نتایج آلودگی آب

آلودگی آب یک علت نگرانی به مدت دهه‌ها بوده است. با شهری سازی، آلودگی به چنان سطوح عظیمی افزایش یافته است که حالا یک تهدید برای وجود زندگی آبزیان و سلامت انسان‌ها تلقی می‌شود.

آیا می‌دانید؟

مطالعات نشان می‌دهد که نرخ هشدار دهنده افزایش آلودگی آب بر میلیون‌ها زندگانی تأثیر گذاشته است. بیش از 780 میلیون نفر به آب تمیز دسترسی ندارند که از این بین در حدود 343 میلیون نفر به قاره‌ی آفریقا تعلق دارند.
آلودگی آب، به زبان ساده‌تر می‌تواند به صورت آلودگی بدنه‌های آبی وقتی که آلاینده‌ها بدون ضد عفونی کامل و حذف اجزا مضر به درون آب رها می‌شوند، تعریف ‌شود. آن نه تنها بر محیط زیست و سالم ماندن انسان تأثیر می‌گذارد بلکه تعادل اکو سیستم را نیز بر هم می‌زند. در زیر برخی تأثیرات مهم آلودگی آب بر انسان و محیط زیست آورده شده است.

آلودگی روان آب‌های سطحی :

آن وقتی ایجاد می‌شود که خاک به ماکزیمم حد آلودگی خود می‌رسد و آب اضافی، روی زمین جاری می‌شود. روان آب سطحی می‌تواند توسط بارندگی، برف ذوب شده و یا یخچال‌ها تولید شود.

بر روی بشر :

با این که شهری سازی دلیل اصلی افزایش آلودگی روان آب‌های سطحی است اما اثرات آلودگی آبها زیان آور است. اغلب مواد انسانی یا در آب حل می‌شوند و یا به صورت ذرات معلق توسط آب حمل می‌‌شوند. این آب اگر مصرف شود می‌تواند با ایجاد استفراغ، درد شکم و رساندن آسیب ممکن به کلیه‌ها، بر انسان‌ها تأثیر بگذارد.

بر روی محیط زیست :

آلودگی آب موجب خوردگی در مقیاس بزرگ می‌شود و بر حاصل خیزی خاک و در کل کیفیت آن تأثیر می‌گذارد. اگر روان آب‌ با مقدار قابل توجهی حشره کش به بدنه‌ی آبی بزرگتر برسد که بعداً فرو می‌نشیند و از آن پس مانع رسیدن نور خورشید به گیاهان آبزی می‌شود. با کمبود نور خورشید، گیاهان هلاک می‌شوند. این حشره کش‌ها دستگاه تنفس ماهی‌ها و ارگانیسم‌های دیگری را که بر بستر رودخانه زندگی می‌کنند نیز مسدود می‌کنند.

آلودگی آب زیر زمینی :

به آبی که زیر سطح زمین بین ساختارهای صخره‌ای و یا فضاهای خالی خاک موجود است، آب زیر زمینی گفته می‌شود.

بر روی بشر :

آلودگی فلوئوری آبهای زیر زمینی به مدت خیلی زیادی دلیل نگرانی بوده است. جذب اضافی آب زیر زمینی با مقدار زیادی فلوئور منجر به مسمومیت دندانی بر اثر فلوئور، مسمومیت فلوئوری استخوان‌ها و تغییرات متابولیکی در بافت‌های بدن می‌شود. آلودگی آرسنیکی موجب استفراغ، حالت تهوع، اسهال و در موارد خیلی شدید موجب سرطان پوست و ریه می‌شود.

بر روی محیط زیست :

فلوئور، آرسنیک و دیگر آلاینده‌ها ظرفیت حمل اکسیژن آب را کاهش می‌دهند. گاهی اوقات نیز آنها موجب رشد بی‌رویه جلبک‌های سمی می‌شوند که باعث تأثیرات زیان آوری بر زندگی دریایی شده و حتی می‌توانند منجر به مرگ گیاهان آبزی و ماهی‌ها شود.

آلودگی دمایی آب :

عواملی که مسئول ایجاد تغییراتی در دمای جوی آب هستند منجر به آلودگی دمایی می‌شوند. وقتی که آب به عنوان خنک کننده در صنایع به کار می‌رود و بعد با دمای بالاتر به درون محیط زیست رها می‌شود، موجب کاهش سطح اکسیژن در طبیعت می‌شود.

بر روی محیط زیست :

همان طور که قبلاً ذکر شد، آلودگی دمایی، سطح اکسیژن حل شده در آب را کاهش می‌دهد و موجب زیان آوری برای حیوانات آبزی می‌شود و در نتیجه بر تعادل اکو سیستم تأثیر می‌گذارد. اگر آب خنک‌تر به درون بدنه‌های آبی تخلیه شود، بهره وری از جمله تکثیر ارگانیسم‌ها تأثیر می‌پذیرند. افزایش دما هم چنین فعالیت آنزیم ارگانیسم‌های آبزی را تغییر می‌دهد که موجب مشکلاتی مثل سوء تغذیه می‌شود.

آلودگی کشاورزی :

محصولات و دیگر محصولات جانبی که برای کشاورزی لازم هستند از جمله کود اضافی، حشره کش و دیگر عوامل از منابع نقطه‌ای گرفته تا منابع غیر نقطه‌ای، گفته می‌شود که هم برای انسان‌ها و هم برای محیط زیست مضر هستند.

بر روی بشر :

کادمیوم فلزی است که در کودهای گرفته شده از لجن یافت می‌شود. این می‌تواند توسط محصولات جذب شود. وقتی که مردم کادمیوم را جذب می‌کنند، ممکن است آن موجب اسهال و آسیب به کبد و کلیه شود. فلزات سنگین مثل جیوه، آرسنیک و سرب سمی هستند و می‌توانند منجر به افت سطح همگلوبین خون همراه با سردرد، درد شکمی و مشکلات سیستم غدد درون ریزی شوند. حشره‌‌کش‌هایی نظیر پلی کلرینات بیفنیل (PCBs) و پنتا کلرو فنول (PCPs) در کشاورزی، خانه‌ها و جنگل داری به کار می‌روند. اگر محصولاتی که با کودهای اضافی اسپری می‌شوند توسط انسان‌ها مصرف شوند، موجب تأثیرات مضر مختلفی از سوزش گلو گرفته تا مشکلات شدید در شکم می‌شوند.

بر روی محیط زیست :

باران و آب آبیاری از کشت زارهایی که کود دهی شده و با حشره کش‌ها ضد عفونی شده‌اند، عبور می‌کنند. این موجب می‌شود که نیتروژن و سموم اضافی با آب موجود مخلوط شوند. رشد گیاهان آبزی موجب اکسیژن زدایی آب و نابودی گیاهان و حیوانات می‌شود. کودها رشد باکتری‌هایی را که در آب هستند افزایش می‌دهند و شدت و غلظت باکتری‌ها را تا سطوح خیلی خطرناکی بالا می‌برند. مطالعات نشان می‌دهند که PCBs و PCPs منجر به شکست DNA و جهش ژنتیکی در حیوانات می‌شوند که می‌توانند باعث سرطان شوند.

آلودگی صنعتی آب :

بعد از تکمیل فرآیندها در صنایع، باقی مانده‌ی سم و آبی که مصرف شده است، شامل مقدار زیادی آلاینده‌ها به شکل فلزات سنگین و مواد شیمیایی مختلف است.

بر روی بشر :

یک بخش قابل توجه از آبی که در صنایع به کار می‌رود بدون ضد عفونی به درون بدنه‌های آبی تخلیه می‌شود. این آب، به ویژه اگر از نفت، پتروشیمی، معدن و صنایع فلزی تخلیه شود شامل مقدار زیادی فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیوم و جیوه است. مقدار اضافی تمام این سه فلز، موجب آسیب شدید به سیستم عصبی، ساختارهای اسکلتی و درد شکمی می‌شود.

بر روی محیط زیست :

آلاینده‌های صنعتی با تغییر سطوح دمایی آب بر کیفیت آن تأثیر می‌گذارند. رشد سنبل آبی، جلبک و دیگر علف‌های هرز به خاطر چنین آلاینده‌هایی کم می‌شود. این منجر به افت سطوح اکسیژن حل شده می‌شود در نتیجه باعث زیان آوری برای گیاهان و حیوانات می‌شود.
سالهای مدوام آلودگی آب به طور زیان آور بر انسان‌ها همانند گونه‌های مختلف گیاهان و حیوانات تأثیر گذاشته است. با این که این وضعیت کابوس شبانه را تغییر نمی‌دهد اما لازم است که یک قدم در جهت درست، همین امروز برداشته شود!