عاشورا؛ شبیه‏ سازى بعثت‏

 

 

امیر نفس خود
شباهت به بزرگان و انتساب به اولیا، کار زیرکان عالم است. هر کس الگویى مى‏خواهد و دنبال نمونه و اسوه‏اى مى‏گردد؛ اما همه در جستن الگو، راه صواب نمى‏روند. بعضى افراد در عالم هستند که اگر از آنها بپرسید کدام چهره، ذهن شما را به خود متوجه مى‏کند، مى‏بینید که سراغ انسان‏هاى حقیر، کوچک و پستى مى‏روند که عمرشان به عبودیت هواى نفس گذشته است و تنها هنرشان، سرگرم کردن انسان‏هاى کوچک و غافل است؛ کارى که تنها خوشایند غافلان و جاهلان است. اینها براى عده‏اى از انسان‏هاى معمولى عالم، الگو مى‏شوند. بعضى سراغ سیاست‏مدارها و شخصیت‏هاى تاریخى و امثال آن مى‏روند و آنان را الگو قرار مى‏دهند. زیرک‏ترین انسان‏ها، کسانى هستند که اولیاءالله را الگو قرار مى‏دهند؛ چون بزرگ‏ترین خصوصیت اولیاءالله این است که تا آن حد شجاع، قوى و مقتدرند که مى‏توانند امیر نفس خود باشند. آنان، ذلیل نفس خود نمى‏شوند.
به یکى از فیلسوفان و حکیمان قدیم منسوب است که به اسکندر رومى - مقدونى - گفت: تو غلام غلامان من هستى. اسکندر تعجب کرد و خشمگین شد. او گفت: خشمگین مشو؛ تو غلام شهوت و غضب خود هستى. وقتى چیزى را بخواهى، بى‏تابى؛ وقتى هم از چیزى خشمگین بشوى، بى‏تابى؛ این، بردگى در مقابل شهوت و غضب است؛ در حالى که شهوت و غضب، غلام من هستند.
ممکن است این داستان راست باشد و ممکن است واقعیت نداشته باشد؛ اما نسبت به اولیاى خدا، پیغمبران و شاخص‏هاى راه هدایت الهى بشر، راست است. نمونه‏هاى آن یوسف، ابراهیم و موسى هستند و نمونه‏هاى متعددى نیز در زندگى اولیاى خدا وجود دارد. زیرک‏ترین انسان‏ها کسانى هستند که این بزرگان و این انسان‏هاى شجاع و مقتدر را الگو قرار مى‏دهند و از این طریق، براى خودشان، در باطن و معنا کسب اقتدار و عظمت مى‏کنند.
باز در میان این بزرگان، بدون شک، امام حسین علیه‏السلام، یکى از بزرگ‏ترین آنان است.
نه فقط در میان ما انسان‏هاى خاکى، حقیر و ناقابل، بلکه در همه عالم وجود و در بین ارواح اولیا، بزرگان و فرشتگان مقرب، نور مبارک حسین بن على علیه‏السلام مثل خورشید مى‏درخشد. اگر انسان خود را در پرتو این خورشید قرار بدهد، این کار خیلى برجسته‏اى است.
قیام براى خدا
ماجراى کربلا، تقریباً بیشتر از یک نصف روز یا اندکى بیشتر، طول نکشیده است؛ تعدادى هم شهید شده‏اند؛ حالا هفتاد و دو نفر یا چند نفر کمتر و بیشتر؛ این همه شهید در دنیا هست؛ اما مسئله کربلا که شما مى‏بینید، این همه عظمت پیدا کرده است؛ حق هم همین است و هنوز از اینها عظیم‏تر است. این که این گونه در اعماق وجود بشر تأثیر گذاشته و نفوذ کرده است، به خاطر روح این قضیه است. جسم قضیه، خیلى حجمى ندارد؛ بالاخره بچه‏هاى کوچک در همه جا کشته شده‏اند؛ در حالى که آن جا یک بچه شش ماهه کشته شد؛ دشمنان در بعضى جاها، قتل عام کرده‏اند و صدها بچه را کشته‏اند؛ قضیه در این جا از لحاظ جسمانى مطرح نیست؛ از لحاظ معنا و روح خیلى مهم است.
روح قضیه، این است که امام حسین علیه‏السلام در این ماجرا، با یک لشگر روبه‏رو نبود؛ با جماعتى از انسان‏ها، هر چند صد برابر خودش، طرف نبود؛ امام حسین علیه‏السلام با جهانى انحراف، ظلمت روبه‏رو بود. این، مهم است. در عین حالى که با یک جهان کجروى و ظلمت و ظلم مواجه بود، آن جهان هم همه چیز داشت؛ پول، زر و زور، شعر، کتاب و محدث و آخوند داشت؛ وحشت‏انگیز بود. تن آدم معمولى - حتى آدم فوق معمولى - در مقابل عظمت پوشالى آن دنیاى ظلمت مى‏لرزید. قدم و دل امام حسین علیه‏السلام در مقابل این دنیا نلرزید؛ احساس ضعف و تردید نکرد و یک تنه وسط میدان آمد. عظمت قضیه این است که قیامِ‏للّه است.
حرکت حسینى، همان حرکت نبوى‏
کار امام حسین علیه‏السلام در کربلا، با کار جد مطهرش محمد بن عبدالله صلى‏الله‏علیه‏وآله در بعثت، قابل تشبیه و مقایسه است. قضیه این است. همان طور که پیغمبر در آن جا، یک تنه با یک دنیا مواجه شد، امام حسین در ماجراى کربلا، یک تنه با یک دنیا مواجه شد. آن بزرگوار هم نترسید؛ ایستاد و جلو آمد؛ امام حسین علیه‏السلام هم نترسید؛ ایستاد و جلو آمد. حرکت نبوى و حرکت حسینى، مثل دایره متحدالمرکز هستند؛ به یک جهت متوجه‏اند؛ لذا این جا، «حسین منى و انا من حسین»، معنا پیدا مى‏کند. این، عظمت کار امام حسین علیه‏السلام است.