غلبه بر جميع اديان
منبع: نگین آفرینش
مسأله‌ي مهدويّت و قيام و حکومت جهاني يک منجي عدالت-گستر و مصلح‌‌عدالت- پرور از جمله مسائلي است که نه تنها با فطرت ظلم¬ستيز و عدالت¬طلب انسآن‌ها آميخته و نهادينه شده است، که همه¬ي مسلمانان اعم از شيعه و سنّي و بلکه تمامي اديان آسماني و حتّي مکاتب ديگر آن را باور داشته و پيروان آيين خود را به ظهور آن مژده داده‌اند. در آيه¬اي که بحث مي¬شود، دين حق که همان دين اسلام است بر همه¬ي مکاتب و آيين¬هاي زمان پيروز مي¬شود:
يُريدونَ أن يُطفِؤُا نورَ اللهِ بِأفواهِهِم وَ يأبي اللهُ إلاّ أن يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَو کَرِهَ الکافِرون هُوَ الّذي أرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدَی وَ دينِ الحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلی الدّينِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المـُشرکون؛1 «مي‌خواهند نور خدا را با دهآن‌هاي خويش خاموش کنند، ولي خداوند نمي¬گذارد تا اين‌که نور خود را کامل کند، هرچند کافران را خوش نيايد او کسي است که پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند، هرچند مشرکان را خوش نيايد.»
بحث روايتي
1- محمّد بن فضيل مي¬گويد: از امام کاظم (عليه السلام) درباره¬ي قول خداوند لِيُظهِرَهُ عَلَی الدّينِ کُلِّه پرسيدم. ايشان فرمودند:
«لِيُظهِرَهُ عَلَي جَميع الأديانِ عِندَ قِيامِ القائِم (عليه السلام)»؛2 « هنگام قيام قائم (عليه السلام) خداوند دين اسلام را بر همه¬ي دين¬هاچيره مي‌گرداند.»
2- ابي بصير مي¬گويد: از امام صادق (عليه السلام) درباره¬ي آيه¬ي هُوَ الّذي أرسَلَ ... پرسيدم، ايشان فرمودند:
«وَ اللهِ ما نَزَلَ تأويلُها بَعد، وَ لايَنزِلُ تأويلُها حتّي يَخرُجُ القائم (عليه السلام) فَإذا خَرَجَ القائِم (عليه السلام) لَم يَبقِ کافرٌ باللهِ العَظيمِ و لامُشرِکٌ بالإمامِ الاّ کَرِهَ خُروجَه...»؛3 « قسم به خداوند! هنوز تأويل آن نيامده و تأويل آن نيايد تا اين‌که قائم خروج کند، پس هنگامي که قائم خروج کند کافري به خدا و مشرکي به امام باقي نمي¬ماند مگر اين‌که خروج او را کراهت دارد ...»
3- از اميرالمؤمنين (عليه السلام) درباره¬ي آيه¬ي هُوَ الّذي أرسَلَ ... نقل شده است:
«... لايَبقَی قَريَةٌ الاّ وَ نُودِیَ فيها بِشَهادَةِ أن لا اِلهَ الاّ الله و أنَّ محمّداً رَسولُ اللهِ بُکرَةً وَ عَشياً»؛4 «آبادي و شهري باقي نمي¬ماند مگر اين‌که در آن‌جا صبح و شب به توحيد و رسالت پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) شهادت داده مي¬شود.»
4- شيخ صدوق در روايتي از امام حسين (عليه السلام) نقل مي¬کند:
«مِنَّا اثنَي عَشَرَ مَهدياً أوَّلُهُم أميرالمؤمنين عَلی بن أبی طالب و آخِرُهُم التّاسِعُ مِن وُلدي وَ هُوَ الإمامُ القائِم بالحقِّ يُحيی اللهُ بِهِ الأرضَ بَعدَ مَوتِها وَ يُظهِر به دينَ الحَقِّ عَلَی الدّينِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرکين»؛5 «از ميان ما، 12 نفر مهدي است، اوّلين آن‌ها اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب و آخرين آن‌ها نُهمين نفر از فرزندان من است. او امامي است که به حق قيام مي¬کند. خداوند به واسطه¬ي او زمين را زنده مي¬کند بعد از آن که مرده شده باشد و به واسطه¬ي او دين حق را به همه¬ي اديان پيروز مي¬کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.»
يُريدونَ أن يُطفِؤُا نورَ اللهِ بِأفواهِهِم وَ يأبي اللهُ إلاّ أن يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَو کَرِهَ الکافِرون هُوَ الّذي أرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدَی وَ دينِ الحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلی الدّينِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المـُشرکون؛1 «مي‌خواهند نور خدا را با دهآن‌هاي خويش خاموش کنند، ولي خداوند نمي¬گذارد تا اين‌که نور خود را کامل کند، هرچند کافران را خوش نيايد او کسي است که پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند، هرچند مشرکان را خوش نيايد.»
بحث روايتي
1- محمّد بن فضيل مي¬گويد: از امام کاظم (عليه السلام) درباره¬ي قول خداوند لِيُظهِرَهُ عَلَی الدّينِ کُلِّه پرسيدم. ايشان فرمودند:
«لِيُظهِرَهُ عَلَي جَميع الأديانِ عِندَ قِيامِ القائِم (عليه السلام)»؛2 « هنگام قيام قائم (عليه السلام) خداوند دين اسلام را بر همه¬ي دين¬هاچيره مي‌گرداند.»
2- ابي بصير مي¬گويد: از امام صادق (عليه السلام) درباره¬ي آيه¬ي هُوَ الّذي أرسَلَ ... پرسيدم، ايشان فرمودند:
«وَ اللهِ ما نَزَلَ تأويلُها بَعد، وَ لايَنزِلُ تأويلُها حتّي يَخرُجُ القائم (عليه السلام) فَإذا خَرَجَ القائِم (عليه السلام) لَم يَبقِ کافرٌ باللهِ العَظيمِ و لامُشرِکٌ بالإمامِ الاّ کَرِهَ خُروجَه...»؛3 « قسم به خداوند! هنوز تأويل آن نيامده و تأويل آن نيايد تا اين‌که قائم خروج کند، پس هنگامي که قائم خروج کند کافري به خدا و مشرکي به امام باقي نمي¬ماند مگر اين‌که خروج او را کراهت دارد ...»
3- از اميرالمؤمنين (عليه السلام) درباره¬ي آيه¬ي هُوَ الّذي أرسَلَ ... نقل شده است:
«... لايَبقَی قَريَةٌ الاّ وَ نُودِیَ فيها بِشَهادَةِ أن لا اِلهَ الاّ الله و أنَّ محمّداً رَسولُ اللهِ بُکرَةً وَ عَشياً»؛4 «آبادي و شهري باقي نمي¬ماند مگر اين‌که در آن‌جا صبح و شب به توحيد و رسالت پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) شهادت داده مي¬شود.»
4- شيخ صدوق در روايتي از امام حسين (عليه السلام) نقل مي¬کند:
«مِنَّا اثنَي عَشَرَ مَهدياً أوَّلُهُم أميرالمؤمنين عَلی بن أبی طالب و آخِرُهُم التّاسِعُ مِن وُلدي وَ هُوَ الإمامُ القائِم بالحقِّ يُحيی اللهُ بِهِ الأرضَ بَعدَ مَوتِها وَ يُظهِر به دينَ الحَقِّ عَلَی الدّينِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرکين»؛5 «از ميان ما، 12 نفر مهدي است، اوّلين آن‌ها اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب و آخرين آن‌ها نُهمين نفر از فرزندان من است. او امامي است که به حق قيام مي¬کند. خداوند به واسطه¬ي او زمين را زنده مي¬کند بعد از آن که مرده شده باشد و به واسطه¬ي او دين حق را به همه¬ي اديان پيروز مي¬کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.»
پي نوشت ها:
1. توبه (9)، 23 و 33 .
2. کلينی ،کافی، ج 1، ح 9، ص 432 .
3. شيخ صدوق،کمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ب 58، ح 7 .
4. مجلسی، بحارالانوار، ج 51، ص 60 .
5. شيخ صدوق،کمال الدين و تمام النعمة، ج 1، ح 3 .
