معرفی رقم مقاوم به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند

برای نخستین بار در کشور صورت گرفت

برای نخستین بار در کشور رقم مقاوم به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند توسط مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان معرفی شد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان با اعلام این مطلب در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایانا گفت: عامل بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند قارچ ریزوکتونیا سولانی است و گروه آناستُموزی 2-2 آن بیشترین خسارت را در مناطق چغندرکاری به محصول وارد می کند.
حسن ابراهیمی کولایی افزود: این قارچ به ریشه و طوقه چغندرقند در حال حجیم شدن حمله می کند و باعث پوسیدگی خشک آن می شود. همچنین این قارچ از جمله عوامل بیماریزاست که به علت خاکزی بودن و خسارت زدن در مرحله بلوغ چغندرقند به روشهای زراعی و شیمیایی (از جمله ضدعفونی بذر) قابل کنترل نیست.
وی با اشاره به اینکه 30 درصد مزارع کشور به عامل بیماری پوسیدگی ریشه چغندرقند (که مهمترین آنها ریزوکتونیاست) آلوده اند، تصریح کرد: با توجه به اینکه سالانه به طور متوسط 170هزار هکتار چغندرقند در کشور کشت میشود، خسارت ناشی از آنها بیش از دو هزار میلیارد ریال برآورد می شود.
ابراهیمی کولایی به واردات سالانه حدود 200 هزار واحد بذر چغندرقند مقاوم به بیماریها به کشور اشاره کرد و ادامه داد: به ازای هر واحد 70 دلار و در مجموع هر سال 14میلیون دلار ارز از کشور خارج می شود. که با تهیه و تکثیر بذر مقاوم به بیماریها از خروج ارز جلوگیری می شود.
این محقق خاطرنشان کرد: در حالیکه اغلب مناطق چغندرکاری کشور به عامل این بیماری آلوده اند تا به حال لاین یا رقم مقاوم به این بیماری در کشور تهیه نشده بود. همچنین گاهی خسارت این بیماری به حدی است که برخی از زارعان تمایلی به کشت چغندرقند ندارند.
وی اصلاح رقمهای مقاوم به این بیماری، مناسبترین، اقتصادی ترین و کارآمدترین روش کنترل این بیماری عنوان کرد و گفت: در اوایل دهه 80 با شیوع بیماریهای چغندرقند ضرورت اصلاح رقمهای مقاوم به بیماریهای شایع کشور بیش از پیش احساس شد که در این جهت مسئولیت اصلاح رقمهای مقاوم به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند از طرف موسسه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان واگذار شد.
ابراهیمی کولایی با اعلام اینکه فعالیت برای تهیه رقم مقاوم از سال 1382 شروع و پس از سالها تلاش مستمر و همه جانبه در سال جاری اولین گرده افشان مقاوم به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند در کشور تهیه شد، افزود: مراحل مقدماتی این طرح تحقیقاتی در آزمایشگاه، گلخانه، کرتهای ایزوله و مزرعه انجام شد که در نهایت هیبریدهای تهیه شده به مدت دو سال در مزارع خراسان، کرج، آذربایجان غربی و همدان با شاهدهای خارجی مقاوم و شاهدهای داخلی مقایسه شدند.
وی یادآور شد: هیبریدهایی که عملکرد و عیار بالاتری داشتند انتخاب و همزمان مواد ژنتیکی در میکروپلاتهای ایزوله، که به این منظور ساخته شدند، نسبت به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند مورد ارزیابی قرار گرفت و از هیبریدهای انتخابی بالا، آنهایی که مقاومتشان کم بود حذف و بقیه انتخاب شدند.
همچنین از بین مواد ژنتیکی مورد مقایسه لاینی که هیبرید آن عملکرد و عیار بالاتری داشت و نسبت به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند نیز مقاوم بود به عنوان اولین گرده افشان مقاوم به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند انتخاب شد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اضافه کرد: این رقم یک هیبرید منوژرم بوده و نسبت به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند مقاوم است.
وی رکورد عملکرد رقم را 5/91 تن در هکتار با عیار 66/17 درصد ثبت شده که محصول قند در هکتار آن 1/16 تن در هکتار دانست و تصریح کرد: در آزمایش ترویجی که در استان کرمانشاه اجرا شد عملکرد این رقم 69 تن در هکتار با عیار 80/19 درصد بود. عملکرد این رقم علاوه بر مناطق غیرآلوده، در مناطقی که شدیداً به ریزوکتونیا و ریزومانیا آلوده بودند نیز همراه با شاهدهای مقاوم خارجی ارزیابی شد. در این مناطق تنشهای دیگر مثل شوری نیز وجود داشت با این وجود، این رقم عملکرد خوبی داشت.
منبع:خبرگزاری کشاورزی ایران