اوائل المقالات

مؤلف:

شيخ مفيد محمد بن نعمان عكبري بغدادي (م 413 ق).

زندگينامه و اظهار نظرها:

ترجمه مؤلف در بخش كتب فقهي شيعه ذكر شده است.

معرفي اجمالي كتاب:

شيخ مفيد در اين كتاب به بررسي مباحث عقيدتي از ديدگاه شيعه و ديگر مذاهب مهم دوران خود پرداخته است. كتاب اوائل المقالات با وجود حجم كم، به بسياري از مباحث عقيدتي شيعه و ديگر مذاهب اهل تسنن پرداخته و براي آگاهي از نظريات شخصيت¬هاي علمي قرن چهارم هجري، كتابي در خور توجه است. شيخ مفيد اين كتاب را در اواخر عمر، يعني در اوج شهرت علمي خود، نگاشته است. در آن دوران شيعه از زندان تقيه آزاد گشته بود و به راحتي مي توانست عقايد خود را در جامعه مطرح سازد.
كتاب اوائل المقالات، را كه شيخ به درخواست شاگردش سيد رضي نگاشته، در ميان ديگر كتابهاي شيخ از ارزش و اعتبار خاصي برخوردار است. اين كتاب پيوسته در حوزه هاي علميه شيعه مورد توجه بوده و از آن نسخه هاي خطي فراواني موجود است.
مباحث كتاب به پنج بخش تقسيم مي گردد: 1. فرق ميان شيعه و معتزله و دليل نامگذاري هر يك. 2. فرق ميان شيعه اماميه و ديگر مذاهب شيعي، مانند زيديه. 3. تفاوت شيعه و معتزله در مباحث اعتقادي. 4. آرا و عقايد گوناگون درباره مباحث اعتقادي. 5. مباحث عقلي اي كه زيربناي مسائل اعتقادي قرار مي گيرند.

تعليقات:

شيخ فضل الله زنجاني و شيخ عباسقلي واعظ چرندابي بر آن تعليقه نگاشته اند که توسط کنگره شيخ مفيد به چاپ رسيده است.

وضعيت نشر:

اين كتاب، توسط كنگره شيخ مفيد، با تحقيق شيخ ابراهيم انصاري زنجاني در سال 1413 ق چاپ شده است.
و به همت سيد حسن بني طبا به فارسي نيز ترجمه شده است.
همچنين اين کتاب با تحقيق و مقدمه انگليسي دکتر مهدي محقق به چاپ رسيده است.
منبع:کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي