خانواده صعوه (Family Prunellidae)

پرندگاني گنجشك مانندند، ولي منقارشان باريك و نوك‌تيز است. بيشتر روي زمين تغذيه مي كنند و به طرز خاصي راه مي روند؛ معمولا دم و بالهاي خود را تكان مي دهند. پروازشان قوي و سريع ولي كوتاه مدت است و آرام و كم‌پيدایند .
نر و ماده آنها همشكل است و روي بوته‌ها يا بين سنگها لانه مي سازند . از حشرات و بيمهر‌گان كوچك تغذيه مي كنند و در زمستان دانه مي خورند.

صعوه كوهي:

انگليسي: Alpine Accentor
فرانسوي: Accenteur alpin
لاتين: Prunella Collaris
مشخصات :
18 سانتيمتر طول دارد؛ از صعوه جنگلي بزرگتر و پرجثه‌تر و رنگش روشنتر است، ولي رفتاري شبيه به آن دارد .
با چانه و گلوي تقريبا سفيد با خالهاي سياه و سينه خاكستري و پهلوهایی با رگه‌هاي پهن بلوطي و دو خط بالي سفيد نامنظم و انتهاي نخودي رنگ شاهپرهاي دم مشخص مي شود .
سطح پشتي آن رگه‌رگه قهوه‌اي مايل به خاكستري است و پاهايي به رنگ قرمز مرجاني دارد .پرنده نابالغ گلويش خاكستري و بدون خال است.
زيستگاه :
دامنه سنگي كوهستانها تا حد برف؛ زمستان را در نقاط كم ارتفاع مي گذراند و در سوراخ بين سنگها يا بين گياهان لانه مي سازد .
پراكندگي :
بومي و بنسبت فراوان است .بتازگی، زاد و ولد آن از كوههاي كپت‌داغ در شمال خراسان گزارش شده است .

صعوه گلوسياه :

انگليسي: Black-throated accentor
فرانسوي: Accenteur a gorge noire
لاتين: Prunella atrogularis
مشخصات :
14 سانتيمتر طول دارد؛ از لحاظ شكل ظاهري شبيه صعوه ابرو سفيد است، با اين تفاوت كه تارك و دو طرف سر و گلوي سياه و سينه زرد و شكم تقريبا سفيد دارد.
در پایيز و زمستان، سياهي سر و گلويش آميخته با قهوه‌اي است ؛ رفتارش شبيه ساير صعوه‌هاست.
زيستگاه :
زمستان را معمولا در دره‌هاي داراي بوته‌ و درختهاي پراكنده مي گذارند و بندرت در مناطق خيلي خشك يا در دشت ديده مي شود.
پراكندگي :
وضعيت اين پرنده نامشخص است .زمستانها بندرت در جنوب شرقي ايران ديده شده است ؛ ولي بتازگی گزارشي مبني بر وجود اين پرنده در دست نيست.

صعوه ابــرو سفيد :

انگليسي: Radde’s accentor
فرانسوي: Accenteur de radde
لاتين: Prunella Ocularis
مشخصات :
۱۴/۵ سانتيمتر طول دارد؛ صعوه‌اي بزرگ و به طور كلي قهوه‌اي رنگ است با رگه‌هاي قهوه‌اي پررنگ و مشخص روي پشت و بالها . تاركش قهوه‌اي پررنگ و پس منقار و پوشپرهاي گوش آن قهوه‌اي مايل به سياه است .
ابروي سفيد مشخص و چانه سفيد دارد و گلو و قسمت بالاي سينه‌اش زرد آميخته با صورتي و دمگاه و پوشپرهاي بالای دم آن خاكستري و رفتارش شبيه صعوه جنگلي است.
زيستگاه :
علفزارهاي كوهستاني و شيبهاي سنگلاخ با گياهان پراكنده بالاتر از حد رويش درخت؛ در زمستان، به نقاط كم‌ ارتفاع‌تر كوچ مي كند و در زمينهاي زراعتي و باغها ديده مي شود . در ميان گياهان كوتاه و بين صخره‌ها لانه مي سازد .
پراكندگي :
نيمه مهاجر و فراوان است.

صعوه جنگلي:

انگليسي: Dunnock
فرانسوي: Accenteur mouchet
لاتين: Prunella modularis
مشخصات :
۱۴/۵ سانتيمتر طول دارد؛ با توجه به رنگهاي قهوه‌اي سير و خاكستري پررنگ پر و بالش شناخته مي شود، ولي نشانه‌هاي تشخيص واضحي ندارد .
سطح پشتي آن قهوه‌اي پررنگ است با رگه‌هاي سياه؛ و سر و گردنش خاكستري سربي است، با تارك و پوشپرهاي گوش مايل به قهوه‌اي . سطح شكمي خاكستري سربي و پهلوهايي با رگه‌هاي تيره‌رنگ دارد .
منقارش باريك و تيره‌رنگ است . روي زمين تغذيه مي كند و اغلب در زير گياهان و امثال آن پنهان مي شود . آهسته راه مي رود، در حالي كه گويي پاها را روي زمين مي كشد و پی در پی بالهاي خود را تكان مي دهد . اين پرنده معمولا تكزي است.
زيستگاه :
پرچين‌ها و بوته‌ها و بيشه‌ها؛ لانه‌اش را در ميان بوته‌ها مي سازد .
پراكندگي :
به تعداد بنسبت زياد در ايران زاد و ولد مي كند. زمستانها فراوان است و گاهي به سمت جنوب تا مركز فارس ديده مي شود.
منبع: http://www.irandeserts.com

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله