جامعه سیلیکونی
نويسنده: علی لعلی
جامعه غرب و شرق در سیصد سال گذشته در معرض طوفان سهمگین و سوزان تغییر قرار گرفته است. این طوفان، نه تنها آرام نگرفته، بلکه بر شدت آن افزوده شده است. تغییر و دگرگونی هر دم فزایندهتر شده و با آثار و نتیجههائی بیسابقه، کشورهای مختلف را درمینوردد. حال سعی داریم در این مبحث به تغییرهای جدید در جامعههائی که ما از این پس آنها را ”جامعههای سیلیکونی“ نامیدهایم، بپردازیم:
یکی از ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“، پیدایش ”مردم پردازش“ بهجای ”مردم حافظ“ میباشد. مردم در زمان گذشته مایل بودند که بیشتر کتابها و آثار دانشمندان و شاعران را حفظ نمایند مانند کتابهای حافظ، مولوی، فردوسی و یا قرآن که بیشتر افراد شعرها و کتابها را از حفظ میخواندند، ولی هماکنون مردم به سمت تجزیه و تحلیل کتابها و شعرهای بزرگان گرایش دارند و در حقیقت، اندیشههای حافظهٔ RAM جای خود را به اندیشههای پردازش CPU داده است و دیگر از نقالهای زمان گذشته خبری نیست که داستانها را برای مردم بازگو نمایند و شخصیتهائی مانند ”شهرزاد قصهگو“ و کسانیکه منبع اطلاعات و داده بودند، جای خود را به CDها و بانکهای اطلاعاتی دادهاند. از خصوصیات ”جامعهٔ سیلیکونی“ این است که شکاف طبقاتی بین انسانهای ثروتمند و فقیر جای خود را به شکاف دیجیتالی داده است و این شکاف در حقیقت فاصلهٔ بین اندیشههای فقیر با اندیشههای غنی میباشد، بهطوری که پیامبر اکرم (ص) نیز فرمودهاند: ”من از فقر امتم بیمناک نیستم، ولی از فقر اندیشهٔ امتم بیمناک هستم“. یعنی اهمیت شکاف دیجیتالی که ناشی از تفکر و اندیشه میباشد، از شکاف طبقاتی که ناشی از ثروت میباشد مهمتر است در ”جامعههای سیلیکونی“ ساختار سازمانی حکومتها در حال مسطح شدن میباشد.
بهطوری که ”حکومتهای سیلیکونی“ با ایجاد دموکراسی دیجیتال توانستهاند بیشتر تصمیمهای حکومتی را از طریق رأی گیری الکترونیکی و توسط مردم انجام دهند و به این طریق از پستهای سازمانی حکومت کاسته شده و مردم، بیشتر در تصمیمگیریهای دولت نقش داشتهاند.
از دیگر ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“ پیدایش و رسیدن به وحدت و یکپارچه شدن در جامعه میباشد، بهطوری که آمار نشان داده است، از سال ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۰۳ یکپارچگی تمامی شرکتها در حال افزایش مییابد.
کامپیوترها دارای قابلیت تعویض قطعهها همانند بازیهای ”لگو“ میباشند. میتوان CPU کامپیوتر را برداشته و CPU قویتری را بر روی کامپیوترشان بگذارید. خانههائی ساخته میشوند که دارای قابلیت انتقال میباشند و حتی دیوارهای آن دارای قابلیت تعویض باشند و حتی ماشینهای مختلفی ساخته میشوند که دارای خاصیت لگوئی میباشند، یعنی بهطوری که حتی ماشینهای سواری به وانت تبدیل میشوند. همچنین از ویژگیهای دیگر ”جامعههای سیلیکونی“، افزایش حیطهٔ نظارت میباشد، بهطوری که در جامعههای سنتی، حیطهٔ نظارت برابر است با (R= n(۲+n-۱ یعنی اگر یک نفر، ۶ فروست داشته باشد (n=۶) آنگاه تعداد رابطههای پدیدآمدهٔ بین آنها ۲۲۲ رابطه میشود (R=۲۲۲) یعنی یک نفر در نهایت میتواند ۶ یا ۷ نفر را نظارت نماید و این نظارت، معادل برقراری ۲۲۲ ارتباط میباشد و این رقم در ”جامعههای سیلیکونی“ با افزایش ارتباطها و فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک، به سرعت افزایش مییابد بهطوری که از خصوصیتهای این جامعهها این است که وقتی شما نیز در خواب هستید، کنترل و حیطهٔ نظارت از بین نمیرود. از موارد دیگر ”جامعه سیلیکونی“ میتوان به تغییرهای مختلف عقیدههای انسانها اشاره نمود، بهطوری که دیگر حرف و قولها همانند جامعههای سنتی، درازمدت نبوده، بلکه بیشتر عقیدهها و قراردادها بهصورت کوتاهمدت میباشد، حتی قراردادهای کارفرما و کارگرها، بیشتر به سمت کوتاهمدت پیش میرود و مردم در زمانهای کوتاه، عقیدهٔ خود را تغییر میدهند، بهطوری که ”تیازاوا“ مدیر کارخانهای در ژاپن میگوید: ”هر ۱۰ سال من اعلامیهای میدهم که در این اعلامیه فوت من اعلام شده و وقتی یک یاز کارگرها پیش من میآید و به من میگوید این حرف شما بود آقای رئیس؟ میگویم این حرف مال مرحوم ”تیازاوا“ بوده است و من هماکنون فرد دیگری شدهام“ و یا دیده میشود در Chatها انسانها شکلها و عقیدههای خود را طوری تغییر میدهند که دیگر کسی تشخیص نمیدهد که آنها همان انسانهای سابق هستند، بهطوری که اصطلاحی در اینترنت بهنام Avetar وجود دارد که نشان میدهد هر کس بخواهد، میتواند شکل مخصوص و عقیدهٔ مخصوصی را روی اینترنت برای خود انتخاب نماید و یا نویسندهٔ معروف ”ارنست همینگوی“ میگوید که علت موفقیت کتابم در ”پیرمرد و دریا“ این است که توانستم چهرههای مختلف به شخصیت اصلی داستانم بدهم و ۱۸ چهرهٔ مختلف برای او ساختهام که همه اینها نشاندهنده تغییر عقیدههای زودهنگام انسانهای ”جامعههای سیلیکونی“ میباشد، از دیگر موارد ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“ خندهٔ کمتر مردم میباشد، بهطوری که آمار نشان میدهد، در قرن گذشته مردم در روز، ۱۸ دقیقه میخندیدند، ولی هماکنون این میزان به ۶ دقیقه در روز رسیده است که این نشان میدهد خندهٔ مردم نیز کمتر شده است و به نقل از ”دکتر سروش“ که ”آیا خداوند میخندد؟!“ هر چه تفکرها پیچیده شوند، تفکرهای خطی جهت بروز خنده کمتر میگردد از دیگر ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“، بالا رفتن سرعت جستجو میباشد، بهطوری که وقتی در قدیم چیزی گم میشد، ممکن بود زمان زیادی طول بکشد که آن وسیله یا فرد پیدا شود، ولی در ”جامعهٔ سیلیکونی“، سرعت جستجو آنقدر بالا میرود که همه چیزهای گم شده سریع پیدا میشوند مانند سایتهای اینترنتی که اسم تمامی افراد روی آن وجود دارد و میتوان افراد مختلف را بر روی آن سایت پیدا نمود و یا سایتهای ۱۱۸ که میتوان فروشگاهها مغازهها و ... را در کمترین زمان پیدا نمود، بر روی کامپیوترها با بردن قابلیت جستجو و Find سرعت پیدا شدن فایلها افزایش یافته است. از موارد دیگر ویژگیهای ”جامعههای سلیکونی“، میتوان به تغییر هدیهها و جایزهها اشاره نمود. بهطوری که جنس هدیهها به سمت جنس اطلاعات و دادهها و فناوری پیشرفته، پیش میرود، بهطوری که دیگر، هدیهٔ پدرها به فرزندان دوچرخه نمیباشد، بلکه فرزندان کامپیوتر را جذابتر از دوچرخه میدانند و با نمایندگان مجلس جهت تبلیغات خود به مردم کارت اینترنت میدهند. جوایز بانکها نیز به کامپیوتر، خرج تحصیلات و جوایز اطلاعاتی تغییر نموده است. ”سازمان ملی جوانان“ نیز به جوانهای نخبه، بهعنوان هدیه، کارت اینترنتی رایگان ماهانه میدهد، بهطوری که در آینده شاهد خواهیم بود که در روز پدر، همسر خانواده به شوهرش موبایل بدهد، حال با توجه به تغییرهای پیشآمده، در جامعههای سنتی و پیداییش حرکت جدید به سمت ”جامعههای سیلیکونی“ در جدول زیر خلاصهای از این تغییرها آمده است.
۲) تأکید بر RAM/ تأکید بر CPU
۳) بزرگ بودن ساختار حکومتی/ کوچک شدن ساختار حکومتی
۴) شکاف طبقاتی/ شکاف دیجیتالی
۵) عدم یکپارچگی/ افزایش یکپارچگی و اتحاد
۶) تفکر باینری/ تفکر فازی
۷) رأیگیری باینری/ رأیگیری فازی
۸) جامعه غیرقابل تعویض/ جامعه لگوئی
۹) محدودیت حیطه نظارت/ حیطه نظارت نامحدود
۱۰) ثبات عقیده/ عقیدههای متغیر
۱۱) قرارداد بلندمدت/ قرارداد کوتاهمدت
۱۲) خندهٔ زیاد/ خنده کم
۱۳) قابلیت جستجوی کم/ قابلیت جستجوی زیاد
۱۴) هدیههای سنتی/ هدیههای اطلاعاتی و دادهها
منبع:مجله شادکامی و موفقیت
یکی از ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“، پیدایش ”مردم پردازش“ بهجای ”مردم حافظ“ میباشد. مردم در زمان گذشته مایل بودند که بیشتر کتابها و آثار دانشمندان و شاعران را حفظ نمایند مانند کتابهای حافظ، مولوی، فردوسی و یا قرآن که بیشتر افراد شعرها و کتابها را از حفظ میخواندند، ولی هماکنون مردم به سمت تجزیه و تحلیل کتابها و شعرهای بزرگان گرایش دارند و در حقیقت، اندیشههای حافظهٔ RAM جای خود را به اندیشههای پردازش CPU داده است و دیگر از نقالهای زمان گذشته خبری نیست که داستانها را برای مردم بازگو نمایند و شخصیتهائی مانند ”شهرزاد قصهگو“ و کسانیکه منبع اطلاعات و داده بودند، جای خود را به CDها و بانکهای اطلاعاتی دادهاند. از خصوصیات ”جامعهٔ سیلیکونی“ این است که شکاف طبقاتی بین انسانهای ثروتمند و فقیر جای خود را به شکاف دیجیتالی داده است و این شکاف در حقیقت فاصلهٔ بین اندیشههای فقیر با اندیشههای غنی میباشد، بهطوری که پیامبر اکرم (ص) نیز فرمودهاند: ”من از فقر امتم بیمناک نیستم، ولی از فقر اندیشهٔ امتم بیمناک هستم“. یعنی اهمیت شکاف دیجیتالی که ناشی از تفکر و اندیشه میباشد، از شکاف طبقاتی که ناشی از ثروت میباشد مهمتر است در ”جامعههای سیلیکونی“ ساختار سازمانی حکومتها در حال مسطح شدن میباشد.
بهطوری که ”حکومتهای سیلیکونی“ با ایجاد دموکراسی دیجیتال توانستهاند بیشتر تصمیمهای حکومتی را از طریق رأی گیری الکترونیکی و توسط مردم انجام دهند و به این طریق از پستهای سازمانی حکومت کاسته شده و مردم، بیشتر در تصمیمگیریهای دولت نقش داشتهاند.
از دیگر ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“ پیدایش و رسیدن به وحدت و یکپارچه شدن در جامعه میباشد، بهطوری که آمار نشان داده است، از سال ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۰۳ یکپارچگی تمامی شرکتها در حال افزایش مییابد.
سطوح مختلف یکپارچگی و سازگاری
کامپیوترها دارای قابلیت تعویض قطعهها همانند بازیهای ”لگو“ میباشند. میتوان CPU کامپیوتر را برداشته و CPU قویتری را بر روی کامپیوترشان بگذارید. خانههائی ساخته میشوند که دارای قابلیت انتقال میباشند و حتی دیوارهای آن دارای قابلیت تعویض باشند و حتی ماشینهای مختلفی ساخته میشوند که دارای خاصیت لگوئی میباشند، یعنی بهطوری که حتی ماشینهای سواری به وانت تبدیل میشوند. همچنین از ویژگیهای دیگر ”جامعههای سیلیکونی“، افزایش حیطهٔ نظارت میباشد، بهطوری که در جامعههای سنتی، حیطهٔ نظارت برابر است با (R= n(۲+n-۱ یعنی اگر یک نفر، ۶ فروست داشته باشد (n=۶) آنگاه تعداد رابطههای پدیدآمدهٔ بین آنها ۲۲۲ رابطه میشود (R=۲۲۲) یعنی یک نفر در نهایت میتواند ۶ یا ۷ نفر را نظارت نماید و این نظارت، معادل برقراری ۲۲۲ ارتباط میباشد و این رقم در ”جامعههای سیلیکونی“ با افزایش ارتباطها و فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک، به سرعت افزایش مییابد بهطوری که از خصوصیتهای این جامعهها این است که وقتی شما نیز در خواب هستید، کنترل و حیطهٔ نظارت از بین نمیرود. از موارد دیگر ”جامعه سیلیکونی“ میتوان به تغییرهای مختلف عقیدههای انسانها اشاره نمود، بهطوری که دیگر حرف و قولها همانند جامعههای سنتی، درازمدت نبوده، بلکه بیشتر عقیدهها و قراردادها بهصورت کوتاهمدت میباشد، حتی قراردادهای کارفرما و کارگرها، بیشتر به سمت کوتاهمدت پیش میرود و مردم در زمانهای کوتاه، عقیدهٔ خود را تغییر میدهند، بهطوری که ”تیازاوا“ مدیر کارخانهای در ژاپن میگوید: ”هر ۱۰ سال من اعلامیهای میدهم که در این اعلامیه فوت من اعلام شده و وقتی یک یاز کارگرها پیش من میآید و به من میگوید این حرف شما بود آقای رئیس؟ میگویم این حرف مال مرحوم ”تیازاوا“ بوده است و من هماکنون فرد دیگری شدهام“ و یا دیده میشود در Chatها انسانها شکلها و عقیدههای خود را طوری تغییر میدهند که دیگر کسی تشخیص نمیدهد که آنها همان انسانهای سابق هستند، بهطوری که اصطلاحی در اینترنت بهنام Avetar وجود دارد که نشان میدهد هر کس بخواهد، میتواند شکل مخصوص و عقیدهٔ مخصوصی را روی اینترنت برای خود انتخاب نماید و یا نویسندهٔ معروف ”ارنست همینگوی“ میگوید که علت موفقیت کتابم در ”پیرمرد و دریا“ این است که توانستم چهرههای مختلف به شخصیت اصلی داستانم بدهم و ۱۸ چهرهٔ مختلف برای او ساختهام که همه اینها نشاندهنده تغییر عقیدههای زودهنگام انسانهای ”جامعههای سیلیکونی“ میباشد، از دیگر موارد ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“ خندهٔ کمتر مردم میباشد، بهطوری که آمار نشان میدهد، در قرن گذشته مردم در روز، ۱۸ دقیقه میخندیدند، ولی هماکنون این میزان به ۶ دقیقه در روز رسیده است که این نشان میدهد خندهٔ مردم نیز کمتر شده است و به نقل از ”دکتر سروش“ که ”آیا خداوند میخندد؟!“ هر چه تفکرها پیچیده شوند، تفکرهای خطی جهت بروز خنده کمتر میگردد از دیگر ویژگیهای ”جامعههای سیلیکونی“، بالا رفتن سرعت جستجو میباشد، بهطوری که وقتی در قدیم چیزی گم میشد، ممکن بود زمان زیادی طول بکشد که آن وسیله یا فرد پیدا شود، ولی در ”جامعهٔ سیلیکونی“، سرعت جستجو آنقدر بالا میرود که همه چیزهای گم شده سریع پیدا میشوند مانند سایتهای اینترنتی که اسم تمامی افراد روی آن وجود دارد و میتوان افراد مختلف را بر روی آن سایت پیدا نمود و یا سایتهای ۱۱۸ که میتوان فروشگاهها مغازهها و ... را در کمترین زمان پیدا نمود، بر روی کامپیوترها با بردن قابلیت جستجو و Find سرعت پیدا شدن فایلها افزایش یافته است. از موارد دیگر ویژگیهای ”جامعههای سلیکونی“، میتوان به تغییر هدیهها و جایزهها اشاره نمود. بهطوری که جنس هدیهها به سمت جنس اطلاعات و دادهها و فناوری پیشرفته، پیش میرود، بهطوری که دیگر، هدیهٔ پدرها به فرزندان دوچرخه نمیباشد، بلکه فرزندان کامپیوتر را جذابتر از دوچرخه میدانند و با نمایندگان مجلس جهت تبلیغات خود به مردم کارت اینترنت میدهند. جوایز بانکها نیز به کامپیوتر، خرج تحصیلات و جوایز اطلاعاتی تغییر نموده است. ”سازمان ملی جوانان“ نیز به جوانهای نخبه، بهعنوان هدیه، کارت اینترنتی رایگان ماهانه میدهد، بهطوری که در آینده شاهد خواهیم بود که در روز پدر، همسر خانواده به شوهرش موبایل بدهد، حال با توجه به تغییرهای پیشآمده، در جامعههای سنتی و پیداییش حرکت جدید به سمت ”جامعههای سیلیکونی“ در جدول زیر خلاصهای از این تغییرها آمده است.
ویژگیهای جامعههای سنتی/ ویژگیهای جامعههای سیلیکونی
۲) تأکید بر RAM/ تأکید بر CPU
۳) بزرگ بودن ساختار حکومتی/ کوچک شدن ساختار حکومتی
۴) شکاف طبقاتی/ شکاف دیجیتالی
۵) عدم یکپارچگی/ افزایش یکپارچگی و اتحاد
۶) تفکر باینری/ تفکر فازی
۷) رأیگیری باینری/ رأیگیری فازی
۸) جامعه غیرقابل تعویض/ جامعه لگوئی
۹) محدودیت حیطه نظارت/ حیطه نظارت نامحدود
۱۰) ثبات عقیده/ عقیدههای متغیر
۱۱) قرارداد بلندمدت/ قرارداد کوتاهمدت
۱۲) خندهٔ زیاد/ خنده کم
۱۳) قابلیت جستجوی کم/ قابلیت جستجوی زیاد
۱۴) هدیههای سنتی/ هدیههای اطلاعاتی و دادهها
منبع:مجله شادکامی و موفقیت