بررسي ارتباط متقابل افسردگي و اعتياد

هنگامي كه فردي هم اعتياد و هم علاوه بر آن، يك بيماري رواني مثل افسردگي داشته باشد، پزشكان مي گويند كه «تشخيص دوگانه» دارد. اين عبارت به پزشكان، پرستاران و ساير كادر درماني يادآوري مي كند كه اين بيمار در مسير بهبود خود با چالشها و موانع اضافي رو به روست. افسردگي و ساير بيماريهاي رواني، خطر ابتلا به اعتياد را افزايش مي دهند. در بين تمام افرادي كه يك نوع بيماري رواني براي آنان تشخيص داده شده است، 29 درصد داراي سوء مصرف دارو مي باشند. افسردگي در بين كساني كه داراي سوء مصرف دارو هستند بيشتر از مردم عادي شايع است.

چرا افسردگي مي تواند به اعتياد بينجامد؟

برخي از مردم براي رفع عوارض و نشانه هاي افسردگي به استفاده از داروهاي غيرمجاز روي مي آورند. پزشكان به اين پديده «خود درمانگري» مي گويند. اثرات دارو مي تواند موقتاً احساس غمگيني، گناه يا بي ارزش بودن را كاهش دهد. اما هنگامي كه اثر آنها از بين رفت، احساسات بد دوباره باز خواهند گشت. اين چرخه مي تواند به استفاده مداوم و نهايتاً معتاد شدن بينجامد. پيامدهاي افسردگي نيز مي تواند شخص را به سوي اعتياد سوق دهد. افراد افسرده معمولاً از ارتباطات اجتماعي كناره مي گيرند و حتي ممكن است در حفظ شغل خود نيز مشكل پيدا كنند. آنان در بيشتر اوقات گوشه گير و تنها هستند و بدون داشتن يك شبكه اجتماعي پشتيبان، براي آسايش و راحتي به دارو متوسل مي شوند. براي اين گونه افراد، وقت گذراني با كساني كه آنان نيز سوء مصرف دارو دارند راحت تر و آسان تر است؛ زيرا انتظارات اجتماعي از آنان كمتر است.
حتي براي كساني كه از دارو براي خود درمانگري استفاده نمي كنند و ارتباطات اجتماعي شان را از دست نداده اند، افسردگي احتمال خطر ابتلا به اعتياد را افزايش مي دهد. بسياري از پزشكان گمان مي كنند كه همان چيزهايي كه فرد را در مقابل افسردگي آسيب پذير كرده است، آنان را بيشتر در معرض سوء مصرف دارو قرار مي دهد. كساني كه افسردگي ندارند، مي توانند داروي غيرمجاز مصرف كنند بدون آنكه با مشكلات بلند مدتي رو به رو گردند، اما انجام همين كارها براي كساني كه افسردگي دارند، به احتمال زياد به اعتياد آنان منجر مي شود.

چه موقع اعتياد به افسردگي مي انجامد؟

نشانه هاي اعتياد و افسردگي ممكن است بسيار شبيه هم باشند. هنگامي كه افسردگي به طور مستقيم به سوء مصرف دارو ارتباط داشته باشد و به طور مستقل وجود نداشته باشد، «تشخيص دوگانه» در نظر گرفته نمي شود بلكه به عنوان پيامد اعتياد محسوب مي گردد. براي مثال، چند مشكل رواني مستقيماً به كوكائين ارتباط دارند. سوء مصرف كوكائين مي تواند به توهم، اضطراب، مشكل خواب، مشكل در روابط جنسي و يك نوع اختلال در خلق و خو كه شامل افسردگي است، منجر گردد. اما پس از آنكه فرد مصرف كوكائين را قطع كند، مشكلات رواني عموماً بهتر مي شوند. آمفتامين ها و داروهاي تنفسي، همگي داراي اثرات مشابهي با كوكائين هستند.

درمان

هنگامي كه فرد هم اعتياد و هم افسردگي داشته باشد، يكي از نخستين گامهاي درمان، دريافتن اين نكته است كه كداميك از آنها اول به وجود آمده اند. اين اطلاع مي تواند از پرونده بيمار و تاريخچه مشكلات او به دست آيد. بيمار شايد بتواند احساس افسردگي را كه پيش از معتاد شدن داشته است، تشريح كند و يا ممكن است به توصيف خود درمانگري با دارو بپردازد. گاهي اوقات لازم است كه ابتدا به فرد كمك شود تا مصرف دارو را كنار بگذارد و سپس براي افسردگي مورد ارزيابي قرار گيرد.
اگر معلوم باشد كه افسردگي، پيامد اعتياد بوده است، درمان اعتياد معمولاً تنها كاري است كه بايد انجام شود. اگر افسردگي به عنوان يك مسأله جداگانه هم مطرح باشد البته بايد به آن نيز پرداخت. در اين حالت درمان از طريق مشاوره هاي تخصصي و داروهاي ضدافسردگي صورت مي گيرد .