دردسرهاي كودكانه !
مترجم : منور ميرشجاعان
بچه ها هم از ميگرن رنج مي برند
هر چند كه ميگرن بيماري خطرناكي نيست، اما حمله هاي دردناكي دارد و از آن جايي كه در كودكان تشخيص اين بيماري آسان نيست، لازم است كه والدين نشانه هاي ميگرن را بشناسند.
رنگ پريدگي، گرفتن سر، بدخلقي، گريه، قطع كردن بازي، گريه و استفراغ از جمله علايم اين بيماري در كودكان است.
بايد توجه داشت كه ميگرن با سردرد ساده متفاوت است. ميگرن از طريق دردهاي خيلي شديدي كه به سر «ضربه» مي زند، مشخص مي شود و اغلب با علايم ديگري همراه است و يك بيماري ژنتيكي محسوب مي شود، اما سردرد معمولي با دردي با شدت كمتر همراه است و بدون كمك دارو نيز رفع مي شود.
گفته مي شود، پنج تا 10 درصد كودكان از ميگرن رنج مي برند و 11 درصد از كودكاني كه براي حمله هاي ميگرني به پزشك مراجعه مي كنند، كمتر از 6 سال دارند.
گرما، صدا، نور خيلي شديد، كم خوابي يا زياده روي در خواب، گريه، فرياد، سفر با ماشين، استرس، گرسنگي و... از جمله عواملي هستند كه مي توانند حمله هاي ميگرني ايجاد كنند.
شناخت اين عوامل براي جلوگيري كردن و تسكين دادن كودكي كه دچار حمله شود، بسيار مهم است.
معمولاً سؤالهايي از سوي والدين در زمينه ميگرن در كودكان مطرح مي شود كه سعي شده به شايع ترين آنها در زير پاسخ داده شود.
* چگونه مي توان ميگرن را در كودكان تشخيص داد؟
** ميگرن را مي توان به سادگي با گوش دادن به توصيفهاي كودك و والدين كه در هنگام حمله ها چه اتفاقي افتاده و همچنين به كمك آزمايش كامل (انعكاس، فشار خون و...) تشخيص داد.
ويزيت پزشك در هنگام حمله هاي ميگرني كودك يا آزمايشهايي چون سي تي اسكن، راديوگرافي جمجمه و مغز و... ضرورتي ندارد.
* هنگام ميگرن كودك چه بايد كرد؟
** به والدين توصيه مي شود، در هنگام حمله هاي ميگرني كودك بهترين راه مقابله با آن خواباندن كودك است. كودك اغلب پس از خواب كوتاهي به حالت قبلي برمي گردد، اما اگر كودك نخوابيد، سعي كنيد او را آرام كرده، در صورتي كه گرسنه بود، به او غذا بدهيد.
در همه اين موارد ترسيدن بي فايده است، چون حمله هاي ميگرني در خردسالان به مراتب كوتاهتر است.
* هنگام حمله هاي ميگرني چه دارويي و به چه ميزاني (دوزي) بايد به كودك داد؟
** معمولاً بيشتر داروهاي مؤثر در شروع حمله مثل ايبوپروفن ضد درد است و ميزان مصرف آن 10 ميلي گرم به ازاي هر كيلو وزن كودك است.
بنابراين مي توان به يك كودك 20 كيلويي 200 ميلي گرم، يعني يك قرص و براي كودك 40 كيلويي، 400 ميلي گرم يعني دو قرص در هر بار مصرف داد، چون بيشتر اوقات بر روي جعبه هاي قرص مشاهده مي شود كه توصيه شده به كودكان زير 15 سال تجويز نشود.
هنگامي كه داروهاي ضد درد جوابگو نبود، داروهاي تخصصي ميگرن (خانواده ptan triها) براي كودكان حدود 30 كيلو يا بيشتر مي تواند تجويز شود.
بايد توجه داشت، كدئين، دكسترومتورفان، ترامادول و مرفين نبايد مورد استفاده قرار بگيرد.
* از چه سني اين بيماري در كودكان بروز مي كند؟
** بر خلاف آنچه فكر مي كنيم، كودكان شيرخوار هم گاهي دچار حمله هاي ميگرني مي شوند، اما تشخيص آن در اين سن سخت است، بنابراين بايد منتظر ماند كه كودك شروع به صحبت كرده و دردش را بيان كند.
* آيا ميگرن بيماريي خطرناك است؟
** ميگرن با وجود اثرهايي كه برخي از حمله ها در پي دارد، مثل رنگ پريدگي، استفراغهاي زياد، سستي و... هرگز زندگي كودك را به خطر نمي اندازد.
* اين بيماري مي تواند مشكلات بينايي ايجاد كند؟
** ميگرن مشكلات بينايي ايجاد نمي كند، اما مشكل ديد مي تواند يك عامل ايجاد حمله ميگرن باشد.
* آيا ميگرن قابل علاج است؟
** با رسيدن كودكان به سن بلوغ و نوجواني (حدود 15 تا 20 سالگي) حمله ها كاهش پيدا كرده يا از بين مي رود.
داروها مي تواند حمله هاي ميگرني را كنترل كند، اما آن را از بين نمي برد، بلكه با مصرف مرتب و مناسب دارو مي توان اين بيماري را بهتر كرد.
* رژيم غذايي مي تواند ارتباطي با ايجاد حمله ها داشته باشد؟
** خير، رژيم غذايي در ايجاد حمله هاي ميگرني در كودكان خيلي تأثير ندارد، در عوض الكل و بعضي از غذاها مي تواند باعث ايجاد برخي حمله ها در نوجوانان شود.
* تفاوتي بين ميگرن در كودكان و نوجوانان وجود دارد؟
** همان بيماري است، اما در كودكان حمله ها كوتاهتر و درمان آسانتر از نوجوانان است. البته نبايد اين مسأله را به عنوان يك امر قطعي پذيرفت.
* آيا ميگرن يك بيماري روانشناختي است؟
** خير، ميگرن يك بيماري با منشأ ژنتيك است. گاهي به طور كاملاً نامحسوس در اثر تحريكات حسي مثل صدا، گرما و نور برخي حمله ها ايجاد مي شود.
* «هاله چيست»؟
** سه نوع هاله وجود دارد. هاله قابل ديدن كه به صورت اختلال ديد (ستاره ها، لكه ها) ظاهر مي شود كه اين در اثر پايين آمدن سريع اكسيژن در مغز به وجود مي آيد.
هاله حسي مثل ضعف عضلاني و هاله شنوايي مثل اختلال در شنيدن، سوت كشيدن گوش و... است كه هر كدام از اين موارد به ناحيه اي از مغز مربوط مي شود.
لازم به ذكر است، همه اين اختلالات كه بروز پيدا مي كند، بدون عوارض هستند.
* احتمال دارد اين سردردها ناشي از تومور مغزي باشد؟
** اغلب والدين چنين تصوري را دارند، اما كافي است با يك آزمايش باليني كامل و سؤال كردن دقيق از كودك احتمال تومور رد شود.
اما اگر شك والدين ادامه داشته باشد، آزمايشهاي تخصصي مثل سي تي اسكن، ام آر آي و... مي تواند جوابگو باشد.
* فرزندم اغلب شكايت مي كند كه سردرد دارد، مي ترسم كه اين بهانه اي براي مدرسه نرفتن باشد؟
** استرس، اضطراب و ناراحتيها، اغلب عامل شروع حمله هاي ميگرني هستند و اين باعث مي شود كه گاهي فكر كنيد كه كودك تظاهر به سردرد مي كند.
اما اين را بايد بدانيد كه هيچ كودكي به طور ارادي نمي تواند حمله ميگرني (سردردش) را ايجاد كند.
