درآمدى بر مفهوم شناسى مهندسى فرهنگى

چندى است واژه مهندسى فرهنگى در كنارمهندسى اجتماعى در گفتارهاى مربوط به برنامه ريزى كشور به چشم مى خورد. مفهوم اين واژه چيست و چه تمايزى با ديگر مفاهيم مشابه دارد.
رويكرد مهندسى
در اين مفهوم مهندسى فرهنگى به معناى مهندسى و معمارى اماكن فرهنگى مانند سينماها، گالرى ها و تالارها است و در كنار مفاهيمى چون مهندسى صنعتى (ساخت اماكن صنعتى)قرار مى گيرد. شركتهاى بزرگ طراحى و معمارى مانند اينترفيس بخشى از كار خود را به فضاهاى فرهنگى اختصاص مى دهند. تام شرمن در سال ۱۹۸۳ با همين رويكرد كتاب مهندسى فرهنگى را در زمره انتشارات گالرى ملى كانادا منتشر كرد.
رويكرد مطالعات فرهنگى
چپ گرايان در مكتب مطالعات فرهنگى، مهندسى فرهنگى را مفهومى منفى و متعلق به اردوگاه سرمايه دارى تلقى مى كنند؛ آنها مهندسى فرهنگى را به معناى استفاده از شيوه هايى مى دانند كه در ناخودآگاه مصرف كنندگان به گونه اى تاثير بگذارد تا همواره مطيع و مصرف كننده باقى بمانند. يكى از جديدترين تحقيقات اين حوزه پژوهشى است كه اقدامات تبليغاتى و به ظاهر فرهنگى كمپانى هاى تجارى ( مانند پشتيبانى مالى كمپانى نايك از تعدادى مدرسه در انگلستان) را مورد مطالعه انتقادى قرار داده است.
رويكرد برنامه ريزى توسعه
مهندسى فرهنگى رويكردى مفهومى به برنامه ريزى و مديريت توسعه فرهنگى است كه با توجه به طبيعت متغير فرهنگ، به طراحى راهبردهاى عملى براى حل مسايل و مشكلات ناشى از تعامل فرهنگ و توسعه مى پردازد. مفهوم مهندسى فرهنگى در بخش فرهنگ حاكى ازتغييرى قابل توجه در مديريت نهادهاى فرهنگى و معطوف به نياز به راه حلهاى كاملا فنى و به دقت طراحى شده به چالشهاى توسعه فرهنگى است. به بيان ديگر مهندسى فرهنگى به نظامها، فرايندها، جايگزينها و فرمول بنديهاى مرتبط با پاسخهاى خلاقانه به چالشهاى توسعه نهادهاى فرهنگى و تشويق مردم به مشاركت در حيات فرهنگى جامعه مى پردازد.