تو می روی به سلامت!
نويسنده:دکتر گلرخ ثریا
دانستنی های سفر با اتوبوس، هواپیما و قطار
● اتوبوس سواری
● حقوق اتوبوسی
این حق شماست که بدانید در یک سفر نوروزی، اتوبوس چه مسیری را برای رسیدن به مقصد طی و از چه جاده‌ها و شهرهایی گذر می‌کند. معمولا شرکت‌های حمل و نقل، هنگام صدور بلیت، مسیر سفر را به شما اطلاع می‌دهند. نرخ خدمات حمل و نقل مسافر با اتوبوس هر سال را وزارت راه و ترابری از سوی سازمان حمل و نقل پایانه‌های کشور صادر می‌کند.
شرکت‌های مسافربری باید در صورت درخواست شما بدون دریافت وجه اضافی، بلیت صادره را تمدید کنند. برای کودکان زیر ۵ سال که صندلی جداگانه‌ای به آنها اختصاص نمی‌یابد، خدمات حمل و نقل رایگان است. شرکت‌های مسافربری ملزم هستند در همان ساعتی که در بلیت شما درج شده وسیله نقلیه مناسبی برای سفر شما آماده کنند، ولی در صورت تاخیر بیش از یک ساعت در حرکت وسیله نقلیه عمومی، شرکت ملزم به تامین وسیله نقلیه جایگزین و یا استرداد کل مبلغ بلیت در صورت درخواست مسافر است.
اگر شما تا یک ساعت قبل از آغاز سفر نوروزی از سفر منصرف شوید شرکت‌های مسافربری با کسر ۱۰ درصد کل مبلغ بلیت، پول بلیت را به شما باز می‌گردانند. فراموش نکنید اگر اتوبوس شما در طول سفر دچار نقص فنی شد و از ادامه سفر بازماند، شرکت حمل و نقل موظف است بدون ایجاد هزینه اضافی و در اسرع وقت، وسیله مناسب را برای انتقال مسافران فراهم کند.
۲) سلامت در اتوبوس:
رانندگان اتوبوس‌ها را شرکت‌های حمل و نقل از میان افرادی که صلاحیت اخلاقی و حرفه‌ای دارند و آزمون‌های لازم را گذرانده‌اند، برمی‌گزینند. کارکنان اتوبوس در طول سفر نوروزی موظفند اصول اخلاقی و شئونات اسلامی را رعایت کنند. همچنین در زمان و مکان مناسب برای بجا آوردن نماز توقف کنند. فراموش نکنید رعایت اصول بهداشتی اتوبوس تحت نظارت مسوولان شرکت مسافربری است و شما می‌توانید اگر شکایتی در این زمینه داشته باشید این شکایت را با این مسوولان در میان بگذارید.
پذیرایی از مسافران در داخل اتوبوس و ارائه آب آشامیدنی باید با استفاده از ظروف یک‌بارمصرف استاندارد باشد.
۳) ایمنی در اتوبوس:
اگر طول سفر نوروزی شما بیش از هشت ساعت است باید حتما یک راننده کمکی در اتوبوس شما حضور داشته باشد تا در هنگام خستگی و خواب‌آلودگی راننده اول جایش را با او عوض کند. هیچ راننده‌ای حق ندارد با سرعت غیرمجاز براند. فراموش نکنید سرنشینان اتوبوس برای حوادث احتمالی نزد شرکت بیمه دانا بیمه شده‌اند و اگر خدای‌نکرده حادثه‌ای در طول سفر رخ دهد شرکت بیمه‌گر در حد تعهدات خسارات وارده به مسافران را جبران می‌کند.
۴) چند کیلو بار مجاز است:
شما در طول مسافرت با اتوبوس می‌توانید ۲۰ کیلوگرم بار را به ازای هر نفر همراه ببرید و اصلا لازم نیست بابت آن هزینه اضافی به شرکت اتوبوسرانی بپردازید. وقتی شما بار و وسایلتان را تحویل می‌دهید مسوولیت نگهداری آن برعهده شرکت مسافربری است. مسافران باید در قبال تحویل بارشان به شرکت مسافربری، برچسب شماره‌دار مربوط به بار خود را دریافت کنند.
۵) برای بدخواب‌ها: اگر شما در طول سفر با اتوبوس خواب‌تان نمی‌برد و چندین ساعت کلافه می‌شوید می‌توانید قبل از سفر یک عدد قرص خواب‌آور ضعیف با تجویز پزشک‌تان مصرف کنید.
۶) هدفون برای شما:
اگر سر و صدای مسافران، گریه کودکان و حتی رفت و آمد ماشین‌ها در جاده شما را ناراحت می‌کند می‌توانید یک هدفون همراه ببرید و در طول سفر با اتوبوس به‌خصوص در طول شب گوش‌هایتان را با آن بپوشانید.
۷) شرکت مسافربری را با دقت انتخاب کنید:
ممکن است شما بلیت گران‌تری بخرید ولی در عوض سفر نوروزی‌تان را در اتوبوسی سپری می‌کنید که ایمن‌تر است. خدمات بیشتری به شما ارائه می‌شود و صندلی‌های بهتری دارد بنابراین شرکت‌های مسافربری برتر را انتخاب کنید.
۸) در رستوران‌های بین‌راهی غذا نخورید:
باید گفت در رستوران بین‌راهی استانداردی وجود ندارد. سطح بهداشت این واحدها در حد ابتدایی است. اگر مجبورید در این مکان‌ها غذا بخورید دست‌کم آنهایی را برگزینید که معتبرتر هستند. اگر چه معمولا رانندگان اتوبوس در رستوران‌های خاص توقف می‌کنند و استفاده از رستوران بهتر، مقدور نیست ولی برای ارزیابی سطح بهداشت این رستوران‌ها به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، حضور حشرات و تمیزی وسایل غذا مثل چاقو و چنگال و لیوان دقت کنید.
● پرواز نوروزی
۱) پروازهای یکسره را انتخاب کنید:
گاهی شما مجبورید برای پرواز به نقطه‌ای دور، پروازهای خود را عوض کنید. جالب است بدانید بیشتر حوادث هوایی در هنگام بلند شدن هواپیما از زمین یا هنگام نشستن آن روی زمین رخ می‌دهند بنابراین در صورتی که پروازهای یکسره را انتخاب کنید، ایمنی بیشتری خواهید داشت.
۲) یک هواپیمای بزرگ:
سعی کنید هواپیماهایی را برای پرواز انتخاب کنید که بزرگ باشند و حداقل بیش از ۳۰ مسافر صندلی داشته باشند. در حوادث هوایی شانس زنده ماندن مسافران در هواپیماهای بزرگ بیشتر است.
۳) به توصیه‌های پیش از پرواز گوش دهید:
شاید به نظر شما صحبت‌های مهمان‌دار و حرکات تکراری او پیش از پرواز، خسته‌کننده باشد ولی به آن توجه کنید چون ممکن در خروج اضطراری در هواپیماهای گوناگون متفاوت باشد. کارت ایمنی پرواز را هم دقیقا مطالعه کنید.
۴) تا هنگامی که روی صندلی نشسته‌اید، کمربندهای پرواز را بسته نگه دارید:
تلاش کنید هنگامی که روی صندلی هواپیما نشسته‌اید و پرواز ادامه دارد کمربندهای پرواز را بسته نگه دارید. در این صورت اگر هواپیما در یک تور بولانس (جریان هوا) اتفاقی افتاد و دچار تکان‌های شدید شد شما پرتاب نخواهید شد و ایمنی بیشتری خواهید داشت.
۵) مواد خطرناک را از چمدانتان خارج کنید:
یک لیست طولانی از موادی وجود دارد که خطرناکند و شما نباید آن را در کیف دستی یا چمدان خودتان قرار دهید. بنزین و سایر مواد قابل اشتعال، اسید، الکل، مواد خورانده و گازهای سمی را هرگز همراه خود وارد هواپیما نکنید.
۶) مراقب نوشیدنی‌های داغ باشید:
شاید میل داشته باشید در طول پرواز چای یا قهوه داغ نوش‌جان کنید ولی ممکن است این نوشیدنی‌ها به دلیل حرکت هواپیما روی لباس یا تن شما بریزند. بنابراین اجازه دهید مهمانداران این کار را برایتان انجام دهند آنها در این زمینه آموزش دیده‌اند و می‌توانند نوشیدنی‌ها را در راهروهای هواپیما حمل کنند و به دست شما برسانند.
۷) چمدان‌های چرخ‌دار را انتخاب کنید:
این روزها چمدان‌هایی در رنگ‌های زیبا به بازار آمده‌اند که شما می‌توانید به راحتی آنها را روی چرخ‌هایشان روی زمین بکشید و به راحتی آنها را حمل کنید. اگر لازم باشد چمدان‌های سنگین را بلند کنید (حمل کنید) فشار زیادی بر اسکلت و ستون فقرات خودتان وارد می‌کنید که می‌تواند باعث دردهای عضلانی-اسکلتی پس از مسافرت هوایی شود. معمولا حمل چمدان‌های سنگین‌تر از ۱۸ کیلوگرم دشوار است و می‌تواند فشار زیادی بر بدنتان وارد کند.
۸) اسم و آدرستان را روی چمدان‌ها بنویسید:
برای اینکه خیالتان از بابت گم‌شدن چمدان‌ها راحت باشد، یک برگه کاغذ کوچک بردارید و اسم، نشانی و تلفن خود را روی آن یادداشت کنید. این برگه را روی چمدانتان نصب کنید. برای اطمینان بیشتر، یک عدد از این نوشته‌ها را نیز درون چمدانتان قرار دهید.
۹) چمدانی مخصوص خودتان:
بیشتر چمدان‌ها شکل‌ها و رنگ‌های مشابهی دارند. همین مورد موجب می‌شود شما نتوانید به‌راحتی چمدانتان را از میان چمدان‌های دیگر پیدا کنید و یا شاید مسافری دیگر، چمدان شما را اشتباهی بردارد. بنابراین در هنگام خرید چمدان تلاش کنید نوعی را انتخاب کنید که رنگ و شکل متمایزی داشته باشد.
۱۰) مدارکتان را در چمدان نگذارید:
مدارک و وسایلی که گران و یا بااهمیت هستند را درون چمدان نگذارید. پول نقد، لب‌تاپ و مدارک را در کیف دستی‌تان جای دهید و با خود درون هواپیما ببرید. در صورتی که این وسایل مهم را در چمدانتان قرار دهید و به هر دلیلی چمدانتان گم شود، دچار مشکلات جدی خواهید شد.
۱۱) ایمنی در توربولانس هوا:
توربولانس هوا در حین پرواز معمولا غیرقابل پیش‌بینی است و ممکن است هواپیما را دچار تکان‌های ناگهانی کند. بنابراین برای اینکه خودتان و یا فرزندتان پرتاب نشده و دچار آسیب‌های فیزیکی نشوید، باید نکات ایمنی را رعایت کنید. کمربند ایمنی‌تان را همواره بسته نگه‌دارید، فقط در کشور آمریکا سالانه ۳۸ مسافر در اثر نبستن کمربند ایمنی پرواز و افتادن هواپیما در توربولانس دچار صدمه فیزیکی می‌شوند.
۱۲) لباس‌های نخی بپوشید:
تلاش کنید هنگامی که قصد یک مسافرت هوایی دارید، لباس‌های نخی به تن کنید. این لباس‌ها علاوه بر اینکه شما را خنک نگه می‌دارند، در صورتی که هواپیما دچار آتش‌سوزی شد، از شما حفاظت بیشتری می‌کنند، در حالی که لباس‌های نایلونی، پلی‌استر، هنگامی که در برابر حرارت قرار گیرند، ذوب می‌شوند.
۱۳) بیماری خود را اطلاع دهید:
اگر شما و یا فرزندتان مبتلا به یک بیماری هستید، مثل صرع، بیماری قلبی و... که ممکن است طی پرواز دچار حملاتی شوید، حتما پیش از پرواز، مهمانداران را از وضعیت سلامت خودتان آگاه کنید تا آنها آمادگی لازم را برای کمک به شما در شرایط اضطراری داشته باشند.
۱۴) مراقب کودک شیطانتان باشید:
فراموش نکنید این خود شما هستید که مسوولیت مراقبت و نظارت بر فرزندتان را برعهده دارید، نه خدمه هواپیما. بنابراین تلاش کنید او را سرگرم نگه دارید و کنترل کنید. در پروازهای هوایی طولانی جست‌وخیز کودک روی صندلی و یا راهروهای هواپیما می‌تواند موجب ریختن نوشیدنی‌های داغ روی مسافران شود و یا حتی موجب آسیب خود کودک شود. بنابراین برای ایمنی فرزندتان و سایرین او را کنترل کنید. راه دیگر آن است که اجازه ندهید در صندلی مجاور راهرو بنشیند.
۱۵) اسباب‌بازی‌های ایمن:
اگر کودک شما تمایل دارد اسباب‌بازی‌هایش را همراه بیاورد، اجازه ندهید اسباب‌بازی‌های تیز، سنگین و یا حتی قابل‌شکستن را با خود به درون کابین هواپیما بیاورد. اسباب‌بازی‌های الکترونیکی هم می‌توانند با کارکرد سیستم‌های الکترونیکی هواپیما تداخل کنند و خطرآفرین شوند. حتی اگر هم اسباب‌بازی همراه خودتان نبرید، در طول پرواز می‌توانید از مهمانداران خواهش کنید یک اسباب‌بازی برای سرگرم‌کردن کودکتان در اختیارتان بگذارند.
۱۶) ترس از پرواز:
شما هم از پرواز می‌ترسید؟ خواندن خبرهای سقوط هواپیما در روزنامه‌ها شما را حسابی وحشت‌زده می‌کند و در هنگام پرواز هر لحظه می‌ترسید که هواپیمای شما هم سقوط کند؟ ترس از پرواز یک پدیده پیچیده روانی است که با شنیدن خبرهای ناخوشایند در این زمینه بیشتر تحریک می‌شود. توربولانس یا جریان‌های شدید هوا که گاه هواپیما در آن گرفتار می‌شود می‌تواند موجب بروز تکان‌های شدید در هواپیما شود که ترس و اضطراب شما را از پرواز دامن می‌زند. فراموش نکنید این جریان‌های هوا معمولا نمی‌توانند مشکلی در پرواز هواپیما ایجاد کنند و پس از لحظاتی برطرف می‌شوند. در هنگام پرواز آرامش خودتان را حفظ کنید و به جای فکر کردن به صحنه‌های بد به آرامش و مدیتیشن فکر کنید. سرگرم کردن خودتان به مطالعه نیز می‌تواند حواس شما را از ترس منحرف کند. اگر هیچ یک از این روش‌ها کارساز نیست با مشورت پزشک یک عدد قرص آرام‌بخش پیش از پرواز میل کنید.
● قطار قطار سلامتی
▪ یک قطار و این همه فایده:
سفر نوروزی با قطار بسیار ایمن و راحت است چون خطرات رانندگی در جاده را ندارد. شما مجبور نیستید چندین ساعت روی یک صندلی در یک فضای کوچک بنشینید. در طول سفر می‌توانید راه بروید و حتی استراحت کنید و از مناظر بهاری بیرون پنجره قطار لذت ببرید. سفر با قطار تاخیرهای طولانی سفر با هواپیما را ندارد.
شما می‌توانید با سایر اعضای خانواده‌تان در قطار صحبت کنید، کتاب بخوانید و حتی چرت بزنید. شما در قطار می‌توانید با خیال آسوده به رستوران بروید و یک شام یا نهار حسابی میل کنید. حتما شما هم قبول دارید خریدن بلیت قطار برای خانواده‌تان در یک سفر نوروزی خیلی باصرفه‌تر از خریدن بلیت هواپیما است. اگر شما هم از پرواز می‌ترسید یا مشکلات پزشکی دارید که پرواز برایتان منع شده است،امسال عید با قطار به سفر بروید. سفر نوروزی با قطار برای خانواده‌هایی که بچه کوچک دارند هم مناسب‌تر از ماشین و هواپیما است چون راحت‌تر می‌توان کودکان را در قطار کنترل کرد.
۱) یک قطار را انتخاب کنید:
شاید شما بخواهید از شمالی‌ترین نقطه ایران به جنوبی‌ترین نقطه آن سفر کنید تا سال تحویل را در جنوب ایران باشید در این صورت شاید لازم باشد قطارتان را عوض کنید نیمی از راه را با قطار تندرو و نیم دیگر را با قطار معمولی طی کنید. توصیه ما این است که تا حد امکان تلاش کنید تمام طول سفر را با یک قطار سفر کنید چون در این صورت هم استرس و نگرانی شما کمتر می‌شود و لازم نیست مدتی در ایستگاه واسط منتظر قطار بعدی بمانید. امکان جا گذاشتن و گم شدن ساک‌ها و وسایلتان هم کمتر می‌شود.
۲) کودکان زیر دو سال:
معمولا برای کودکان زیر دو سال بسیاری از شرکت‌های حمل و نقل ریلی، بلیت نمی‌گیرند ولی به هر حال هنگام تهیه بلیت نوروزی می‌توانید این مطلب را از فروشنده بلیت سوال کنید. از طرف دیگر اگر کودک زیر دو سال دارید حتما صندلی اتومبیل مخصوص کودک را همراه ببرید که اگر صندلی به کودک شما داده شد بتوانید این صندلی مخصوص کودک را روی صندلی قطار نصب کنید و کودک شما چندین ساعت در بغل شما نباشد و کلافه‌تان کند.
۳) راحت بخوابید:
اگر سفر شما تا مقصد بیش از شش ساعت طول می‌کشد خیلی لذتبخش‌تر خواهد بود که به جای سفر با اتومبیل سفر با قطار را انتخاب کنید چون شما می‌توانید در قطار بخوابید و حتی بچه‌ها در تخت‌های دوطبقه یا سه‌طبقه قطار بخوابند و لذت ببرند، شما هم قبول دارید خوابیدن در ماشین در حال حرکت چقدر دشوار است. این‌طور نیست؟
۴) بار و بنه‌تان را کم کنید:
سعی کنید برای هر نفر از اعضای خانواده یک ساک کوچک بردارید. در این صورت هم در کوپه جای کمتری برای بار و بنه گرفته می‌شود و هم حمل و نقل این وسایل برای شما آسان‌تر است. هر چه ساک‌هایتان کمتر باشد احتمال اینکه آنها را در قطار جا بگذارید کم می‌شود.
۵) چه ببریم در قطار:
برای بازی و سرگرمی کودکان در کوپه قطار چند تا اسباب‌بازی کوچک را از قلم نیندازید. میان‌وعده‌های سبکی که کودکان دوست دارند هم انتخاب خوبی برای سرگرم‌کردنشان است. اگر نوزادتان در سفر با قطار همراه‌تان است حتما همه وسایل مورد نیاز او مثل غذای نوزاد، پوشک و... را همراه ببرید.
۶) در قطار چه بکنید:
یک ساعت قبل از ساعت حرکت قطار در ایستگاه حاضر باشید تا با خیال آسوده قطار و ورودی آن را پیدا کنید و وسایلتان را سر فرصت در قطار قرار دهید. قبل از سفر با قطار به کودکان گوشزد کنید که باید در طول سفر چگونه به حقوق دیگر اعضای خانواده و مسافران احترام بگذارند.
۷) ایمنی در سفر با قطار:
فراموش نکنید به کودکان اجازه ندهید به چرخ‌های قطار نزدیک شوند چون قطار هر لحظه ممکن است اندکی حرکت بکند. به کودکان اجازه ندهید از روی ریل عبور کنند و روی آن بازی کنند. هیچ‌وقت از جلوی لکوموتیو قطار عبور نکنید. به کودکان آموزش دهید با سیستم‌های حفاظتی و اورژانسی قطار مثل ترمز خطر بازی نکنند. هنگام راه رفتن در قطار حتما دقت کنید و دستگیره‌ها را بگیرید به خصوص توجه به این نکته برای کودکان و سالمندان لازم است، قطار هر لحظه می‌تواند ناگهانی بایستد و یا حرکت کند یا بپیچد. اگر کودکان شما در تخت‌های بالایی کوپه خوابیده‌اند حتما ایمنی آنها را کنترل کنید و میله‌ها و نوارهای ایمنی تخت را که مانع سقوط‌شان می‌شوند، کنترل کنید.
۸) پزشک در کنار شما:
بیشتر قطارها این روزها یک پزشک نیز دارند. بنابراین اگر در طول سفر دچار مشکل و یا بیماری شدید می‌توانید در قطار به وسیله پزشک معاینه شوید. خانم‌های باردار، کسانی که بیماری قلبی و عروقی دارند و حتی افراد دیابتیک می‌توانند از خدمات مراقبتی پزشکی قطار استفاده کنند تا سالم به مقصد برسند.
۹) در ایستگاه‌های قطار:
سفر با قطار این خوبی را دارد که شما برخلاف هواپیما محدودیت وزن بار ندارید و مجبور نیستید برای بار اضافی هزینه پرداخت کنید. از طرف دیگر چون بیشتر ایستگاه‌های قطار در مرکز شهر قرار دارند، در پرداخت هزینه‌های رفت و آمد صرفه‌جویی می‌شود.
۱۰) در یک چشم بر هم زدن به مقصد برسید:
شما می‌توانید یک روز عصر در مبدأ سوار قطارهای شبانه شوید و در نهایت راحتی بخوابید و صبح در مقصد بیدار شده و با شادابی تعطیلات سال نو را آغاز کنید.
