آیا حقیقتاً شادی یا خوشبختی یک انتخاب است؟

همه ما آرزو می‌کنیم شاد باشیم، اینطور نیست؟ اما اکثرمان انتظار داریم که شادی سر راه ما قرار گیرد بجای آنکه قدمی به جلو برداشته و آن را در دستان خود بگیریم. آیا حقیقتاً شادی مانند پروانه‌ای است که خود انتخاب می‌کند بر روی چه گلی بنشیند؟ آیا شادی حقیقتاً یک انتخاب است؟
در این باب، نقل قولی از برونی ور (Bronnie Ware) نویسنده کتاب پنج پشیمانی بزرگ در لحظه‌ی مرگ (The Top Five Regrets Of The Dying) و پرستار مراقبت‌های ویژه و تسکینی سالخوردگان که زمان بسیار زیادی را با سالمندان زیادی که در بستر مرگ بودند سپری کرد، آورده می‌شود:
«بسیاری از افراد تا آخرین لحظه‌ی عمر خود نفهمیدند که شادی یک انتخاب است. آنها در عادات و الگوهای قدیمی خود گیر افتاده بودند. هنگامی که عمیقاً به آن نگاه شود، متوجه می‌شویم که آنها آرزو داشتند که درست و حسابی خندیده و دوباره در زندگی‌شان کارهای بچگانه انجام دهند ... زندگی یک انتخاب است. این زندگی شما است. آگاهانه انتخاب کنید، عاقلانه انتخاب کنید، صادقانه انتخاب کنید. شادی را انتخاب کنید.»
حتی تصور اینکه بسیاری از مردم در جهان این بار سنگین پشیمانی را از «انتخاب نکردن شادی» به دوش می‌کشند، ما را به وحشت انداخته و در واقع وادارمان می‌کند که به فکر فرو رفته که آیا ما هم همین راه را دنبال می‌کنیم؟ آیا ما هم در زمره‌ی افرادی هستیم که در پایان زندگی خود پشیمان خواهیم شد که به خود اجازه‌ی شاد بودن ندادیم؟
مردم بسیار زیادی در این دنیا «اعتقاد دارند» که شادی چیزی نیست که ما بتوانیم آن را انتخاب کنیم و تنها به سراغ افراد خوش شانس اندکی می‌‌رود که در گذشته‌ی خود کارهای نیکی انجام داده‌اند. آنها به مثبت بودن افراد شاد، لبخندهای دلگرم کنند‌ه‌شان و تمام چیزهای خوبی که بر سر راه آنها قرار داده شده نگاه کرده و از خود می‌پرسند که «کاش ما هم مثل آنها خوش شانس بودیم، اما ما در مسئولیت‌ها و بدهی‌های خود گیر کرده و خداوند فرصت داشتن دوست، دایره‌ی اجتماعی و ... را به ما نداده است» و فهرستی از دلایلی که چرا نمی‌توانیم شاد باشیم برای خود ردیف می‌کنیم! اما چه می‌شود اگر بگوییم که شادی تنها یک دید و نگرش مثبت است؟ چه می‌شود اگر بگوییم که شادی در نتیجه‌ی شرایط زندگی نیست، بلکه انتخابی است که در همه و هریک از موقعیت‌های پیش روی ما وجود دارد؟

بله شادی یا خوشبختی یک انتخاب است و نه یک نتیجه و پیامد!

این ادعایی نیست که از خودمان گفته باشیم، بلکه چیزی است که به طور علمی به اثبات رسیده است! سال گذشته، مجله‌ی روانشناسی Journal of Positive Psychology دو مطالعه را منتشر ساخت که یافته‌های هر کدام حاکی از آن بودند که برای هرکسی امکان بسیار زیادی وجود دارد که خلق و خوی و سلامت خود را با اقدامی ساده یعنی سعی در شاد و خوشبخت بودن، بهبود بخشد!
این مطالعات دو گروه را مورد بررسی قرار می‌داد، از گروه نخست خواسته می‌شد که به یک موسیقی خوب و زیبا، گوش کرده و عملاً سعی نکرده خود را شاد کنند، در حالی که از گروه دیگر خواسته شده بود که آگاهانه سعی کرده شادی را احساس کنند. نتایج به چه صورت بود؟ گروه دوم بیشترین سطوح بالا رفته‌ در خلق و خوی خود را تجربه کردند. هدف از این مطالعات: تلاشی آگاهانه به احساس شادی در لحظه!
حتی ویلیام جیمز روانشناس مشهور نیز با این واقعیت موافق است که شادی ما در دستان خود‌مان قرار دارد و به تعبیری شادی دست خودمان است. او می‌گوید «بزرگترین کشف هر نسل این است که یک انسان می‌تواند زندگی خود را با تغییر نگرش خود، تغییر دهد» بله، نگرش چیزی است که ما را متمایز ساخته و می‌شناساند. بسیاری از ما فکر می‌کنیم که یک زندگی شاد یک زندگی بدون نگرانی است، جایی که همه چیز عالی، مرتب و سرجای خود باشد. شنیدن و فکر کردن به جمله‌هایی مانند «هر زمان که فکر می‌کنم شاد و خوشبختم، دردسر و استرس از جایی سر و کله‌اش پیدا می‌شود!» غیر عادی نیست. خوب بایستی گفت که این امر هرگز تغییر نخواهد کرد، همیشه مسئولیت‌ها، دردسر، بار زندگی، مشغله یا تعهد، ضرب‌الاجل و غیره وجود خواهند داشت؛ ما نمی‌توانیم این واقعیت را تغییر دهیم. با این حال، چیزی که در واقع می‌توانیم تغییر دهیم نگرش‌مان نسبت به زندگی است اینکه چگونه می‌توانیم شاد و خوشبخت بودن را در زندگی انتخاب کنیم.

طریقه‌ی شاد زیستن را در پیش گیرید!

اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید طریقه‌ی شاد زیستن را در پیش گیرید و به اصطلاح خود را شاد کنید، در فکر خود تجدید نظر نمایید! به این دلیل که هرچه بیشتر سعی کنید احساس شادتری داشته باشید، آمادگی آن را خواهید داشت که به شادترین و خوشبخترین فرد تبدیل شده و این شادی از طریق موفقیتی که در هر حوزه‌ از زندگی بدست می‌آورید، منعکس می‌شود.
اگر حرف ما را باور ندارید، حتماً تحقیقی که در دانشگاه هاروارد انجام شده است را باورد دارید، این طور نیست؟ شاون اِکور (Shawn Achor) نویسنده‌ی کتاب The Happiness Advantage پس از 12 سال تحقیق، دریافت که «افرادی که طرز فکر مثبتی را در خود می‌پرورانند، در مواجه با چالش‌ها بهتر عمل می‌کنند.» شاید این پاسخی باشد به این سئوال که چگونه بعضی افراد همیشه شاد و موفق هستند. بله، آنها نیز با چالش‌هایی در زندگی مواجه می‌شوند، اما تنها تفاوت‌شان با دیگران این است که آن مشکلات و شرایط سخت را با داشتن یک نگرش مثبت و متعادل مرتفع و مهار می‌سازند.
در آخر بایستی گفت که این خود شما هستید که می‌توانید شادی را انتخاب ‌کنید. شادی در کوچکترین، کم اهمیت‌ترین و ناچیزترین چیزهای زندگی نهفته است، کافی است که از فرصت‌های بدست آمده برای شاد بودن استفاده کرده و آنها را انتخاب کنید.