سیاره ای در خارج از منظومه شمسی

تیمی از منجمان اروپایی ادعا می کند که نخستین عکس مستقیم از سیاره ای در خارج از منظومه شمسی را تهیه کرده است.
‘سیاره’ تازه (راست) در نزدیکی یک ستاره نسبتا جوان مشاهده می شود
به گفته اخترشناسان این “سیاره خارجی” در اطراف سیاره ای به نام “جی کیو لوپ” (GQ Lup)، که نوع جوانتر خورشید است، می گردد.
سایر پژوهشگران در گذشته ادعاهای مشابهی را مطرح کرده اند اما برخی دانشمندان به این ادعاها بدبین هستند و می گویند که این عکس ها تنها نشان دهنده اشیایی است که از نقطه نظر زمینی ها با ستاره مورد نظر در یک امتداد قرار گرفته است، نه اینکه دور آن بگردد.
اما تیم تحت سرپرستی رالف نوهاسر طی مقاله ای در نشریه “نجوم و اخترفیزیک” می گویند اطمینان زیادی دارند شیئی که در مجاورت “جی کیو لوپ” مشاهده کرده اند یک سیاره است.
“جی کیو لوپ” در فاصله ۴۰۰ سال نوری زمین، در ناحیه ای که ستارگان تازه در آن متولد می شوند، قرار دارد.
منجمان می گویند از سال ۱۹۹۹ تاکنون سرگرم رصد و بررسی این “سیاره” بوده اند.
تیم محققان برای مطالعات خود از عکس های رصدخانه جنوبی اروپایی موسوم به “وی ال تی” در شیلی، تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ ژاپنی سوبارو در هاوایی استفاده کرده اند.
جوان بودن این منظومه باعث شده است سیاره نسبتا داغ باشد. این مساله به تیم محققان کمک کرد سیاره را در نور خیره کننده ستاره ردیابی کنند.
این سیاره از ستاره مرکزی فاصله زیادی دارد که تقریبا ۱۰۰ برابر فاصله زمین از خورشید است. این مساله نیز به محققان کمک کرد بتوانند نور دو شیء را از یکدیگر تفکیک کنند.
منجمان طی یک دهه گذشته در حدود ۱۳۰ سیاره خارجی را ردیابی کرده اند، که وجود آنها نه به طور مستقیم، بلکه از “تکان هایی” که با اعمال جاذبه در ستاره مرکزی ایجاد می کنند استنباط شده است.
محدودیت های فنی و ضعف تکنولوژی، رویت سیارات خارجی به صورت مستقیم را بسیار دشوار می سازد.
اما انتظار می رود با پرتاب نسل بعدی تلسکوپ های فضایی در دهه آینده امکان مشاهده مستقیم آنها فراهم شود.
برخی از دانشمندان این مساله را که شیء مجاور “جی کیو لوپ” یک سیاره است زیر سوال برده اند.
پرفسور مارک مک کاگرین از دانشگاه اکستر در بریتانیا گفت او در مورد جرم این شیء، که به اقرار تیم محققان ممکن است تا ۴۲ برابر مشتری باشد، نگرانی هایی دارد.
وی گفت: “تقریبا کلیه مدل های نظری جرم این شیء را چیزی میان ۱۵ تا ۴۰ برابر مشتری رقم می زند. بنابراین احتمال غالب این است که یک کوتوله قهوه ای (یک ستاره سوخته) باشد نه یک سیاره.”
منجمان اروپایی درحالی خبر از تهیه عکس مستقیم از یک سیاره خارجی می دهند که در حدود دو هفته قبل دو تیم از ستاره شناسان گفتند برای نخستین بار نور اشیایی را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کرده اند که به اعتقاد بسیاری متعلق به سیاراتی است که حول سایر ستارگان می گردند.
آن دستاورد جامعه علمی را شدیدا به هیجان آورده و در مطبوعات علمی انعکاس گسترده یافت.