دوستان اينترنتى‏

هر روز بر تعداد سايت‏ها افزوده مى‏شود و حجم عظيم اطلاعات با سرعتى باور نكردنى و به سهولت، مرز كشورها و قاره‏ها را در مى‏نوردد و اينترنت مى‏رود تا رؤياى دهكده جهانى را تحقق بخشد. بر طبق آمار تكفا (توسعه كاربران فن آورى اطلاعات) تنها در آغاز سال 2003 ميلادى تعداد 480ميليون نفر در دنيا از اينترنت استفاده نموده‏اند كه اين تعداد تا سال 2005 م. به 1.12 ميليارد نفر در جهان رسيده است.1
اين در حالى است كه اينترنت در ايران، بيش از آن كه از جنبه‏هاى علمى - تحقيقاتى مورد بررسى قرار گيرد، با عناوينى چون وبلاگ، چت و ايميل شناخته شده است. در چنين دنيايى، از پيام‏ها و تبليغات سياسى گرفته تا فيلم و موسيقى كرايه‏اى و از رديابى يك بسته پستى تا شركت دريك كنسرت با شكوه، همه وجود دارند. جالب است سرى هم به وبلاگ‏ها و چت روم‏هاى داخلى بزنيم تا معناى فناورى اطلاعات و كاربرد بهينه آن را بهتر درك كنيم.
حجم عظيمى از اطلاعات، در تبليغات، حراج‏هاى اينترنتى، تشويق به خريد، شرط بندى‏ها، تصاوير نامناسب، دوست‏يابى و در همسريابى‏هاى اينترنتى خلاصه شده است. ايميل‏هاى عاشقانه، طنزهاى اينترنتى غير اخلاقى، حجم عظيمى از اشعار ناموزون و درد دل‏هاى كهنه، گفت‏وگو، چت‏هاى به ظاهر دوستانه و... همه سهم ما از اين شبكه جهانى است.سهولت در دسترسى به اطلاعات، موجب افزايش تغييرات اجتماعى و اقتصادى پيش بينى نشده‏اى گرديده است؛ اما پيشرفت‏هاى مذكور، حائز جنبه خطرناكى نيز مى‏باشد كه پيدايش انواع جديد جرايم و نيز بهره بردارى از فن آورى جديد در ارتكاب جرايم سنتى، بخشى ازآن به شمار مى‏رود. علاوه بر اين، عواقب و پيامدهاى رفتار مجرمانه، مى‏تواند خيلى بيشتر از قبل و دور از تصور باشد؛ از اين جهت كه محدوديت‏هاى جغرافيايى يا مرزهاى ملى آن را محدود نمى‏كند. فن آورى جديد، مفاهيم موجود را دچار چالش‏هايى ساخته است و جنايتكاران غالبا در مكان‏هايى به غير از جاهايى كه آثار و نتايج آنها ظاهر مى‏شود، قرار دارند.
فضاى سايبر، روان و قابل دسترس براى همگان، به خصوص براى كاربرانى است كه على رغم تخصص و دانش خود، به اصول اخلاقى متعهد و پاى‏بند نبوده، اينترنت رااز اهداف متعالى و تعريف شده آن دور ساخته‏اند و «چو دزدى با چراغ آيد، گزيده‏تر برد كالا».
اين چنين است كه هر روز بر تعداد جرايم اينترنتى افزوده مى‏شود. نفوذ به سايت‏هاى دولتى و خصوصى، رزرو كردن (Domain) بر اساس نام شركت‏ها و افراد شناخته شده و باج خواهى از آنها، طراحى برنامه‏هاى مخرب، مانند سرقت و جنايت، نفوذ و هك كردن سايت‏ها، كلاهبردارى‏ها، نفوذ به كارهاى شخصى افراد، سرقت از كارت‏هاى اعتبارى و باقى جرايم كه از طريق چت وايميل صورت مى‏گيرد، نمونه‏اى از اين جرايم است.
از سوى ديگر دست‏رسى آزادانه به سايت‏ها و ايميل‏هاى غيراخلاقى (Spam)، درمعرض پيام‏هاى فورى بودن (Instant Messaging)و مسائل اتاق‏هاى گفت‏وگو (Chat Room) از جمله نگرانى‏هاى والدينى است كه فرزندان آنها از اينترنت استفاده مى‏كنند.
بسيارى از سايت‏ها به صورت آزادانه از تصاوير غيراخلاقى به عنوان جاذبه در تبليغات تجارى سود برده، در تبليغات خود عنوان freesize و sex free را لحاظ مى‏نمايند و فيلم‏ها و عكس‏هاى مختلف را ارائه كرده، به صورت ناخود آگاه يا هدف‏مند، به تخريب پايه‏هاى اعتقادى و اخلاقى كاربران مى‏پردازند.
رواج قمار در اينترنت، معضل ديگرى است؛ به طورى كه شماره آگهى‏هاى تبليغاتى قمار خانه‏هاى اينترنتى از 911 هزار در سال 2003، به دو ميليون و پانصد هزار آگهى درسال 2004 افزايش يافته، از نظر حجم تبليغات در اينترنت، در رده پنجم قرار گرفته است.2
علاوه بر همه موارد گفته شده، دوست يابى‏هاى اينترنتى ، فصل ديگرى را در ارتباطات جهانى رقم مى‏زنند.
فصلى پر از شعر و غزل و البته دوستى‏هاى كم خرج و نيز كم دردسرتر از دوستى‏هاى سنتى؛ فقط كليك لازم است.بسيارى از دوستى‏ها به مدد اتاق‏هاى گفت‏وگو و چت روم(Chat Room)هاى داخلى و خارجى، طعم ديگرى دارد؛ چون لازم نيست كسى را بشناسى و مجبور هم نيستى خودت را صادقانه معرفى كنى و به همين راحتى، يك سرگرمى به ظاهر شرافتمندانه پيدا مى‏كنى. اگر چه در بسيارى از كشورها افراد از چت، براى تبادل اطلاعات و دوست‏يابى‏هاى علمى - تحقيقاتى استفاده مى‏كنند ؛اما در ايران، جوانان ساعت‏ها به گفت‏وگوهاى تفريحى مى‏پردازند و متاسفانه اين امر شامل دانشجويان نيز مى‏شود و اكثر آنان به دليل آشنايى كمى كه با زبان انگليسى دارند، استفاده چندانى از سايت‏هاى خارجى و مطالب مفيد آنها نداشته، بيشتر سرگرم گشت زنى دربين سايت‏ها و وبلاگ‏هاى تفريحى هستند و اين البته شامل دانشجويانى نيز مى‏شود كه به دليل انجام پروژه پايانى، كارت رايگان استفاده از كارگاه كامپيوتر را دريافت مى‏كنند.
در گفت‏وگويى كه با مسؤولين سايت دانشگاه داشتيم، آنها نيز اين موارد را تاييد كردند و در پاسخ به اين مسأله كه چرا در سايت دانشگاه، استفاده از chat و Yahoo Messenger ممنوع است، اذغان داشتند كه علاوه بر يك سرى محدوديت‏هاى فنى سايت، مسأله عمده در ممنوعيت اين موارد، استفاده نادرست دانشجويان مى‏باشد و در حالى كه آنان متقاضى استفاده از ساير نرم افزارها هستند، اما به جز تعدادى از دانشجويان فنى - مهندسى، ساير دانشجويان بيشتر به مسائل تفريحى پرداخته، در اكثر اوقات، مشغول چك كردن ايميل خود هستند و حتى بارها اتفاق افتاد كه بين دو سايت واقع در دانشگاه، فقط ايميل رد و بدل شده است.
با اين تفاسير، بسيارى از افراد همچنان مشغول استفاده از اتاق‏هاى گفت‏وگو مى‏باشند. درچنين محيط مجازى كه تنها با يك آدرس ايميل، يك ID و با يك سرى User Name روبه‏رو هستيم، فقط مى‏توان با افكار اشخاص آشنا شد(آن هم اگر كه شخص مقابل صادق باشد كه البته در صد اين افراد بسيار كم است) و نكته مهم آن است كه وقتى دوستى‏هاى قديمى و ارتباطات صميمى هر چند محكم، آسيب‏پذير و شكننده‏اند چگونه مى‏توان به دوستى‏هاى اينترنتى خوش‏بين بود؛ حتى اگر آن شخص زيبا بنويسد و خوب صحبت كند، نمى‏توان با يك ID و صدا، كسى را شناخت و به او اطمينان كرد. دوستى‏هاى اينترنتى، پيش از آن كه به دوستى‏هاى مفيد و سازنده تبديل شوند، به نوعى تفريح و عادت مبدل خواهد شد.
به مدد اين شبكه جهانى، انواع كارت پستال، انيميشن، پيغام‏هاى دوستانه و تبريك، به هر مناسبتى به راحتى و تنها با چند بار كليك كردن به آدرس مورد نظر ارسال مى‏شود. با آن كه در اكثر اوقات ديدارى در كار نيست، اما پيغام‏هاى الكترونيكى وظيفه خود را به نحو احسن انجام مى‏دهند؛ به خصوص اگر نويسنده پيغام‏ها، دستى در ادبيات ملل و اشعار دوستانه داشته باشند. از اين رو كيوسك‏هاى مطبوعاتى، دكه‏هاى فروش سيگار، انتشاراتى‏ها، موبايل فروشى‏ها، سوپرماركت‏ها و اين اواخر ساندويچى‏ها هم، محل‏هاى عمده فروش كارت‏هاى روزانه و شبانه اينترنتى محسوب مى‏گردند. دوستى مى‏گفت: «ايران، بيشترين تعداد استفاده كنندگان از Chat Roomها را به خود اختصاص داده است»؛ اتاق‏هاى گفت‏وگويى كه سود جويان، طعمه‏هاى خود را در آن جا مى‏يابند.جايى كه معلوم نيست با چه كسى روبه‏رو هستى و هر كس با شخصيتى متفاوت با آن چه كه هست، خود را معرفى مى‏كند؛ «بانام مستعار، قيافه مستعار، شغل و تحصيلات و حتى عقايد مستعار كه فرسنگ‏ها با خود واقعى آنها فاصله دارد» و در اين ميان، بسيارى از افراد، خوشبينانه به آنها اعتماد مى‏كنند و متأسفانه مورد سوءاستفاده قرار مى‏گيرند.

پى نوشت:

www.ItIran.com .1
in Iran weblog.galile .2