اختلافات ناشی از هوای نفس

شما هم اگر بخواهید انسان باشید، ارزش انسانی داشته باشید، برای شكم نباشد برای شرف باشد كارهایتان، برای انسانیت باشد، برای خدا باشد، اگر بخواهید كه كارهایتان كه برای خدا باشد به نتیجه برسد، ‌باید دست از هواهای نفسانی بردارید. شیطان از انسان دست‌بردار نیست. قسم خورده است برای خدا، من در ذهنم این است كه به خدا تشر رفته است، كه قسم خورده است كه نمی‌گذارم اینها چیزی بشوند؛ الاّ عِبادكَ مِنهُمُ المُخلَصین شما با یك همچو دشمن قسم خورده‌ای مواجه هستید، به جنگ او بروید، در شهرهایتان كه می‌روید به جنگ او بروید. مردم را آگاه كنید به اینكه یك همچو دشمنی در باطن است كه موجب شده است این دشمن باطنی كه دشمنهای جبّار ظاهری هم به ما غلبه كنند. اگر آن دشمن را شما از بین ببرید، یك انسجام بینتان حاصل می‌شود، یك وحدت بینتان حاصل می‌شود، یك اخوّت و برادری بینتان حاصل می‌شود، قلب شما از خوف خالی می‌شود. قلب شما از حبّ دنیا خالی می‌شود، می‌توانید همه كاری را بكنید، آن وقت یك همچه اعجازی می‌شود. (1)
من به شما سفارش می‌كنم كه بعد از اخلاص، اتحاد را، وحدت را؛ اگر اخلالی به این وحدت، شیاطین پیدا بكنند و بتوانند اخلال بكنند به وحدت شما رزمندگان، بدانید كه شما گرفتار آن كید شیطانی شدید و شكست همراهش است. كوشش كنید كه در بین، این نباشد كه من ارتشی هستم، من سپاهی هستم، من بسیجی هستم؛ همه احساس این را كنید كه ما خدمتگزار اسلامیم. وقتی بنا شد همه خدمتگزار اسلام باشید، اختلاف دیگر پیش نمی‌آید. شما بدانید كه اگر تمام انبیا- (علیهم السلام)- در یك عصر مجتمع می‌شدند، هیچ اختلافی نداشتند. اختلاف برای این است كه انسان، هركسی می‌خواهد پیش خودش، برای خودش یك كاری انجام بدهد. هر اختلافی از هوای نفس پیدا می‌شود. وقتی انسان بخواهد برای خودش یك مسأله‌ای درست كند، می‌بیند كه آن رفیقش شاید جلو بیفتد، این یك قدری جلوتر می‌رود، او یك قدر، یك وقت می‌بینید كه اختلاف حاصل می‌شود. (2)
امروز هرچه می‌بینید امور غیرعادی است. تمام كارهایی كه در داخل شهرها و در جبهه‌ها می‌شود از اموری است كه خداوند متعال بر ما منّت گذاشته است. شما ببینید چگونه لشكریان كفر با آن سلاحها و آن همه افراد از تعداد اندك ما شكست می‌خورند. این همان نصر به واسطه رعب است كه خدا در دل دشمنان ما رعب ایجاد كرده است. در صدر اسلام لشكریان كفر در مقابل مسلمانان چنان می‌ترسیدند كه با همه تجهیزاتشان خودشان را یا تسلیم می‌كردند و یا فرار می‌نمودند. امروز هم در ایران وضع چنین شده است. هر كجا حرف پاسدار می‌شود، دشمنان ما، چه منافقین، چه صدامیان شدیداً می‌ترسند. آنها هم كه در خارج نشسته‌اند از پاسداران ما در ایران می‌ترسند. در اینجا لازم است شما را به یك نكته نصیحت كنم و آن این است كه، اتّحاد و انسجامتان را حفظ كنید. شما باید بدانید كه هر اختلاف و نزاعی شروع شود، از باطن خود انسان است و هر اتّحاد و انسجامی كه حاصل شود از خداست. امیدوارم قوی باشید و به پیش بروید. (3)
اتّحاد كلمه، ملّت را به اینجا رسانده است، خودمان اختلاف پیدا كنیم! و این را من به شما عرض كنم، ما و شما نباید خودمان را بازی بدهیم. اختلاف ریشه‌اش از حبّ نفس است. هركس خیال می‌كند كه من برای خدا این آقا را باهاش اختلاف می‌كنم، یك وقت درست بنشیند در نفس خودش فكر كند ببیند ریشه كجاست. حسن ظن به خودش نداشته باشد، سوء ظن داشته باشد. ریشه همان ریشه شیطانی است كه آن حبّ نفس انسان است. و این اختلاف اگر خدای نخواسته در بین آقایان پیدا بشود، در هر شهری كه پیدا بشود قهراً این اختلاف به بازار می‌كشد، به خیابان می‌كشد و آن چیزی كه این جمهوری را حفظ كرده وحدت و انسجام این جمعیت است. یعنی ملّت همه با هم بودند كه توانستند یك همچو معجزه‌ای را ایجاد كنند. اگر چنانچه به واسطه اختلاف ماها یك وقت اختلاف به بازار هم بكشد كه خواهد كشید، به خیابانها هم بكشد، به اصناف دیگری هم بكشد، این تمام و‍ِزرش به گردن ماست. اینكه شما خیال كنید كه نه، من برای خدا این آقا را مثلاً به او چه می‌كنم، این اشتباه است. برای خدا نیست. انسان گول نفس امّاره خودش را می‌خورد و گول شیطان را می‌خورد. گول می‌خورد به اینكه چیزهایی كه در دیگران است هی به نظرش می‌آید خیلی بد است، خیلی كار بدی دارد می‌شود، دارد اسلام از بین می‌رود، برای اینكه یك قاضی در فلان جا چه كرده، این برای اسلام نیست. نباید ما خودمان را گول بزنیم. بنشینید آخر شب فكر كنید. محاسبه یكی از اموری است كه در سیر انسانی باید باشد كه در آخر شب فكر كند به اینكه- نمی‌گویم در من هست، من هم پایین‌تر از دیگران- حساب كند انسان به اینكه تو امروز كه با این آقا اختلاف‌داری و حالا شدید دو دسته، یك دسته دنبال آن آقا، یك دسته دنبال آن آقا، ریشه‌اش چی است؟ برای خداست؟ این عیبی كه شما در او می‌گویید، در خودتان نیست؟ این چیزی را كه در دیگران بزرگ می‌شمارید و در خودتان هرچه می توانید كوچكش می‌كنید و پرده‌پوشی می‌كنید، این عمل شیطانی نیست؟‌(4)
سرّ این كه ایران پیروز شد برای این بود كه بین تمام افراد اتّحاد بود و هیچ این حرفها نبود كه هركس طرف خودش بكشد. شما با هم متّحد باشید كه بحمدالله هستید و وقتی در حلقه اوّل اتّحاد بود، در حلقه‌های بعد اختلاف پیدا نمی‌شود. شما سعی كنید كه در سرّ قلب‌تان چیزی مخالف الوهیت نباشد، و اگر دیدید هست سركوبش كنید. كراراً عرض كردم كه اگر انبیا در یك مكان جمع شوند با هم اختلاف پیدا نمی‌كنند، زیرا مقصد و هدف و مقصود، یكی و الهی است. اگر در مجلس شما توحید واقعی به معنای واقعی آن تحقّق پیدا كند قهراً افرادی كه متصل به شما می‌شوند اختلاف پیدا نخواهند كرد و وحدت واقعی، یعنی قلب همه شما برای یك چیز بتپد كه آن اسلام است. اگر این طور شد خداوند شما را تأیید می‌كند. (5)

راهبردهای تصریحی:

1- عامل اصلی اختلافات، هواهای نفسانی است.
2- عامل اصلی وحدت و انسجام پایدار، یكی و الهی بودن مقصد و هدف است.

نكات استنباطی:

1- اگر انسانها فقط برای خدا كار كنند آن وقت هیچ گاه دچار تشتّت و اختلاف نمی‌شوند. رمز پیروزی و ماندگاری مكتب انبیای الهی همین است.
2- شیاطین و دشمنان شیطان صفت با تحریك نفوس آدمها و گرایش آنها به دنیا و مادّیات، سعی می‌كنند بین آنان اختلاف و تشتّت ایجاد كنند.

پی‌نوشت‌ها:

1. صحیفه امام (ره)، ج19، صص 484 و 485.
2. صحیفه امام (ره)، ج20، ص 78.
3. صحیفه امام (ره)، ج16، ص 247.
4.صحیفه امام (ره)، ج18، صص 16 و 17.
5.صحیفه امام (ره)، ج18، ص 135.

منبع مقاله:
گردآوری و تدوین: مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، (1390)، سیره‌ی سیاسی حضرت امام خمینی(قدس‌سره)(10)، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، چاپ اول.