چگونه اخترشناسان قادر به ديدن اشعه ي ايكس هستند؟
گرچه اشعه ايكس انرژي بسيار زيادي براي نفوذ دارد اما اتمسفر زمين به اندازه ي كافي براي رد نشدن اشعه ي ايكس ضخيم است و مانع از رد شدن آنها مي شود و تنها اجازه مي دهد تا 10 سانتيمتر از اين پرتو در هوا نفوذ كند حال ما براي اينكه اين پرتو را دريافت نمائيم چاره اي به جز تحقيقات در بالاي جو نداريم . با توجه به اين محدوديت ما 4 روش براي مطالعه بر روي اشعه ي ايكس پيش رو داريم ...
1: فرستادن موشك اكتشاف تغييرات جوي يا sunding rocket
2: فرستان بالون ها
3: فرستادن ساتالايت ها
4: تلسكوپ هاي فرو سرخ
موشك اكتشاف تغييرات جوي (sunding rocket)
در اين راكت اكتشاف گر ردياب اشعه ايكس در دماغه يا نوك راكت قرار مي گيرد اين همان روش است كه در سال 1949 در نيو مكزيكو اجرا شد كه اولين اين پرتو هاي دريافتي مربوط به خورشيد مي شد در سال 1962 اولين نشانه ها از پرتو ايكس غير از خورشيد تائيد شد و از آنجا بود كه دانشمندان توجه شان معطوف به اين شد كه آيا ممكن است كه اين پرتو اين همه راه را آمده باشد بدون اينكه منحرف شده باشد؟ حال ديگر دانشمندان به اين فكر افتادند كه تا به حال داشته اند شمال زمين را به دنبال اشعه ايكس مي گشتند حال آنكه ممكن بود درصد وجود پرتو ايكس در جنوب بيشتر مي بود و دانشمندان مجبور بودند براي هر طرف زمين يك راكت را روانه ي آسمان كنند تا شايد بتوانند اين پرتو را رصد كنند ولي اين كار هزينه ي زيادي را در بر داشت به همين دليلي دانشمندان به فكر افتادند تا از بالون ها استفاده كنند ... بالون هاي اكتشافي مزيت بالونهاي اكتشافي اين بود كه مي توانستند تجهيزات بيشتري براي مطالعه به همراه خود به بالاي 35 كيلومتري زمين ببرند و در آنجا تحقيق را آغاز كنند و مزيت بالونها اين بود كه مي توانستند زمان بيشتري در بالا بمانند و تحقيق كنند و مانند راكت ها نبودند كه تا چند دقيقه بيشتر نمي توانستند اطلاعات جمع آوري نمايند تنها ضعفي كه اين بالون ها داشتند اين بود كه اشعه هاي ايكسي را جمع آوري مي كردند كه ديگر قابل مطالعه نبودند چرا كه با وجود اينكه بالونها تا فاصله زيادي بالا رفته بودند ولي اشعه هاي ايكس تا آن فاصله ديگر نمي توانستند خود را برسانند و ضعيف مي شدند به اين دليل بود كه دانشمندان به اين فكر افتادند كه يك شئي بسازند كه هم بتواند مدت زمان زيادي در فضا بماند هم بتواند گردش كند و هم بتواند تجهيزات مختلفي با خود ببرد از اين جا بود كه طرح ساتالايت ها ريخته شد...
ساتالايت ها
همان طور كه گفته شد بالون ها فقط قادر به رصد طول موجها و طيف هاي ناقصي از پرتو ها بودند اما ساتالايت ها مي توانستند اين طول موجها را به صورت كامل دريافت نمايند و مورد مطالعه قرار دهند به علاوه ساتالايت ها مي توانستند زمان زيادي در فضا باشند و به دور زمين بچرخند به عنوان مثال ساتالايت veta 5B توانست براي 10 سال در خارج از جو روي اين پرتو ها و پرتوهاي ديگر مطالعه نمايد .... حال ديگر فرصت آن رسيده تا با استفاده از تلسكوپ هاي فرو سرخ به مطالعه ي اين پرتو هاي مرموز كه از ماوراي ما مي آيند بپردازيم.
تلسكوپ هاي فرو سرخ
اين تلسكوپ ها مي توانند با استفاده از اشعه هاي فرو سرخ كه مي توانند از غبارو گاز عبور كنند به راحتي منابع اشعه ايكس را كشف كنند نه اينكه اشعه ايكس دريافت كنند فرضا تلسكوپ اسپيتزر كه در بالاي جو قرار دارد(براي رصد بهتر) مي تواند سياه چاله ها يي را كه از خود فوران اشعه ايكس دارند را به راحتي شناسايي و رصد كند. توجه داشته باشيد كه اين تلسكوپ ها هم مي توانند در زمين باشند هم در جو .
1: فرستادن موشك اكتشاف تغييرات جوي يا sunding rocket
2: فرستان بالون ها
3: فرستادن ساتالايت ها
4: تلسكوپ هاي فرو سرخ
موشك اكتشاف تغييرات جوي (sunding rocket)
در اين راكت اكتشاف گر ردياب اشعه ايكس در دماغه يا نوك راكت قرار مي گيرد اين همان روش است كه در سال 1949 در نيو مكزيكو اجرا شد كه اولين اين پرتو هاي دريافتي مربوط به خورشيد مي شد در سال 1962 اولين نشانه ها از پرتو ايكس غير از خورشيد تائيد شد و از آنجا بود كه دانشمندان توجه شان معطوف به اين شد كه آيا ممكن است كه اين پرتو اين همه راه را آمده باشد بدون اينكه منحرف شده باشد؟ حال ديگر دانشمندان به اين فكر افتادند كه تا به حال داشته اند شمال زمين را به دنبال اشعه ايكس مي گشتند حال آنكه ممكن بود درصد وجود پرتو ايكس در جنوب بيشتر مي بود و دانشمندان مجبور بودند براي هر طرف زمين يك راكت را روانه ي آسمان كنند تا شايد بتوانند اين پرتو را رصد كنند ولي اين كار هزينه ي زيادي را در بر داشت به همين دليلي دانشمندان به فكر افتادند تا از بالون ها استفاده كنند ... بالون هاي اكتشافي مزيت بالونهاي اكتشافي اين بود كه مي توانستند تجهيزات بيشتري براي مطالعه به همراه خود به بالاي 35 كيلومتري زمين ببرند و در آنجا تحقيق را آغاز كنند و مزيت بالونها اين بود كه مي توانستند زمان بيشتري در بالا بمانند و تحقيق كنند و مانند راكت ها نبودند كه تا چند دقيقه بيشتر نمي توانستند اطلاعات جمع آوري نمايند تنها ضعفي كه اين بالون ها داشتند اين بود كه اشعه هاي ايكسي را جمع آوري مي كردند كه ديگر قابل مطالعه نبودند چرا كه با وجود اينكه بالونها تا فاصله زيادي بالا رفته بودند ولي اشعه هاي ايكس تا آن فاصله ديگر نمي توانستند خود را برسانند و ضعيف مي شدند به اين دليل بود كه دانشمندان به اين فكر افتادند كه يك شئي بسازند كه هم بتواند مدت زمان زيادي در فضا بماند هم بتواند گردش كند و هم بتواند تجهيزات مختلفي با خود ببرد از اين جا بود كه طرح ساتالايت ها ريخته شد...
ساتالايت ها
همان طور كه گفته شد بالون ها فقط قادر به رصد طول موجها و طيف هاي ناقصي از پرتو ها بودند اما ساتالايت ها مي توانستند اين طول موجها را به صورت كامل دريافت نمايند و مورد مطالعه قرار دهند به علاوه ساتالايت ها مي توانستند زمان زيادي در فضا باشند و به دور زمين بچرخند به عنوان مثال ساتالايت veta 5B توانست براي 10 سال در خارج از جو روي اين پرتو ها و پرتوهاي ديگر مطالعه نمايد .... حال ديگر فرصت آن رسيده تا با استفاده از تلسكوپ هاي فرو سرخ به مطالعه ي اين پرتو هاي مرموز كه از ماوراي ما مي آيند بپردازيم.
تلسكوپ هاي فرو سرخ
اين تلسكوپ ها مي توانند با استفاده از اشعه هاي فرو سرخ كه مي توانند از غبارو گاز عبور كنند به راحتي منابع اشعه ايكس را كشف كنند نه اينكه اشعه ايكس دريافت كنند فرضا تلسكوپ اسپيتزر كه در بالاي جو قرار دارد(براي رصد بهتر) مي تواند سياه چاله ها يي را كه از خود فوران اشعه ايكس دارند را به راحتي شناسايي و رصد كند. توجه داشته باشيد كه اين تلسكوپ ها هم مي توانند در زمين باشند هم در جو .
