سطور هدايت هنوز در خروشند
نويسنده:صديقه درويش زاده
منبع:روزنامه قدس
منبع:روزنامه قدس
پروردگار من آن خدايي است كه رداي باشكوه هستي و خلقت را بر قامت ذره ذره ممكنات پوشانيد و جوشان چشمه محبت و عشق را، بر كوير وجودشان جاري گردانيد. آنگاه كه رأيت بلند و درخشان هدايت را بر فراز قله تكامل كائنات به اهتزاز آورد. و زندگاني سرشار از كرامت را بر شالوده اي از عشق و مهرباني، البته با مقصدي عظيم و متعالي، بر تلي از خاك رقم زد. و فرش خاكي وجود او را بر معراج هدايت خود، چنان عروج بخشيد كه پرهاي صفير هدايت هم از پيمودن عرشش عاجز ماند و او را در تحير از نظاره اين عظمت بي انتها نشاند. آن يگانه عطا كننده بي شائبه كه عظمت هدايت را از فيض هستي خود جدا ننموده و اين سفره بي دريغ را بر خوان گيتي گسترانيده و جبين كائنات را با اين عظمت بي كران درخشان گردانيده است. او يد پاك و مطهر پيامبرانش را چون « كليد راهنمايي » بر چگونه زيستنم گشود و خير و شر امورم را در تدبير مدبرانه هدايت و خود سازي ام، روشن و واضح نمود و با مهر هستي خود، حركات و سكنات ريز و درشتم را وجود بخشيده و شأن و جايگاه داده و كمال و زوالشان را نيز به من نشان داده است.
از خوردن و آشاميدنم گرفته تا طريقه معاش و معاد، همه را در مسير هدايتم نشانده و مسير غير هدي را نيز با وصف دهشتناكش بر من نمايانده است.
جريان هدايت الهي كه خود امري است داراي مراتب، به چكانيدن قطره قطره حيات مي ماند بر اجسام فرونشسته در حيرت ممات.
گويا باز شدن چشم دل است بر دغدغه ذره ذره وجود و بي تابي شان در پيمودن مسير صعود و رسيدنشان به يگانه معبود.
و به نظاره نشستن جوشش عشق است بر سجاده و سجود صادقانه هستي. كه اگر هدايت اينچنين قرين بر خلقت نبود، شكوه جاري بر هستي را چه جايي براي نمود؟
***
هدايت الهي، اين نور گسترانيده شده در ذرات خلقت در جاي جاي قرآن با كلمه نور قرين و همراه آمده است. گويا هدايت تعبير روشني از نور و نور تعبير روشن تري از هدايت مي باشد. زيرا خداوند خود را كه مظهر جاويد هدايت است، به نور تعبير نموده و مي فرمايد: «خداوند نور آسمانها و زمين است». (نور/35) نوري هدايتگر كه در بياني به «علم» تعبير شده است و آيه مباركه بر اين اساس ترجمه شده است.
همان طور كه هر ذره از نور دلالت بر وجود شمس منير دارد، ذرات خلقت نيز دال بر وجود خالقشان مي باشند كه قادر است و قدير و چنانچه تفسير اين آيه اشارتي است به اينكه همان طور كه خداوند آسمان را به نور ماه و ستارگان روشني مي بخشد، روشني بخش زمين نيز به وسيله انبيا و اوليا و علما و عابدان مي باشد.
در ظلمت عدم همه بوديم بي خبر
نور وجود و سر وجود از تو يافتيم
خداوند نور را هادي گردانيده و در روشنايي نور، فرش هدايت را گسترانيده، زيرا مردم با استعانت از نور ستارگان در ظلمات راه مي جويند. از اين رو در منطق وحي، تورات، انجيل و قرآن «نور علي نور» ناميده شده اند زيرا قرآن نوري است افزوده شده بر ادله هدايت قبلي و در تفسير ديگري «نور علي نور» به وجود ائمه هدي (ع) اشاره دارد كه روشنگراني لايزال بر حيات بشريت بوده و هستند و خداوند با اين نور خود همگان را هدايت مي كند و كسي را كه خداوند هدايت كند او به حقيقت ره يافته است .
هدايت الهي امري قلبي و دروني است (تغابن/11) كه وقتي مصيبتي به شخص وارد مي شود قلبش به صبر هدايت مي شود و چون به خير مي رسد قلبش به شكر هدايت مي شود و در نزول قضا به تسليم راه مي يابد.
مؤمنان از تيرگي دور آمدند
لاجرم نور علي نور آمدند
كافر تاريك دل را حيرت است
حال و كارش ظلمت اندر ظلمت است.
ايماني بر صراط است و نشان از هدايت دارد كه گرد ظلم بر دامنش ننشسته باشد.
هشدار كه كفر و ظلم و فسق فرش بام زندگي ات نگردد كه روزنه هاي هدايت را به رويت مسدود مي نمايد و ديگر در باران رحمت و نور الهي، هيچ تنعم بر نمي داري!
اين گود ظلمت چنان غافلگير كننده و مهلك است كه بانگ هشدارش از سطور هدايت بشري به گوش مي رسد ظلم و ستم، دگرگون كننده نعمت خداوند و نزديك كننده كيفر اويند. و شرك گناهي نابخشودني است كه وجودش به منزله بطلان هدايت پذيري، ميزبان خود مي باشد.
و ستم بر بندگان خدا، ظلمي است باز خواست شدني كه:
تير ضعيفان چو گشاد از كمان
بگذرد از نه سپر آسمان
آگاه باشيد كه از روي بي اعتنايي معصيت الهي نكنيد ، كه كفر ورزيده ايد. شيطان اولين كافر بود كه قبل از كفرش به پستي شرك نيز آلوده نبود، اما وقتي در ضلالت كفر گرفتار آمد، چگونه آب را از سر خود گذشته ديده و صورت عمل بر قبح آنام مي كشيد كه ديده از نظاره آن بر خود مي لرزيد.
«سطور هدايت هنوز در خروشند، اگر شيطان را سرپرست خود نماييد »(اعراف /30) ( براي خود افسار ذلت و زبوني ساخته ايد و مهار آن به دست شيطان نهاده و از پي اين مرشد هلاكت و خسران سلوك نموده ) چنانكه خود را مستحق ضلالت گردانيده ايد. بر غير از من تكيه و اعتماد نكنيد (اسرا/2) ( و آمال خود را بر اساسي سست و گسستني و حصاري به كوتاهي عقل بشر، وقتي كه محصور در خاك باشد، و يد ناتوان عبد ذليلي كه خود در بند ديگري است، بنا ننهيد.)
آگاه باشيد كه افراط كار دروغ زن (غافر/ 28) و دروغگوي ناسپاس (زمر/3) از جمله سرگردانان در باديه خذلان و ضلالتند و نيز كسي كه بدون حجت آشكار در باره خداوند، مجادله مي كند(حج/2) و كسي كه بدون راهنمايي الهي پيرو بي اراده هوي و هوس خود باشد(قصص/50) و آنان كه اولادشان را سفيهانه و از ترس فقر كشتند(انعام /140)، آنها از حلقه هدايت الهي رميده شدگانند.
كلام هدايت هنوز در تپش است، نام مي برد، جدا مي كند و هشدار مي دهد كه آگاه باشيد اينها سموم هدايتند، اينها دامهاي گسترده شيطانند.
مبادا چون كرم ابريشم ضلالت را بر خود بتنيد و راه نجات را بر خود ببنديد!
بر حذر باشيد كه پرده هاي غفلت بر ديده هاتان غالب نگردد چنانكه بعد از ايمان به خدا و شهادت به حقانيت رسولش روي از حق برتافته و كافر شويد(آل عمران/86) كه ديگر صاحب رحمت زمين و زمان هم از هدايتتان نااميد گشته و روي بر مي تابد.
وه! كه چه تجارت بي سودي است خريد ضلالت بر هدايت (بقره/16) آنان همان كساني هستند كه گمراهي را (به بهاي ) هدايت و عذاب را ( به ازاي ) آمرزش خريدند. پس به راستي چه اندازه بايد بر آتش شكيبا باشيد !(بقره/175)
و كسي را كه خداوند هدايت نكند، يعني مقدمات نزول رحمت گسترانيده شده خدا را بر جان خود فراهم نسازد، در قيامت در عرصه محشر، به رو در افتاده و در ميان شراره هاي آتش حاضر مي شود، در حالي كه كور و گنگ و كر نيز مي باشد(اسرا/97). زيرا در دنيا از گشودن گوش و چشم خود به حقيقت دريغ ورزيده بود
خداوندا دليل راه ما شو
به اقليم هدايت رهنما شو
هدايت را رفيق راه ما كن
محمد را شفاعت خواه ما كن
قرآن بي شك و گمان، گستره هدايت است متقيان را (بقره/2) كه با نور علم آن را درخشانيده ايم و روشن و شيوايش ساخته ايم (اعراف/52) و براي استواري ايمانتان به وسيله روح القدس آن را فرو فرستاده ايم (نحل/103) كه تلاوتش نشان از هدايت دارد براي هشدار پذيران. (نمل/93)
و كعبه اين اولين بيت خدا پرستي را براي هدايتتان بنا نهاديم (آل عمران/96) و در سرگذشت پيشينيان برايتان عبرت قرار داديم(يوسف /111) و براي رسانيدن شميم هدايت به روح و جانتان، در هر صفيري دميديم و بر هر شيء علامتي نهاديم، باشد تا راه يابيد كه هدايت الهي اتمام نعمت (فتح/2) و اتمام حجت است بندگان را.
از اين رو، كه در فاتحة الكتاب هدايت، آنجا كه خداوند آئين تكلم در برابر خويش را به انسان مي آموزد، پس از تكريم و توحيد الهي، چنين مي آيد: خدايا ما را به راه راست هدايت فرما، راه كساني كه به ايشان نعمت داده اي نه كساني كه بر آنها خشم گرفته اي و نه گمراهان.
گويا با قرار دادن اين سوره مباركه در نمازهاي يوميه و تأكيد بر تكرار روزانه آن، مي خواهد متوجهمان كند كه هدايت مهمترين نعمت الهي است كه بايد در ابتدا به آن انديشيد و آن را سر لوحه آمال و آرزوها گردانيد و جستجوگرانه در پي آن بود تا راهمان از مغضوبان و ضلالت پيشگان جدا باشد.
مؤمنان به عالم غيب كساني هستند كه پرتو هدايت حق بر وجودشان چنان درخشيده است كه بصر را در برابر بيكرانه حقيقت چون دريچه اي تنگ و تاريك يافته اند. گرچه به وجود و عظمت خداوند ايمان راسخ دارند، اما گنجانيدن اين عظمت بي انتها را در حصار بصر، بسيار مضحك و دور از درايت مي بينند. زيرا با چشم عقل كه به مراتب وسعت بيشتري دارد بهتر مي توان به وجود خداوند، بهشت و دوزخ اعتراف كرده و صداي وعظ و خطابه ائمه هدي (ع) را در جان بشريت شنيد، و دست توانا و احاطه وجود مقدس صاحب الزمان (عج) را در امور جاريه عصر حاضر ديد. پس هدايت يافتگان به آنچه نمي بينند نيز ايمان و اعتقاد دارند.
مؤمنان نه تنها در همه حالاتشان به نماز توجه و اهميت زيادي مي دهند كه در منزلگاههاي دشوار و خطير زندگي نيز جايگاه و اهميت نماز برايشان محفوظ مي باشد. حتي در ظهر عاشورا، و در كارزار آن نبرد نابرابر، كه طوفان ظلم و جهالت گلبرگهاي شجره هدايت را بي امان بر دامن تفتيده كوير قساوت فرو مي ريخت، آن نور هدايت تاريخ كه بر اثر جهالت اين قوم در پي مثله مثله جان خود مي دويد، چون وقت نماز شد لگام اسب فروكشيد، و با شرحه شرحه جان خود در آن معركه بي نظير ضلالت و در بارش تيرهاي كينه و جهالت، نماز را به فضيلت جماعت اقامه نمود.
خوشا نماز و نياز كسي كه از سر درد
به آب ديده و خون جگر طهارت كرد
گويا اقامه نماز چيزي فراتر از نماز گزاردن مي باشد كه در اقامه انسان به سمت نماز به راه مي افتد و سعي مي كند زندگي خود را خداجويانه و نماز گزارانه بگرداند
هركه چيزي دوست مي دارد جان و دل در وي گمارد
هر كه محرابش تو باشي، سر ز عشقت برندارد
ديگر اينكه هدايت يافتگان، زكات اموال خود را مي پردازند «زكات» از «زكاء» گرفته شده و به معني پاكي و طهارت مي باشد، زيرا با جدا كردن زكات دارايي انسان پاك و مطهر گشته و وجود هم از لوث بخل آسايش مي يابد و در معني ديگري از رشد و نمو گرفته مي شود، زيرا تفكيك آن سبب فراواني اموال گشته و وجود را به سخاوت و جود رهنمون مي باشد.
پيامبر ( ص ) مي فرمايد: «امت من تا زماني كه با يكديگر دوستي كنند و امانتدار هم باشند و زكات بدهند، پيوسته در خير و خوشي مي مانند، اما اگر چنين نكنند به قحطي و سختي دچار مي شوند.» (بحار الانوار جلد 93 ص 14)
البته ،زكات منحصر در اموال و داراييهاي مادي نيست كه بر اعضا و جوارح نيز زكات قرار داده اند.
صفت ديگر ايشان انفاق است. آنها الگوي بخشندگي و سخاوتند و انفاق را بهترين هزينه هاشان مي دانند. آنها از بخشش اندك شرم ندارند كه خودداري بر آن را شرم دارتر مي شمارند. انفاق آميزه وجودشان گشته و در آن زياده روي و تفريط ندارند.
در «كافي» از امام صادق (ع ) روايت شده است كه به عمار ساباطي مي فرمايند: «اي عمار، بدرستي كه آنچه پيش فرستادي هرگز از تو سبقت نمي گيرد ( در قبر و مواقف مهم قيامت با توست ) و آنچه تاخير انداختي و انفاق نكردي، هرگز به تو ملحق نمي شود.»
هر كه از مال خدا چيزي نداد
خرمن طاعات خود بر باد داد
هدايت شدگان الهي را خصال و صفات نيكو بسياراست. آنها به دور از فراز و نشيب و رنگ و رياي روزگار به ساحل امني رسيده اند كه نه بيمي به آنها مي رسد و نه اندوهي (بقره/38)، بهترين تفسير اين آيه طنين مبارك و ملكوتي نداي عقيله بني هاشم است كه در پهن دشت بلا مي پيچد: «ما رايت الا جميلا»!
رأيت هدايت در قالب ايمان، وجود انسان را چنين برفراز، مي دارد.
فقط آنها كه بر هدايت الهي اند از پس ( آزمايشهاي سخت الهي ) بر مي آيند(بقره/143) نهايت حب و دوستي آنها با خداست (بقره/162) بر كافران سختگير و باهم مهربانند، آنان را در ركوع و سجود مي بيني و بر رخسارشان علامت سجده نمايان است. (فتح/2)
اي نور رخت مطلع انوار هدايت
معلوم نشد عشق تو را مبدأ و غايت
بر لوح دلم نقش خيال تو كشيدند
روزي كه نبود از قلم و لوح حكايت
آنها اهل ذكر خدايند، ايستاده و نشسته، و به پهلو آرميده (آل عمران/191) و لحظه هاشان به ياد الهي مي گذرد.
كلام نور همچنان به وصف نور سيرتان ادامه مي دهد، چنانكه در هر آيني ستاره اي از خصالشان مي درخشد كه وصفش در امتداد چندين سطر كه از خاطري غريب خيزد گنجانيده نمي شود.
گويا غرض از بسياري عبارت، آگاه شدن بر وسعت جاده اي است كه در پيش رو داريم و لزوم سپردن تن به تابش مستقيم نور هدايت الهي به نحوي كه وجود را از سنخ نور و حامل نور نمايد. آن طور كه علي (ع) مي فرمايد: در فتنه هاي روزگار مشعل هدايت الهي در دست، استوار و آهنين گام برداري، زيرا اگر توشه و نورت به اندازه نباشد، دايماً در ظلمت چپ و راست حيران مي ماني.
اما هدايت شدگان خود مشعل فروزان توحيد و مظهر اراده الهي مي گردند. .... و جان سپرده شده به هدايت الهي چنين در تعالي زيست مي كند و انسان هدايت يافته و هدايت جو در واقع جان خود را به ادامه وجود پيامبران و صالحان پيوند مي دهد.
من به راهي مي روم كانجا قدم نامحرم است
از مقامي حرف مي گويم كه دم نامحرم است
ما اگر مكتوب ننوشتيم، عيب ما مكن
در ميان راز مشتاقان، قلم نامحرم است
امام سجاد(ع) دراين رابطه چنين مي گويد: بار خدايا، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را از كساني قرار بده كه بستگي عظيم پرده هاي پلك گونه چشمان دلشان را گشودي تا آنكه به تدبير حكمت تو و گواههاي روشنگر تو نگريستند و بر اثر هوشمندي دلهايشان، تو را كه در لا به لاي پرده هاي دلها مستوري، شناختند . پاك و منزهي تو، كدام چشم است كه تاب ديدن نور تو را بياورد، يا به سوي روشنايي نور قدس تو فراز آيد....به جز ديدگاني كه تو خود پرده هاي كوري را از برابرشان كنارزدي و بدين سبب جانهايشان سوار بر بالهاي فرشتگان بالا رفتند... پس دلهاشان پرده هاي نور را سوزاند و با چشم دلها عزت جلال را در عظمت ملكوت نگريستند.( صحيفه سجاديه)
از خوردن و آشاميدنم گرفته تا طريقه معاش و معاد، همه را در مسير هدايتم نشانده و مسير غير هدي را نيز با وصف دهشتناكش بر من نمايانده است.
جريان هدايت الهي كه خود امري است داراي مراتب، به چكانيدن قطره قطره حيات مي ماند بر اجسام فرونشسته در حيرت ممات.
گويا باز شدن چشم دل است بر دغدغه ذره ذره وجود و بي تابي شان در پيمودن مسير صعود و رسيدنشان به يگانه معبود.
و به نظاره نشستن جوشش عشق است بر سجاده و سجود صادقانه هستي. كه اگر هدايت اينچنين قرين بر خلقت نبود، شكوه جاري بر هستي را چه جايي براي نمود؟
***
هدايت الهي، اين نور گسترانيده شده در ذرات خلقت در جاي جاي قرآن با كلمه نور قرين و همراه آمده است. گويا هدايت تعبير روشني از نور و نور تعبير روشن تري از هدايت مي باشد. زيرا خداوند خود را كه مظهر جاويد هدايت است، به نور تعبير نموده و مي فرمايد: «خداوند نور آسمانها و زمين است». (نور/35) نوري هدايتگر كه در بياني به «علم» تعبير شده است و آيه مباركه بر اين اساس ترجمه شده است.
همان طور كه هر ذره از نور دلالت بر وجود شمس منير دارد، ذرات خلقت نيز دال بر وجود خالقشان مي باشند كه قادر است و قدير و چنانچه تفسير اين آيه اشارتي است به اينكه همان طور كه خداوند آسمان را به نور ماه و ستارگان روشني مي بخشد، روشني بخش زمين نيز به وسيله انبيا و اوليا و علما و عابدان مي باشد.
در ظلمت عدم همه بوديم بي خبر
نور وجود و سر وجود از تو يافتيم
خداوند نور را هادي گردانيده و در روشنايي نور، فرش هدايت را گسترانيده، زيرا مردم با استعانت از نور ستارگان در ظلمات راه مي جويند. از اين رو در منطق وحي، تورات، انجيل و قرآن «نور علي نور» ناميده شده اند زيرا قرآن نوري است افزوده شده بر ادله هدايت قبلي و در تفسير ديگري «نور علي نور» به وجود ائمه هدي (ع) اشاره دارد كه روشنگراني لايزال بر حيات بشريت بوده و هستند و خداوند با اين نور خود همگان را هدايت مي كند و كسي را كه خداوند هدايت كند او به حقيقت ره يافته است .
هدايت الهي امري قلبي و دروني است (تغابن/11) كه وقتي مصيبتي به شخص وارد مي شود قلبش به صبر هدايت مي شود و چون به خير مي رسد قلبش به شكر هدايت مي شود و در نزول قضا به تسليم راه مي يابد.
مؤمنان از تيرگي دور آمدند
لاجرم نور علي نور آمدند
كافر تاريك دل را حيرت است
حال و كارش ظلمت اندر ظلمت است.
آفات هدايت
آن نور گستر بي شائبه وقتي چشمه زلال هدايت را بر كوير تشنه جانها مي گستراند، با بيم و انذار فراوان، پرده از آفتها و سموم مهلك اين زلال روان، مي درانيد و طهارت يافتگان در اين چشمه پاك را از گرفتار شدن در آلودگي كفر و شرك و ظلم بشدت بر حذر داشته كه اگر در گنديده آب كفر و شرك موج خيزد، زلالي هدايت را در هم پيچد و ديگر ياد و خاطري هم از هدايت و نور در ظلمت كويرت برنينگيزد.ايماني بر صراط است و نشان از هدايت دارد كه گرد ظلم بر دامنش ننشسته باشد.
هشدار كه كفر و ظلم و فسق فرش بام زندگي ات نگردد كه روزنه هاي هدايت را به رويت مسدود مي نمايد و ديگر در باران رحمت و نور الهي، هيچ تنعم بر نمي داري!
اين گود ظلمت چنان غافلگير كننده و مهلك است كه بانگ هشدارش از سطور هدايت بشري به گوش مي رسد ظلم و ستم، دگرگون كننده نعمت خداوند و نزديك كننده كيفر اويند. و شرك گناهي نابخشودني است كه وجودش به منزله بطلان هدايت پذيري، ميزبان خود مي باشد.
و ستم بر بندگان خدا، ظلمي است باز خواست شدني كه:
تير ضعيفان چو گشاد از كمان
بگذرد از نه سپر آسمان
آگاه باشيد كه از روي بي اعتنايي معصيت الهي نكنيد ، كه كفر ورزيده ايد. شيطان اولين كافر بود كه قبل از كفرش به پستي شرك نيز آلوده نبود، اما وقتي در ضلالت كفر گرفتار آمد، چگونه آب را از سر خود گذشته ديده و صورت عمل بر قبح آنام مي كشيد كه ديده از نظاره آن بر خود مي لرزيد.
«سطور هدايت هنوز در خروشند، اگر شيطان را سرپرست خود نماييد »(اعراف /30) ( براي خود افسار ذلت و زبوني ساخته ايد و مهار آن به دست شيطان نهاده و از پي اين مرشد هلاكت و خسران سلوك نموده ) چنانكه خود را مستحق ضلالت گردانيده ايد. بر غير از من تكيه و اعتماد نكنيد (اسرا/2) ( و آمال خود را بر اساسي سست و گسستني و حصاري به كوتاهي عقل بشر، وقتي كه محصور در خاك باشد، و يد ناتوان عبد ذليلي كه خود در بند ديگري است، بنا ننهيد.)
آگاه باشيد كه افراط كار دروغ زن (غافر/ 28) و دروغگوي ناسپاس (زمر/3) از جمله سرگردانان در باديه خذلان و ضلالتند و نيز كسي كه بدون حجت آشكار در باره خداوند، مجادله مي كند(حج/2) و كسي كه بدون راهنمايي الهي پيرو بي اراده هوي و هوس خود باشد(قصص/50) و آنان كه اولادشان را سفيهانه و از ترس فقر كشتند(انعام /140)، آنها از حلقه هدايت الهي رميده شدگانند.
كلام هدايت هنوز در تپش است، نام مي برد، جدا مي كند و هشدار مي دهد كه آگاه باشيد اينها سموم هدايتند، اينها دامهاي گسترده شيطانند.
مبادا چون كرم ابريشم ضلالت را بر خود بتنيد و راه نجات را بر خود ببنديد!
بر حذر باشيد كه پرده هاي غفلت بر ديده هاتان غالب نگردد چنانكه بعد از ايمان به خدا و شهادت به حقانيت رسولش روي از حق برتافته و كافر شويد(آل عمران/86) كه ديگر صاحب رحمت زمين و زمان هم از هدايتتان نااميد گشته و روي بر مي تابد.
وه! كه چه تجارت بي سودي است خريد ضلالت بر هدايت (بقره/16) آنان همان كساني هستند كه گمراهي را (به بهاي ) هدايت و عذاب را ( به ازاي ) آمرزش خريدند. پس به راستي چه اندازه بايد بر آتش شكيبا باشيد !(بقره/175)
و كسي را كه خداوند هدايت نكند، يعني مقدمات نزول رحمت گسترانيده شده خدا را بر جان خود فراهم نسازد، در قيامت در عرصه محشر، به رو در افتاده و در ميان شراره هاي آتش حاضر مي شود، در حالي كه كور و گنگ و كر نيز مي باشد(اسرا/97). زيرا در دنيا از گشودن گوش و چشم خود به حقيقت دريغ ورزيده بود
خداوندا دليل راه ما شو
به اقليم هدايت رهنما شو
هدايت را رفيق راه ما كن
محمد را شفاعت خواه ما كن
صفيران هدايت
قرآن بعد از پرهيز مردمان از موانع و سموم هدايت، آنها را به پناه بردن به صفيران هدايت تشويق مي كند.قرآن بي شك و گمان، گستره هدايت است متقيان را (بقره/2) كه با نور علم آن را درخشانيده ايم و روشن و شيوايش ساخته ايم (اعراف/52) و براي استواري ايمانتان به وسيله روح القدس آن را فرو فرستاده ايم (نحل/103) كه تلاوتش نشان از هدايت دارد براي هشدار پذيران. (نمل/93)
و كعبه اين اولين بيت خدا پرستي را براي هدايتتان بنا نهاديم (آل عمران/96) و در سرگذشت پيشينيان برايتان عبرت قرار داديم(يوسف /111) و براي رسانيدن شميم هدايت به روح و جانتان، در هر صفيري دميديم و بر هر شيء علامتي نهاديم، باشد تا راه يابيد كه هدايت الهي اتمام نعمت (فتح/2) و اتمام حجت است بندگان را.
از اين رو، كه در فاتحة الكتاب هدايت، آنجا كه خداوند آئين تكلم در برابر خويش را به انسان مي آموزد، پس از تكريم و توحيد الهي، چنين مي آيد: خدايا ما را به راه راست هدايت فرما، راه كساني كه به ايشان نعمت داده اي نه كساني كه بر آنها خشم گرفته اي و نه گمراهان.
گويا با قرار دادن اين سوره مباركه در نمازهاي يوميه و تأكيد بر تكرار روزانه آن، مي خواهد متوجهمان كند كه هدايت مهمترين نعمت الهي است كه بايد در ابتدا به آن انديشيد و آن را سر لوحه آمال و آرزوها گردانيد و جستجوگرانه در پي آن بود تا راهمان از مغضوبان و ضلالت پيشگان جدا باشد.
اوصاف هدايت يافتگان
كسانيكه ايمان به غيب دارند و اقامه نماز مي كنند و زكات مي دهند و از آنچه روزي شان گردانيده ايم، انفاق مي كنند. (بقره/3)مؤمنان به عالم غيب كساني هستند كه پرتو هدايت حق بر وجودشان چنان درخشيده است كه بصر را در برابر بيكرانه حقيقت چون دريچه اي تنگ و تاريك يافته اند. گرچه به وجود و عظمت خداوند ايمان راسخ دارند، اما گنجانيدن اين عظمت بي انتها را در حصار بصر، بسيار مضحك و دور از درايت مي بينند. زيرا با چشم عقل كه به مراتب وسعت بيشتري دارد بهتر مي توان به وجود خداوند، بهشت و دوزخ اعتراف كرده و صداي وعظ و خطابه ائمه هدي (ع) را در جان بشريت شنيد، و دست توانا و احاطه وجود مقدس صاحب الزمان (عج) را در امور جاريه عصر حاضر ديد. پس هدايت يافتگان به آنچه نمي بينند نيز ايمان و اعتقاد دارند.
مؤمنان نه تنها در همه حالاتشان به نماز توجه و اهميت زيادي مي دهند كه در منزلگاههاي دشوار و خطير زندگي نيز جايگاه و اهميت نماز برايشان محفوظ مي باشد. حتي در ظهر عاشورا، و در كارزار آن نبرد نابرابر، كه طوفان ظلم و جهالت گلبرگهاي شجره هدايت را بي امان بر دامن تفتيده كوير قساوت فرو مي ريخت، آن نور هدايت تاريخ كه بر اثر جهالت اين قوم در پي مثله مثله جان خود مي دويد، چون وقت نماز شد لگام اسب فروكشيد، و با شرحه شرحه جان خود در آن معركه بي نظير ضلالت و در بارش تيرهاي كينه و جهالت، نماز را به فضيلت جماعت اقامه نمود.
خوشا نماز و نياز كسي كه از سر درد
به آب ديده و خون جگر طهارت كرد
گويا اقامه نماز چيزي فراتر از نماز گزاردن مي باشد كه در اقامه انسان به سمت نماز به راه مي افتد و سعي مي كند زندگي خود را خداجويانه و نماز گزارانه بگرداند
هركه چيزي دوست مي دارد جان و دل در وي گمارد
هر كه محرابش تو باشي، سر ز عشقت برندارد
ديگر اينكه هدايت يافتگان، زكات اموال خود را مي پردازند «زكات» از «زكاء» گرفته شده و به معني پاكي و طهارت مي باشد، زيرا با جدا كردن زكات دارايي انسان پاك و مطهر گشته و وجود هم از لوث بخل آسايش مي يابد و در معني ديگري از رشد و نمو گرفته مي شود، زيرا تفكيك آن سبب فراواني اموال گشته و وجود را به سخاوت و جود رهنمون مي باشد.
پيامبر ( ص ) مي فرمايد: «امت من تا زماني كه با يكديگر دوستي كنند و امانتدار هم باشند و زكات بدهند، پيوسته در خير و خوشي مي مانند، اما اگر چنين نكنند به قحطي و سختي دچار مي شوند.» (بحار الانوار جلد 93 ص 14)
البته ،زكات منحصر در اموال و داراييهاي مادي نيست كه بر اعضا و جوارح نيز زكات قرار داده اند.
صفت ديگر ايشان انفاق است. آنها الگوي بخشندگي و سخاوتند و انفاق را بهترين هزينه هاشان مي دانند. آنها از بخشش اندك شرم ندارند كه خودداري بر آن را شرم دارتر مي شمارند. انفاق آميزه وجودشان گشته و در آن زياده روي و تفريط ندارند.
در «كافي» از امام صادق (ع ) روايت شده است كه به عمار ساباطي مي فرمايند: «اي عمار، بدرستي كه آنچه پيش فرستادي هرگز از تو سبقت نمي گيرد ( در قبر و مواقف مهم قيامت با توست ) و آنچه تاخير انداختي و انفاق نكردي، هرگز به تو ملحق نمي شود.»
هر كه از مال خدا چيزي نداد
خرمن طاعات خود بر باد داد
هدايت شدگان الهي را خصال و صفات نيكو بسياراست. آنها به دور از فراز و نشيب و رنگ و رياي روزگار به ساحل امني رسيده اند كه نه بيمي به آنها مي رسد و نه اندوهي (بقره/38)، بهترين تفسير اين آيه طنين مبارك و ملكوتي نداي عقيله بني هاشم است كه در پهن دشت بلا مي پيچد: «ما رايت الا جميلا»!
رأيت هدايت در قالب ايمان، وجود انسان را چنين برفراز، مي دارد.
فقط آنها كه بر هدايت الهي اند از پس ( آزمايشهاي سخت الهي ) بر مي آيند(بقره/143) نهايت حب و دوستي آنها با خداست (بقره/162) بر كافران سختگير و باهم مهربانند، آنان را در ركوع و سجود مي بيني و بر رخسارشان علامت سجده نمايان است. (فتح/2)
اي نور رخت مطلع انوار هدايت
معلوم نشد عشق تو را مبدأ و غايت
بر لوح دلم نقش خيال تو كشيدند
روزي كه نبود از قلم و لوح حكايت
آنها اهل ذكر خدايند، ايستاده و نشسته، و به پهلو آرميده (آل عمران/191) و لحظه هاشان به ياد الهي مي گذرد.
كلام نور همچنان به وصف نور سيرتان ادامه مي دهد، چنانكه در هر آيني ستاره اي از خصالشان مي درخشد كه وصفش در امتداد چندين سطر كه از خاطري غريب خيزد گنجانيده نمي شود.
گويا غرض از بسياري عبارت، آگاه شدن بر وسعت جاده اي است كه در پيش رو داريم و لزوم سپردن تن به تابش مستقيم نور هدايت الهي به نحوي كه وجود را از سنخ نور و حامل نور نمايد. آن طور كه علي (ع) مي فرمايد: در فتنه هاي روزگار مشعل هدايت الهي در دست، استوار و آهنين گام برداري، زيرا اگر توشه و نورت به اندازه نباشد، دايماً در ظلمت چپ و راست حيران مي ماني.
اما هدايت شدگان خود مشعل فروزان توحيد و مظهر اراده الهي مي گردند. .... و جان سپرده شده به هدايت الهي چنين در تعالي زيست مي كند و انسان هدايت يافته و هدايت جو در واقع جان خود را به ادامه وجود پيامبران و صالحان پيوند مي دهد.
من به راهي مي روم كانجا قدم نامحرم است
از مقامي حرف مي گويم كه دم نامحرم است
ما اگر مكتوب ننوشتيم، عيب ما مكن
در ميان راز مشتاقان، قلم نامحرم است
امام سجاد(ع) دراين رابطه چنين مي گويد: بار خدايا، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را از كساني قرار بده كه بستگي عظيم پرده هاي پلك گونه چشمان دلشان را گشودي تا آنكه به تدبير حكمت تو و گواههاي روشنگر تو نگريستند و بر اثر هوشمندي دلهايشان، تو را كه در لا به لاي پرده هاي دلها مستوري، شناختند . پاك و منزهي تو، كدام چشم است كه تاب ديدن نور تو را بياورد، يا به سوي روشنايي نور قدس تو فراز آيد....به جز ديدگاني كه تو خود پرده هاي كوري را از برابرشان كنارزدي و بدين سبب جانهايشان سوار بر بالهاي فرشتگان بالا رفتند... پس دلهاشان پرده هاي نور را سوزاند و با چشم دلها عزت جلال را در عظمت ملكوت نگريستند.( صحيفه سجاديه)
