مطالعه مفهومی یک ابزاری را برای قضاوت و داوری در مورد سطح متن و یا درک آن به هنگام خواندن ارائه می‌کند. تدریس موثر استراتژی‌های مطالعه مفهومی، واحدهای متعددی را برای بهبود و پیشرفت این مهارت با ترکیب واژگان، روانی، صدا شناسی و علم الاصوات و مهارت‌های تفسیر ارائه می‌دهد.
مترجم :
بهروزی
منبع: راسخون
مطالعه مفهومی به عنوان سطح درک متن درسی و یا متن کوتاه تعریف می‌شود. مطالعه و روخوانی با سرعت 200 تا 220 کلمه در دقیقه به عنوان سرعت نرمال خواندن در نظر گرفته می‌شود. برای سرعت‌های نرمال خواندن، 75% سطح مطلوبی از درک است. این به این معنی است که اگر کودک بتواند معنی حداقل 75 % از کل متن درسی داده شده را درک کند به عنوان حد مطلوب و قابل قبولی برای مطالعه مفهومی به آن اشاره می‌شود.
روش های متعددی برای ارتقای مطالعه مفهومی به کار گرفته می‌شوند که شامل آموزش توانایی درک خود - ارزیابی، درک فعالانه متن با استفاده از یک سری سوالات و توسط ارتقای چند درک و شناختی هستند. تدریس تئوریکی (تدریس تصوری و ذهنی) و شناخت بهتر زبان نیز می‌توانند کمک فوری باشند. تمرین، نقش بسیار حیاتی در گسترش و تیز کردن مهارت‌های مطالعه مفهومی ایفا می‌کند. هم چنین خود ارزیابی به کمک استفهام ظریف و خلاصه کردن نیز، کمک کننده است.
مطالعه مفهومی موثر همان جا افتاده کردن واژگان کلیدی، اصوات، روانی و مهارت‌های خواندن و روخوانی مفهومی است. فردی که دارای مهارت‌های درک خوب است به عنوان خواننده‌ی فعال با توانایی برقراری تعامل و ارتباط با کلمات توسط درک کامل معنی و مفهوم آن شناخته می‌شود. در نتیجه مهارت مطالعه و خواندن مفهومی یک خواننده‌ی فعال را از یک خواننده‌ی منفعل که فقط متن را بدون درک معنی آن می‌خواند، متمایز می‌کند.
• بخش‌های ویژه‌ای از متن می‌توانند خوانندگان را گیج و سردرگم کنند. مهارت‌های مطالعه مفهومی روی این جنبه کار می‌کنند تا ایده‌ی روشنی از معنی متن به دست آورند.
• کمک به خلق پرسش نامه برحسب متن در مورد تم و یا ایده‌ی آن. این کار اغلب به درک بهتر بند و پاراگراف گفته شده کمک می‌کند.
• مطالعه‌ی مفهومی به ارتباط دادن واقعه‌ی نقل شده با تجربیات قبلی ما و پیش بینی واقعه‌ی احتمالی بعدی در دوره، برحسب اطلاعات داده شده در نقل قول، کمک می‌کند.
تست مفهومی به دقت طراحی شده، یک سری سوالات سازمان دهی شده شفاف است که بر خلاصه مطلب متمرکز شده است و در کل، معنی متن شامل مهم‌ترین معانی کلمات است. پرسش نامه می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد از جمله پرسش با انتهای آزاد، سوالات با فرمت بسته و محدود و یا انتخاب‌های چند گانه.
در نتیجه منجر به وجود آمدن مطالعه فهرستی غیر رسمی (IRI) شده است که یک کلاس درسی بر پایه‌ی هدایت درس و بررسی پیشرفت سیستم است. اما به خاطر ساختار دشوار آن، فرمت دیگری ساخته شد که به عنوان معیاری بر پایه‌ی مطالعه فهرستی غیر رسمی شناخته شده است.
2. سطح آموزشی و یا توانایی حمایت شده از طرف راهنمایی که در آن صحت رمز گشایی کلمه در حدود 90 % و صحت درک در حدود 75 % است.
3. سطح مستقل که در آن دانش آموز به همیاری بیشتر نیاز ندارد و دارای صحت رمز گشایی بالای 97 % و صحت درک زیر 90 % است.
IRI ابتدا چارچوبی برای ثبت پاسخ‌ها به سوالات مطرح شده و سپس آنالیز بعدی برای کشف مناطق قوی و خاکستری دانش آموز فراهم می‌کند. اما هم چنین این روزها تبلیغات زیادی را ارائه می‌دهد تا تصویر ظریف‌تری از روند و پیشرفت آن را نشان دهد.
این روش فرآیند را در سه سطح اندازه می‌گیرد – دانش آموز چقدر در خواندن خطوط خوب است، خواندن بین خطوط و خواندن ماورا خطوط (شناخت، استنتاج، استنباط و تفسیر و کاربرد آن). برجسته‌ترین جنبه‌ی IR-TI داوری جداگانه‌ای است که آن در مورد درک پایه و اولیه و به طور جداگانه در مورد درک انتقادی – ساختاری انجام می‌دهد.
آن ابتدا و همیشه راحت‌ترین گام را به دانش آموز پیشنهاد می‌دهد و سپس به تدریج به سمت مراحل دشوارتر و سخت‌تر حرکت می‌کند تا اعتماد به نفس او را افزایش دهد. لیست‌های درجه بندی شده به عنوان ابزاری سریع و موثر در ارزیابی سطوح دانش آموز عمل می‌کنند.
بعد از لیست‌های درجه بندی شده، متن‌های کوتاه درجه بندی شده به دانش آموز داده می‌شوند. از دانش آموز درخواست می‌شود تا متن کوتاه را بلند بخواند و سپس به سوالات جواب دهد. در هنگام خواندن، معلم هر گونه پاسخ غیر منتظره مثل از قلم افتادگی، جایگزینی، الحاق، خود تصحیحی، تکرار، تردید و شک را ثبت می‌کند
وقتی که دانش آموز خواندن خود را تمام کرد کتاب بسته می‌شود و سوالات مربوطه پرسیده خواهند شد. امتیاز دهی بر پایه‌ی پاسخ‌های داده شده، صحت خواندن و روانی او انجام می‌شود.
تلاش‌ها به طور مرتب صورت می‌پذیرند تا این فرمت ارتقا یابد و بر گسترش و توسعه دید فرد تمرکز شده است که به عنوان بالاترین سطح مطالعه مفهومی به آن اشاره می‌شود.
دسته دیگر از افراد با خواندن و نوشتن مطالب به یادگیری دست می‌یابند و در نهایت کسانی که از عمل و انجام آزمایش‌ها، ساختن مدل‌ها، ترسیم نمودار و ساختن فلش کارت‌ها لذت می‌برند و مفاهیم را در دنیای واقعی عملی می‌کنند.
اگر فردی شنیداری هستید سعی کنید با صدای خود مطالب را بازخوانی کنید یا از پادکست‌های مربوط به موضوعات خود بهره ببرید. برای کسانی که یادگیری دروس را با خواندن و نوشتن فرامی‌گیرند، مرور مطالب درسی و یادداشت‌برداری و خلاصه‌نویسی می‌تواند مفید باشد و در نهایت کسانی که با انجام فعالیتی به یادگیری دست می‌یابند، آزمایش و انجام بازی‌هایی خلاقانه برای یادگیری می‌تواند در فرایند مطالعه عمیق به آن‌ها کمک کند
سعی کنید مکان‌هایی متفاوتی را امتحان کنید و متناسب با نیاز خود بهترین آن را بیابید. به‌عنوان‌مثال، موسیقی ممکن است مطالعه عمیق را برای یادگیرندگان شنیداری تقویت کند، درحالی‌که ممکن است باعث عدم تمرکز حواس در افرادی دیگر شود
شیوه‌های درس خواندن و مطالعه برای تمامی افراد متفاوت است، آنچه مهم است، سازمان‌دهی وقت خود برای مطالعه و استفاده از تکنیک‌هایی است که هنگام مطالعه به تمرکز دست‌یابید و بتوانید مهارت‌های خود را گسترش دهید.
یادگیری خود را به‌جای اینکه بیشتر بخوانید، هوشمندانه بیاموزد، الگویی از کار را ایجاد کنید تا بتوانید همواره به موفقیت دست‌یابید؛ بنابراین اکنون بر توانایی خود در رسیدن به مطالعه مفهومی و مطالعه عمیق تمرکز کنید و آماده شوید تا دررسیدن به اهداف خود سریع‌تر پیشرفت کنید.
اگر مطالب این پست را مطالعه کردید و برای شما مفید بودند، خوشحال خواهیم شد تا نظرات و پیشنهاد‌ها خود را در ارتباط با این موضوع در زیر این پست برای ما ارسال کنید.
روش های متعددی برای ارتقای مطالعه مفهومی به کار گرفته می‌شوند که شامل آموزش توانایی درک خود - ارزیابی، درک فعالانه متن با استفاده از یک سری سوالات و توسط ارتقای چند درک و شناختی هستند. تدریس تئوریکی (تدریس تصوری و ذهنی) و شناخت بهتر زبان نیز می‌توانند کمک فوری باشند. تمرین، نقش بسیار حیاتی در گسترش و تیز کردن مهارت‌های مطالعه مفهومی ایفا می‌کند. هم چنین خود ارزیابی به کمک استفهام ظریف و خلاصه کردن نیز، کمک کننده است.
مطالعه مفهومی موثر همان جا افتاده کردن واژگان کلیدی، اصوات، روانی و مهارت‌های خواندن و روخوانی مفهومی است. فردی که دارای مهارت‌های درک خوب است به عنوان خواننده‌ی فعال با توانایی برقراری تعامل و ارتباط با کلمات توسط درک کامل معنی و مفهوم آن شناخته می‌شود. در نتیجه مهارت مطالعه و خواندن مفهومی یک خواننده‌ی فعال را از یک خواننده‌ی منفعل که فقط متن را بدون درک معنی آن می‌خواند، متمایز می‌کند.
اهداف تدریس مطالعه مفهومی :
• درک و گیرایی بهتر متن، توالی و شخصیت‌های نقل شده در متن.• بخش‌های ویژه‌ای از متن می‌توانند خوانندگان را گیج و سردرگم کنند. مهارت‌های مطالعه مفهومی روی این جنبه کار می‌کنند تا ایده‌ی روشنی از معنی متن به دست آورند.
• کمک به خلق پرسش نامه برحسب متن در مورد تم و یا ایده‌ی آن. این کار اغلب به درک بهتر بند و پاراگراف گفته شده کمک می‌کند.
• مطالعه‌ی مفهومی به ارتباط دادن واقعه‌ی نقل شده با تجربیات قبلی ما و پیش بینی واقعه‌ی احتمالی بعدی در دوره، برحسب اطلاعات داده شده در نقل قول، کمک می‌کند.
تست کردن :
تست کردن مطالعه‌ی مفهومی همیشه به عنوان ابزاری عالی در ارزیابی توانایی‌های دانش آموز مطرح بوده است چون بازخوردی از پیشرفت او را فراهم می‌کند. هم چنین مطالعه‌ی مفهومی توانایی‌مان را برای داوری و قضاوت در مورد خودمان ارتقا می‌دهد و چنین تست‌های فراهم شده به دقت طراحی شده‌اند.تست مفهومی به دقت طراحی شده، یک سری سوالات سازمان دهی شده شفاف است که بر خلاصه مطلب متمرکز شده است و در کل، معنی متن شامل مهم‌ترین معانی کلمات است. پرسش نامه می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد از جمله پرسش با انتهای آزاد، سوالات با فرمت بسته و محدود و یا انتخاب‌های چند گانه.
مطالعه فهرستی غیر رسمی (IRI) :
در سال 1930، نیاز به پروتکل ارزیابی مطالعه و خواندن، باعث ظهور ارزیابی میراثی مطالعه شد. این ارزیابی عمدتاً با هدف شناسایی و حل مانع ویژه در برابر فرآیند تسریع مطالعه مفهومی دانش آموز، ایجاد شد. این ارزیابی نوعی الگو ارائه می‌دهد که معلمان از طریق آن می‌توانند پیشرفت دانش آموز را در مطالعه و خواندن ارزیابی کنند. این خوانندگان یاد گیرنده به خوانندگان پایه‌ای و بنیانی معروف هستند.در نتیجه منجر به وجود آمدن مطالعه فهرستی غیر رسمی (IRI) شده است که یک کلاس درسی بر پایه‌ی هدایت درس و بررسی پیشرفت سیستم است. اما به خاطر ساختار دشوار آن، فرمت دیگری ساخته شد که به عنوان معیاری بر پایه‌ی مطالعه فهرستی غیر رسمی شناخته شده است.
یک IRI توصیف خوبی از سه سطح روند مطالعه مفهومی با اهمیت فوری را ارائه می‌کند :
1. سطح ناامیدی و یا سطح ناتوانی که در آن صحت رمز گشایی کلمه زیر 90 % و صحت درک زیر 70 % است.2. سطح آموزشی و یا توانایی حمایت شده از طرف راهنمایی که در آن صحت رمز گشایی کلمه در حدود 90 % و صحت درک در حدود 75 % است.
3. سطح مستقل که در آن دانش آموز به همیاری بیشتر نیاز ندارد و دارای صحت رمز گشایی بالای 97 % و صحت درک زیر 90 % است.
IRI ابتدا چارچوبی برای ثبت پاسخ‌ها به سوالات مطرح شده و سپس آنالیز بعدی برای کشف مناطق قوی و خاکستری دانش آموز فراهم می‌کند. اما هم چنین این روزها تبلیغات زیادی را ارائه می‌دهد تا تصویر ظریف‌تری از روند و پیشرفت آن را نشان دهد.
مطالعه – تفکر فهرستی غیر رسمی (IR-TI) :
علاوه بر این در سال 1995، مانزو و مک کنا یک اختراعی به نام مطالعه – تفکر فهرستی غیر رسمی انجام دادند که بر مناطق مربوطه دیگر همانند گسترش تفکر دانش آموز در کنار رمز گشایی کلمه و قدرت درستی درک او هدف گذاری شده بود. آن فرمتی دارد که ابزار اضافی اندازه گیری درک و پیشرفت شناختی بالاتر را ممکن می‌سازد.این روش فرآیند را در سه سطح اندازه می‌گیرد – دانش آموز چقدر در خواندن خطوط خوب است، خواندن بین خطوط و خواندن ماورا خطوط (شناخت، استنتاج، استنباط و تفسیر و کاربرد آن). برجسته‌ترین جنبه‌ی IR-TI داوری جداگانه‌ای است که آن در مورد درک پایه و اولیه و به طور جداگانه در مورد درک انتقادی – ساختاری انجام می‌دهد.
روند :
مطالعه و تفکر فهرستی غیر رسمی (IR-TI) یک سری لیست درجه دار کلمات را ارائه می‌دهد که در آن هر لیست بر دشواری داده شده هر درجه‌ی ویژه بنا شده است. این لیست‌ها به دانش آموزان داده می‌شوند که اولین مرحله را در تست کردن مشخص می‌کنند تا سطح استقلال او را اندازه گیری کنند.آن ابتدا و همیشه راحت‌ترین گام را به دانش آموز پیشنهاد می‌دهد و سپس به تدریج به سمت مراحل دشوارتر و سخت‌تر حرکت می‌کند تا اعتماد به نفس او را افزایش دهد. لیست‌های درجه بندی شده به عنوان ابزاری سریع و موثر در ارزیابی سطوح دانش آموز عمل می‌کنند.
بعد از لیست‌های درجه بندی شده، متن‌های کوتاه درجه بندی شده به دانش آموز داده می‌شوند. از دانش آموز درخواست می‌شود تا متن کوتاه را بلند بخواند و سپس به سوالات جواب دهد. در هنگام خواندن، معلم هر گونه پاسخ غیر منتظره مثل از قلم افتادگی، جایگزینی، الحاق، خود تصحیحی، تکرار، تردید و شک را ثبت می‌کند
وقتی که دانش آموز خواندن خود را تمام کرد کتاب بسته می‌شود و سوالات مربوطه پرسیده خواهند شد. امتیاز دهی بر پایه‌ی پاسخ‌های داده شده، صحت خواندن و روانی او انجام می‌شود.
تلاش‌ها به طور مرتب صورت می‌پذیرند تا این فرمت ارتقا یابد و بر گسترش و توسعه دید فرد تمرکز شده است که به عنوان بالاترین سطح مطالعه مفهومی به آن اشاره می‌شود.
سبک یادگیری خود را بشناسید
همه ما تفاوت‌هایی در سبک یادگیری مطالب داریم، از این بین کسانی هستند که با دیدن بهتر یاد می‌گیرند، فیلم و نمودار، رنگ‌ها و الگوها در فرایند یادگیری و مطالعه مفهومی به آن‌ها کمک خواهد کرد. فراگیران شنیداری با گوش دادن بهتر یاد می‌گیرند و به نشانه‌هایی چون موسیقی، گفتار و صداها پاسخ می‌دهند.دسته دیگر از افراد با خواندن و نوشتن مطالب به یادگیری دست می‌یابند و در نهایت کسانی که از عمل و انجام آزمایش‌ها، ساختن مدل‌ها، ترسیم نمودار و ساختن فلش کارت‌ها لذت می‌برند و مفاهیم را در دنیای واقعی عملی می‌کنند.
آگاهانه از سبک یادگیری خود استفاده کنید
این نکته بسیار مهم است که تنها شناخت سبک یادگیری ما کافی نیست و شرط لازم برای تحقق مطالعه مفهومی به‌کارگیری روش‌های مطالعه مطابق با سبک یادگیری‌تان است. به‌طور نمونه، اگر فردی دیداری در یادگیری هستید، در هنگام مطالعه دروس، حتماً از رنگ‌ها، برجسته کردن خطوط با ماژیک‌های رنگی، خط کشیدن زیر عبارات مهم، تماشای فیلم‌های متنوع بهره بگیرید تا بتوانید مطالعه عمیق داشته باشید.اگر فردی شنیداری هستید سعی کنید با صدای خود مطالب را بازخوانی کنید یا از پادکست‌های مربوط به موضوعات خود بهره ببرید. برای کسانی که یادگیری دروس را با خواندن و نوشتن فرامی‌گیرند، مرور مطالب درسی و یادداشت‌برداری و خلاصه‌نویسی می‌تواند مفید باشد و در نهایت کسانی که با انجام فعالیتی به یادگیری دست می‌یابند، آزمایش و انجام بازی‌هایی خلاقانه برای یادگیری می‌تواند در فرایند مطالعه عمیق به آن‌ها کمک کند
مکانی مناسب برای مطالعه مفهومی پیدا کنید
بهترین مکانی که می‌تواند به عمیق درس خواندن شما کمک کند، لزوماً مکانی عاری از هرگونه صدا نیست. تحقیقات نشان داده، گاهی سکوت نیز برای افراد می‌تواند آزاردهنده باشد و تمرکزشان را از بین ببرد.سعی کنید مکان‌هایی متفاوتی را امتحان کنید و متناسب با نیاز خود بهترین آن را بیابید. به‌عنوان‌مثال، موسیقی ممکن است مطالعه عمیق را برای یادگیرندگان شنیداری تقویت کند، درحالی‌که ممکن است باعث عدم تمرکز حواس در افرادی دیگر شود
سخن پایانی
شیوه‌های درس خواندن و مطالعه برای تمامی افراد متفاوت است، آنچه مهم است، سازمان‌دهی وقت خود برای مطالعه و استفاده از تکنیک‌هایی است که هنگام مطالعه به تمرکز دست‌یابید و بتوانید مهارت‌های خود را گسترش دهید.یادگیری خود را به‌جای اینکه بیشتر بخوانید، هوشمندانه بیاموزد، الگویی از کار را ایجاد کنید تا بتوانید همواره به موفقیت دست‌یابید؛ بنابراین اکنون بر توانایی خود در رسیدن به مطالعه مفهومی و مطالعه عمیق تمرکز کنید و آماده شوید تا دررسیدن به اهداف خود سریع‌تر پیشرفت کنید.
اگر مطالب این پست را مطالعه کردید و برای شما مفید بودند، خوشحال خواهیم شد تا نظرات و پیشنهاد‌ها خود را در ارتباط با این موضوع در زیر این پست برای ما ارسال کنید.
مترجم :
بهروزی
منبع: راسخون
