شیر گاو و حساسیت های دوران نوزادی
مترجم:مریم نعمتی
شير و ساير مواد لبني منابع ارزشمند پروتئيني هستند و در آنها كلسيم به وفور يافت مي‌شود. به‌علاوه داراي طعم مطبوعي هستند. اين مزاياي شير هرگز قابل تغيير نيست. گاهي اوقات توصيه مي‌شود مصرف شير گاو در كودكان زير دو سال و بزرگ‌سالان، پرهيز شود. آكادمي طب كودكان آمريكا و انجمن پزشكان آمريكايي با اين عقيده به‌شدت مخالفند. در اين مقاله دلايلي آمده است كه بيانگر فزوني مزاياي شير بر مضرات آن است. برخي از مشكلات ناشي از مصرف شير نوزادان و كودكان زير يك سال به شرح زير است:
خونريزي دستگاه گوارش در طول دوران نوزادي
در برخي از كودكان زير يك سال، مصرف شير گاو منجر به خونريزي روده‌اي مي‌گردد. اين خونريزي آهسته، در طول دستگاه گوارش منجر به ايجاد كم‌خوني از نوع فقر آهن مي‌شود. به همين علت است كه متخصصان اطفال، غالباً مصرف شير گاو را در طول اولين سال تولد توصيه نمي‌كنند.
حساسيت غذايي
حدود 1% كودكان به پروتئين شير گاو حساسيت دارند. مصرف فرآورده‌هاي لبني در اين گروه موجب ايجاد كهير، اسهال، خارش و بروز ساير نشانگان حساسيتي است. بنابراين از تغذيه اين دسته از كودكان با شير گاو مي‌بايست اجتناب شود.
حملات قلبي
كودكاني كه در خانواده‌هاي آنها عوامل افزايش‌دهندة احتمال بروز حمله‌هاي قلبي زودهنگام (ريسك فاكتور) مشاهده مي‌شود، بايد از مصرف فرآورده‌هاي شير گاو پرهيز كنند. چراكه ميزان كلسترول و چربي‌هاي غيراشباع شير زياد است. براي كاهش اين عارضه بهتر است كودك خود را با شير بي‌چربي و يا شير كم‌چربي (1%) تغذيه كنيد.
ديابت
نتايج يك تحقيق بيانگر آن است، كه پروتئين شير گاو موجب ايجاد علايم ديابت مي‌گردد. ولي در تحقيق ديگري، وجود اين رابطه اصلاً تأييد نشده است. به اين ترتيب، اين فرضيه نمي‌تواند دليلي براي عدم مصرف شير باشد.
اقدامات احتياطي براي كودكاني كه از شير پرهيز مي‌كنند
كودكان و بزرگسالاني كه بايد در رژيم غذايي خود از مصرف شير و فرآورده‌هاي آنها پرهيز كنند، بايد ساير منابع غني كلسيم را در جيرة غذايي خود قرار دهند. چراكه كمبود كلسيم منجر به بروز راشي‌تيسم مي‌شود. در اين بيماري، استخوانها نرم، كوتاه و شكننده مي‌شوند. به‌علاوه، اين دسته از كودكان به دليل آن‌كه فاقد ذخاير كافي كلسيم مورد نياز بدن هستند، مستعد ابتلا به پوكي استخوان در بزرگسالي مي‌شوند. برخي از سبزي‌جات، مانند كلم بروكلي و كلم‌پيچ، حاوي مقادير قابل توجهي كلسيم هستند. اگرچه مشكل است، انسان در طول روز، آن‌قدر از اين نوع كلم بخورد تا كلسيم مورد نيازش تأمين شود. بنابراين كودكاني كه به هر دليل از مواد لبني استفاده نمي‌كنند بايد كلسيم را از منابع ديگري دريافت كنند، كه غالباً به‌صورت قطره، قرص جويدني و قرص بلعيدني موجود است. آب‌ميوه‌هاي غني شده با كلسيم كه در دسترس قرار دارند، در هر اونس خود معادل يك اونس شير، كلسيم دارند.
پيشنهادات
- در طول اولين سال تولد، كودكان بايد با شير مادر تغذيه شوند و در غير اين صورت بايد قطرة آهن دريافت كنند.
- كودكان 12 تا 24 ماهه بايد شير كامل گاو مصرف كنند.
- كودكاني كه به دليل نپسنديدن طعم شير، روزي سه ليوان شير نمي‌نوشند، بهتر است با شيرهاي طعم‌دار مانند شيرشكلات يا شيرتوت‌فرنگي تغذيه شوند. اين‌گونه شيرها هيچ‌گونه عوارض جانبي ندارند.
- پس از سن2 سالگي، كودكان بايد با شير كم‌چربي تغذيه شوند و اگر اضافه وزن دارند از شير بي‌چربي استفاده كنند.
خونريزي دستگاه گوارش در طول دوران نوزادي
در برخي از كودكان زير يك سال، مصرف شير گاو منجر به خونريزي روده‌اي مي‌گردد. اين خونريزي آهسته، در طول دستگاه گوارش منجر به ايجاد كم‌خوني از نوع فقر آهن مي‌شود. به همين علت است كه متخصصان اطفال، غالباً مصرف شير گاو را در طول اولين سال تولد توصيه نمي‌كنند.
حساسيت غذايي
حدود 1% كودكان به پروتئين شير گاو حساسيت دارند. مصرف فرآورده‌هاي لبني در اين گروه موجب ايجاد كهير، اسهال، خارش و بروز ساير نشانگان حساسيتي است. بنابراين از تغذيه اين دسته از كودكان با شير گاو مي‌بايست اجتناب شود.
حملات قلبي
كودكاني كه در خانواده‌هاي آنها عوامل افزايش‌دهندة احتمال بروز حمله‌هاي قلبي زودهنگام (ريسك فاكتور) مشاهده مي‌شود، بايد از مصرف فرآورده‌هاي شير گاو پرهيز كنند. چراكه ميزان كلسترول و چربي‌هاي غيراشباع شير زياد است. براي كاهش اين عارضه بهتر است كودك خود را با شير بي‌چربي و يا شير كم‌چربي (1%) تغذيه كنيد.
ديابت
نتايج يك تحقيق بيانگر آن است، كه پروتئين شير گاو موجب ايجاد علايم ديابت مي‌گردد. ولي در تحقيق ديگري، وجود اين رابطه اصلاً تأييد نشده است. به اين ترتيب، اين فرضيه نمي‌تواند دليلي براي عدم مصرف شير باشد.
اقدامات احتياطي براي كودكاني كه از شير پرهيز مي‌كنند
كودكان و بزرگسالاني كه بايد در رژيم غذايي خود از مصرف شير و فرآورده‌هاي آنها پرهيز كنند، بايد ساير منابع غني كلسيم را در جيرة غذايي خود قرار دهند. چراكه كمبود كلسيم منجر به بروز راشي‌تيسم مي‌شود. در اين بيماري، استخوانها نرم، كوتاه و شكننده مي‌شوند. به‌علاوه، اين دسته از كودكان به دليل آن‌كه فاقد ذخاير كافي كلسيم مورد نياز بدن هستند، مستعد ابتلا به پوكي استخوان در بزرگسالي مي‌شوند. برخي از سبزي‌جات، مانند كلم بروكلي و كلم‌پيچ، حاوي مقادير قابل توجهي كلسيم هستند. اگرچه مشكل است، انسان در طول روز، آن‌قدر از اين نوع كلم بخورد تا كلسيم مورد نيازش تأمين شود. بنابراين كودكاني كه به هر دليل از مواد لبني استفاده نمي‌كنند بايد كلسيم را از منابع ديگري دريافت كنند، كه غالباً به‌صورت قطره، قرص جويدني و قرص بلعيدني موجود است. آب‌ميوه‌هاي غني شده با كلسيم كه در دسترس قرار دارند، در هر اونس خود معادل يك اونس شير، كلسيم دارند.
پيشنهادات
- در طول اولين سال تولد، كودكان بايد با شير مادر تغذيه شوند و در غير اين صورت بايد قطرة آهن دريافت كنند.
- كودكان 12 تا 24 ماهه بايد شير كامل گاو مصرف كنند.
- كودكاني كه به دليل نپسنديدن طعم شير، روزي سه ليوان شير نمي‌نوشند، بهتر است با شيرهاي طعم‌دار مانند شيرشكلات يا شيرتوت‌فرنگي تغذيه شوند. اين‌گونه شيرها هيچ‌گونه عوارض جانبي ندارند.
- پس از سن2 سالگي، كودكان بايد با شير كم‌چربي تغذيه شوند و اگر اضافه وزن دارند از شير بي‌چربي استفاده كنند.
