هفت C موفقیّت ( 7 عامل موفقیّت )

این مقاله به فصل بهار و زندگی سبز آدمی می‏پردازد . سپس از عادت‏ها و 6 نیاز مزرعه ذهن سخن می‏گوید و هفت عامل موفقیت را یادآور می‏شود . حیات درباره طبیعت در یك دوره‏سالیانه از مشهورترین تغییراتی است كه در زندگی افراد می‏توان مشاهده كرد . ماانسان‏ها یك دوره گردشی داریم و به قول یكی از محققان شاید مدل ساختاری ما در حكمت‏خداوندی تابعی از نظم طبیعت‏باشد . همان گونه كه زمین حركت چرخشی دارد، ما نیز در شبانه روز طی مسیر می‏كنیم و چنان كه زمین حركت گردشی دارد، ما نیز چرخش سالیانه داریم; البته چرخش انسان‏ها با جمادات، نباتات، حیوانات و كلیه آفریده‏ها متفاوت است; چون انسان خلاق‏ترین و فكورترین موجود و خلیفه خداوند در زمین است و همواره باید به سمت ارتقا و بهره وری از عمر گام بردارد .

فرصت‏سالیانه

آهنگ این دوران در آفرینش فرصت‏سالیانه (1) خوانده می‏شود . و آدمیان می‏توانند با آغازی خوب و آگاهانه آینده‏ای روشن بسازند . البته «آینده، تنها برای كسانی شفاف و روشن است كه آغازهای خوب و سرآغازهای مطلوب و تداوم منظم و شناخت كافی از شرایط زمان و مكان داشته باشند .»
اكنون كه در آغاز سال 1382 هستیم، نگاه ما باید «امروز» باشد; برای ویژگی‏های فردا و فرداها برنامه ریزی كنیم و به ورطه برنامه روزی نیفتیم . افراد موفق معمولا برای یافتن ویژگی‏ها و شرایط فردا از اطلاعات كافی، مرتبط و دارای معیارهای مشخص بهره می‏برند . برای برنامه ریزی درست در آغاز سال، تعیین چند مساله اهمیت دارد:
1 . كارهای بلند مدت، میان مدت و كوتاه مدت یعنی امسال می‏خواهم به چه چیزهایی دست‏یابم كه حدود 8- 10 ماه یا بیش‏تر وقت می‏برد; كدام اهدافم در زمانی كم‏تر حاصل می‏شود و كدام كوتاه مدت است .
2 . معاشرت‏ها، ارتباطات و زمینه‏های شغلی، حرفه‏ای و تحصیلی .

عادت‏های ما

متاسفانه ما غالبا از فكر كردن به آینده واهمه داریم و حتی گاه آن را غیر ضروری می‏دانیم . درست است كه ما در قضا و قدر الهی به سر می‏بریم; ولی اختیارات و فرصت‏ها و خلاقیت هایی كه در درون ما به ودیعه نهاده شده به ما قدرت می‏دهد كه هر روز درتحول‏باشیم . حضرت امیرالمؤمنین (ع) می‏فرماید: «هر كس (حتی ااگر) دو روزش مساوی باشد، در زیان است .» (2)
عادت به عادت نكردن به اندیشیدن سبب می‏شود گاه روزها بگذرد و در یك مسیر خطی حركت كنیم و چه بسا به این نوع حركت عادت كنیم و به تدریج زندگی ما از روح و معنا تهی شود . ویكتور فرانكل می‏گوید: «انسان‏ها باید در جست و جوی معنا در زندگی باشند; زیرا بسیاری از ما به ورطه عادت افتاده‏ایم و معنا را ازدست داده‏ایم .» (3)
یكی از برنامه‏های مهمی كه آدمی را به سعادت می‏رساند و افق‏هایی روشن پیش پایش می‏نهد، معاشرت‏ها است . اسحاق نیوتن می‏نویسد: اگر دوردست‏ها را دیده‏ام و مسیرهایی را در دانش درنوردیده‏ام، به خاطر این است كه بر شانه غول‏ها ایستاده‏ام .
از او پرسیدند شانه غول‏ها چیست؟ پاسخ داد: «با بزرگان و فرهیختگان و اندیشه وران و صاحب نظران محشور بودم .»
انسان وقتی با اندیشه‏ها و توانمندی‏ها همنشین می‏شود، استعدادهای بالقوه‏اش به حركت در می‏آید; چون ذهن مانند عضله مستعد با ورزش قوی‏تر می‏شود . بهترین تصمیم این است كه در آغاز سال درباره دوستان و معاشران مطالعه و بررسی كنیم و بهترینشان را برگزینیم . بنابراین، فراموش نكنیم كه:
1 . كسانی كه درباره شغل و علایق شان كتاب‏های خوب می‏خوانند، ذهن خود را باز نگه می‏دارند . 2 . كسانی كه با افراد فرهیخته و توانمند نشست و برخاست می‏كنند، ذهن خود را به سمت‏خلاقیت و نوآوری و ایده‏گیری و سطوح بالای اندیشه سوق می‏دهند . 3 . معاشرت با انسان‏های كوته نظر و غیر خلاق فكر را محدود می‏سازد و نوعی همرنگی ایجاد می‏كند .

مزرعه ذهن

ذهن آدمی چون زمین كشاورزی است . تا وقتی بذرهای ایده‏های خوب را در ذهن خود نكارید، نمی‏توانید به ایده‏های خوب برسید . البته ذهن آدمی بسیار برتر از زمین كشاورزی است . تفاوت ما با طبیعت این است كه ما دارای جرقه ذهنی یا توفان مغزی (4) هستیم . و این معجزه ذهن است كه ناگهان این امر در آن جرقه می‏زند و بارور می‏شود . برای تقویت این تحول و تغییر ذهنی نوع مطالعه، نوع معاشرت‏ها، اهداف و آغازها چهار راه موفقیت‏به شمار می‏آیند . این چهار عامل در حقیقت‏ساده‏ترین راه برداشت محصول از زمین شما است .

نیازهای مزرعه ذهن

مزرعه ذهن ما به موارد زیر بسیار نیازمند است:
1 . كشت: كار زیاد و ساعات كافی و انتخاب‏ها
2 . كود: مطالعه كافی
اصطلاحا امروزه آن را سوخت‏گیری علمی می‏خوانند; یعنی افراد در طول حیات خود، به ویژه در دوران تحصیل و مهم‏تر از آن در دوران دانشجویی، باید از مطالعات دقیق همراه با یادداشت و یادگیری برخوردار باشند .
3 . مواد ضد آفت: نظم و انضباط مشخص و برنامه متعهدانه .
4 . آبیاری: تعهد به هدف و به مراحل انجام فعالیت‏ها .
5 . بذر: اندیشه خوب و ایده‏های جدید .
6 . باران: بخت و اقبال و نیایش و معنویت و هنر .
شما مالك این زمین هستید و اكنون زمان شروع است . آینده در انتظار شما است . باید تصمیم بگیرید می‏خواهید چه بذری در آن بكارید كه از سال گذشته پربارتر، ارزشمندتر و پر محصول‏تر باشد . باید تصمیم بگیرید چگونه از آنچه در مزرعه تان می‏روید مراقبت كنید . فردا همیشه روز دیگری است و با آنچه در این مزرعه می‏روید ساخته می‏شود .

تجارب نامرئی

در آغاز سال بگذارید ذهن ناهشیار شما در تمام اوقات شبانه روز به این مساله فكر كند، با اشخاص مختلف ملاقات كنید، با آن‏ها حرف بزنید . در این صورت، گرمای ذهنتان را حفظ و افكار خفته در ذهنتان را بیدار می‏سازید . عقل سلیم را درخود تقویت كنید و از آن ا ستفاده ببرید; زیرا بهترین دوست‏شما در زندگی است . ما در پیرامون خود با مجموعه‏ای از تجارب نامرئی ارتباط داریم كه باید آن‏ها را بشناسیم . این تجارب همان افرادند كه دائرة المعارف‏های متحرك به شمار می‏آیند . بسیاری از افراد دریایی از تجاربند; ولی خاموش به سر می‏برند . بهترین آن‏ها موفق‏ترین آن‏هایند و جالب این كه بسیاری از آن‏ها فكر می‏كنند معمولی اند و بادیگران تفاوتی ندارند و تا نخواهیم تجاربشان را به ما منتقل نمی‏كنند .

هفت C

برای موفقیت و بهره وری بهینه از زمان، خصوصا در آغاز یك تحول و مهم‏تر از همه در شروع سال جدید، توجه به هفت عامل اساسی یا هفت C ضرورت دارد:
1 . اعتماد و ایمان، (confidence and trast)
بهره وری و كیفیت در طول زمان تنها در صورتی بهبود می‏یابد كه انسان با ایمان و اعتماد به هدف گام بردارد . اگر این اعتماد نباشد، اهداف لرزان و مسیرها مبهم و راه تاریك و مه‏آلود می‏گردد و حتی در درون آدمی مقاومت منفی به وجود می‏آید . ارشمیدس، ریاضی‏دان نامی یونان، می‏گوید: «اهرمی از اعتماد و ایمان به من دهید تا بدون محاسبات ریاضی زمین را جابه جا كنم . » (5)
2 . همكاری و تعهد، (cooperation and commintment)
وقتی انسان با اعتماد به مسیر و برنامه و هدف گام بر می‏دارد، موانع را درهم می‏شكند . آدمی مجموعه‏ای از قوای مختلف درونی است . برای موفقیت‏باید تمام قوای او با هم همكاری كنند و تعهد در وی شعله ور شود .
3 . ارتباطات، (communication)
امروزه مانع اصلی موفقیت‏برنامه‏ها در اغلب موارد، عدم ارتباطات مؤثر با افراد و محیطهای جهت دهنده است . فرد باید بداند باچه مراكزی، چه افرادی و چه محیط هایی ارتباط برقرار كند تا موفقیت‏خود را رقم بزند . اطلاعات پیش شرط ارتباطات صحیح است .
4 . همبستگی، (coherence)
بهبود برنامه و تحصول بهره وری باید بر مبنای همبستگی تمام وجود فرد با آرمان‏ها و برنامه‏ها باشد . این نكته در هر دو مرحله برنامه‏ریزی و اجرا مهم است .
5 . استمرار، (continiuty)
افرادی موفق به شمار می‏آیند كه افزون بر داشتن برنامه پیوسته به آن مقید باشند . بنابراین، پی‏گیری اهداف در برنامه ریزی و اجرا هرگز نباید فراموش شود .
6 . خلاقیت، (Creativity)
به رغم همه تلاش‏ها، بدون خلاقیت و نوآموزی بهره وری بهبود نمی‏یابد . البته خلاقیت تنها به مرحله اجرا اختصاص ندارد و در مرحله برنامه ریزی نیز بسیار كارساز و راهگشا است .
7 . آموزش مستمر، (continuous training)
برقرار ساختن فرایند مستمر آموزش در زندگی از عوامل مهم موفقیت‏به شمار می‏آید . برنامه‏های آموزشی فراوانی به صورت رسمی و غیر رسمی و آزاد در اطراف ما وجود دارد و تجارب بسیار می‏توان از آن‏ها كسب كرد . امروزه بحث آموزش مادام العمر مطرح است . انسان باید همواره در حال آموختن و یادگیری بهینه باشد .
امروزه ثابت‏شده است‏حتی 90درصد مقید شدن به اصول فوق، خود را از حالت «زنده مانی‏» به عرصه «زندگانی‏» می‏آورد . نباید فراموش كنیم كه چنان كه ارنست ریوز (6) می‏گوید: در زندگی ما «هر روز یك روز جدیدی است‏با امكانات جدیدتر و فرصت‏های نامحدود .» سخت كوشی امروز پیروزی فردا را رقم خواهد زد . ما كه عمدتا روزهای متوالی برای ساختن آینده بهتر كار می‏كنیم، نباید این مثلث طلایی را از یاد ببریم:
1 . برای به دست آوردن دانش و موفقیت‏باید مطالعه كرد .
2 . برای خردمند شدن باید مشاهده كرد .
3 . برای یادگیری و موفقیت در امور باید برنامه ریزی كرد; زیرا هیچ حد و مرزی در این خصوص وجود ندارد .

آغاز نیك

یكی از رازهای موفقیت انسان آغاز خوب است . چنان كه در هفت عامل موفقیت اشاره شد، مقدمه و كانون این آغاز اعتماد و ایمان است . همواره باید به خود بگوییم: «آنچه كه خداوند برای دیگران انجام داده، برای من نیز هم اكنون انجام خواهد داد و شاید بسیار بیش از آن را .» (7)
باید با اعتماد و ایمان در راه پیروزی گام نهاد و دانست:
1 . جاده‏ای كه به كامیابی كشیده می‏شود، امتداد یك شروع خوب است .
2 . انسان مجموعه‏ای از افكار خویش است . اگر بخواهید می‏توانید با این مجموعه به همه اهداف مثبت دست‏یابید .
3 . بهترین زمان برای یك آغاز نیك فرجام بهار طبیعت است . بیاییم در بهارستان زندگی و طبیعت، حیات خود را با نگارستان برنامه ریزی جدید و قاطع و مستمر به بوستان موفقیت گره بزنیم .
4 . اگر انسان هدفی بزرگ در زندگی داشته باشد، دستان نامرئی خداوند به یاری اش می‏شتابند .
5 . برای رسیدن به جاده كامیابی، برنامه ریزی ضرورت دارد; زیرا «با ایمان، اراده، برنامه و توكل و حركت و یك آغاز ارزشمند، مشعل دل پر از روغن اجابت می‏گردد .»

پی‏نوشت:

1. Oporonity
2 . من ساوی یوماه فهو مغبون .
3 . انسان در جست و جوی معنا، ویكتور فرانكل .
4. Brinestorming
5 . چهار هزار و پانصد سخن، مجید اصلانی پرویز .
6 . نشریه بهره وری، شماره 79، سال 81 .
7 . دری مخفی به روی موفقیت، فلورانس اسكاول شاین، ترجمه شهلا (لمعی).