تهيه و تنظيم: زهرا مولايي

سيري در وصيت نامه شهدا

شهيد حسن آزادي ( 1362 - 1334 مشهد )

پدر و مادر گرامي ام! با صبر و بردباري خود، مشت محکمي بر دهان ياوه گويان بکوبيد و از روحانيت مبارز پشتيباني کنيد و نگذاريد که خداي ناکرده در [ ميان ] شما تفرقه بيفتد و انقلاب را به نابودي سوق دهد.

شهيد سيد جلال احمدي قهدريجاني ( 1362 - 1342 فلاورجان )

برادران و خواهران گرامي! تنها وصيت من به شما اين است که امروز اسلام نياز به فداکاري يکپارچه ي شما دارد. از تفرقه و نفاق دوري کنيد و دست در دست يکديگر داده، با پشتيباني همه جانبه ي خود از ولايت فقيه که استمرار حرکت انبيا و ادامه ي علي (عليه السّلام) و يازده امام ديگر مي باشد، اسلام را ياري کنيد (1)؛ زيرا اگر اسلام امروز به ياري خدا راه گشايي براي ظهور حضرت مهدي (سلام الله عليه) باشد، همه ي توده هاي مستضعف جهان به پا مي خيزند و حرکت مي کنند و ما مي توانيم اين انقلاب را به انقلاب جهاني حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) متصل کنيم و اگر خداي نکرده اين انقلاب شکست بخورد، به حيثيت رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) لطمه خورده و اسلام نابود مي شود و خون تمامي شهيدان اسلام از کربلاي حسيني تا کربلاي ايران به هدر مي رود. پس طبق آيه ي « وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ » (2) حرکت کنيد و بر اساس آيه « اَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ »؛ (3) از خدا و رسول و اولي الامر اطاعت کنيد تا بتوانيد مشت محکمي بر دهان ياوه گويان شرق و غرب کوبيد.

شهيد حسن استاد رحيمي ( 1362 - 1341 خوانسار )

ملت قهرمان ايران! بايد جداً از تفرقه بپرهيزيد که تفرقه ي شما (4) باعث شکست اسلام عزيز است. بياييد به خاطر خدا اختلافات را کنار بگذاريد و وحدت کامل داشته باشيد و در عمل، توطئه ي منافقان را خنثي کنيد. بعد از شکست منافقين در ترورهاي امت حزب الله و رسوايي آن ها در اين امر، اينک تصميم گرفته اند که به خيال باطل خودشان ميان شما امت حزب الله اختلافات ايجاد کنند. اين توطئه بسيار حاد و ظريف است و خنثي کردن آن تنها با هوشياري شما امکان پذير است.

شهيد عين الله اسلامي ( 1361 - 1345 قزوين )

از شما مردم ايران تقاضا دارم هميشه هوشياري و بيداري خود را حفظ کرده و هميشه در صحنه بودن خود را نشان دهيد... با هم برادر باشيد و مبادا (5) وحدت و انسجام خود را از ياد ببريد و تفرقه در بين شما پيدا شود که اين، اول شکست ماست. سعي کنيد که وحدت و يکپارچگي خود را حفظ کنيد و تا جان در بدن داريد، از اين نهضت اسلامي که خودمان نصيبمان کرده پشتيباني نماييد.

شهيد رسول افغاني خوراسگاني ( 1365 - 1346 اصفهان )

چند کلمه اي به عرض شما ملت بزرگوار مي رسانم... قدر خود را بدانيد و آگاهي و هوشياري ديني و سياسي خود را حفظ و بيشتر کنيد. از تفرقه و خط بازي ها برکنار باشيد که کلاً کاري است اشتباه و پرضرر و محصولش تضعيف انقلاب که اگر يک درصد آن هم به ظاهر درست باشد، نتيجه اش باطل است؛ چون عملي است درست که منظور نادرستي، يعني برآوردن خواسته هاي استعمارگران با آن احيا مي شود؛ استعمارگراني که از همه راه عاجز شدند. پس وحدت خود را حفظ کرده و در صحنه باشيد، تا روزي که زنده ايد و بدانيد که روز که در صحنه ايد، زنده ايد و نغمه هاي شوم منافقان و مسلمان نمايان (6) در پيروي از ولايت فقيه و اسلام، سستتان نکند.

شهيد مصطفي اقباليان ( 1365 - 1347 آران و بيدگل )

وصيتم به امت شهيدپرور: آيا مي دانيد يکي از عوامل مهم پيروزي ما در چيست؟ وحدت. پس هر چه مي توانيد وحدت را حفظ کنيد و از تفرقه ها و جدايي ها دوري کنيد که عاقبت خوشي نخواهد داشت و شايد گاهي در جهت شکست اسلام باشد. پس [ هر ] چه مي توانيد با يکديگر وحدت را حفظ کنيد.

شهيد زينل انصار ( 1365 - 1343 بندرکنگان )

اي برادران و خواهرانم!... از نفاق و تفرقه دوري کنيد که باعث شکست و نابودي انسان مي شود.

شهيد سيد محمد علي بديهي ( 1365 - 1345 اصفهان )

تا زماني که وحدت کلمه داشته باشيم و با هم باشيم، پيروز مي شويم؛ ولي اگر خداي ناکرده تفرقه اي بين مسلمان پيش بيايد، کم کم تفرقه بزرگ مي گردد و موجب دست دسته شدن و از هم پاشيدن مي شود.

شهيد شهروز بکاني زاد ( 1363 - 1343 مراغه )

اي امت قهرمان!... يقيناً بدانيد پيروزي در تبعيت از امام و اجراي احکام اسلام و نابوديتان حتماً و حتماً در تفرقه است. نابوديتان در گرو جدايي از نماز و دعا و روحانيت مبارز است.

شهيد امرالله پژوه ( 1364 - 1343 گچساران )

امت عزيز!... وحدت و اتحاد و اتفاق و انسجام خود را حفظ کنيد؛ زيرا که تفرقه و افتراق، اتحاد شما را از بين مي برد و شما را به لب پرتگاه سقوط مي کشاند. نمازهاي جمعه و جماعات را هر چه باشکوه تر برگزار نماييد؛ زيرا که اين نمازها باعث تقويت قلوب مسلمين و باعث ترس و وحشت و اضطراب قلوب دشمنان مسلمين مي شود. پس اي امت عزيز! اتحاد خود را حفظ کنيد؛ زيرا که اين متابعت هاي شما از امام و حضور هميشه در صحنه ي شما، مشت محکمي بر دهان تمامي ياوه گويان زمين و زمان مي باشد.

شهيد خسرو ترابي ( 1367 - 1347 زرين شهر )

... پيام ديگر من اين است که برادران! از تفرقه بپرهيزيد که اگر بين شما اين عامل ننگ بار استعمار نفوذ پيدا کرد، شکست شما حتمي است و بار ديگر به شما (7) تذکر مي دهم که از دروغ و افترا و تهمت به دور باشيد.

شهيد علي رضا جابري ( 1362 - 1341 نجف آباد )

باري، اي فرزندان اسلام و قرآن! به هوش باشيد و يک لحظه ي عمر خود را بيهوده تلف نکنيد و بدانيد که دشمنان اسلام هميشه در فکر نابودي اسلام و فرزندان اسلام هستند. خود را آماده کنيد. از اختلاف پرهيز کنيد که اختلاف، عمده ترين چيزي است که ما را به شکست مي کشاند و ميان ما تفرقه مي اندازد و سفارش [ مي کنم شما را ] به تقوايي که مهم ترين توشه است براي مبارزه با کفر و دشمنان اسلام. اين توشه را آماده کنيد و اين [ ميسّر ] نيست جز به (8) سختي کشيدن و مبارزه با نفس اماره.

شهيد عبدالحميد جمالي ( 1365 - 1347 بوانات )

از جوانان مي خواهم که بي تفاوت نباشند و هميشه در صحنه حضور داشته باشند و با تمام قدرت در مقابل منافقين بايستند. سعي کنيد که دشمن در ميان شما تفرقه نيندازد؛ زيرا تفرقه باعث شکست انقلاب مي شود.

شهيد فرخ حيدري ( 1362 - 1345 اروميه )

ملت عزيز! بدانيد که اين اسلام و آزادي ها به قيمت گزافي به دست ما رسيده. شهداي زيادي که در رأس آن ها روحانيت مبارزه بوده اند، در اين راه خون خود را براي آبياري نهال انقلاب اسلامي هديه کردند. اين بنده ي حقير عاجزانه از شما خواهان است که اتحاد خود را حفظ کنند و از تفرقه و جدايي بپرهيزيد که مايه ي شکست و ذلت مي باشد. در مقابل دشمنان اسلام و منافقين و ضد انقلابيون داخلي سست نشويد و در اين راه، صبر و استقامت بورزيد؛ چرا که خدا با صابران است.

شهيد قاسم علي حيدري ( 1361 - 1344 جرقويه )

اي مردم غيور و مسلمان ايران! شما دست از امام خميني برنداريد که اگر خداي نخواسته تفرقه در بين شما پيدا شود، هرگز پيروز نمي شود.

شهيد قهرمان حيدري ( 1365 - 1349 سميرم )

بر جوانان لازم است تا فرصت از کف نرفته، بر تزکيه ي نفس کوشا باشند و خود را آماده ي راهي طولاني و دراز نمايند؛ زيرا نظام جمهوري اسلامي جز با خلوص در عمل حفظ نخواهد شد. پس فداکاري و جهد و مبارزه با توطئه هاي استکبار جهاني، همگام با مبارزه با دشمن دروني و سعي در اخلاص و تزکيه ي نفس، تضمين کننده ي حفظ نظام جمهوري اسلامي و آرمان هاي مقدس آن مي باشد. ديگر از رموز موفقيت ملت سربلند ايران، حفظ وحدت و جلوگيري از عوامل تفرقه مي باشد. شما بايد اين وحدت را هر روز افزون تر نموده و با حمايت بي دريغ خود از رهبر کبير انقلاب، حضرت امام خميني و مسئولين دلسوز کشوري و لشکري و روحانيت در خط امام، آمادگي خود را براي دفاع از اسلام و مقابله با کفر جهاني حفظ نماييد.

شهيد غلام حسين خداپرست ( 1361 - 1332 اردستان )

دوستان و برادرانم! همان گونه که توجه داريد، يکي از عوامل مهم پيروزي انقلاب اسلامي و تداوم آن، وحدت کلمه مي باشد. از شما به عنوان يک برادر کوچک تقاضا دارم هر چه بيشتر در حفظ اتحاد کوشا بوده و دست از تفرقه و جدايي برداريد که همانا تفرقه باعث شکست است.

شهيد داريوش خلاري شيرازي ( 1363 - 1342 آبادان )

اي امت اسلامي!... اين را بدانيد که سرچشمه ي همه ي خوبي ها و پيروزي ها همان وحدت است؛ وحدت. اين وحدت بين قواي مسلح بود که توانست اين مزدوران کافر را از کشور عزيز اسلامي مان به بيرون براند و بدانيد که عزت هميشگي شما در گرو وحدت و ذلت شما در گرو تفرقه و ترس از اين ابرجنايتکاران است.

شهيد محسن خوب بخت ( 1360 - 1340 تهران )

سلام بر ملت بيدار و شهيدپرور و مسلمان ايران. برادران و خواهران! تنها پيروزي ما، يعني پيروزي اسلام به چند چيز بستگي دارد: اعتقاد و ايمان به خدا، يکپارچگي شما، پرهيز از تفرقه و نفاق، در اطاعت بي چون و چرا از رهبر بيدار، امام امت.

شهيد حسين ديداري نوش آبادي ( 1361 - 1339 آران و بيدگل )

پدر و برادران و دوستانم!... وحدت خود را حفظ کنيد؛ همچنان که قرآن مي فرمايد: « وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ » (9). به ريسمان الهي چنگ بزنيد و از يکديگر جدا نشويد که تفرقه باعث شکست شما خواهد شد.

شهيد عسگر راه پيما ( 1367 - 1347 آستان اشرفيه )

اي امت مسلمان ايران، اي دوستان! همگي به ريسمان الهي چنگ زنيد و از تفرقه بپرهيزيد؛ (10) زيرا که از عوامل شکست مسلمين، تفرقه ي ميان ماست. پس خداي ناکرده با هم جنگ و دعوا نکنيد تا دشمنان اسلام شاد شوند و بر شما حکومت کنند. از شما مي خواهم که از هرگونه مسائلي که موجب تفرقه ميان شما مي شود، پرهيز کنيد تا دل شهدا را شاد سازيد. نکند خداي ناکرده از خون شهدا سوء استفاده کنيد.

شهيد رمضان رضايي برزاني ( 1362 - 1338 اصفهان )

از امت شهيدپرور مي خواهم که دست از اين اسلام و انقلاب برندارند؛ مخصوصاً از امام که سنبل ولايت فقيه است که عذاب الهي و نفرين شهيدان و خانواده ي داغدار آن ها به دنبال آن است. سعي کنيد قبل از هر چيز به اسلام فکر کنيد و دست از تفرقه برداريد. اين قدر قلب امام را به درد نياوريد. (11) تاريخ بهترين الگو را به ما نشان مي دهد. مؤمن هيچ گاه از يک سوراخ دوبار گزيده نمي شود. در طول اين انقلاب، به خوبي همه ي ما دريافتيم که تمام پيروزي هايمان از ثمره ي وحدت کلمه بوده است. در مقابل تمام شکست هايمان از تفرقه و اختلافات بوده است.

شهيد علي اکبر رضايي نودهي ( 1367 - 1343 چالوس )

... وحدت را حفظ کنيد و تبعيض در بينتان وجود نداشته باشد و عوامل تفرقه انداز را خفه نماييد؛ زيرا تفرقه عامل اصلي انزواي حکومت اسلامي است.

شهيد محمد رضواني ( 1365 - 1340 فريدن )

سلام بر امت حزب الله و برادران ديني ام. امام و اسلام و فقيه عالي قدر را ياري نماييد و در خط امام باشيد. تفرقه بين خود راه ندهيد که زود شکست مي خوريد. وحدت کلمه را حفظ کنيد و واحد و يکي باشيد. نفاق را از بين (12) ببريد که نفاق، کار شيطان است. آن هايي که در بين شما نفاق مي اندازند، بدانند که در خط آمريکا و ابرقدرت هاي شرق و غرب هستند و از آن ها تغذيه مي شوند و از آن ها درس مي گيرند و اين ها، منافق در خط آمريکا هستند که بايد از جامعه ي اسلامي خود طرد نماييد و هرگز فريب آن ها را نخوريد.

شهيد حسن رضواني ينگابادي ( 1362 - 1338 جرقويه )

برادران و خواهران! اگر خداي ناکرده در بينتان تفرقه باشد، پيروز نمي شويد و تا مي توانيد دعاها را زياد بخوانيد که از پيامبران حديث است که دعا برنّده تر از شمشير است.

شهيد عباس روستا ( 1365 - 1343 فيروزآباد )

امام را الگو و اسوه قرار دهيد و از رهنمودهاي او استفاده ببريد. در اعمال و اخلاق و غيره از تفرقه و دوگانگي بپرهيزيد؛ چون تفرقه باعث از هم پاشيدگي مردم [ مي شود ] و در نتيجه نابودي انقلاب را به دنبال دارد.

شهيد عبدالامير رياحي فرد ( 1365 - 1344 تهران )

عزيزانم! از هيچ قدرت و ابرقدرتي نترسيد؛ ولي از تفرقه و چند دستگي و گروه گروه بودن که امام امت هم از اين مسئله بسيار، بسيار نگران بودند، بترسيد و [ از دشمنان ترس ] (13) و خوف داشته باشيد که اگر خداي نخواسته موفق بشوند که ما را به زمين بکوبند، از همين راه هست و بس. پس در نتيجه جداً از تفرقه و چند دستگي بپرهيزيد که تنها راه شکست، خداي ناخواسته، اين است.

شهيد علي اکبر زاده حسين ( 1364 - 1335 کاشمر )

برادران و خواهران حزب اللهي!... در اين موقعيت حساس که دشمن داخلي و خارجي در کمين ما است، چنانچه اندکي غافل شويم، آن ها ضربه ي نهايي را وارد خواهند آورد و اتحاد (14) يادتان نرود. اتحاد و همبستگي را حفظ کرده؛ زيرا بزرگ ترين عامل پيروزي، اتحاد مي باشد؛ چنانچه بزرگ ترين عامل شکست، تفرقه است.

شهيد جهان شير ستوده ( 1363 - 1343 شيراز )

باز سخن خويش با امت حزب الله که امام را هيچ وقت تنها نگذاريد که کفران نمعت خواهيد کرد؛ چون امام نعمتي بس عظيم از طرف باري تعالي مي باشد. وحدت را هر چه بيشتر استحکام ببخشيد که موجب پيروزي شما خواهد بود. از تفرقه و چندگانگي بپرهيزيد که موجب نابودي و نيستي خواهد شد. در هر جبهه اي براي پيروز شدن اين نهضت جهاني بکوشيد که فعاليت اصلي آن جنگ مي باشد و کوشش کنيد که اين مسئله را به نفع خويش به پايان برسانيد تا به مراحل بعدي برسيد.

شهيد داودعلي شاياني مطلع ( 1364 - 1342 رزن )

اي امت مسلمان ايران! خداوند تبارک و تعالي در قرآن کريم مي فرمايد « أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ » (15) يعني شما بايد فرمانبردار باشيد و از خدا و رسولش و امامان که اولي الامر هستند، اطاعت کنيد و از ولايت فقيه که همان گفته ي پروردگار است، اطاعت کنيد و پشتيبان سرسخت ولايت فقيه باشيد که ضامن پيروزي ماست. از تفرقه و گروه گرايي بپرهيزيد که موجب از هم گسستگي امت [ و ] از هم پاشيدن انقلاب است.

شهيد علي شکوهي قهفرخي ( 1363 - 1346 شهرکرد )

برادران عزيز! امروزه ما بايد وحدت را پيشه کنيم و نگذاريم که بين ماها تفرقه ايجاد شود؛ چون الان بزرگ ترين ضربه اي که تاکنون اسلام خورده، از همين جدايي ها بوده که دشمنان سوء استفاده مي کردند و ما را از بين مي بردند.

شهيد صفدر صابري ( 1362 - 1343 اقليد )

در اين قسمت از وصيتم [ روي ] سخنم (16) با همشهريان عزيز و قهرمان پرور است. هر کجا و در هر پست و مقام که هستيد، از آن به نحو احسن استفاده کنيد و قدمي که از قدم خود بر مي داريد، در راه خدا و رضاي خدا باشد و از تفرقه و دودستگي بپرهيزيد که تفرقه و نفاق است که محکم ترين دژها را به لرزه در مي آورد و آن را فرو مي ريزد. پس هر [ کجا ] (17) از تفرقه و نفاق اثري ديديد، با اتحاد و يکپارچگي خود آن را خنثي نماييد.

شهيد علي اکبر صابري ( 1367 - 1331 شاهرود )

پدران و مادران و برادران و خواهرانم که امروز رشادت و شهامت شما باعث خواري و ننگيني ابرقدرت ها مي شود! وحدت کلمه را حفظ کنيد که خداوند در قرآن مي فرمايد: « وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ » (18) به ريسمان الهي چنگ بزنيد و از تفرقه و جدايي جداً خودداري فرماييد که رمز پيروزي در همين اصل نهاده است. ان شاء الله با پيروي از رهبر، دست اجانب از سر کشور عزيزمان و تمامي کشورهاي اسلامي کوتاه مي گردد و نماز جمعه را با امامت رهبر عزيزمان در مسجد الاقصي بخوانيم.

شهيد غلام رضا صادقي ( 1361 - 1342 دليجان )

... در آخر پيام من به همه ي مردم: شما که تمام مشکلات را تحمل کرديد و با اين وجود به اين انقلاب کمک کرديد! اين کمک شما و همکاري و همگامي شما باعث تقويت روحيه ي ما در جبهه هاست. اين شما هستيد که ما را در جبهه ها اميدوار مي کنيد. به شما سفارش مي کنم به عنوان يک انسان که از تمام خوشي ها و لذايذ زندگي صرف نظر کرده و اين جان ناقابل خود را در راه خدا نثار کرده، (19) از تفرقه بپرهيزيد؛ تفرقه باعث شکست شماست.

شهيد قربان علي طالبي ورنامخواستي ( 1365 - 1347 زرين شهر )

برادرانم، خواهرانم! شما را توصيه مي کنم به توجه به حجت ابن الحسن (عجل الله تعالي فرجه الشريف)؛ زيرا که هر امت در تاريخ، امام (20) خويش را فراموش کرد، دچار عذاب الهي شد. ثانياً شما را وصيت مي کنم به وحدت و دوري از تفرقه که اين عذاب مهلک باعث نابودي بسياري از امت ها شده است و شما را سفارش مي کنم به اطاعت از امام امت و ياري او که نعمتي است عظيم که خداوند بر ما ارزاني داشته است.

شهيد تاروردي طالبيان ( 1365 - 1338 نقده )

توصيه مي کنم به تمام برادران و خواهران که اين رهبر عزيز را درک کنند و در اجراي امر او دقيق باشند و فرمان او را که جز فرمان الهي نيست، لبيک گويند و هدف او را که هدف امام حسين و ائمه (عليهم السلام) است، هدف خود قرار داده و هرگز نگذارند که اين وحدت و يکپارچگي که با لطف خدا توسط رهبرمان به ما عطا گرديده، از بين برود که تفرقه بزرگ ترين عامل شکست مسلمانان مي باشد و با هم و متحد به سوي هدف برويد و هر کاري [ را ] محض رضاي خدا انجام دهيد و هرگز تن به ذلت و خواري ندهيد؛ « هيهات من الذلة ».

شهيد فرهاد طاهرخاني ( 1366 - 1351 تاکستان )

مردم ايران، اي مسلمانان!.. پشتيبان ولايت فقيه باشيد؛ چرا که دعاي ما رزمندگان اين بود و هست که خدايا! خونمان را در پاي درختي بريز که آن ولايت فقيه باشد. جبهه ها را پر کنيد و در مراسم مذهبي و در نماز جمعه و راه پيمايي و نماز جماعت شرکت کنيد و بکوشيد تا تفرقه و اختلاف را از ميان برداريد تا پيروز شويد.

شهيد ابوالحسن طاهري آشتياني ( 1365 - 1338 آشتيان )

بدانيم که ايمان ما و رهبري امام بزرگوار و وحدت امت بود که توانست بر اين همه مشکلات فائق آيد و من فقط به همين مسائل اول انقلاب مي پردازم. بدانيم که بايد از رهبري هاي اين [ امام بهره ببريم ] (21). اگر کوچک ترين نق زدن (22) و تفرقه و سستي در جامعه ي ما رخنه کند، ما پيروز نخواهيم شد... واي بر تفرقه و جدايي که امام عزيز بر اين بسيار تکيه دارند.

شهيد سيد باقر طباطبايي نژاد ( 1367 - 1341 تهران )

اي ملت مسلمان!... بکوشيد قلم و قدم و تلاش و کلام و همه ي اعمالمان در جهت رضاي خدا و استحکام جمهوري اسلامي و پيشرفت انقلاب اسلامي باشد و از تشتت و اختلاف و منازعه و تفرقه بپرهيزيد که همان طور که اتحاد در (23) پيروزي و موفقيت نقش اساسي دارد، تفرقه در جهت انحطاط و نابودي و سقوط يک ملت و نظام، نقش اساسي را خواهد داشت.

پي‌نوشت‌ها:

1. در اصل وصيت: کرده
2. سوره آل عمران؛ آيه 103
3. سوره نساء؛ آيه 59
4. در اصل وصيت: آن ها
5. در اصل وصيت: و با هم
6. در اصل وصيت: مسلمان نمايان
7. در اصل وصيت: تو
8. در اصل وصيت: به جز
9. سوره آل عمران؛ آيه 103.
10. اشاره به « وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ »؛ سوره آل عمران، آيه 103.
11.در اصل وصيت: نياورند
12. در اصل وصيت: از بين خود
13. در اصل وصيت: ناخوانا
14. در اصل وصيت: و از اتحاد
15. سوره نساء؛ آيه 59
16. در اصل وصيت: سخن را
17. در اصل وصيت: ناخوانا
18. سوره آل عمران؛ آيه 103
19. در اصل وصيت: که
20. در اصل وصيت: امت
21. در اصل وصيت: ناخوانا
22. در اصل وصيت: لق زدن
23. در اصل وصيت: و