می‌کنند.
• محرک‌های روانی مانند احساسات شدید و استرس نیز ممکن است سبب تحریک حمله‌ی آسمی گردند.
• تنفس در هوای سرد ، و ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند رفلاکس معده‌ای روده‌ای می‌تواند فرد را مستعد حمله‌ی آسمی نماید.
• سایر عوامل خطر می‌تواند شامل تولد پیش از موقع و نارس متولد شدن، سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به آسم، و در معرض آلاینده‌های هوایی و مواد آسیب رسان قرار گرفتن باشد.
درمان
بیماری آسم به علت ماهیت بازگشت ناپذیر خود، نیاز به درمان طولانی مدت دارد. بنابراین هدف اصلی کنترل و پیشگیری از حمله‌ی آسمی است. برای پیشگیری، بیمار می‌بایستی عوامل محرک حمله‌ی آسمی در خود را شناسایی کند، و برای کنترل بیماری، داروهای متنوعی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. داروها به دو گروه تقسیم می‌شوند، گروهی برای کنترل بلند مدت و گروهی دیگر برای اثر بخشی سریع در طی حمله‌ی آسمی می‌باشند. اگر داروهای بلند مدت که می‌بایستی هر روز مصرف شوند، مؤثر هستند، پزشکان معمولاً به بیماران خود استفاده از داروهای سریع الاثر را توصیه نمی‌کنند.بنابراین آنچه از توضیحات ارائه شده استنباط می‌شود این است که تفاوت اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه و آسم در ماهیت عوامل ایجاد کننده و محرک این دو بیماری است. همچنین، بیماران آسمی در صورت دریافت درمان مناسب در فواصل میان حملات هیچ گونه علامتی در آنها مشاهده نمی‌شود ، اما در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه ممکن است همواره علائم مشاهده گردد. اما برخلاف این واقعیت که این دو بیماری متفاوت هستند، در اعلب موارد تشخیص و افتراق آنها از یکدیگر به درستی صورت نمی‌گیرد. در نمونه‌های بسیاری، بیماری که در حقیقت مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه است، درمان آسم را دریافت کرده است. بنابراین تشخیص صحیح پزشکی برای شناسایی بیماری‌ها و درمان آنها با روش‌های مناسب، بسیار حائز اهمیت است.
/ج
