مترجم: پریسا مرتضوی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
آیا تاکنون برایتان اتفاق افتاده است که بدون هیچ علت خاصی در نقاطی از بدن درد شدیدی داشته باشید؟! ممکن است بعضی افراد بدون دلیل دچار خستگی شدید، بی خوابی، خشکی و سفتی عضلات شوند. این علائم می توانند مربوط به «فیبرومیالژیا» باشد.
فیبرومیالژیا یا دردهای اسکلتی ـ عضلانی از انواع دردهایی است که غالباً حالت مزمن دارد. حدود پنج میلیون آمریکایی از آن رنج میبرند. آن را نه یک بیماری بلکه یک سندرم می دانند، بدین معنی که در آن مجموعه ای از علائم با هم اتفاق می افتند.
فیبرومیالژیا به مفاصل و اندامها آسیب نمیرساند، اما باعث ایجاد دردهای دائم و خستگی می شود که تأثیر بسزایی بر کیفیت زندگی فرد دارد. در واقع این سندرم، طیفی از دردهای اسکلتی - عضلانی را شامل میشود که عموماً با خستگی، خواب آلودگی، مشکلات حافظه و خلق و خو همراه است. محققان باور دارند این بیماری با تأثیر بر چگونگی پردازش سیگنال های درد در مغز افراد، احساس درد را تشدید میکند. علائم آن اغلب به دنبال آسیب جسمانی، عمل جراحی، عفونت یا استرس روانی به وجود می آید.
تشخیص
در سال 1990، موسسه روماتولوژی در آمریکا، دو معیار برای تشخیص فیبرومیالژیا ارائه داد:1. دردی که در آرنج، باسن، سینه، زانو، پشت کمر، گردن، قفسه سینه، شانه و رانها باشد و حداقل به مدت سه ماه ادامه داشته باشد.
2. عدم وجود بیماری دیگری در بدن که موجب ایجاد این درد باشد.
علائم فیبرومیالژیا
1. درد مزمن عضلانی: این درد در تمام بدن انتشار مییابد. به طور کلی، درد در مفاصل، عضلات و تاندون ها و دیگر بافتهای نرم به وجود میآید.مناطق بروز درد در فیبرومیالژیا عبارتند از:
پشت سر، بین تیغه شانه، بالای سینه، بالای شانه، جلوی گردن، قسمت بیرونی آرنج، قسمت بالای لگن، طرفین لگن و قسمت داخلی زانو
برخی از بیماران در شب درد بیشتری را احساس میکنند. درد معمولاً با فعالیت، هوای سرد و مرطوب، خشم و استرس وخیم تر میشود.
2. خستگی: افراد مبتلا به فیبرومیالژیا غالباً احساس خستگی میکنند و بیشتر ساعات روز را در خواب هستند. خواب آنها معمولاً با بروز درد، سندرم پاهای بیقرار و وقفههای تنفسی دچار اختلال میشود.
3. افسردگی
4. اضطراب و استرس
5. کم کاری تیروئید
6. سندروم روده تحریک پذیر
7. مشکلات تمرکز و حافظه
8. بی حسی و سوزن سوزن شدن دستها و پاها
9. سردرد تنشی یا میگرنی
علل فیبرومیالژیا
علت اصلی فیبرومیالژیا هنوز مشخص نیست؛ ولی برخی عوامل در بروز این اختلال موثر هستند. جهشهای ژنتیکی و وراثت افراد را مستعد ابتلا به این اختلال می کند. بروز برخی عفونتها و نیز استرس و آسیبهای شدید جسمی و روحی از دیگر عوامل ابتلا به فیبرومیالژیا است. نوسانات هورمونی نیز میتواند باعث اختلال در مسیر سیگنالهای عصبی درد شود. زنان نسبت به مردان، بیشتر دچار فیبرومیالژیا میشوند، در واقع در 80 تا 90 درصد موارد، مبتلایان زن هستند. زنان در محدوده سنی 20 تا 50 سال بیشتر در معرض خطر هستند. همچنین اگر شما بیماری آرتریت روماتوئید و یا لوپوس داشته باشید، ممکن است به فیبرومیالژیا نیز دچار شوید.مطالعات نشان میدهد مبتلایان به فیبرومیالژیا اغلب به دلیل افزایش حساسیتی که در مغز خود نسبت به سیگنالهای درد دارند، آستانه درد پایینی دارند و به سرعت تحریک میشوند. محققان بر این باورند که تحریک عصبی باعث تغییراتی در مغز افراد مبتلا به فیبرومیالژیا میشود. این تغییرات شامل افزایش غیر طبیعی در مقدار مواد شیمیایی در مغز (یا تغییراتی در انتقال دهندههای عصبی) است.
درمان فیبرومیالژیا
هیچ درمان سریعی برای خستگی مزمن و یا فیبرومیالژیا وجود ندارد. دارو درمانی جزو رایجترین درمانهایی است که اغلب پزشکان تجویز میکنند. دارو درمانی علاوه بر کاهش درد ناشی از این بیماری، کیفیت خواب بیماران را نیز بهبود میبخشد. داروهای مسکن مانند استامینوفن باعث کاهش دردها و سفتشدگیهای ناشی از فیبرومیالژیا میشود. از سوی دیگر، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن و سدیم ناپروکسن در ترکیب با سایر داروها میتواند علائم را تا حدودی کاهش دهد. داروهای ضد افسردگی از دیگر گزینههایی است که خستگیهای ایجاد شده در نتیجه ابتلا به فیبرومیالژیا را بهبود میبخشد و به بهبود خواب کمک میکند.اغلب بیماران با تغییر برنامه روزانه خود میتوانند احساس بهتری پیدا کنند، داشتن خوابی باکیفیت و شروع یک برنامه ورزشی ملایم میتواند بسیار مفید باشد.
فعالیت بدنی و ورزش کردن از جمله راهکارهای مؤثر و طبیعی بهبود علائم فیبرومیالژیا است. ورزش کردن در روزهای ابتدایی ممکن است بهطور موقت باعث تشدید درد شود، ولی تداوم این روند بهطور قطع به کاهش علائم کمک خواهد کرد. ورزشها و حرکاتی که در این شرایط میتواند مفید باشد عبارتند از: پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و ایروبیک و تحرک در آب، نرمشهای کششی و تمرینات آرامش بخش.
همچنین محققان توصیه میکنند بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا باید در طول روز مراقب رژیم خود باشند و بهبود یا تشدید علائم خود را پس از خوردن مواد غذایی مختلف مورد توجه قرار دهند.
همچنین سعی کنید استرس و اضطراب خود را کاهش دهید. تمرینهای زیادی را میتوانید برای آرامش انجام دهید. این تمرینات شامل تنفس، آرامسازی عضلات و ذهن و ریلکسیشن با موسیقی است.
/ج