ویار؛ تهوع و استفراغ حاملگی
ویار عبارت است از حساس شدن خانم باردار نسبت به برخی بوها و یا تمایل به خوردن بعضی از مواد غذایی. علت آن در بارداری کاملاً‌مشخص نیست. ویار در زنانی که رژیم غذایی مناسبی دارند و از نظر وضع روحی در شرایط خوبی هستند، کمتر دیده می شود. تهوع و استفراغ ویار در نیمه اول حاملگی شایع است که بتدریج با پیشرفت بارداری از شدت آن کم می شود و بهبود می یابد. این حالت صبح ها شدیدتر است ولی ممکن است در طول روز ادامه داشته باشد. برای پیشگیری و بهبود، بهتر است خانم باردار نیم ساعت قبل از بلند شدن از رختخواب، یک تکه نان برشته مصرف کند و به آهستگی فعالیت خود را آغاز کند. غذاهای روزانه را در وعده های بیشتر و با حجم کمتر بخورد. از خوردن غذاهای چرب، سرخ کرده و پرادویه پرهیز کند. نوشیدن مایعات خنک بین وعده های غذا (ونه همراه غذا) توصیه می شود.
ترش کردن و سوزش سردل
این حالت اغلب به علت فشار رحم بزرگ شده بر روی معده و برگشت محتویات معده ایجاد می شود. مصرف غذای کم حجم، در وعده های بیشتر موجب بهبود این حالت می شود. بهتر است خانم باردار در موقع خواب چند بالش زیر سر بگذارد تا سر و سینه بالاتر از معده قرار گیرد.
ضعف، سرگیجه و غش
این حالت غالباً‌به دلیل افت فشارخون اتفاق می افتد. در مواردی که خانم باردار به طور ناگهانی از حالت خوابیده به پشت به حالت نشسته و یا حالت ایستاده تغییر وضعیت می دهد، این عارضه بیشتر مشاهده می شود. در صورت شدید بودن باید به پزشک مراجعه شود.
سردرد
بروز سردرد در اوایل بارداری شایع است و اکثراً علت مشخصی ندارد. این حالت معمولاً‌در اواسط بارداری از بین می رود. چون سردرد می تواند در بسیاری از بیماری های جدی و خطرناک (مثل مسمومیت بارداری) بروز کند، بنابراین در صورت وجود سردرد شدید و مداوم، باید به پزشک مراجعه کرد.
تنگی نفس
تنگی نفس در اوایل بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و در آخر بارداری به علت بزرگی شکم تشدید می شود. تنگی نفس با فعالیت و بالا رفتن از پله ها شدیدتر می شود. تنگی نفس همراه با طپش قلب و درد ناحیه سینه و گردن باشد و یا در حالت استراحت نیز ادامه داشته باشد، حتماً‌باید به پزشک مراجعه کرد.
تغییرات پوست
طی بارداری خطوط صورتی رنگی بر روی شکم و رانها و پستانها ظاهر می شود و علت آن کشیدگی بافت های زیر پوست است. این امر طبیعی است و قابل پیشگیری نیست. این خطوط معمولاً‌بعد از زایمان به رنگ نقره ای درمی آیند و به درمان خاصی نیاز ندارند.
ورم
ورم در بارداری بیشتر در ناحیه پاها (به خصوص قوزک پا) ایجاد می شود. اما ورم کل بدن به خصوص دست ها و صورت و ورم صبحگاهی پاها می تواند علامت بیماری مسمومیت بارداری باشد.
پس خانم باردار در صورت مشاهده چنین علائمی باید فوراً‌به پزشک مراجعه کند.
گرفتگی پاها
این حالت بیشتر در ماه های آخر حاملگی شایع است و معمولاً ناشی از فشار رحم بزرگ شده بر روی رگ ها و اعصاب لگنی است. گرفتگی پاها معمولاً‌هنگام دراز کشیدن اتفاق می افتد. گرم کردن و ماساژ دادن به بهبود این عارضه کمک می کند.
کمردرد
کمردرد در بعضی از خانم های باردار رخ می دهد. علت آن خستگی، خم شدن زیاد، بلند کردن اشیا یا قدم زدن است. معمولاً‌در ماه های آخر حاملگی به دلیل بزرگی شکم، گودی کمر بیشتر می شود و شانه ها و پشت به سمت عقب متمایل می شوند. در این موارد استفاده از کیسه آب گرم، انجام برخی از حرکات ورزشی، استفاده از کفش های پاشنه کوتاه، ماساژ ملایم، استفاده از تشک محکم و بدون فنر و جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن توصیه می شود. خوابیدن به پشت مناسب نیست، زیرا رحم بزرگ شده بر روی رگ هایی که به جفت و رحم خون می رسانند، فشار می آورد. لذا توصیه می شود که خانم باردار به پهلوها بخوابد.
دردهای قسمت پایینی شکم
در دوران حاملگی رحم بزرگ می شود و روی تاندون های نگهدارنده رحم فشار می آورد. در نتیجه، خانم باردار در دو طرف شکم احساس درد می کند. در این حالت خانم باردار باید وضع نشستن و یا خوابیدن خود را تغییر بدهد. یکی دیگر از علل این دردها، شل شدن مفاصل لگن در اثر هورمون های بارداری است.
تکرر ادرار
تکرر ادرار یکی از علائم اولیه بارداری است. این ناراحتی پس از سه ماهه اول بارداری کاهش می یابد ولی در ماه آخر حاملگی به علت بزرگی رحم و فشار آن بر روی مثانه مجدداً‌بروز می کند. خانم باردار هرگز نباید ادرار خود را نگه دارد چون این عمل باعث افزایش احتمال عفونت ادراری می شود.
اگر تکرر ادرار همراه با درد، سوزش و یا وجود خون در ادرار باشد، باید حتماً‌به پزشک مراجعه شود.
یبوست
یبوست به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش حرکات معده و روده ایجاد می شود و در اواخر حاملگی می تواند ناشی از فشار رحم بزرگ شده روی روده ها باشد. پیاده روی، استفاده از غذاهای گیاهی، میوه جات، سبزیجات و نان سبوس دار، نوشیدن 8-6 لیوان مایعات در روز مخصوصاً یک لیوان آب سرد قبل از صبحانه، در بهبود آن مؤثر است. ملین های دارویی و روغنی نباید در بارداری مصرف شوند.
بواسیر
پرخونی رگ های اطراف مقعد را بواسیر می گویند. یبوست می تواند در ایجاد بواسیر مؤثر باشد. در این حالت اجابت مزاج دردناک است و با سوزش و خارش همراه است. ایم مشکل را می توان با مصرف غذاهای ملین (نه دارو) و اصلاح رژیم غذایی تسکین بخشید.
برای کم کردن درد بواسیر می توان از کمپرس آب سرد استفاده کرد. استراحت کافی در پایان روز باعث می شود فشار رحم به قسمت پایین روده کاهش بیابد و در نتیجه، بهبود سریعتر اتفاق بیفتد.
افزایش ترشحات ناحیه تناسلی
خانم های باردار معمولاً‌از این حالت شاکی هستند که در بسیاری از موارد علت مرضی ندارد. برای کاهش ترشحات، استفاده از لباس های زیرنخی، خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی پس از هر بار شستشو و عوض کردن مرتب لباس زیر توصیه می شود.
اگر ترشحات، به مقدار زیاد، بدبو، رنگی (سبز یا زرد) و همراه علامت هایی چون سوزش و خارش باشد، خانم باردار باید به مرکز بهداشتی درمانی یا پزشک یا ماما مراجعه کند.
واریس
علت واریس در بارداری، تغییرات هورمونی و در ضمن فشار رحم بزرگ شده بر روی منشا رگ های خونی پاها است. در اغلب موارد، واریس چند هفته بعد از زایمان به تدریج از بین می رود. معمولاً‌پیشگیری از واریس آسانتر و مؤثرتر از درمان آن است. به خانم های باردار توصیه می شود از پوشیدن جوراب های کش دار و سفت و لباس های تنگ پرهیز کنند. در ضمن ایستادن برای مدت طولانی در یک محل برای خانم های باردار مناسب نیست. بهتر است در هر ساعت برای چند دقیقه قدم بزنند تا خون در پاهایشان به گردش درآید و در صورت امکان برای چند دقیقه بنشینند و یا دراز بکشند و پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهند. در صورت ایجاد واریس، پوشیدن جوراب های واریس مفید است.
منبع: کتاب مراقبتهای دوران بارداری-مجموعه آموزش عمومی بهداشت باروری انجمن تنظیم خانواده جمهوری اسلامی ایران
معرفي سايت مرتبط با اين مقاله
