قضیه آیات شیطانی و فتوای تاریخی امام
28 بهمن 1386
تظاهرات برعلیه رشدی در بیروت
مقدمه
انتشار کتاب داستانی آیات شیطانی به قلم سلمان رشدی به عنوان یک توطئه جدید استعمار و امپریالیسم جهانی با هماهنگی صهیونیسم بین الملل مطرح بوده که به هدف مقابله با اسلام اصیل و تحریف حقایق دینی و فرهنگی مسلمین و همچنین تزلزل اعتقادی و باورهای مذهبی در بین نسل جوان و مشتاق اسلام و هوادار انقلاب اسلامی به خصوص در کشورهای اسلامی و سست کردن چهارچوب و بنیانهای قوی الهی که انقلاب اسلامی ایران بر آن بنا شده است به عنوان ترفندی جدید در روند مخالفت های استکبار جهانی با انقلاب اسلامی دنبال شده است که در قبال آن امت اسلامی بزرگان و شخصیت های مذهبی و علمی روشنفکران متعهد ، مجامع و محافل مذهبی جوامع اسلامی و از جمله کشور جمهوری اسلامی ایران به مقابله با این توطئه استکباری برخاسته و واکنش شدیدی نسبت به آن نشان دادند که انعکاس جهانی و گسترده ای داشت . اما در رأس همه اینها موضع گیری قاطع و اسلامی رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران امام خمینی و صدور حکم تاریخی اعدام نویسنده کتاب صلابت و قدرت رهبری اسلام را به دنیا نشان داد و ضمن خنثی نمودن توطئه و رد کید و مکر مکاران به خودشان نکته ای را به آنان فهماند که با نیروی لایزال ایمان امتی بزرگ و مسلمان روبرو هستند که آماده دفاع از مقدسات و فرهنگ خویش بوده و استکبار با این خیره سری ها به اهداف شوم خود نائل نخواهد شد و این شیوه کهنه شده ، حربه ای ناموفق و اقدامی مذموم و قبیح بیش نیست . (ابعاد توطئه و تبیین حکم ص 45)
استعمارگران غربی پس از پایان یافتن جنگ تحمیلی به زعم خود جمهوری اسلامی را درگیر مشکلات فراوان سیاسی ، اجتماعی و اقثصادی داخلی دانسته و موقعیت منطقه ای و جهانی انقلاب را متزلزل تحلیل می کردند ولی این حرکت بار دیگر برای انان روشن ساخت که علیرغم سال ها تجربه در تحلیل های خود نسبت به انقلاب اسلامی دچار اشتباه گردیده اند و به درستی قدرت معنوی و میزان نفوذ آنرا درک ننموده اند و حمایت گسترده مسلمانان از جمهوری اسلامی ضمن تفهیم این مهم لزوم بازنگری و تجدید نظر در تحلیل های خود را به آنها یادآور گردید و برگزاری کنفرانس ها و سمینارهای اخیر پس از ماجرای سلمان رشدی مؤید رسیدن آنها به این ضرورت می باشد .( دسیسه آیات شیطانی،ص 86- 87)
زمانی که انقلاب اسلامی چون معجزه ای زلزله در ارکان استکبار جهانی انداخت و تمامی نقشه های آنان را در جدایی دین از سیاست و دین زدایی از زندگی و اندیشه مردم ایران و کشورهای اسلامی دیگر نقش برآب کرد و تلاش های روشنفکرانه وابسته و سلاطین نوکر مآب چون سرابی ، بطلان و سطحی بودن خود را نشان داد آمریکای جنایتکار و اذناب او خصوصا انگلیس و صهیونیسم ، پس از آزمودن تمامی نقشه های آزمایش شده خود و ناکامی در آنها ، مجددا در صدد برآمدند ارزش های اسلامی ناب را زیر سؤال ببرند و بدین ترتیب خود را از موج عظیم اسلام گرایی در امان دارند .( آیات شیطانی بارزترین...ص 5)
حمایت و تمجید از این کتاب
این نوع تعریف و تمجید بی سابقه از یک رمان جدید و سپس مطرح ساختن نویسنده ظاهری ان به عنوان شایسته ترین فرد برای پرداخت بهترین جایزه ادبی سالانه انگلیس انهم همزمان با اهدای جایزه ادبی چند صد هزار دلاری نوبل به قصه پرداز مصری «نجیب محفوظ »به خاطر قصه قدیمی وی به نام « اولاد حارتنا»- بچه های محل ما – که در اهانت به پیمبران ابراهیمی محتوای همچون ایه های شیطانی دارد ،نشانه ای از یک تؤطئه فرهنگی و صدور یک محصول جدید از غرب و مجمع شیاطین بود . (ابعاد توطئه و تبیین حکم ص 15- 16)
نخستین عکس العمل مسلمانان
مسلمانان انگلیس نیز تظاهراتی بر علیه این کتاب در انگلستان برپا نمودند . همچنین به صورت خیلی محدود در بعضی نقاط دیگر نیز اعتراضاتی صورت گرفت که بازتاب چندانی نداشت و مسئله خاصی ایجاد نکرد اما در کشور اسلامی پاکستان ، مسئله بعد دیگری گرفت . سی و پنج تن از روحانیون برجسته اسلام آباد با صدور بیانیه مشترکی انتشار کتاب آیات شیطانی را به شدت محکوم کردند. آنان از اهالی اسلام آباد و راول پندی خواستند تا در راهپیمایی اعتراض آمیزی که روز 23 بهمن برگزار می شود شرکت کنند . همچنین مجلس پاکستان نیز روز 19 بهمن با صدور قطعنامه ای از دولت خواست که از انتشار کتاب آیات شیطانی جلوگیری کند و فشار سیاسی لازم را علیه امریکا و انگلیس وارد سازد .( ابعاد توطئه و تبیین حکم ص 187)
در تظاهرات عظیمی که در شهر کراچی علیه کتاب آیات شیطانی صورت گرفت و طی آن به مرکز فرهنگی امریکا حمله شد، شش نفر از مسلمانان شهید و تعدادی مجروح شدند . شاید بتوان گفت این تظاهرات جدی ترین و مهمترین حرکت اسلامی علیه نشر کتاب قبل از صدور حکم شرعی از سوی حضرت امام بود که توجه زیادی را برانگیخت . در طول این شش ماه اندکی از کشورهای اسلامی ورود و توزیع این کتاب را ممنوع کرده بودند .(همان ص 188)
حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی
در تاریخ 25 بهمن 1367 / 7 رجب 1409این حکم ار سوی امام خمینی صادر شد :
فتوای قتل سلمان رشدی نویسنده کتاب کفر آمیز آیات شیطانی
به اطلاع ملت غیور سراسر جهان می رسانم مولف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام و پیامبر و قران تنظیم و چاپ و نشر شده است ، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن محکوم به اعدام می باشند . از مسلمانان غیور می خواهیم تا در هر نقطه که آنان را یافتند سریعا آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرات نکند بهمقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود شهید است انشاءالله . ضمنا اگر کسی دسترسی به مولف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته روح الله الموسوی الخمینی (صحیفه امام ج21 ص 263 )
تأثیر این فتوا در مسلمانان جهان
مسلمانان متوجه می گردند که این توطئه ریشه دارتر از آنچه در ظاهر می نماید ، باید باشد و برخورد جدی تر را می طلبد. لذا همزمان با ایجاد موج جدیدی از تبلیغات غرب در زمینه طرح آیات شیطانی که با دعوت آمریکایی ها و ایراد سخنرانی و دفاع از این کتاب و تصمیم به نشر آن در کشورهایی چون پاکستان ، بنگلادش و بسیاری از کشورهای دیگر اروپایی و آسیایی آغاز می گردد واکنش سریعی نشان داده و خشم مقدس خود را در مقابل مرکز فرهنگی امریکا در اسلام آباد پاکستان و در سری ناگار هند به نمایش می گذارند که به شهادت و مجروح شدن عده ای می انجامد .( دسیسه آیات شیطانی،ص 39)
همگامی با فتوای امام
نمایندگان 47 کشور اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی در هجدهمین اجلاس وزیران امور خارجه در اسفند 67 کتاب آیات شیطانی را کفر آمیز خوانده و انتشار آنرا به عنوان توهین به مقدسات امت مسلمان محکوم ساخت و همچنین رشدی نویسنده آنرا مرتد اعلام نمود .(آیات شیطانی بارزترین... ص 13- 14)
در الجزایر نیز کتابی با عنوان "شیطان غرب" علیه آیات شیطانی منتشر شد . سعید ایوب در قسمتی از این کتاب با درج کامل فتوای امام خمینی ، به تجلیل از آن پرداخته می نویسد : امام ، آیت الله روح الله خمینی رهبر انقلاب اسللامی ایران با شجاعت و قبول مشکلات ناشی از این فتوا که غرب را علیه ایران برمی انگیزاند این فتوا را صادر کردند .(همان ص51)
عکس العمل های ایران
عده ای از مقامات بلند پایه ایران با ارسال پیامی به پاپ ژان پل دوم ،رئیس کلیسای کاتولیک از وی خواستند تا به عنوان جانشین سن پیتر ، از چاپ کتاب آیات شیطانی که به راستی قلب بیش از یک میلیارد مسلمان را جریحه دار کرده است و پیامبران ادیان مسیحی و یهودی را نیز مورد اهانت قرار داده است جلوگیری به عمل آورد . از ائمه جمعه نیز درخواست گردید که مسلمانان را با ابعاد شرعی موضوع آشنا سازند و آنانرا نسبت به وظیفه خویش آگاه سازند .
در اواخر اسفند سال 67 نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامه ای با بیش از 170 امضاء خواستار برخورد مناسب کنفرانس بین المجالس با مسأله انتشار کتاب آیات شیطانی شدند.( آیات شیطانی بارزترین...ص 14)
در همین زمان وزارت امور خارجه ایران سفیر و کاردار چند کشور اروپایی را که نسبت به فتوای امام موضع غیر منطقی اتخاذ کرده بودند احضار کرد و به موضع گیری دولت آنها شدیدا اعترض کرد .(همان ،ص 12)
مجلس شورای اسلامی نیزبه خاطر موضع غیر اصولی دولت انگلیس از موضوع سلمان رشدی به دولت انگلیس ضرب الاجل یک هفته ای داد تا به اصطلاح به موضع خود بپردازد و از اقدامات غیر اصولی خود نسبت به این ماجرا عذرخواهی کند . در غیر این صورت دولت جمهوری اسلامی ایران باید ظرف یک هفته اقدام به قطع رابطه با انگلیس نماید . وزیر خارجه انگلیس ضمن ابراز تاسف از انتشار کتاب آیات شیطانی خود و دولت متبوع خود را جدا از مسئولیت این کتاب دانست لیکن این اظهارات به خاطر آنکه فاقد عذرخواهی رسمی و علنی لندن از مسلمانان جهان بود وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در 16 اسفند 1367یعنی در پایان ضرب الاجل یک هفته ای مجلس شورای اسلامی رسما روابط سیاسی خود را با انگلیس قطع کرد .
دولت جمهوری اسلامی خواستار آن شد که موضوع کتاب آیات شیطانی در دستور کار وزرای خارجه و سران کشورهای عضو کنفرانس اسلامی قرار گیرد( همان ص13)
عقب نشینی نویسنده
پس از مدتی به دنبال طرح این مطلب که ممکن است سلمان رشدی در صورت توبه بخشیده شود ، او که در مخفیگاه به سر می برد بار دیگراز مسلمانان عذرخواهی کرد :"من درک می کنم که مسلمانان در بسیاری از نقاط به راستی از انتشار رمان من آزرده خاطر شده اند و از اینکه انتشار این کتاب، احساسات پیروان راستین و صادق اسلام را جریحه دار کرده متأسفم . رمان من یک عدول خیالی از اسلام است . نیت من هرگز حمله علیه اسلام نبوده است ."(همان ص 51- 52)
اطلاعیه دفتر امام خمینی در مورد وجوب قتل سلمان رشدی و تکذیب شایعات
]رسانه های گروهی استعماری خارجی به دروغ به مسئولین نظام جمهوری اسلامی نسبت می دهند که اگر نویسنده کتاب آیات شیطانی توبه کند حکم اعدام درباره او لغو می گردد . امام خمینی مد ظله فرمودند:[
این موضوع صد در صد تکذیب می گردد . سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان گردد بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی هم خود را به کار گیرد تا او را به درک واصل گرداند ]حضرت امام خمینی اضافه کردند :[ اگر غیر مسلمانی از مکان او مطلع گردد و قدرت این را داشته باشد تا سریعتر از مسلمانان او را اعدام کند ، بر مسلمانان واجب است آنچه را در قبال این عمل می خواهد به عنوان جایزه و یا مزد عمل به او بپردازند .( صحیفه امام ج 21 ص 268)
افزایش جایزه قتل رشدی
در آذر ماه 1372 سازمان کنفرانس اسلامی با حضور نمایندگان 47 کشور اسلامی ، حکم ارتداد سلمان رشدی را غیر قابل تغییر خواندند و موضع گیری علیه این کتاب را مربوط به همه جهان اسلام دانستند و در سال 1375 در جاکارتا نیز مجددا از مواضع ملت و دولت ایران در قبال مسأله سلمان رشدی حمایت نمود (همان 47)
عکس العمل غرب در برابر این فتوا
اسقف اعظم کاتولیکهای نیویورک از کتاب آیات شیطانی و تهدید کنندگان جان نویسنده انتقاد کرد و گفت : با اینکه برای معتقدین به دین اسلام احترام قائلم ولی با اینحال کاتولیکها هیچگاه اقدامات تروریستی را تأیید نمی کنند .( همان93)
یک نماینده حزب دمکرات مسیحی مجلس آلمان نیز طی سخنرانی موهن علیه این حکم گفت : بر همه کشورهاست که به این دستور مرگ پاسخ مقتضی بدهند و برای اینکه اینگونه احکام مرسوم نشود با شدت با آن برخورد کرد ...در مبارزه برای پس گرفتن این حکم باید همه گونه اقدامات مد نظر قرار گیرد .مانند قطع رابطه هوایی ایران و اروپاکه اقدام مؤثری خواهد بود .(همان ص 194)
رهبران مذهبی اردن ، از فتوای امام علیه رشدی انتقاد کردند و تشخیص ارتداد رشدی یا عدم آنرا به دادگاه واگذار نمودند .(_همان ص 54)
دشمنان قسم خورده اسلام حکم امام (ره) را یک اقدام تروریستی و قرون وسطایی نامیدندو آنرا مغایر آزادی بیان و عقیده خواندند . این در حالی بود که با رعایت کامل آزادی ، تظاهرات هند و پاکستان به خون کشیده شد .(همان ص 51)
عکس العمل های سیاسی در قبال ایران
بازتاب فتوای امام در انگلستان بیش از سایر کشورها بود زیرا فرد محکوم به اعدام علی رغم تبار هندی خود ،یک تبعه دولت انگلیس محسوب می شد و انگلیس هم مسئول حمایت از دست نشانده خود بود . ابتدا انگلیس سعی کرد ابتکار عمل را به دست گیرد و با فشار سنگین سیاسی و تهدید اقتصادی ، جمهوری اسلامی ایران را وادار به عقب نشینی کند و حکم قتل را لغو نماید لذا سریعا پای بازار مشترک را به میان کشید و با هماهنگی 12 کشور عضو جامعه اقتصادی اروپا شدیدترین حملات تبلیغاتی خویش را علیه جمهوری اسلامی به ویژه امام خمینی آغاز نمود . (همان 104- 105)
در سال 71 و 72 سلمان رشدی تحرکاتی را به پشتیبانی استکبار جهانی به ویژه امریکا و انگلیس نشان داد و استکبار سعی کرد موضوع اعدام او را به نحوی با فشار به جمهوری اسلامی لغو کند. دعوت از سلمان رشدی برای حضور در پارلمان ها ، مجالس سخنرانی ،علاوه بر هدف خارج کردن او از انزوا و روحیه دادن به مزدورانی چون او به عنوان قدرت نمای استکبار و استفاده سیاسی از او و فشار بر جمهوری اسلامی صورت می گرفت .( آیات شیطانی بارزترین...ص 17
عکس العمل شرق
شوروی ضمن ممانعت از چاپ کتاب اظهار داشت مسکو به عنوان یک اصل ، چیزی را که به احساسات ملی یا مذهبی یک ملت در جهان توهین کند ، منتشر نمی کند .(همان 133)
خبرگزاری تاس ضمن گزارشی در ارتباط با قضیه سلمان رشدی گفت " امام خمینی بالاترین رهبر مذهبی در ایران با توجه به تعلیمات قرآن چاره ای جز محکوم کردن مردی که به اسلام توهین کرده است ، نداشت . و این محکومیت چیزی جز اعلام موضع یک رهبر مذهبی نبود . نمی توان از این مسئله صرف نظر کرد که در رسانه های گروهی جهان این مناقشه به صورت یکطرفه مطرح می شود گویی که ایران جهان غرب را به مبارزه طلبیده است " رسانه های غربی از این گزارش تاس به عنوان دفاع جانبدارانه خبرگزاری شوروی از شخص حضرت امام و حکم اعدام رشدی یاد کردند . (همان ص 135)
عکس العمل سازمان های فرهنگی
سازمان های فرهنگی جهانی نظیر یونسکو در ظاهر موضعی بی طرف ولی در واقع جهت دار اتخاذ کردند . یونسکو در بیانیه خود در تاریخ 20 فوریه برابر با اول اسفند ماه 1367 با کنایات و استعارات مختلف به نقد حکم امام قدس سره نشست و با اغماض از توهین به مقدسات میلیاردها مسلمان ابراز داشت که در یونسکو به عنوان خانه آزادی هر بار که حقوق اساسی فرد و بیان اندیشه اش نادیده گرفته می شود سخت متأثر می شود .(همان 163)
همزمان با عذرخواهی رشدی از مسلمانان، غربی ها به یک اقدام به اصطلاح تهدید آمیز دست زده و به تدریج شروع به فراخواندن سفرا و کاردارانشان از تهران نمودند ابتدا آلمان و بعد کشورهای بازار مشترک اروپا در اول اسفند 1367 تصمیم جمعی بر فراخوانی سفرا و کاردارانشان از تهران نمودند و هدف از این حرکت خود را تحت فشار قرار دادن ایران و آیت الله العظمی امام خمینی برای احترام نهادن به اصول آزادی اعلام نمودند .( آیات شیطانی بارزترین...ص 12-13)
از ابتدای سال 68 کشورهای عضو جامعه مشترک المنافع که از احضار سفیر و کاردار خویش از تهران نتیجه ای حاصل نکرده و نتوانسته بودند با توسل به این شیوه ، جمهوری اسلامی ایران را در دفاع از اسلام منصرف کنند ، از کرده خویش پشیمان شدند و همگی (به جز انگلیس) سفرایشان را به تهران اعزام نمودند که این اقدام یک شکست سیاسی برای غرب و یک پیروزی و یک پیروزی مهم برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شد .(همان ص 16 )
بعد از رحلت جانگداز امام خمینی در خرداد 1368 بسیاری گمان می کردند که موضوع حکم قتل سلمان رشدی نیز به فراموشی سپرده خواهد شد ولی حضرت ایه الله العظمی خامنه ای رهبر انقلاب ، حکم امام خمینی را غیر قابل برگشت اعلام نموده و فرمودند که "حکم قتل سلمان رشدی همچنان به قوت خود باقی است "(همان ص 14)
در سال 1369 به دنبال عقب نشینی حامیان سلمان رشدی از مواضع گذشته خویش و قبول شکست سیاسی و حیثیتی انگلیس حامی اصلی سلمان رشدی نیز با ابراز نوعی پوزش نسبت به موضع گذشته خود در صدد برامد تا با ایران اسلامی رابطه برقرار کند .(همان ص 16)
ابعاد حکم امام
1.نشان دادن قدرت اسلام و گرایش گسترده جوامع مسلمان به انقلاب اسلامی و وحدت بیسابقه آنان .
2.صدور انقلاب اسلامی و طرح اندیشه های اصیل آن.
3.نشان دادن نفوذ و موقعیت مستحکم رهبری امام رضوان الله علیه در جهان و خصوصا جوامع اسلامی .
4.مقابله با تحریفهای مذهبی غرب در جهت تضعیف باورهای ایمانی مسلمین و فرو ریختن هیمنه غرب و دمکراسی دروغین آن .
5.آشکار نمودن ماهیت سران سازشکار کشورهای اسلامی و مدافعین اسلام آمریکایی.( دسیسه آیات شیطانی،ص 40-48)
سر انجام کار رشدی
منابع
1-آیات شیطانی بارزترین جلوه دشمنی استکبار جهانی با اسلام ناب محمدی ، مؤسسه فرهنگی قدر ولایت ، چ 2، 1378
2-دسیسه آیات شیطانی،فتوای علمای فریقین درباره فتوای تاریخی امام خمینی، سازمان تبلیغات اسلامی ، 1369
3-صحیفه امام ج 21 موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی 1378
4-ابعاد توطئه و تبیین حکم (گزیده مقالات پیرامون توطئه آیات شیطانی و حکم حضرت امام ). ستاد برگزاری سمینار تبیین حکم تاریخی حضرت امام (س) 1