ریشه‎‌های محرومیت

هنگامی كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به مدینه آمد، بسیاری از مردم مدینه به كم فروشی آلوده بودند؛ حتی شخصی به نام ابو جهینه دو پیمانه كوچك و بزرگ داشت كه به هنگام خرید، از پیمانه بزرگ استفاده می‌كرد، و هنگام فروش از پیمانه كوچك. وقتی آیات زیر در این باره نازل شد:
(وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ* الَّذِینَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ َإِذَا كَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ... )
وای بر كم فروشان، آنها كه وقتی برای خود كیل می‌كنند، حق خود را به طور كامل می‌گیرند؛ اما هنگامی كه برای دیگران وزن می‌كنند، كم می‌گذارند. (1)
پیامبر آنها را برای اهل مدینه تلاوت فرمود، سپس افزود: خمس بخمس: پنج چیز در برابر پنج چیز است،
عرض كردند: ای رسول خدا، كدام، در مقابل كدام است؟ فرمود:
1-مَا نَقَضَ قَوْمٌ الْعَهْدَ إِلا سُلِّطَ عَلَیْهِمْ عَدُوُّهُمْ:
هیچ قومی عهد شكنی نكرد؛ مگر این كه خداوند دشمن آنان، را بر آنها مسلط ساخت؛
2-وَمَا حَكَمُوا بِغَیْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلا فَشَا فِیهِمُ الْفَقْرُ:
هیچ جمعیتی به غیر حكم الهی حكم نكرد؛ مگر این كه فقر در میان آنها گسترد؛
3-وَلا ظَهَرَتْ فِیهِمُ الْفَاحِشَةُ إِلا فَشَا فِیهِمُ الْمَوْتُ:
و در میان هیچ ملتی فحشا علنی نشد؛ مگر این كه مرگ و میر را در آنها افزود:
4-وَلا طفَّفُوا الْمِكْیَالَ إِلا مُنِعُوا النَّبَاتَ وَأُخِذُوا بِالسِّنِینَ:
هیچ قومی كم فروشی نكرد؛ مگر این كه زراعت آنها از بین رفت، و قحطی آنها را فرو گرفت.
5-و ما منعوا الزكات الا حبس عنهم المطر.
هیچ قومی زكات را منع نكرد؛ مگر این كه باران از آنها قطع شد. (2)

پی‌نوشت‌ها:

1-مطففین/6-1.
2-روح الجنان.... مواعظ العددیه، ص152.

منبع مقاله :
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول