نگاهی به عوامل کاهنده استرس های شغلی

شیفت های کاری باعث به هم زدن ساعت بیولوژیک کارکنان شده که پیامد آن بروز خستگی، کج خلقی، بی خوابی، بی اشتهایی، عدم تمرکز و ضعف حافظه است. کارکنانی که به شکلی کم خوابی دارند تولید هورمون سروتونین بدنشان به میزان ۲۰ درصد کاهش پیدا می کند که خود عاملی جهت بروز افسردگی می شود.

استرس های شغلی همواره یکی از عوامل خطرزای سلامتی بوده است که بر کیفیت زندگی خصوصی افراد نیز تاثیر می گذارد. در کلینیک های مشاوره این جمله را زیاد می شنویم که همسرم ناراحتی های کاری اش را با خود به خانه می آورد و تمام دق دلی از همکاران و رئیسش را سر من و بچه ها خالی می کند.

چندی پیش محققان مرکز مطالعاتی پرینستون در امریکا اعلام کردند که ۲۵ درصد از نیروهای کار در امریکا از کارشان ناراضی و حدود ۱۷ میلیون نفر دچار افسردگی هستند. مطالعات نشان می دهد اضطراب و تنش های شغلی باعث بروز فشارخون، بیماری های قلبی، آسم، افسردگی و سردرد در انسان می شود.

این تحقیقات همچنین نشان می دهد که نارضایتی شغلی یا کار در محیط های پراسترس ارتباط مستقیمی با افزایش ضایعات، غیبت، کاهش بهره وری و بروز رفتارهای نابهنجار در کارمندان دارد ضمن اینکه هزینه زیادی برای درمان اختلالات روحی ناشی از اضطراب و استرس های شغلی در کارمندان آسیب پذیر دربرخواهد داشت.

روانشناسان دلایل زیادی را در بروز استرس در محیط کار موثر می دانند که شیفت های کاری خسته کننده و زمان کاری زیاد در راس آنها قرار دارد. یکی از عوامل ایجاد تنش و اضطراب در محیط کار افزایش شیفت های کاری است که موجب خستگی و کلافگی فرد شده و بازده کاری را نیز کاهش می دهد.

شیفت های کاری باعث به هم زدن ساعت بیولوژیک کارکنان شده که پیامد آن بروز خستگی، کج خلقی، بی خوابی، بی اشتهایی، عدم تمرکز و ضعف حافظه است. کارکنانی که به شکلی کم خوابی دارند تولید هورمون سروتونین بدنشان به میزان ۲۰ درصد کاهش پیدا می کند که خود عاملی جهت بروز افسردگی می شود.

کارگران شب کار دو برابر بیشتر نسبت به روزکارها تمایل به کشیدن سیگار دارند و احتمال حمله قلبی بعد از پنج سال در آنها دو برابر می شود.

نادیده انگاشتن حقوق کارمندان، عدم رسیدگی به شکایات و پرداخت غرامت های کاری و عدم پرداخت حقوق مناسب و به موقع و برتری گرفتن برخی از کارمندان، تعصبات جنسیتی، مدیریت مستبدانه و تحقیر های جمعی که از سوی مدیریت اعمال می شود، از دیگر عوامل جانبی است که در بروز استرس و اختلالات روانی و نیز تضعیف روحیه کارمندان تاثیر دارد.

تنش های شغلی علاوه بر اختلالات روحی باعث ناراحتی های جسمانی هم می شود که خود را به صورت خستگی، بی خوابی، فشار خون، سردرد، ناتوانی در تمرکز و بی اشتهایی نشان می دهد.
 

اگر این چنین است باید بدانید که شما تنها نیستید. طبق تحقیقات و نظرسنجی‌های انجام در رابطه با استرس شغلی، تقریبا ۴۰ درصد از بزرگسالان اینگونه مطرح کرده‌اند که استرس باعث شده است شب‌ها تا دیروقت بیدار بمانند. از آن‌جایی‌که هیچ‌کس یک شغل کاملا عاری از استرس ندارد، پس اجتناب از استرس شغلی امری دشوار است.

اگر زیر بار استرس شغلی زیادی در محل کارتان هستید، می‌توانید از برخی راه‌ها برای مقابله با آن‌ها و بهره‌ورتر شدن‌تان استفاده کنید. اگر بتوانید نوع استرسی که زیر بار آن قرار دارید و منبع آن را شناسایی کنید، می‌توانید در مسیر از میان برداشتن فشار روانی بر خودتان گام بردارید.

نسبت به این قضیه آگاه هستید که وقتی از لحاظ فیزیکی و عاطفی در محل کار دچار کلافگی می‌شوید، و مرتب احساس می‌کنید عملکردتان به میزان استاندارد مشخص شده نمی‌رسد، از فرسودگی شغلی رنج می‌برید.

یکی از منابع فرسودگی شغلی زمانی است که رئیس کار زیادی به شما محول کند ولی، علیرغم عملکرد یا تلاش شما، مرتبا از شما انتقاد کند. فرقی نمی‌کند چه کاری انجام می‌دهید، هرگز کارتان خوب نیست.

همچنین یکی دیگر از منابع فرسودگی شغلی زمانی است که برای انجام کار محول شده به شما منابع کافی در اختیارتان قرار نگرفته باشد. فقدان تشویق، منابع یا هر دو ممکن است باعث کلافگی شود.

به استناد کلینیک مایو، برخی نشانه‌های خستگی عبارتند از بی اعتماد و بدبین شدن به دیگران یا انتقاد کردن در محل کار، کمبود انرژی برای بهره‌ور بودن، و زودرنج یا بی‌طاقت شدن در مواجهه با همکاران و مراجعه کنندگان.

شما می‌توانید از طریق صحبت کردن با سرپرست‌تان حس فرسودگی شغلی را بکاهید. در مورد این‌که چرا حس می‌کنید ناعادلانه مورد انتقاد قرار می‌گیرید صحبت کنید، یا این‌که منابع مظاعف مورد نیازتان را برای انجام وظیفه شغلی‌تان عنوان کنید.

موضوع هرچه که باشد، تا زمانی که لب نگشایید و صحبت نکنید هیچ چیز درست نمی‌شود. همچنین می‌توانید با بخش منابع انسانی سازمان‌تان صحبت کنید و بررسی کنید آیا برنامه کمکی برای کارکنان وجود دارد که در مدیریت مؤثرتر استرس به شما کمک کند.
 

ممکن است به دلیل وجود یک رئیس سمی، در محل کار دچار استرس شوید. یا حتی ممکن است از ترس از دست دادن شغل‌تان دچار استرس شوید. وقتی رئیس‌تان از شما خوشش نیاید، کار کردن بسیار دشوار و ناخوشایند می‌شود.

با بررسی یک به یک ترس‌های مبتنی بر محل کارتان با سرپرست واحدتان، این ترس‌ها را ازبین ببرید. شما می‌توانید از این زمان برای صحبت کردن درباره انتظارات شغلی‌تان استفاده کنید و عملکرد گذشته‌تان را بررسی کنید. ارتباطات کلید موفقیت است.

اگر نگران از دست دادن شغل‌تان هستید، هرچه در توان دارید انجام دهید تا سطح مهارت‌های‌تان را آن‌قدر ارتقا دهید تا در صورت لزوم برای جستجوی شغل جدید آماده باشید.

برخی نشانه‌های استرس مرتبط با ترس عبارتند از اضطراب یا آشفتگی. به گزارش متخصصان مرکز اضطراب، این مورد را می‌توان مستقیما به خطر یا احتمال خطر، عصبی بودن، یا حس وحشت یا دلهره مرتبط دانست. هر چه از رخ دادن چیزی بیشتر بترسید، استرس‌تان بیشتر خواهد شد.

فعال باشید و درباره نگرانی‌های کاری‌تان با رئیس‌تان صحبت کنید، همچنین، خودتان را برای جستجوی شغلی آماده کنید، به این ترتیب می‌توانید برخی ترس‌های‌تان را کم کنید. با عوامل استرس‌زای‌تان مقابله کنید تا کنترل شرایط را مجددا به‌دست بگیرید.
 

برای رهایی از پیامدهای منفی ای که استرس و تنش های شغلی ایجاد می کند، بهترین روش تنظیم یک برنامه منظم کاری همراه با استراحت است. کارهای خود را اولویت بندی کنید. معمولاً این شیوه موفق ترین، موثرترین و رضایت بخش ترین روش برای انجام دادن کارها است. برای سازماندهی امور همچنین کارهای زیادی می توانید انجام دهید مثل اینکه در زمان پاسخگویی به تلفن فقط همان کار را انجام دهید.
 

زمانی را برای فکر کردن به نحوه برخورد با مسائل اختصاص دهید و شیوه عمل خود را مشخص کنید.
مثلاً اینکه صبح ها کدام یک از کارها را انجام دهید و عصر به سراغ نامه ها بروید یا ابتدا کارتان را با خواندن نامه ها شروع کنید.در هر موقعیتی که هستید استراحت را فراموش نکنید حتی اگر به میزان پنج دقیقه در مدت زمان صرف ناهار باشد.

قرار ملاقات های روزانه را در دفتر یادداشت کنید و اگر نمی توانید در یک روز به چندین نفر پاسخگو باشید برای روابط خود حد و حدود تعیین کنید.

اطلاعات مربوط به ساعات ملاقات، زمان های اوج کاری، امور شغلی و خانگی را بنویسید. با این روش از نوشتن یادداشت ها بر روی تکه کاغذها که ممکن است گم شوند خلاص شده و همه چیز در یک جا قرار می گیرد.

در صورت مواجهه با موقعیت هایی که حالت روحی شما را دگرگون می کند و باعث عصبانی شدن شما می شود به جای داد و قال راه انداختن روش های آرام سازی ذهنی را پیش گیرید.

روش های ریلکسیشن مثل تنفس عمیق کمک بزرگی در کاهش عصبانیت به شما می کنند. همان طور که پشت میز نشسته اید روی صندلی لم دهید، چشمانتان را ببندید، تمام ماهیچه های خود را به حالت آرمیدگی درآورید. این کار را از پاها شروع کنید و ادامه دهید تا تمام ماهیچه هایتان به آرمیدگی برسند.

آن گاه از راه بینی نفس بکشید و به تنفس خود توجه کنید و هنگام بازدم بگویید یک. دوباره نفس بکشید و هنگام بازدم بگویید یک. این کار را ۲۰ دقیقه ادامه دهید. سعی کنید فقط صدای نفس کشیدنتان را بشنوید.



تکرار کلمات تاکیدی مثل آرام باش یا سخت نگیر نیز می تواند کمک کننده باشد. این تمرین را هر روز به ویژه زمانی که در موقعیت تنش زا قرار می گیرید، انجام دهید. در موقع عصبانیت افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید. مثلاً به جای اینکه خود را سرزنش کنید که چرا نتوانستید اموری را که به شما محول شده به نحو احسن انجام دهید، به خودتان امیدواری بدهید که این اتفاق تاثیری در رابطه شغلی شما با رئیس یا همکارتان نمی گذارد و اشتباه یا اهمال کاری شما از طرف مدیرتان قابل درک است.

تیپ شخصیتی همکار یا مدیرتان را بشناسید و روحیه او را درک کنید. این نکته را به خاطر داشته باشید که همیشه آدم ها در یک وضعیت و حالت روحی - روانی نیستند. بعضی از افراد صبح ها سرحال و پرانرژی اند و عصرها خسته.

به همین علت عصرها و شب ها ممکن است سطح تحمل شان بسیار پایین باشد و آماده عصبانی شدن باشند. در این گونه موارد بهتر است موضوعات و مسائل حساس بحث برانگیز را در ساعاتی با آنها مطرح کنید که صحبت هایتان با بحث و جدل پایان نپذیرد.